🔴 نقدی بر یک ادعا در مورد ولایت فقیه
🔻 اخیراً یکی از نویسندگان و پژوهشگرانی که از گذشته های دور او را می شناسم، یادداشتی را در فضای مجازی منتشر کرده است که جای تامل دارد.ایشان طرفداران ولایت فقیه را سه دسته می داند و می نویسد: «مواضع عملی معتقدان و یا حامیان را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
🔸الف: #عصمت_گرایان: آنان که ولی فقیه را در جایگاه امام معصوم و حتی بالاتر یعنی رسول الله (ص) و یا خدا می نشانند و برای او عصمت قائلند.
🔹ب: #سلطنت_گرایان: آنان که ولی فقیه را در جایگاه سلطنتی و شاه می نشانند و حاکم یا شاه را سایه خدا یا ظل الله می دانند. و فرمانش را مطاع می دانند حتی اگر از روی هوا و هوس باشد.
🔸ج: #عدالت_گرایان: آنان که ولی فقیه را حاکمی عادل (و نه معصوم و نه مستبد)، می دانند.»
در ادامه برای هریک از رویکرد ها، صفات و گفتمانهایی را معرفی کرده و نتیجه می گیرند که رویکرد سوم رویکرد صحیح است!! لذا ولی فقیه جایزالخطا است و مردم هم می توانند وی را نقد کرده و از وی انتقاد کنند و ....
🔴در این زمینه نکاتی را متذکر می شوم:
1⃣ به نظر می رسد نویسنده محترم دو نظر اول( عصمت گرایی و سلطنت گرایی) را همراه با اغراق معرفی کرده است تا نظر سوم( عدالت گرایی) که دیدگاه خودشان است را به کرسی بنشانند!
2⃣در جامعه و در عالم واقع قائلین به «عصمت» یا «سلطنت» وجود خارجی ندارند و این دیدگاه از سوی هیچ فرد یا گروهی، در حد یک نظریه مطرح نشده و یا در عمل اجرایی نشده است. نویسنده نیز هیچ منبع، سند یا شخصی را معرفی نکرده است.
3⃣ نویسنده محترم در ابتدا گفته اند: « در اینجا نمی خواهم به بحث منکران و مواضع مخالف یا معاند آنها وارد شوم».
هرچند انتظار می رفت با توجه به خاستگاه ایشان، (در هنگامه ای که هجمه های فراوانی علیه رهبری و ولایت فقیه صورت می گیرد) در صدد پاسخ به مخالفین و منکران بر می آمدند ولی اصلا انتظار نمی رفت، به تایید ضمنی نظرمخالفین بپردازند .عصت گرایی ولی فقیه، تهمت و بهتانی است که معاندین به پیروان ولایت فقیه می زنند، همچنان که وهابی ها تهمت شرک و خدا پنداری ائمه(ع) را به شیعیان می زنند.
4⃣ دیدگاه هایی که در جامعه قابل شناسایی و مشاهده است ، نظریاتی است که از سوی « #موافقین_تقلیل_گرا » مطرح شده و می شود. برخی از آن ها را می توان با این عناوین معرفی کرد:
🔹الف: #قانون_گرایان: که ولایت فقیه را نه از روی اعتقاد بلکه بخاطر وجود آن در قانون اساسی و در محدوده اختیارات مصرح در آن می پذیرند.( علی مطهری)
🔹ب: #زینت_گرایان: این گروه، شان ولی فقیه را در حد تشریفات و یا حداکثر در حد پاپ یا ملکه قبول دارند ( حجاریان و بسیاری از اصلاح طلبان)
🔹ج: #جبر_گرایان: برخی نیزچون در شرایط فعلی جایگزین بهتری برای ولی فقیه و نظام ولایت فقیه سراغ ندارند آن را از روی جبر و اکراه تحمل می کنند و برای ارائه طرح جایگزین تلاش می کنند. ( تاج زاده و حزب مشارکت)
🔹د: #انحصار_گرایان: عده ای نیز ولایت فقیه ، مشروط به اینکه مصداق آن منحصراً از طیف و جناح خودشان باشد، را قبول دارند. (برخی از اعضای مجمع روحانیون)
5⃣آنچه نویسنده تحت عنوان دیدگاه « عدالت گرایان» مطرح کرده اند، در طیف تقلیل گرایان می توان جای داد . عدالت فقط یکی از «صفات» و به تعبیر بهتر، یکی از «شروط» ولی فقیه است. از نظر شیعه، #وجوب_اطاعت_از_ولی_فقیه نه صرفاً بخاطر عدالت و سایر شرایط و صفات وی، بلکه به خاطر #نیابت از امام معصوم(ع) است.
عدالت شرطی است که برای مراجع و حتی امام جماعت یک مسجد هم لازم است.
❓پس همه اینها ولی فقیه هستند؟ علاوه بر این ، عدالت امری نسبی و سیال است که به ادراک و تلقی مردم بستگی دارد. چه بسا در نظر عامه ، انوشیروان نیز فردی عادل تلقی شود ولی نسبت به عدالت خدا تردید و اعتراض صورت گیرد!!
✍ امیرحمزه مهرابی
🌺🇮🇷 @Mobin_rfm