✅ ازدواج محارم در شاهنامه فردوسی و سایر شعرا
۱__شاهنامه
🔹در شاهنامه از زمان زرتشتی شدن شاه گشتاسب و خانواده ، پسر گشتاسب (اسفندیار) و نوه گشتاسب (بهمن) به ازدواج محارم روی می آوردند.
🔻ازدواج اسفندیار با خواهرش
گشتاسپ پس از پیروزی بر ارجاسپ و بنابر وعده ای که داده بود، دخترش همای را به همسری اسفندیار (پسرش) در می آورد (ازدواج خواهر و برادر):
▪️چو شاه جهان باز شد بازجای
به پور مهین داد فرخ همای
▪️سپه را به بستور فرخنده داد
عجم را چنین بود آیین و داد
🔻ازدواج اسفنديار با مادرش
اسفندیار به مادرش کتایون می گوید :
▪️ترا بانوی شهر ایران کنم
به زور و به دل جنگ شیران کنم
طبق نظر برخی اساتید در این بیت اسفندیار می خواهد پس از نشستن بر تخت پدر به سنت زرتشتی خویدوده با مادرش ازدواج کند و او را همچنان شاه بانو نگه دارد
📚جلال الدین کزازی، نامه باستان، جلد 6،صفحه 643
📚مهدی محبتی، پهلوان در بن بست، صفحه ۲۵۵
🔻ازدواج بهمن ، پسر اسفندیار پهلوان زرتشتی ، با دخترش همای چهرآزاد
نکته مهمی که اینجا وجود دارد این هست که فردوسی یادآوری می کند که این ازدواج ، بنابر رسم زرتشتی (دین پهلوی) است
▪️دگر دختری داشت نامش همای
هنرمند و بادانش و نیکرای
▪️همی خواندندی ورا چهرزاد
ز گیتی به دیدار او بود شاد
▪️پدر درپذیرفتش از نیکوی
بران دین که خوانی همی پهلوی
▪️همای دلافروز تابنده ماه
چنان بد که آبستن آمد ز شاه
▪️چو شش ماه شد پر ز تیمار شد
چو بهمن چنان دید بیمار شد
ازدواج بهمن با همای ، دخترش ، در سال آخر عمرش بود. شش ماه از آبستنی همای گذشته بود که بهمن درگذشت. داراب ، نتیجه این ازدواج بود
۲__خاقانی شروانی
خاقانی شروانی از بزرگترین شعرای قرن 5 هجری است. ایشان در ابیاتی می سراید :
▪️دیو کژ کژ به مردم اندیشد
فعل بد بد به مادر اندازد
▪️مغ که از رخ نقاب شرم انداخت
ناحفاظی به خواهر اندازد
📚https://b2n.ir/m56552
دکتر کزازی در تحلیل این بیات می نویسد :
"از همین روی است که سخن سالار شروانی نیز از مغ سخن گفته است و از درآمیختن شرم انگیز و رسوایانه او با خواهرش"
📚کزازی، نامه باستان جلد ۳ صفحه ۲۲۵
3⃣بوالعلای معری
معری شاعر معروف قرن چهارم می سراید :
▪️ أيوجد في الورئ نفر طهاری
أم الأقوام ك لهم رجوس؟
▪️بنات العم تأباها النصارى
وبالأخوات اعرست المجوس
📚 https://b2n.ir/m60457
🔻دکتر کزازی در تحلیل این بخش می نویسد :
" سخنور آزاداندیش، بوالعلای معرّی، در دیوانی که خود آن را بایسته های نابايا ( = لزوم ما لا يلزم) نامیده است، از این آیین مجوسان یاد آورده است:
آیا در میانه مردمان تنی پاک یافته می تواند شد، یا آنکه مردمان همه ناپاکانند؟ترسایان از زناشویی با دختران عم سر بر می تابند و مجوسان خواهران خویش را به زنی می ستانند"
📚منبع:همان
4⃣فخرالدین اسعد گرگانی
اسعد گرگانی شاعر نامدار سده پنجم و ششم هجری است که داستان ویس و رامین که یه داستان عاشقانه ایران باستان بوده را به شعر برگردانده است
در این داستان مادر ویس و رامین به عنوان یه زرتشتی مومن و آگاه از ازدواج پسر و دختر خود صحبت می کند
▪️چو مادر دید ویس دلســــــــــتان را بگونه خوار كرده گلــــــــستان را
▪️بدو گفت: اى همه خوبى و فرهنگ جهان را از تو پیرایهســت و اورنگ
▪️ترا خســـــــــــــــرو پدر بانوت مـــادر ندانم در خورت شــــویى بكشور
▪️چو در گیتى تو را همســـــــر ندانم بتا همسرت دادن چون توانـــــم؟
▪️در ایران نیست جفتى با تو همسر مگر ویرو كه هســـتت خـود برادر
▪️تو او را جفـــــــت باش و دیده بفروز وزین پیوند فـــــــــــرخ كن مرا روز
▪️زن ویرو بود شایســــــــــــته خواهر عروس من بود بایســــــــته دختر
📚https://b2n.ir/e83719
📚ازدواج مقدس، هاشم رضی، نشر بهجت، چاپ اول، صفحه ۱۲۴
#محارم
🇮🇷❤️🇮🇷
✅ سعید نفیسی: انکار کنندگان ازدواج محارم از جاهلان هستند.(در دوران ایران باستان )
«چیزی که از اسناد آن زمان حتما به دست میآید و با همهی هیاهوی جاهلانهای که اخیرا کردهاند، از بدیهیّات مسلّم تمدّن آن زمان است، این است که نکاح نزدیکان و #محارم و زناشویی در میان اقارب درجهی اوّل، حتما معمول بوده است و حتّی برای آن اصطلاح خاصّی داشته و آن را «خویتکدس» میگفتند.»
📚 تاریخ اجتماعی ایران، از انقراض ساسانیان تا انقراض امویان، ص ۴۲
🇮🇷❤️🇮🇷