#آیه_مسجدی_۴ ┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄ وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا ﴿۱۸﴾ و مساجد ويژه خداست پس هيچ كس را با خدا مخوانيد ( 🌈نزول عده اى به رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم گفتند: یا رسول الله ما چگونه به مسجد تو داخل شده و به نماز با تو موفق شویم. در صورتى که راه‌هاى ما دور و دراز است، خداوند این آیه را نازل فرمود و تمام مساجد را به خود مربوط کرد.. 🔵تفسیر نور (محسن قرائتی) وَ أَنَّ الْمَساجِدَ لِلَّهِ فَلا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَداً «18» وَ أَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُ اللَّهِ يَدْعُوهُ كادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَداً «19» قُلْ إِنَّما أَدْعُوا رَبِّي وَ لا أُشْرِكُ بِهِ أَحَداً «20» قُلْ إِنِّي لا أَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَ لا رَشَداً «21» و اينكه مساجد براى خداوند است پس (در آنها) با خداوند احدى را نخوانيد و اينكه وقتى بنده خدا بر پا ايستاده و او را مى‌خواند نزديك بود (جنيان) بر او ازدحام كنند. بگو: من فقط پروردگارم را مى‌خوانم و احدى را شريك او نمى‌گيرم. بگو: همانا من مالك هيچ سود و زيانى براى شما نيستم. «1». نمل، 40. جلد 10 - صفحه 253 ✅نکته ها «مساجد» جمع «مسجد» به معناى محل سجده است. امام صادق عليه السلام فرمود: چون يهود و نصارى در مراكز عبادت خود به خدا شرك مى‌ورزيدند، خداوند فرمود: در مساجد اسلامى با خداوند احدى را نخوانيد و خدا لعنت كند كسى كه به مسجد احترام نگذارد. «1» «لِبَداً» به معناى تراكم اجتماع و ازدحام است. در جمله‌ «فَلا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَداً» دعا به معناى عبادت است، به دليل آيه‌ «ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتِي» «2» بنابراين خواندن غير خدا به عنوان عبادت او حرام است، امّا خواندن عادى شرك نيست. مراد از ازدحام مردم به هنگام عبادت پيامبر كه آيه مى‌فرمايد: «لَمَّا قامَ عَبْدُ اللَّهِ يَدْعُوهُ كادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَداً»، يا ازدحام مخالفان است براى استهزا و مزاحمت و يا ازدحام عاشقان از جن و انس براى يادگيرى. اخلاص، زمانى به اوج مى‌رسد كه انسان خودش را نبيند و هر چه هست از او ببيند. در اين آيات ابتدا مى‌فرمايد: من احدى را شريك او نمى‌دانم. سپس مى‌فرمايد: حتّى خودم را مالك چيزى نمى‌دانم. لا أُشْرِكُ بِهِ أَحَداً ... لا أَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَ لا رَشَداً جلوه بندگى پيامبر به اين است كه براى خود نقشى قائل نباشد و هر چه هست از او بداند و بگويد: «لا أَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَ لا رَشَداً» از آغاز سوره تا اينجا، چهار بار واژه رشد بكار رفته تا هدف‌گيرى وحى هر لحظه مورد توجه باشد. «يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ، أَرادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَداً، تَحَرَّوْا رَشَداً، ضَرًّا وَ لا رَشَداً» مراد از مالك سود و زيان نبودن پيامبر، آن است كه آن حضرت در برابر خداوند، به طور مستقل مالك نيست وگرنه در آيات فراوانى براى پيامبر از طرف خداوند نقش مهمى مطرح است. مانند آمرزش خواهى براى مردم: «وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً» «3»، «1». بحار الانوار، ج 72، ص  🕌 @laylatolghadrnoor #آیه_مسجدی_۴

#ایه_مسجدی_۷ وَمِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۖ وَإِنَّهُ لَلْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ ۗ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُون(۱۴۹بقره) 🔰ترجمه و از هر کجا و به سوی هر دیار بیرون شدی (در نماز) روی به طرف کعبه آور، و این دستور قبله بر وجه صواب و به امر خداست و خدا از کار شما غافل نیست. 🔰تفسیر نور (محسن قرائتی) «149» وَ مِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ إِنَّهُ لَلْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ‌ و (اى پيامبر!) از هرجا (كه به قصد سفر) خارج شدى، (به هنگام نماز) روى خود را به جانب مسجدالحرام بگردان، اين دستور حقّى است از طرف پروردگارت، و خداوند از آنچه انجام مى‌دهيد غافل نيست. «1». انبيا، 90. «2». تفسير نورالثقلين، ج 1 ص 139. جلد 1 - صفحه 229 ✅نکته ها در آيات قبل، توجّه به مسجدالحرام، مربوط به شهر مدينه بود كه مسلمانان در آن سكونت داشتند، ولى اين آيه مى‌فرمايد: در سفر نيز به هنگام نماز رو به سوى مسجدالحرام نماييد

┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄ #ایه_مسجدی_۸ 🔰 موضوع تفسیر سوره بقره - آیه‌ ۱۵۰ #وَمِنْ حَیْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَکَ شَطْرَ #الْمَسْجِدِ_الْحَرَامِ وَ حَیْثُ مَا کُنْتُمْ فَوَلُّواْ وُجُوهَکُمْ شَطْرَهُ لِئَلّا یَکُونَ لِلنَّاسِ عَلَیْکُمْ حُجَّةٌ إلَّا الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِى وَلِأُتِّمَ نِعْمَتِى عَلَیْکُمْ وَلَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ‏ {ایه۱۵۰} سوره بقره ✅ترجمه و (اى پیامبر!) از هر جا خارج شدى پس (به هنگام نماز) روى خود را به سوى مسجدالحرام بگردان، و (شما اى مسلمانان نیز) هرجا بودید (در سفر و در حضر) روى خود را به سوى آن بگردانید تا براى (هیچ کس از) مردم جز ستمگرانشان، امکان احتجاج (و مجادله) علیه شما نباشد. پس از آنها نترسید وتنها از من بترسید. و (بدانید تغییر قبله براى آن بود) تا نعمت خود را بر شما تمام کنم و شاید که شما هدایت شوید. 🌈تکرار موضوع تغییر قبله در آیات متعدّد، نشانه‏ اهمیّت آن است. علاوه بر آنکه در هر یک از آیات در کنار این موضوع، مطلب جدیدى را نیز یادآور می شود. مثلاً در این آیه، خداوند بعد از دستور روى نمودن به سوى مسجدالحرام، می فرماید: این بدین خاطر است که مردمان، بهانه‏ اى بر علیه پیامبر و مسلمانان نداشته باشند. چون اهل کتاب مى‏ دانستند که پیامبر اسلام به سوى دو قبله نماز مى‏ خواند و اگر این امر محقّق نمى‏ شد، آنها ایراد مى‏ گرفتند که پیامبر شما فاقد اوصاف ذکر شده در کتاب‏هاى آسمانى پیشین است. و یا اینکه زخم زبان زده و مسلمانان را تحقیر مى‏ کردند که شما دنباله ‏رو یهود هستید و قبله‏ مستقلى ندارید. 🌈البته این ایراد تنها از سوى یهود نبود، بلکه مشرکان نیز مى‏ گفتند: اگر محمّد (ص) به آئین ابراهیم توجه دارد، پس چرا به خانه ‏اى که ابراهیم ساخته است، توجّه ندارد؟ البته منافقان آرام نگرفته و با تغییر قبله، خرده‏ گیرى‏ هاى خود را شروع کرده و مى‏ گفتند: پیامبر، ثبات رأى ندارد. در هر حال خداوند با تأکید و تکرار، مسلمانان را براى پذیرش موضوع و ثبات قدم آماده مى‏ سازد و یادآور مى‏ شود، آنان که دنبال حجت و دلیل باشند، بر شما خرده نخواهند گرفت، ولى افراد ظالم که حقیقت را کتمان مى‏ کنند، از بهانه‏ جویى دست بر نخواهند داشت و شما نباید به آنان اعتنا کنید، و از آنان نترسید و فقط از خداوند بترسید. قبله، نشانه و مظهر توحید است. قبله، آرم و نشانه‏ مسلمانان است. در نهج‏ البلاغه از کعبه به عنوان عَلَم یعنى پرچم ونشانه‏ آشکار اسلام یاد شده است. بت‏ پرستان و ستاره پرستان هنگام نیایش، به سوى بت و یا ستاره و ماه توجّه مى‏ کردند، امّا اسلام توجّه به خانه خدا را به جاى آن قرار داد و روى کردن به سوى قبله را نشانه‏ توجّه به خدا شمرده است. 🌈در روایات مى‏ خوانیم: پیامبر معمولاً روبه قبله مى‏ نشستند و سفارش کرده‏ اند؛ بسوى قبله بخوابید و بنشینید و حتّى رو به قبله نشستن، عبادت شمرده شده است. قبله، جایگاه و احترام خاصّى دارد و در بعضى اعمال، توجّه به آن واجب است. براى مثال: نمازهاى واجب باید روبه قبله خوانده شود. ذبح حیوان و دفن میّت، باید به سوى قبله باشد. علاوه بر آنچه ذکر شد، قبله عامل وحدت مسلمانان است. اگر از فراز کره‏ زمین بر مسلمانان نظر کنیم، مى‏ بینیم آنان هر روز پنج بار با نظم و ترتیب خاص، به سوى قبله توجه مى‏ کنند. کعبه، قرارگاه و آمادگاه حرکت‏ها و انقلاب‏ هاى الهى بوده است. از حضرت ابراهیم وحضرت محمد گرفته تا امام حسین (ع) و در آینده حضرت مهدى (عج)، همگى از کنار کعبه حرکت خود را شروع کرده و مى‏ کنند. در عظمت کعبه همین بس که مسلمانان به اهل قبله معروفند. خداوند متعال در ماجراى تغییر قبله مى ‏فرماید: تغییر قبله براى این است که در آینده نعمت خود را بر شما تمام کنم. یعنى استقلال شما و توجه به کعبه، زمینه‏ اتمام نعمت در آینده است. «لأتمّ نعمتى» ✍این ماجرا در سال دوم هجرى در مدینه واقع شده است. در سال هشتم هجرى نیز خداوند به مناسبت فتح مکّه مى‏ فرماید: «ویتمّ نعمته علیک» یعنى: این پیروزى براى این است که خداوند در آینده نعمت خود را بر شما تمام کند. چنانکه ملاحظه مى ‏کنید در هر دو آیه «اتمام نعمت» به صیغه فعل مضارع بیان شده است که نشانه‏ حدوث آن در آینده است، ولى در آیه ۳ سوره‏ مائده که به هنگام بازگشت از حجةالوداع در سال دهم هجرى و بعد از معرفى رهبرى معصوم در غدیر خم نازل مى‏ شود، اینگونه مى‏ فرماید: « الیوم_اکملت_لکم_دینکم_و_اتممت_علیکم_نعمتى» 🕌 امروز نعمت خود را بر شما تمام کردم. قابل توجّه و دقّت است که خداوند، روى کردن مردم به قبله را قدم نخستین براى اتمام #نعمت و #فتح_مکّه را قدم دیگر و تعیین و معرفى #رهبر را آخرین قدم در #اتمام_نعمت بیان مى‏ کند.👇

#آیه_مسجدی_۱۸ 🕌سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره توبه - آیه ۲۸ #یَأیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ إِنَّمَا الْمُشْرِکُونَ نَجَسٌ فَلَا یَقْرَبُواْ #الْمَسْجِدَ_الْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَذَا وَإِنْ خِفْتُمْ عَیْلَةً فَسَوْفَ یُغْنِیکُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ إِن شَآءَ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ حَکِیمٌ‏ ✅ ترجمه اى کسانى که ایمان آورده‏ اید! قطعاً مشرکان، پلیدت و ناپاکند، پس بعد از این سال نباید به مسجدالحرام نزدیک شوند و اگر (به خاطر راندن کفّار و قطع داد و ستد) از فقر و تنگدستى مى‏ترسید، پس به زودى خداوند اگر بخواهد از فضل خویش شما را بى‏ نیاز خواهد کرد، قطعاً خداوند آگاه و حکیم است. ✍یکى از فرمان‏هاى چهارگانه ‏اى که حضرت على‏ (ع) در حج سال نهم هجرى به مشرکان ابلاغ کرد این بود که از سال آینده، حقّ ورود به مسجدالحرام را ندارند. ❇️پیام ها ۱💠 شرک، پلیدى است. «نجس» پاکى واقعى در سایه ایمان است. ۲💠مؤمن باید نسبت به مشرک، تنفّر داشته باشد. «الّذین آمنوا انّماالمشرکون نجس» ۳💠 در احکام دین باید قاطعانه عمل کرد، نه با تعارف. «انّما المشرکون نجس» ۴💠در اعلام برنامه و دیدگاه، توجّه به توان اجرایى خود داشته باشیم. «انّما المشرکون نجس» (با آنکه پلیدبودن مشرکان مربوط به سال نهم وسال اعلام برائت نبود، لکن چون در آن سال مسلمانان قدرت اجرا پیدا کردند، این امر اعلام شد) ۵💠 چون نزدیک شدن، زمینه‏ وارد شدن است، پس مشرکان نباید به مکان‏هاى مقدّس حتّى نزدیک شوند. «لایقربوا» ۶💠در قرآن، فلسفه‏ برخى نهى‏ ها و تحریم ‏ها بیان شده است. «نجس فلایقربوا» ۷💠همه‏ زمین‏ها از نظر قداست، یکسان نیستند. «فلایقربوا المسجدالحرام» ۸💠 با مخالفان هم مدارا کنیم و به آنان مهلت دهیم. «بعد عامهم هذا» ۹💠در دستورات و آئین‏ نامه‏ ها، به تنش‏ها و پیامدهاى آن نیز توجّه کنیم. «نجس فلایقربوا... و ان خفتم عیلة...» ۱۰💠 تنگناهاى اقتصادى و فشارهاى مالى، ما را نسبت به دینمان بى‏ تعهّد نسازد. «ان خفتم عیلةً» ۱۱💠 هرکجا احساس نگرانى اجتماعى شد، باید روحیّه‏ امید و توکّل را در مردم زنده کرد. «ان خفتم عیلةً فسوف یغنیکم اللّه من فضله» ۱۲💠 رزق ما به دست دیگران (مسافران و جهانگردان) نیست، بلکه به دست خداست. «یغنیکم اللَّه» ۱۳💠 از قطع رابطه اقتصادى با کفّار، به خاطر مکتب، نگران نباشیم.«یغنیکم اللّه» ۱۴💠 بیش از زرنگى و مدیریّت و سرمایه و...، فضل الهى در غناى مردم نقش دارد. «یغنیکم اللَّه من فضله» ۱۵💠 احکام دین، بر پایه‏ علم و حکمت الهى است. «علیم حکیم» 🔰ایه ۲۸توبه @laylatolghadrnoor #ایه مسجدی شماره ۱۸

🕌 #آیه_مسجدی_۱۹ آیه ۱۰۸ - سوره توبه آیه لا تَقُمْ فيهِ أَبَداً #لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فيهِ فيهِ رِجالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَ اللهُ‌ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرينَ [108] هرگز در آن [مسجد به عبادت] نايست! مسجدى كه از روز نخست برپايه‌ی تقوا بنا شده، شايسته‌تر است كه در آن [به عبادت] بايستى. در آن، مردانى هستند كه دوست مى‌دارند پاكيزه باشند و خداوند پاكيزگان را دوست دارد ❇️نکته ها 🕌مسجدى كه از آغاز بر پايه‌ى تقوا، بنا نهاده شد، 🕌مسجد «قُبا» ست كه هنگام هجرت به مدينه ساخته شد. «1» فخر رازى مى‌گويد: وقتى سابقه‌ى تقوا، مايه‌ى ارزش يك مسجد است، سبقت انسان به ايمان و تقوا، بيشتر ارزش دارد و على عليه السلام كه از روز اوّل مؤمن بود، برتر از كسانى است كه پس از سالها شرك، مسلمان شدند. «2» ✅پیام ها 1💠 در مسجدى كه پايگاه مخالفانِ نظام اسلامى است، به نماز نايستيم. «لا تَقُمْ فِيهِ أَبَداً» 2💠عبادت از سياست جدا نيست. حتّى به وسيله نماز نبايد باطلى را تقويت‌ «1» تفسير نورالثقلين. «2» تفسير كبيرفخررازى. جلد 3 - صفحه 505 كرد. «لا تَقُمْ فِيهِ أَبَداً» (تائيد كفر و نفاق وتفرقه حرام است) 3💠 رهبر، الگوى ديگران است. پيامبر نبايد وارد مسجد ضرار شود تا ديگران هم وارد نشوند. لذا خطابِ آيه به پيامبر است. «لا تَقُمْ فِيهِ» 4💠 رهبر جامعه بايد در موضع‌گيرى پيشگام باشد. «لا تَقُمْ فِيهِ» 5💠 اگر مردم را از رفتن به مراكز فساد باز مى‌داريم، بايد مكان‌هاى سالم و مفيدى را جايگزين و به آن راهنمايى كنيم. «لا تَقُمْ‌، تَقُومَ» 6💠 ارزش هرچيز وابسته به اهداف و انگيزه‌ها و نيّات بنيان‌گزاران آن دارد. «أُسِّسَ عَلَى التَّقْوى‌» 7💠 مسجد، زمينه‌ى پاكى از پليدى‌هاى جسمى و روحى است. «فِيهِ رِجالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا» 8💠 همنشينى با صالحان ارزش است. فِيهِ رِجالٌ‌ ... 9💠 ارزش مكان‌ها، بسته به افرادى است كه به آنجا رفت وآمد مى‌كنند. ارزش يك مسجد به نمازگزارانِ آن است، نه گنبد و گلدسته‌ى آن. لَمَسْجِدٌ ... أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ، فِيهِ رِجالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا 10💠 نماز و مسجد، وسيله‌ى تهذيب و پاكى است. لَمَسْجِدٌ فِيهِ‌ ... يَتَطَهَّرُوا 11💠 علاقه به كمال و پاكى، خود يك كمال است. «يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا» 12💠 پاكان، محبوب خدايند. «يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ» #ایه_مسجدی۱۸ @laylatolghadrnoor ❌ مسجدی که منع شده مسجد ضرار است که پیگاه منفقان در زمان پیغمبر اسلام بنا شده بود. و نیز در ایچنین مساجدی که بر پایه تپا بنا شده باید از نماز گذاردن در چنین مسجدی امتناع کرد .❌

AF: 🕌 #ایه_مسجدی_۲۲" 🌈موضوع تفسیر سوره فتح - آیه ۲۵ هُمُ الَّذِینَ کَفَرُواْ وَصَدُّوکُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَالْهَدْىَ مَعْکُوفاً أَن یَبْلُغَ مَحِلَّهُ وَلَوْلَا رِجَالٌ مُّؤْمِنُونَ وَنِسَآءٌ مُّؤْمِنَاتٌ لَّمْ تَعْلَمُوهُمْ أَن تَطَئُوهُمْ فَتُصِیبَکُم مِّنْهُم مَّعَرَّةٌ بِغَیْرِ عِلْمٍ لِّیُدْخِلَ اللَّهُ فِى رَحْمَتِهِ مَن یَشَآءُ لَوْ تَزَیَّلُواْ لَعَذَّبْنَا الَّذِینَ کَفَرواْ مِنْهُمْ عَذَاباً أَلِیماً ✅ترجمه آنان کسانى هستند که کفر ورزیدند و شما را از مسجد الحرام و قربانى‏هاى نگاه داشته شده را از رسیدن به محل قربانگاه باز داشتند و اگر مردان و زنان با ایمانى (در مکّه) نبودند که (به خاطر فرمان حمله) آنان را نشناخته پایمال کنید و ناآگاهانه از سوى مسلمانان، کشته شده و به شما ضرر برسد (ما فرمان جنگ و حمله به مکّه و مبارزه با این کفّار را صادر مى‏کردیم، ولى این فرمان را ندادیم) تا خداوند هر کس را بخواهد، در رحمت خود داخل کند. اگر (مؤمنان و مشرکان) از هم جدا بودند، قطعاً کسانى از اهل مکّه را که کفر ورزیدند، به عذابى دردناک عذاب مى‏ کردیم. «معکوف»، به معناى ممنوع و محبوس است، «الهدى معکوفا» یعنى حیوانى که براى قربانى مشخص شده را محبوس مى ‏کنند تا به قربانگاه برسد. معتکف نیز به کسى گفته مى‏ شود که براى هدف مقدّسى، خود را به نوعى محبوس و پایبند مکان یا چیزى مى‏ کند. «مَعرّه» به معناى ضرر و زیان است و «تَزیّلوا» به معناى تفکیک و جداسازى است. دلیل پذیرش صلح حدیبیّه این بود که اگر خداوند براى نابود کردن کفّارى که مانع شما و رسیدن قربانى شما به قربانگاه شدند، فرمان حمله مى‏ داد، شما به مکّه هجوم برده و مسلمانان بى دفاعى که در آن جا مقیم بودند و شما آنان را نمى‏ شناختید، در زیر هجوم و حمله شما، خونشان به ناحق ریخته مى‏ شد و در این صورت شما گرفتار خونبها مى‏ شدید، پس یکى از دلایل صلح حدیبیّه، حفظ خون مسلمانان مقیم در مکّه بود. امام حسن (ع) در مورد دلیل پذیرش صلح با معاویه این چنین فرمود: «فانّى ترکتُه لصلاح الاُمّة و حقن دمائها» من جنگ را رها کردم به خاطر مصلحت امّت و حفظ خون آنان. حساب مسلمانان مستضعف که شما ناشناخته آنان را بکشید، از حساب مسلمانانى که آگاهانه خود را در جبهه‏ کفر و سپر کفّار قرار داده ‏اند جداست، در بخش اول آیه مى ‏فرماید: نباید حمله کرد، امّا در بخش دوم، کشتن مسلمانانى که خود را سپر کفر قرار داده‏ اند، جایز دانسته است ✅پیام ها ۱- مشرکان مکّه با آن همه کفر و عناد، به صلح با مسلمانان تن دادند. «کفّ ایدیهم... هم الّذین کفروا» ۲- قربانى در مناسک حج، جایگاه ویژه‏ اى دارد. (یکى از جرم‏ هاى کفّار، جلوگیرى از رسیدن قربانى به قربانگاه ذکر شده است.) «و الهدى معکوفاً أن یبلغ مَحِلّه» ۳- فلسفه جنگ یا صلحِ خود را براى پیروان بیان کنید. «لو لارجال مؤمنون» (فرمان‏هاى الهى داراى دلیل و فلسفه است و دلیل صلح حدیبیّه این بود که مسلمانان ناشناخته کشته نشوند.) ۴- رعایت مسئله اهم و مهم، یک قانون عقلى، شرعى وعرفى است. «لولارجال...» (آرى، در شرایطى حفظ خون مسلمانان، مهم‏تر از حمله به کفّار است.) ۵ - خون مسلمان محترم است و مرد و زن ندارد. «رجال مؤمنون و نساء مؤمنات» ۶- آسیب رساندن به مسلمانان حتّى از روى ناآگاهى، مسئولیّت و بازخواست دارد. «لولا رجال... لم تعلموهم» ۷- خداوند، خواهان دور ماندن ساحت مؤمنان از هر لکّه ننگ و بدنامى است. «فتصیبکم منهم معرّة» ۸ - رهبرى جامعه اسلامى باید همه جوانب و آثار و عوارض فرمان خود را محاسبه کند. «لم تعلموهم ان تطئوهم فتصیبکم منهم معرّة» تا ناخواسته به بى‏گناهى آسیبى نرسد. ۹- بهانه به دست دشمن ندهید. «تصیبکم منهم معرّة بغیر علم» اگر فرمان حمله به مکّه صادر مى ‏شد و مسلمانان ناشناخته کشته مى‏ شدند، دشمنان این حرکت را وسیله تبلیغات خود قرار مى ‏دادند و مى‏ گفتند مسلمانان به خودشان نیز رحم نمى ‏کنند. ۱۰- گاهى صلح، زمینه ‏ساز گسترش اسلام مى‏ شود. «و لولا رجال... لیدخل اللّه فى رحمته من یشاء» ۱۱- کفّار، مستحق عذاب حتمى الهى هستند. «لو تزّیلوا لعذّبنا الّذین کفروا منهم 🕌 @laylatolghadrnoor سوره فتح ایه ۲۵