مفهوم و منطوق در اصول فقه الف)منطوق: آنچه که در جمله به آن تصریح شده (در جمله ذکر شده) ومعنایی مستقیم از آن به ذهن می رسد. منطوق معنایی است که جمله با دلالت مطابقی بر آن دلالت دارد. ب)مفهوم: معنایی است که در جمله به آن تصریح نمیشود ولی از جمله فهمیده می شود و لازمه معنای اصلی جمله است. مفهوم معنایی است که با دلالت التزامی و بَیِن بِالمعنی الاَخص از جمله فهمیده می‌شود. انواع مفهوم: ۱. مفهوم موافق(فحوای خطاب): هر گاه مفهوم جمله از جهت نفی و اثبات مطابق با منطوق باشد. حکم بیان شده در منطوق با مفهوم هم سنخ است. یعنی هر دو مثبت یا منفی. در مواردی به مفهوم موافق قیاس اولویت هم می گویند. ۲. مفهوم مخالف( دلیل خطاب): هر گاه حکم مفهوم از جهت نفی و اثبات با حکم منطوق متفاوت باشد. مثال: هر گونه تجسس ممنوع است مگر به حکم قانون. مفهوم مخالف؛ تجسس با حکم قانون ممنوع نیست. نکته مهم: منظور سوالات مختلف از اینکه کدام جمله مفهوم ندارد، مفهوم مخالف است. پس وقتی گفته می شود کدام جمله مفهوم ندارد بعد از بررسی جمله مفهوم مخالف آن را پیدا کنید و دقت کنید که اصلا معنا میدهد یا نه اگر مفهوم مخالف معنا داد یعنی آن جمله مفهوم مخالف دارد در غیر اینصورت یعنی زمانی که آن مفهوم معنایی نداشت یعنی مفهوم مخالف ندارد. انواع مفهوم مخالف: ۱. مفهوم شرط: مفهوم دارد ۲. مفهوم وصف: در اغلب موارد مفهوم ندارد ۳. مفهوم غایت: مفهوم دارد ۴. مفهوم حصر و استثنا: مفهوم دارد ۵. مفهوم عدد: مفهوم دارد ۶. مفهوم لقب: مفهوم ندارد #اصول #فقه #حقوق #مفاهیم #آزمونی |@lawvfeqh