⁉️عوامل شروع جنگ
1⃣ داعیه خلافت و ریاست طلحه و زبیر: طلحه و زبیر، از محرّکان اصلی جنگ، از اصحاب معروف پیامبر بودند که در جنگ های آن حضرت حضور گسترده و مؤثری داشتند. آنان از شخصیت های سیاسی و اجتماعی آن دوران به شمار می آمدند. آن دو در کنار دیگر رقیبان، به حکومت و خلافت پس از پیامبر ص طمع داشتند. امام ع خود به این نیت قلبی آنان آگاه بود.( نهج البلاغه، خطبه ۱۴۸) آن دو با وجود سه خلیفه پیشین نتوانستند به هدف دیرینه خودشان دست یابند. پس از قتل #عثمان، مجددا به #خلافت طمع ورزیدند، اما با انتخاب حضرت از سوی مردم، امید آنان به یأس تبدیل شد. در عین حال، انتظار داشتند به دلیل موقعیت اجتماعی و سابقه جهادی آنان در جنگ های پیامبر، در حکومت امام ع دارای مقام و منصبی باشند، اما حضرت بنا به عللی «که شاید مهمترین آن دنیاطلبی آنان بود»، حکومت درخواستی آنان یعنی حکمرانی شام برای زبیر و عراق برای طلحه را رد کرد(شیخ مفید، الجمل، ص ۱۶۴) و در امور حکومت با آنان مشاوره نکرد. این امر برای آنان بسیار گران آمد، به نحوی که به صراحت، از عدم مشاوره حضرت در امر حکومت با ایشان انتقاد کردند.( ر.ک: نهج البلاغه، خطبه ۱۹۶)
دو عامل مزبور (محرومیت از اصل خلافت و عدم مشارکت در حکومت) نقش بسزایی در ایجاد روحیه مخالفت و تقابل با امام ع در آن دو داشتند.
2⃣عدم تحمّل عدل علوی: با شروع حکومت علوی، حضرت تمامی امتیازات دولتی اشخاص معروف از جمله طلحه و زبیر را از بیت المال لغو کرد و سهم آنان مانند بقیه افراد عادی جامعه شد. طلحه و زبیر به این عدل حضرت و برابری حقوق آنان با حقوق یک شهروند عادی اعتراض کردند.( همان، خطبه ۱۹۶ و نیز: شیخ طوسی، الامالی، ص ۷۳۱ / محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۳۲، ص ۳۰و۹)
این عوامل موجب شد که طلحه و زبیر نتوانند حکومت عدل علوی را تحمّل کنند و برای دست یافتن به آمال و آرزوی های باطل خود، #بیعت حضرت را #نقض کردند و برای تشویق #عایشه برای مقابله با حکومت علوی به سوی مکّه شتافتند.( الجمل، ص ۶۷ / مروج الذهب، ج ۲، ص ۳۶۶ / الفتوح، ج۲، ص ۴۵۰)