تقاصّ
2⃣ قسمت دوم
✍️ از مفهوم لغوی تقاص؛ مفاهيم پيگيری کردن، گرفتن و رعايت مساوات برمی آيد. تقاص در امور مالی و حقوقی است. در تقاص، تقاص کننده حقّ خود را پيگيری می کند.
🟦 با بررسی معنای اصطلاحی تقاص درمی یابیم که این واژه در دو مفهوم کلّی بیان شده است، که یک معنای آن با تهاتر مرادف بوده و مفهوم دیگر به استیفای حق از مال مدیونِ انکار کننده ی بدهی اختصاص دارد. عدّه ای در تعریف تقاص آورده اند، که دو نفر در عین حال که به هم بدهکارند، مثل آن را نیز از یکدیگر طلب داشته باشند، فلذا هر یک از دو دِین در مقابل دیگری قرار گیرد که در این تعریف دو طلبکارند، که در عین حال هریک به دیگری بدهکارند.
🟩 این معنا از تقاص با عنوان فقهی– حقوقی تهاتر هماهنگی دارد. لذا در تعریف تقاص یا مقاصّه، برخی آن را با تهاتر هم معنا میدانند. امّا شرایط و احکام تقاص و تهاتر با یکدیگر تفاوت هایی دارد که کاملاً این دو نهاد را از یکدیگر تفکیک می نماید. بدین شرح که تقاص و تهاتر در چهار مورد بایکدیگر اختلاف دارند:«قصد طرفین که در تهاتر وجود دارد»، «در تقاص، فقط نیاز به قصد و اراده صاحب حق دارد»،«درتقاص مراجعه به محکمه منتفی است و تقاص زمانی وقوع می یابد که طلبکار برای اثبات حقّش بیّنه ای ندارد، تا اقامه دعوا نماید»،« تهاتر فقط نسبت به دو ذمّه حاصل میشود و موضوع تهاتر صرفاً در دیون مانند قرض و عوض معاملات است؛ در صورتی که تقاص به ازای همۀ حقوق مالی مطرح می شود و هر حقّی را که بتوان حق مالی دانست، قابل تقاص است. لذا علاوه بر دیون، حقوق مالی که به جهت دیه یا سرقت و... به وجود می آیند نیز قابل تقاص خواهد بود».
🟧 تقاص یعنی وقتی بدهکار از پرداخت حق دیگری، امتناع و انکارمی کند؛ طلبکار، حقّ دارد ازمال بدهکار که نزدش می باشد، طلب خود را بدون رضای او وصول کند.
🔻برای اثبات مشروعيت تقاص به آيات، روايات، اجماع و عقل استناد شده است.
✅ آيات؛ بسياری از فقيهان در اثبات مشروعيت تقاص به دو آيه شريفه زير استناد نموده اند:
۱. (و إن عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم به ولئن صبرتم لهو خير للصابرين) (نحل/ ۲۶)؛
۲. (و الحرمات قصاص فمن اعتدی عليکم فاعتدوا عليه بمثل ما اعتدی عليکم) (بقره/ ۱۹۴)
همچنين برخی فقيهان به آيه شريفه (و لمن انتصربعد ظلمه فأولئک ما عليهم من سبيل) (شعرء/ ۲۲۷) و آيه شريفه (جزاء سيّئه سيّئه مثلها) (شوري/ ۴۰) استناد نموده اند.
🌹با حقوق خود آشنا شویم🌹
#قصاص_مجرم_خون_ریز
#قصاص_حیات_جامعه
#تقاص_مقابله_مالی
#تقاص
#قصاص
_✍🏻کانال رسمی استاد مجتهدزاده
⚖️
https://eitaa.com/Mojtahed_Zadeh
📩ارتباط با استاد:
•••••✾...•...🌺...•...✾•••••
@Admin_Mojtahed_Zadeh
•••••✾...•...🌺...•...✾•••••