💠وَ یا مَنْ لَا ینْدَمُ عَلَى الْعَطَاءِ؛
«و ای کسی که هرگز از بخشش خویش پشیمان نمیشوی.»
🔹ما گاهی چیزی به کسی میبخشیم اما بعد پشیمان میشویم. این پشیمانی گاه به این خاطر است که متوجه میشویم خودمان به آن احتیاج داشتیم.
🔸مسلم است که این معنا درباره خدا محال است؛ خدا به چیزی احتیاج ندارد. گاه پشیمانی ما از بخشش به خاطر این است که بعد از بخشش متوجه میشویم که اشتباه کردهایم و طرف مقابل صلاحیت این بخشش را نداشته است.
🔹اما خدا به هر کس هر چیزی را میبخشد براساس حکمت میبخشد. یعنی بهترین کاری است که انجام میدهد. بنابراین دیگر پشیمانی برای او معنا ندارد.
۹۴/۳/۳۰
🍁 #بدرود_بهار ۱ ؛ شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان
🌙
💠إِنْ أَعْطَیتَ لَمْ تَشُبْ عَطَاءَكَ بِمَنٍّ
«خدایا اگر تو عطایی کنی، آن را با منت گذاشتن آمیخته نمی سازی!»
🔸️خدا چون به هیچ وجه به هیچ چیز در هیچ حالی نیاز ندارد، وقتی بخششی هم به کسی میکند نیازی ندارد به این که او را تحقیر کند.منت گذاشتن انگیزه نفسانی میخواهد و آن وقتی است که انسان احساس کمبود کند و به خیال خود برای ترمیم این کمبود خود وقتی احسانی به کسی میکند میگوید: منم که در حق تو احسان کردم و اگر من این کار را نکرده بودم تو چنین و چنان میشدی. گفتن این سخنان برای پوشاندن حقارت ذاتی است.
🔹️اگر موجودی هیچ نقصی در وجودش نباشد و کمبودی نداشته باشد، حقارت برای او معنایی ندارد و هیچ انگیزهای برای منت گذاشتن ندارد، بلکه میبخشد چون دوست دارد فیض از او ناشی شود و به خلایق برسد. این مطلب روشن است و بر اساس مبانی استدلالی هم خدا نیازی به منت گذاشتن ندارد.
۹۴/۰۴/۰۱
🍁#بدرود_بهار ۲ ؛ شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان
🌙
💠إِنْ أَعْطَیتَ لَمْ تَشُبْ عَطَاءَكَ بِمَنٍّ؛
«خدایا اگر تو عطایی کنی، آن را با منت گذاشتن آمیخته نمی سازی!»
🔸️یکی از شیوههای قرآن این است که نعمتهای خدا را مدام بیان میکند، معلوم میشود که در واقع خدا میخواهد ما را وادار به شکرگزاری در مقابل نعمتهایش کند. آیا این یک نوع چشمداشت پاداش نیست؟
🔹️اگر خداوند بنده را به شکر راهنمایی میکند برای این نیست که او از شکر کردن بنده لذت میبرد و دوست دارد دیگران در مقابلش تواضع و چاپلوسی کنند. وقتی میگوید شکر من را به جا بیاورید برای این است که خیر بنده را میخواهد. میداند بندهای که شکرگزار نباشد به کمال نمیرسد. این هم یک لطف دیگری است برای این که به او بفهماند که رسیدن به سعادت و لیاقت دستیابی به نعمتهای ابدی بهشتی منوط به داشتن خلق و خوی شکرگزاری است.
۹۴/۰۴/۰۱
🍁 #بدرود_بهار ۳؛ شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان
🌙
💠تَسْتُرُ عَلَى مَنْ لَوْ شِئْتَ فَضَحْتَهُ، وَ تَجُودُ عَلَى مَنْ لَوْ شِئْتَ مَنَعْتَهُ؛
« بر کسانی پردهپوشی میکنی که اگر میخواستی آنها را رسوا میکردی، و بخشش میکنی بر کسانی که اگر میخواستی آنها را محروم میکردی؛»
🔸️بسیاری از مردم در اثر سوء اختیار مرتکب کارهای زشتی میشوند که موجب رسوایی است، اما خدای متعال زود آنها را رسوا نمیکند، بلکه پردهپوشی میکند و عیوب آنها را میپوشاند. برخی نیز هستند که خداوند نعمتی به آنها میدهد اما آنها نه تنها در راه خیر از آن استفاده نمیکنند بلکه آن را در راه عصیان الهی به کار میگیرند. مقتضای چنین رفتاری عقوبت و سلب نعمت از آنها است، اما خدای متعال جز در برخی موارد استثنایی چنین کاری هم نمیکند.
🔹️خداوند کسانی را که مرتکب گناه میشوند و حتی موجب ایذاء دیگران میگردند زود مؤاخذه نمیکند، بلکه به آنها مهلت میدهد. این مهلت دادن برای این است که آنها فرصتی پیدا کنند شاید متنبه شوند و دست از کار زشت خود بردارند. مگر این که کار به جایی برسد که نه تنها خودشان از این نعمتها بیشتر سوءاستفاده کنند و بر عذاب خود بیافزایند، بلکه باب هدایت را به روی دیگران هم ببندند. در این صورت دیگر حکمت الهی اقتضا نمیکند که آنها باقی بمانند و به کارهای خطای خود ادامه دهند، بلکه خدای متعال آنها را مؤاخذه و هلاک میکند و در همین عالم هم مزه گناهانشان را به آنها خواهد چشاند.
۹۴/۰۴/۰۲
🍁 #بدرود_بهار ۴؛ شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان
🌙
💠أَنْتَ الَّذِی فَتَحْتَ لِعِبَادِكَ بَاباً إِلَى عَفْوِكَ، وَ سَمَّیتَهُ التَّوْبَةَ...
« تو خدایی هستی که برای بندگانت دری را به سوی عفو خود باز کردی و آن را توبه نام نهادی...»
🔸️اگر انسان مقداری از عمر خویش را با کارهای خوب بگذراند و مقدار دیگر را هم با کارهای بد، مسلم است که خدا همه کارهای وی را، بد حساب نمیکند و پاداش کارهای خوبش را میدهد وگرنه خلاف عدالت است. پس توبه چه نقشی در سرنوشت او دارد؟
🔹️اگر باب توبه نبود، در این صورت کسی که نیمی از عمر خود را در کارهای بد و نیمی را در کارهای خوب گذرانده است، در آخرت باید عمر آخرتی وی به دو بخش تقسیم شود و بخش اول را در جهنم و بخش دوم را در بهشت به سر برد و این عین عدالت بود. اما آیا این حالت با گشایش باب توبه برای بندگان مساوی است؟ هرگز، این دو بسیار متفاوتاند.
🔸️تفضل خاص الهی درباره توبه این است که اگر بنده توبه واقعی کند و آنچه لازمه توبه نصوح است را انجام دهد، همه گناهان گذشتهاش آمرزیده میشود؛ گویا هیچ گناهی مرتکب نشده است. این تفضل بسیار بزرگی است. این تفضل برای برخی بندگان تا جایی ادامه پیدا می کند که میفرماید: «یبَدِّلُ اللَّهُ سَیئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ؛ خداوند گناهان آنان را به حسنات تبدیل میکند.»( فرقان، ۷۰)
۹۴/۰۴/۰۳
🍁#بدرود_بهار ۵؛ شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان
🌙
💠 وَ قُلْتَ: مَنْ ذَا الَّذِی یقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً فیضاعفه له اضعافا کثیرة...
«خدایا، تو گفتی، چه کسی به خداوند قرض نیکویی می دهد تا خدا مال او را به مراتب زیادی چند برابر گرداند؟»
🔸️اشکال کار ما این است که این قدر این آیات و روایاتِ مربوط به آنها را شنیده و خواندهایم که دیگر به این نحو سخن گفتن و شنیدن عادت کردهایم و آنها را جدی نمیگیریم. واقعا اگر کسی باور کرده باشد که جایی بسیار معتبر هست که به سرمایه او چندین برابر سود میدهد چرا در آنجا سرمایهگذاری نکند؟ عدم سرمایهگذاری نزد خدا ناشی از ضعف ایمان است. به همین سبب هم خدای متعال به بیانهای مختلف انسان را تشویق میکند که با خدا معامله کنند.
🔹️این بیانات نهایت لطف الهی برای ما بندگان ضعیف، قاصر و کمفهم است که با این بیانات ارزش معامله با خدا و ارزش بندگی خدا را بفهمیم. اگر اندکی دقیقتر فکر کنیم شرمنده میشویم که خدا با ما اینگونه صحبت میکند. ما اصلا چه داریم که به خدا قرض دهیم؟ با وجود این، خدای مهربان با چنین بیانی با ما سخن میگوید.
۹۴/۰۴/۰۴
🍁 #بدرود_بهار ۶؛ شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان
🌙
💠وَ أَنْتَ الَّذِی دَلَلْتَهُمْ بِقَوْلِكَ مِنْ غَیبِكَ ...عَلَى مَا لَوْ سَتَرْتَهُ عَنْهُمْ لَمْ تُدْرِكْهُ أَبْصَارُهُمْ...فَقُلْتَ: فَاذْكُرُونِی أَذْكُرْكُمْ؛
« خدایا تو آن کسی هستی که بندگانت را به چیزی راهنمایی کردی که اگر آن را از آنها پنهان میداشتی هیچ چشمی آن را نمیدید، آن حقیقت چیزی است که با این آیهات به بندگانت فرمودی: پس مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم»
🔹️در حدیث قدسی آمده است که: «ای فرزند آدم! من را در دلت یاد کن تا من هم در دلم تو را یاد کنم»(المحاسن، ج1 ص39.)
🔸️اگر انسان این حقیقت را بهدرستی تصور کند که پاکبازترین عاشقهای عالم، در عمق دلشان این توقع هست که محبوبشان از آنها یادی کند، آن وقت میفهمد غیر از این که خدا به واسطه ثواب دادن به اطاعت بنده توجه می کند، توجه دیگری هم به برخی بندگان خاصش دارد و آن چیزی است که در این روایت آمده، مرا در دلت یاد کن، تا من هم در دلم تو را یاد کنم.
🔹️برای انسان چه شرفی از این بالاتر که خدایی از او یاد کند که عظمتش بینهایت است؛ انسانی که «چیز قابل ذکری نبود»(انسان، 1). این شرفی است که هر چه در مقابلش گذاشته شود رنگ میبازد.
۹۴/۰۴/۰۵
🍁 #بدرود_بهار ۷؛ شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان
🌙
💠 وَ لَوْ دَلَّ مَخْلُوقٌ مَخْلُوقاً مِنْ نَفْسِهِ عَلَى مِثْلِ الَّذِی دَلَلْتَ عَلَیهِ عِبَادَكَ مِنْكَ كَانَ مَوْصُوفاً بِالْإِحْسَانِ، وَ مَنْعُوتاً بِالامْتِنَانِ، وَ مَحْمُوداً بِكُلِّ لِسَانٍ، فَلَكَ الْحَمْدُ مَا وُجِدَ فِی حَمْدِكَ مَذْهَبٌ، وَ مَا بَقِی لِلْحَمْدِ لَفْظٌ تُحْمَدُ بِهِ، وَ مَعْنًى ینْصَرِفُ إِلَیهِ
«و اگر مخلوقى مخلوق دیگر را از سوى خود به مثل آنکه حضرت تو بندگانت را از سوى خود راهنمایى نمودى هدایت مىکرد، موصوف به احسان و امتنان و بخشش بود، و به هر زبانى مورد ستایش قرار مىگرفت، پس سپاس توراست تا آنجا که در سپاس تو راهى وجود داشته باشد، و تا آنجا که براى سپاس کلمهاى که تو به آن ستوده شوى، و معنایى که به سپاس منصرف گردد باقى باشد.»
🍁 #بدرود_بهار ۸؛ شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان
🌙
💠وَ آثَرْتَهُ عَلَى كُلِّ أَوْقَاتِ السَّنَةِ بِمَا أَنْزَلْتَ فِیهِ مِنَ الْقُرْآنِ وَ النُّور
«خدایا تو این ماه را به واسطه این که در آن قرآن و نور را نازل کردی، بر تمام اوقات سال ترجیح دادی.»
🔸️باید بفهمیم این #قرآن چه عظمتی دارد. جایز نیست یک حرف آن را بی وضو لمس کنیم. یک حرف قرآن ممکن است مردهای را زنده کند. چنین نعمتی را خدا در اختیار ما قرار داده است. مراقب باشیم که آن را سبک نشماریم و آن را با کتابهای دیگر مقایسه نکنیم. صرفا برای اینکه قرآن را ختم کنیم، قرآن را سریع و بی تأمل تلاوت نکنیم.
🔹️ باید در جمله جمله آن دقت کنیم و حال آن آیه را در خودمان ایجاد کنیم. بر هر آیهای که میخوانیم خدا را شکر کنیم که خدای متعال این آیه را در اختیار ما گذاشته است. این علم خداست. این کلام خداست. امیدواریم که خدای متعال در باقیمانده ماه رمضان این توفیقات را نصیب همه ما بفرماید.
۹۴/۰۴/۰۸
🍁#بدرود_بهار ۹؛ شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان
🌙
💠 ثُمَّ آثَرْتَنَا بِهِ عَلَى سَائِرِ الْأُمَمِ، وَ اصْطَفَیتَنَا بِفَضْلِهِ دُونَ أَهْلِ الْمِلَلِ فَصُمْنَا بِأَمْرِكَ نَهَارَهُ، وَ قُمْنَا بِعَوْنِكَ لَیلَهُ
«خدایا تو ما را به واسطه این ماه مبارک بر سایر امت ها ترجیح دادی و به فضیلت این ماه و عبادت در آن ما را نزد همه آیین های بندگی برگزیدی، پس در روز هایش روزه گرفتیم و در شب هایش به یاری تو مشغول شبزندهداری و عبادت و نماز گشتیم.»
🔸️اگر خدای متعالی روزه این ماه را واجب نکرده بود چندان انگیزهای برای انجام این عمل در مؤمنین پیدا نمیشد و از فیض آن محروم میماندند. این لطف بزرگ خداست که شکر مضاعفی میطلبد. علاوه بر این توفیق انجام این عمل نیز خود توفیقی الهی است و خداست که باید اسباب انجام آن را فراهم نماید و خود نعمتی دیگر است و شکری دیگر میطلبد. چه بسا کسانی که علاقهمند به انجام این تکلیف هستند اما به سبب مانعی نمیتوانند آن را انجام دهند. در این فراز هم اشاره شده است که اگر ما توانستیم این کار را انجام دهیم به عون و یاری تو بوده است. بنابراین حتی در انجام این کار هم ما مدیون توفیق الهی هستیم.
۹۴/۰۵/۰۹
🍁#بدرود_بهار ۱۰؛ شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان
🌙
💠انت الْقَرِیبُ إِلَى مَنْ حَاوَلَ قُرْبَكَ؛
«تو نزدیک هستی به کسی که میخواهد به تو نزدیک شود.»
🔸️غالبا وقتی انسان میخواهد به کسانی که مقامات عالی دارند نزدیک شود، خود را با مشکلات و پیچ و خمهای زیادی روبرو میبیند. اما خدایا! تو بهگونهای هستی اگر کسی بخواهد به تو نزدیک شود تو نزدیک او هستی! چه منت بزرگی است این نعمت و افسوس که ما تصور صحیحی هم از آن نداریم تا چه رسد به این که آن را اراده کنیم! تا چه رسد به این که این راه را بپیماییم! ولی نباید ناامید باشیم. فضل خدا آن قدر زیاد است که هیچ موجودی از رحمت او نمیتواند ناامید باشد. انشاءالله خدا به برکت دوستان و مقربان درگاهش در این ماه به ما عنایتی بفرماید که مشمول عنایت یکی از دوستانش قرار بگیریم و در این راه قرار بگیریم.
۹۴/۰۴/۰۹
🍁#بدرود_بهار ۱۱؛ شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان
🌙
💠فَنَحْنُ مُوَدِّعُوهُ وِدَاعَ مَنْ عَزَّ فِرَاقُهُ عَلَینَا
«ما با ماه رمضان وداع میکنیم مانند وداع با کسی که فراقش برای ما بسیار دشوار است.»
🔸️بنده یک سال ماه رجب در کنیا مهمان بودم. دوستان سفارت میگفتند: یکی از کارمندان محلی سفارت هر سال سه ماه رجب، شعبان و رمضان را روزه میگیرد! برای چنین بندگانی که علاقهمند به ماه رمضاناند، تمام شدن ماه رمضان مانند این است که عزیزی را از دست بدهند، یا دستکم مانند این است که عزیزی از آنها به سفری طولانی رود، و تا یک سال دیگر نتوانند او را ببینند. کسانی هستند که در شب آخر ماه رمضان به خاطر فراق ماه رمضان واقعاً اشک میریزند.
طبیعتا اگر خویش را برای چنین وداعی آماده سازیم، وداع این ماه را بهتر درک می کنیم و در نتیجه میثاق قلبی ما با این ماه و پیمان بندگی مان تقویت خواهد شد.
۹۴/۰۴/۱۰
🍁#بدرود_بهار ۱۲؛ شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان
🌙
💠السَّلَامُ عَلَیكَ مِنْ مُجَاوِرٍ رَقَّتْ فِیهِ الْقُلُوبُ، وَ قَلَّتْ فِیهِ الذُّنُوبُ
«سلام بر تو ای همسایهای که با حضور او دلها رقت پیدا کرد و گناهان کاهش یافت.»
🔸️ماه رمضان فرصتی است که انسان در طول ماه استغفار کند، گناهان خود را به یاد آورد، به یاد خدا باشد. عبادات این ماه زمینه را فراهم میکند که موانع رقت قلب برطرف شود و انسان انس و عادتی با عوامل رقت پیدا کند و بیشتر تحت تأثیر قرار گیرد.
🔹️یکی از موانع رقت قلب پرخوری است. انسان وقتی پرخوری میکند به روشنی احساس سنگینی میکند و اگر روضه هم بخوانند اشک نمیریزد. چون احکام ماه رمضان بهگونهای است که انسان باید ساعتهای طولانی گرسنگی بکشد، این مانع (پرخوری) کمکم برطرف میشود، به شرط آنکه بعد از افطار زیادهروی نکند.
۹۴/۰۴/۱۳
🍁#بدرود_بهار ۱۳؛ شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان
🌙
💠السَّلَامُ عَلَیكَ مَا كَانَ أَطْوَلَكَ عَلَى الْمُجْرِمِینَ، وَ أَهْیبَكَ فِی صُدُورِ الْمُؤْمِنِینَ؛
«سلام بر تو ای ماه رمضان! چه قدر در نظر مجرمان طولانی بودی و چهقدر در سینه مومنان باشکوه!»
🔸️گذر زمان در ماه رمضان برای گناهکاران طولانی است. زیرا تعلقات گناهکاران تعلقاتی مادی و لذتهایشان لذتهایی حیوانیاند و اینها همان اموری است که در این ماه ممنوع شده است و وقتی این لذتها برایشان حاصل نمیشود گمان میکنند ماه رمضان بسیار طولانی است.
🔹️اصل جرم ما انسان ها همین تعلقات به دنیا است. «حُبُّ الدُّنْیا رَأْسُ كُلِّ خَطِیئَة؛ محبت به دنیا سر و هر خطایی است.»(الکافی، ج2 ص131) ازاینرو کسی که چنین تعلقاتی دارد وقتی به امور معنوی میپردازد یا وقتی از لذتهای مادی محروم میشود، زمان برای او سخت و طولانی میگذرد.
🔸️اما کسانی که از انس با خدا، عبادت، سبکبالی ناشی از گرسنگی، و ... لذت میبرند احساس نمیکنند که این ماه طولانی است و سخت میگذرد. کسانی که ترقیات روحی دارند وقتی بدنشان سبک و شکمشان خالی است نشاط و لذتی فوقالعاده برای آنها پدید میآید و حال آنها مانند مرغی است که پرواز میکند. کسانی که روحشان از تعلقات مادی آزاد است و دوست دارند در فضای دیگری پرواز کنند، غذا خوردن و پرداختن به امور مادی برایشان سخت است.
۹۴/۰۴/۱۴
🍁 #بدرود_بهار ۱۴؛ شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان
🌙
💠السَّلَامُ عَلَیكَ وَ عَلَى لَیلَةِ الْقَدْرِ الَّتِی هِی خَیرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ؛
«سلام بر تو (سلام وداع) و بر شب قدری که از هزار ماه بهتر است.»
🔸️در این شب همه مقدرات یک ساله همه موجودات به محضر شریف بقیة الله الاعظم ارواحنا فداه عرضه و حتمی میشود. عرضه تقدیرات یک سال همه موجودات در یک شب به خدمت یک نفر چگونه ممکن است؟
🔹️در پاسخ میگوییم: همانطور که شما میتوانید در یک لوح فشرده میلیونها مطلب را به کسی عرضه کنید ملائکه هم میتوانند چنین علمی را در اختیار #امام_زمان علیهالسلام قرار دهند. این پاسخ برای اقناع است، وگرنه حقیقت مطلب بالاتر از این است.
🔸️وقتی جمعیتی فراوان، با زبان و گویشهای گوناگون به حرم امام معصوم علیهالسلام مشرف میشوند و حوائج خویش را مطرح میکنند، امام معصوم علیهالسلام همه سخنان همه زائران را میشنود و جواب آنها را میدهد و بهترین راه برآورده کردن حاجات آنها را هم میداند، بهگونهای که با مصالح دیگر اصطکاک نداشته باشد. البته همه اینها در واقع کار خداست که به دست امام و به اذن الله جاری میشود. اما به هر حال امام واسطه است و اقتضای وساطت این است که واسطه همه حوائج را بشنود و درک کند.
#شب_قدر
۹۴/۰۴/۱۵
🍁#بدرود_بهار ۱۵؛ شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان
🌙
💠أَنْتَ وَلِيُّ مَا آثَرْتَنَا بِهِ مِنْ مَعْرِفَتِهِ؛
«ولايت توست که موجب شد ما را انتخاب کنی.»
🔹️خدای متعال رابطهای با مؤمنان و سعداء دارد که باعث میشود چنين معرفتی به آنها بدهد. اين رابطهای نزديک است که منشأ اين تأثير مثبت میشود. نکته مهمی که بايد بيشتر روی آن تأکيد کرد اين است که #امام_سجاد عليهالسلام ادب عبوديت را در اينجا به اين صورت نشان ميدهد که میفرمايد: خدايا! اگر من اهل نماز و روزه بودم فضليتش برای توست که به من اين توفيق و اين معرفت را دادی. اگر تو اين عنايت را نميکردی من از کجا چنين توفيقی پيدا میکردم؟! پس فضليت اين کار برای توست. در عين حال من مقصرم، زيرا حق اين نعمت را ادا نکردم و تنها اندکی از آنچه بر من لازم بود را انجام دادم.
🔸️مسلما امام سجاد عليهالسلام در مقام مناجات با خدا تعارف نمیکند و واقعيت را بيان مينمايد. هرچند که خود درک اين واقعيت و ادا کردن آن، نعمت الهی ديگری است.
۹۴/۰۴/۱۷
🍁 مجموعه #بدرود_بهار ۱۷؛ شرح دعای وداع با ماه مبارک رمضان
🌙