#معرفی_کتاب #حیدرقاشی #حیدربن_علی_بن_حیدر 📙📙معرفی کتاب المعتمد من المنقول فیما اوحی الی الرسول ✍ محمد مهدی احسانی فر بسم الله الرّحمن الرّحیم نگاهی به کتاب «المعتمد من المنقول فیما اوحی الی الرسول» این کتاب دو جلدی نگاشته حیدر بن علی بن حیدر قاشی است. وی کتابش را در سال 776ق نگاشت. این کتاب در سال 1420ق یعنی بیش از 20 سال پیش در ریاض چاپ شد ولی بنده چند ماه پیش با آن آشنا شدم و آن را مطالعه کردم. کتابی است بسیار خوب و قابل استفاده. برخی از ویژگی های آن را در ادامه می آورم: 1. نویسنده روایاتش را از 11 کتاب اهل سنت گرفته شامل صحاح سته و سنن دارمی و مسند ابن حنبل و سنن نسائی و شرح السنة بغوی و تجرید الصحاح الستة از رزین بن معاویة عبدری سرقسطی. چنین ترکیبی را در کتابهای دیگر سراغ ندارم. هرچند مشابه دارد ولی این ترکیب، جدید است و میتواند نشان دهنده نکاتی باشد به ویژه نسبت به بغوی. جالب اینکه او در مقدمه به این نکته اشاره کرده که در تجرید صحاح، روایاتی وجود دارد که در نسخه های صحاح یافت نمیشود. این نکته نشان میدهد که این نسخه ها در دوره ایشان مورد دس واقع شده بود. در واقع دس نسخه ویژه وهابی های دوره ما نیست بلکه از قدیم در اهل سنت رواج داشته است! 2. خود نویسنده شخصیت شناخته شده ای ندارد و با حیدر بن علی بن حیدر طبری حسینی شیعی اشتباه میشود. اما با کتاب او میتوان پی به توان علمی ویژه اش برد. شخصیتهای متعددی، اینچنین هستند که خودشان شناخته شده نیستند ولی با کتابشان میتوان پی به جایگاه بالا یا پایین علمی آنها برد. نمونه های شیعی اش، ابن شعبه حرانی و آمدی است. 3. نویسنده کتابش را به سه قسم دسته بندی کرده است. قسم اول را به مباحثی از علوم و احکام قرآن اختصاص داده که مختصر اما مفید و عالمانه است. قسم دوم به تفسیر اختصاص دارد که همه قرآن را در بر دارد. یعنی بسیار خلاصه است اما تلاش کرده که مهم ترین مطالب را بیاورد و از این حیث، خواندنی است. قسم سوم را نیز به برخی دیگر از احکام و علوم قرآن اختصاص داده است. در مجموع، مباحث علوم قرآنی خوبی را ارائه کرده و از احکام و آداب قرآن نیز سخن گفته است. نکته مهم دیگر این است که او مباحث علوم قرآنی خود را نیز کاملا در قالب حدیث آورده است. روشی که پس از وی فراموش شد و نیازمند احیاست. 4. نکته دیگری که نشان از دانش قابل توجه نویسنده دارد آن است که در آغاز هر سوره، واژگان مشکل آن سوره را می آورد و معنا می کند. او برای این معانی نیز از روایات - معمولا - تابعان استفاده کرده است. 5. گزینش وی از روایات تفسیری منابع یازده گانه، جالب است به گونه ای که اولا تلاش کرده تا روایات مورد اعتماد اینها را بیاورد و همین نکته نشان دهنده آن است که حتی صحاح سته نیز در میان همه اهل سنت، مورد اعتماد کامل نبود. از سوی دیگر تلاش کرده تا روایات، خوش خوان را بیاورد تا بتواند فضایی را برای سوره تصویر کند. 6. نکته دانی وی در احادیث مشکل نیز خوب است. به هر حال خوب است برای معرفی این کتاب، مقاله ای نوشته شود تا شاید مورد استفاده دیگران هم قرار گیرد؛ به ویژه اینکه تفسیر روایی سنی آن هم در قرن این نویسنده، جزو نوادر است. والحمد لله رب العالمین #کانال_علوم_ومعارف_حدیث @MaarefHadith‌