⭕️ نگاهی به آمار و ارقام اغراق آمیز تلفات و اسیران فتوحات اعراب ✍ اکبر عزیزیان 🔺عادت اسلام ستیزان در شبهه پراکنی با موضوعات تاریخی این است که اولاً جنگ ها و کشتارهای فاتحان #عرب در #ایران و نواحی مختلف را به پای #اسلام و آموزه های آن نوشته و نشر آن را همراه با خشونت قلمداد می کنند و ثانیاً با برجسته کردن بعضی ارقام مربوط به این جنگ ها، تعمداً روی تعداد کشته شدگان و اسیران مبالغه می کنند تا احساس مخاطبان را در جهت معرفی اسلام به عنوان دینی خشن و عاری از انسان دوستی، با خود همراه کنند. این در حالی است که تاریخ دانان و محققان معاصر به آمار و ارقام گزارشات جنگ ها، با دیده ی شک و تردید نگاه می کنند چراکه گزارش راويان این نبردها به دلایل مختلف از جمله فخرفروشی و انگیزه های قبیله ای، خالی از اغراق و دروغ پردازی نبوده و معمولاً پذیرفتنی به نظر نمی رسند. در اینجا به چند نمونه از این آمار مبالغه آمیز از #تاریخ_طبری اشاره می کنیم: 1⃣ در جنگ #مذار سی هزار نفر از #ایرانیان کشته شدند، و اگر آب نهر مانع نبود همه نابود شده بودند.(۱) 2⃣ خالد بن ولید در جنگ #الیس گردن ۷۰ هزار اسیر ایرانی را در کنار رودخانه زد و سیل خون به راه انداخت تا جایی که از همان سیل، سه روز پیاپی آسیاب ها به حرکت افتاده نان و آذوقه ی ۱۸ هزار نیروی او تامین شد!(۲) 3⃣ در جنگ #ذات_العیون در انبار، تیراندازان سپاه خالد توانستند چشم هزار تن از طرف مقابل را کور کنند.(۳) 4⃣ در دو روز ابتدای نبرد #قادسیه ، دو هزار نفر از مسلمانان و ده هزار تن از ایرانیان کشته و زخمی شده بودند.(۴) 5⃣ در جنگ #جلولا صدهزار نفر از ایرانیان کشته شدند و کثرت اجساد به قدری بود که سراسر دشت از آنان پوشانده شده بود.(۵) 🔺اما نظر محققان چیست؟ دکتر عبدالحسین زرینکوب در همین زمینه نوشته است: "درباره ی اخبار فتوح #تازیان در ایران مبالغه ها و خطاهای بسیار رفته است. روایات عرب از گزاف و خودستایی آکنده است چنانکه اخبار خدای نامه های ایرانی نیز از نفرت و بهانه تراشی خالی نیست.(۶) اشپولر، شرق شناس آلمانی نیز درباره ی صحت گزارشات مربوط به تعداد سپاهیان دو طرف می نویسد: "شکی نیست که اینها همه #جعلی و در اساس فقط حاصل نوعی سبک نگارش است... غیرقابل اطمینان بودن این ارقام همچنین از آنجا مشخص می شود که هریک از گروه های سپاه تقریباً همواره با اعداد سرراست و فقط به ندرت مثلا ۱۸ هزار جنگنده یا ۲۵۵ هزار کشته ارائه شده است... همچنین اظهاراتی مبنی بر اینکه در آن دوران شمارش افراد سپاه صورت می گرفته است، نمی تواند به عنوان دلیل قطعی صحت ارقام ارائه گردد."(۷) ❗️اما نام آشناترین راوی فتوحات که در اغراق، #افسانه_پردازی ، ساختن اخبار عجیب و غیر قابل باور و حتی خلق رویدادها و جنگ های غیرواقعی، گوی سبقت را از دیگران ربوده و گزارشات مبالغه آمیز و غیرواقعی اش زمینه را برای سوءاستفاده ی معاندان فراهم آورده، "سیف بن عمر تمیمی" است که روایت بخش بزرگی از اخبار فتوحات تاریخ طبری بر دوش او بوده و از قضا نامش در بین راویان ۴ گزارش بالا نیز هست! دکتر زرینکوب درباره ی روایات وی نوشته است: "درین روایات که طبری از #سیف آورده است اغتشاش بسیار هست. از جمله در ارقام و اعدادی که سیف راجع به تعداد سپاه طرفین و عده کشتگان یا اسیران می دهد، مبالغه ی بسیار شده است.(۸) علامه سیدمرتضی عسکری نیز آورده است: "سیف برای نشان دادن قدرت ابتکار نبرد، شجاعت و دلیری، کاردانی و رزمندگی قهرمانان افسانه ای تمیمی اش، ارقام و اعدادی را از کشته های دشمن به دست می دهد که دهشت آور است به خصوص وقتی که دم از هزاران هزار کشته می زند و یا آسیاب ها را برای سه شبانه روز از خون دشمن و تنها در یک نبرد به گردش در می آورد!  در حالی که تمام صفحات آن ناحیه که جنگ در آن واقع شده، در آن روزگار به روی هم آن مقدار جاندار وجود نداشته تا چه رسد به انسان تا کشته شوند و یا به اسارت گرفته شده باشند."(۹) 👈 از آنچه در بالا آمد روشن می شود آنچه درباره ی تعداد تلفات و اسرای فتوحات در منابع تاریخی ادعا شده و امروزه مورد سوء استفاده قرار می گیرند، لزوماً درست نیست و چه بسا راویان فتوحات با انگیزه های قومی از کاهی کوهی ساخته اند تا افتخار پیروزی دلیرانه بر دشمن را در کارنامه ی قبیله ی خود ثبت کرده باشند. 📚 پی نوشت ها: ۱. ترجمه ی تاریخ طبری (نشر الکترونیک، ۱۳۸۹)، ج۴، ص ۱۷۷ ۲.همان، ص ۱۸۰ و ۱۸۱ ۳.همان، ص ۱۹۲ ۴.همان، ج ۵، ص ۱۴ و ۴۲ ۵. همان، ص ۱۱۰ ۶.تاریخ ایران بعد از اسلام، چ ۱۳۸۳، ص ۲۸۳ ۷.تاریخ ایران در قرون نخست اسلامی، ترجمه ی مریم میراحمدی، ج ۲،  ص ۳۶۵ ۸.تاریخ ایران بعد از اسلام، ص ۲۸۵ ۹.یکصد و پنجاه صحابی ساختگی، ترجمه ی عطامحمد سردارنیا، ص ۹۱ @Mersad_MD