﷽؛
📝 پرسش : چرا برخی از بزرگان و مقامات مذهبی ایران در #نمازجمعه شرکت نمی کنند ؟!
📖 پاسخ اجمالی : طبق نظر اکثر فقهای شیعه #نمازجمعه در عصر غیبت #واجب‌تعیینی نبوده بلکه #واجب‌تخییری است ؛ یعنی هر مکلفی مخیر و مختار است که یا #نمازظهر را بخواند یا #نمازجمعه را ؛ البته در زمان ما اولویت با #نمازجمعه است .
ضمن اینکه در دوران حاضر بعضی از مراجع تقلید که خود در دوران جوانی پیش قدم #اقامه‌نمازجمعه‌ها بوده اند ، به دلیل اینکه غالباً سالخورده هستند در آن شرکت نمی کنند و گاهی شرکت آنها سبب عسر و حرج شخصی و امنیتی می شود .
#حضرت‌آیت‌الله‌‌مکارم‌شیرازی
┈┉┅━❀💌❀━┅┉┈
@Javanmardi_langarudi
🌐 کارشناس احکام و مسائل شرعی حجت الاسلام والمسلمین سید شمس الدین جوانمردی لنگرودی 🌐
📖 پاسخ تفصیلی :
✅ جایگاه #نمازجمعه در منابع شرعی
👈 در آیه 9 سوره جمعه ، دستور صریحی برای حضور مؤمنین در #نمازجمعه بیان شده است :
« ای کسانی که ایمان آورده‌اید چون برای #نمازجمعه ندا در داده شد به سوی ذکر خدا بشتابید و داد و ستد را واگذارید. اگر بدانید این برای شما بهتر است ».
👈 روایات اسلامی نیز اهمیت و جایگاه بسیار والایی برای #نمازجمعه بیان کرده اند . مثلا گفته شده که این نماز باعث آمرزش گناهان می شود ، از سختی ها و صعوبت های روز قیامت می کاهد ، گام زدن برای شرکت در آن ثواب و حسنات بسیاری دارد و در قیامت موجب رفع عذاب می گردد . اهمیت این نماز به حدی است که گفته شده حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام برای شرکت در این نماز زندانیان را از زندان آزاد می کرد .
👈 علاوه بر آن در روایات اسلامی مذمت هاى شديدی در مورد ترك #نمازجمعه بیان شده است ، از جمله در روایتی از امام باقر علیه السلام می خوانیم :
« صَلَاةُ الْجُمُعَةِ فَرِیضَةٌ وَ الِاجْتِمَاعُ إِلَیْهَا فَرِیضَةٌ مَعَ الْإِمَامِ فَإِنْ تَرَکَ رَجُلٌ مِنْ غَیْرِ عِلَّةٍ ثَلَاثَ جُمَعٍ فَقَدْ تَرَکَ ثَلَاثَ فَرَائِضَ وَ لَا یَدَعُ ثَلَاثَ فَرَائِضَ مِنْ غَیْرِ عِلَّةٍ إِلَّا مُنَافِقٌ » ؛
#نمازجمعه واجب است و جمع شدن براى آن نیز همراه امام عادل واجب است . اگر کسى بدون علت سه #نمازجمعه را ترک کند ، سه فریضه را ترک کرده است و هیچ کس جز منافق سه فریضه را ترک نمى کند .
👈 این اندازه از تأکید می تواند به خاطر کارکردهای اجتماعی این عبادت جمعی باشد . کارکردهایی مانند تثبیت و تقویت روح همبستگی میان مسلمانان و تعمیق وحدت و الفت میان آحاد مؤمنین و حفظ هوشیاری اجتماعی سیاسی جامعه اسلامی .
📝 با وجود این روایات چرا برخی از بزرگان و مقامات مذهبی در #نمازجمعه شرکت نمی کنند ؟
📖 در پاسخ به این سؤال دو نکته را باید مورد توجه قرار داد :
👇👇👇
👆👆👆
1⃣ تخییری بودن وجوب شرکت در #نمازجمعه در زمان غیبت امام معصوم طبق فتاوای فقها
👈 حکم #نمازجمعه در زمان غیبت امام معصوم #اختلافی است . برخی از فقهای شیعه ، حکم به #وجوب‌تعیینی این نماز در زمان غیبت امام معصوم داده اند . برخی دیگر از فقهای شیعه هرگونه اقامه نماز جمعه را در زمان غیبت #حرام اعلام کردند . بنابر نظر سوّم #واجب‌تخییری ، اقامه نماز جمعه در زمان غیبت امری مشروع است ؛ ولی مکلفین می توانند بین به جا آوردن این نماز یا نماز ظهر ، یکی را انتخاب کنند ؛ این نظر به عنوان نظر رایج بین اکثریت فقهای شیعه شناخته می شود .
👈 شركت در #نمازجمعه در عصر غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف بسيار خوب و پراهميّت ، و سبب شكوه و عظمت اسلام است ؛ اما طبق نظر اکثر علما – به خصوص علمای قرون میانی و متأخر - #واجب‌تعیینی نمی باشد بلکه #واجب‌تخییری است .
علما و بزرگانی مانند فقهایی مانند محقق حلی ، علامه حلی ، ابن فهد حلی و شهید اول چنین نظری دارند و آیت الله العظمی #مکارم‌شیرازی نیز در این باره می فرماید :
« #نمازجمعه #واجب‌تخییری است . یعنی هر مکلفی مخیر و مختار است که #نمازظهر و یا #نمازجمعه را بخواند . البته در زمان ما اولویت با #نمازجمعه است ».
2⃣ دلالت روایات نهی کننده از غیبت در #نمازجمعه به زمان حضور امام معصوم
👈 این دسته از روایات ناظر به زمانی است که امام معصوم حضور دارد و #نمازجمعه به امامت وی برگزار می شود ، لذا اگر کسی بدون عذر ، در #نمازجمعه امام معصوم حاضر نشود ، مشمول مذمت این روایت قرار می گیرد و عنوان منافق بر او جاری می شود ؛ اما در زمان غیبت حضرت مهدی عجل الله فرجه قید مهم #مَعَ‌الْإِمَامِ امکان پذیر نیست و روشن است که بدون این قید شرکت نکردن در #نمازجمعه نیز مشمول این روایت نمی شود .
👈 آیت الله العظمی مکارم شیرازی در این باره می فرماید :
مذمت هاى شديد در مورد ترك #نمازجمعه و منافق شمردن #تارك‌نمازجمعه برای زمانی است كه #نمازجمعه #واجب‌عينى باشد يعنى در زمان حضور امام معصوم مبسوط اليد باشد . اما در زمان غيبت ، بنا بر اينكه وجوب #نمازجمعه تخییری است تخيير ميان #نمازجمعه و #نمازظهر اگر ترك #نمازجمعه از روى استخفاف و سبک شمردن یا انكار انجام نگيرد ، مشمول اين مذمت ها نخواهد شد ، هر چند عظمت #نمازجمعه و اهميت فوق العاده آن در اين حال نيز محفوظ است .
با توجه به این دو نکته عموم مردم مخیّر هستند در #نمازجمعه شرکت کنند یا اینکه نماز ظهر را بخوانند .
✅ وضعیت بزرگان در قبال نماز جمعه
👈 بر اساس آنچه گفته شد ، در مورد بزرگان و مقامات دو وضعیت قابل تصور است :
الف) خودشان #مجتهد هستند . در این فرض بر اساس اجتهاد خود عمل می کنند و اگر به این نتیجه رسیدند #نمازجمعه واجب نیست یا واجب تخییری است ، شرکت نکردن آنها در #نمازجمعه عیب به شمار نمی رود و مورد مذمت قرار نمی گیرند .
ب) اگر هنوز به #مقام‌اجتهاد نرسیده اند و تقلید می کنند، واضح است وقتی که نظر مراجع تقلید و علمای دینی بر وجوب تخییری #نمازجمعه باشد ، مقلدان شان مخیر بوده و می توانند که هر یک از #نمازجمعه یا #نمازظهر را بخوانند بدون اینکه مورد مذمت قرار گیرند .
💎 ضمن اینکه در دوران حاضر بعضی از مراجع تقلید که خود در دوران جوانی پیش قدم اقامه #نمازجمعه ها بوده اند ، به دلیل اینکه غالباً جزو سالخوردگان هستند ، در آن شرکت نمی کنند و گاهی شرکت آنها نیاز به مراقبت های ویژه امنیتی دارد که سبب عسر و حرج می شود .
💎 جمع بندی اینکه : گرچه شركت در #نمازجمعه بسيار خوب و پراهميّت ، و سبب شكوه و عظمت اسلام است؛ اما اگر کسی توفيق شركت در #نمازجمعه را پيدا نكرد مشمول مذمت روایاتی که درباره تارک نماز جمعه آمده است نمی شود و می تواند برای اینکه به بخشی از ثواب نماز جمعه دست پیدا کند در نماز ظهر سوره جمعه و منافقون و در نماز عصر سوره جمعه و توحيد را بخواند .
👇👇👇