🔵 ملاک ارزشگذاریها در اسلام
اسلام، به عنوان دین کامل و جامع الهی، برای تمامی ابعاد زندگی انسان، ملاکها و معیارهای روشنی برای ارزشگذاری ارائه کرده است. این ملاکها بر مبنای تعالیم قرآن کریم و سیره پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) و اهل بیت معصومین (علیهمالسلام) استوار شدهاند. برخلاف جوامع مادیگرا که ارزش انسانها را بر پایه معیارهای ظاهری چون مال، قدرت، و مقام تعیین میکنند، در اسلام، ملاکهای ارزشگذاری، بر اساس اصول اخلاقی و معنوی و ارتباط انسان با خداوند متعال بنا شده است. در ادامه، به برخی از این معیارها اشاره میکنیم:
1. تقوا و پرهیزگاری:
مهمترین ملاک ارزشگذاری در اسلام، تقوا و پرهیزگاری است. خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید:
«إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ»
(سوره حجرات، آیه ۱۳)
یعنی «همانا گرامیترین شما نزد خداوند، پرهیزگارترین شماست».
تقوا به معنای پایبندی به احکام الهی و دوری از گناه است. ارزش انسان در نزد خداوند به میزان تقوای او بستگی دارد، نه به مال، نسب، یا مقام او. افراد ممکن است در ظاهر متفاوت باشند، اما آنچه در نزد پروردگار اهمیت دارد، میزان اخلاص، ایمان، و عمل صالح آنهاست.
2. علم و دانش:
علم و دانش نیز یکی از ملاکهای ارزشگذاری در اسلام است. پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
«طَلَبُ الْعِلْمِ فَرِيضَةٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ وَمُسْلِمَةٍ»
یعنی «طلب علم بر هر مرد و زن مسلمان واجب است».
اسلام به علمآموزی و جستجوی حقیقت تأکید فراوان دارد و انسانهای عالم را به عنوان رهبران فکری جامعه میشناسد. علمی که به همراه تقوا باشد، انسان را به خداوند نزدیکتر میکند و موجب ارتقای مقام او در نزد پروردگار میشود.
3. عمل صالح و اخلاق نیکو:
اسلام به اعمال انسان و اخلاق او نیز به عنوان معیارهای ارزشگذاری مینگرد. خداوند در قرآن کریم میفرماید:
«مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً»
(سوره نحل، آیه ۹۷)
یعنی «هر کس از مرد و زن، کار نیکی انجام دهد و ایمان داشته باشد، او را با حیاتی پاک زنده میکنیم».
عمل صالح و اخلاق نیکو، موجب رضایت خداوند و نزدیکی به او میشود و فرد را در میان مردم نیز محترم و ارزشمند میسازد.
4. اخلاص در نیت و عمل:
یکی از مهمترین معیارهای ارزشگذاری در اسلام، اخلاص در نیت و عمل است. هر عملی که انسان انجام میدهد، اگر به قصد رضای خداوند باشد، ارزشمند و مقبول است. پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
«إِنَّمَا الأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ»
یعنی «اعمال به نیتها بستگی دارد».
بنابراین، حتی اگر عملی ظاهری کوچک باشد، اما با نیتی خالصانه و برای خداوند انجام شود، دارای ارزش بزرگی در نزد پروردگار خواهد بود.
5. جهاد و ایثار:
یکی دیگر از ملاکهای ارزشگذاری در اسلام، جهاد در راه خدا و ایثار است. جهاد به معنای تلاش در راه حق و ایستادگی در برابر ظلم و ستم است. خداوند در قرآن کریم مجاهدان را بسیار ارزشمند میشمارد و میفرماید:
«وَفَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْرًا عَظِيمًا»
(سوره نساء، آیه ۹۵)
یعنی «و خداوند، مجاهدان را بر آنان که در خانه نشستهاند، به اجری بزرگ برتری داده است».
این تلاشها میتواند در میدان نبرد باشد یا در میدان علم و فرهنگ و خدمت به جامعه.
6. عدالتخواهی و رعایت حقوق دیگران:
اسلام بر عدالت و رعایت حقوق دیگران تأکید فراوان دارد. خداوند در قرآن کریم میفرماید:
«إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ»
(سوره نحل، آیه ۹۰)
یعنی «خداوند به عدالت و احسان فرمان میدهد».
افرادی که در گفتار و کردار خود عدالت را رعایت میکنند و حقوق دیگران را محترم میشمارند، در نزد خداوند ارزشمند و محبوب هستند.
✅ در اسلام، معیارهای ارزشگذاری بر اساس معنویت، اخلاق، علم، و تقوا تعیین شدهاند. این معیارها، نشاندهنده این است که ارزش واقعی انسانها در نزد خداوند، نه به مادیات و ظواهر، بلکه به میزان ایمان، اخلاص، و عمل صالح آنها بستگی دارد. پس بیایید در راستای این ملاکها حرکت کنیم و با تقوا، علم، اخلاق نیکو، و اخلاص در نیت و عمل، خود را در نزد خداوند متعال محبوب و مقبول گردانیم.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 شهروند حساس : معیارهای موفقیت و عوامل ناکامی در تلاشهای اجتماعی
شهروند حساس به فردی گفته میشود که نسبت به مسائل و مشکلات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی جامعه خود آگاه و بیدار است و برای بهبود شرایط جامعه تلاش میکند. چنین شهروندی مسئولیتپذیر است و در قبال مسائل جامعه خود احساس وظیفه میکند. موفقیت و عدم موفقیت شهروند حساس به میزان تأثیرگذاری و اثربخشی تلاشها و اقدامات او در راستای اهداف والای اجتماعی بستگی دارد. در ادامه ، به بررسی شرایطی میپردازم که شهروند حساس در آنها موفق یا ناموفق است :
✅✅ موفقیت شهروند حساس:
۱. آگاهی و شناخت دقیق از مسائل:
شهروند حساس زمانی موفق است که شناخت عمیق و دقیقی از مسائل و مشکلات جامعه خود داشته باشد و بتواند بهدرستی علل و زمینههای آنها را تحلیل کند. این شناخت او را قادر میسازد که اقدامات خود را بهصورت هدفمند و کارآمد انجام دهد.
۲. توانایی در اثرگذاری و جلب توجه عمومی:
زمانی که شهروند حساس بتواند با استفاده از ابزارهای مناسب (مانند رسانهها، شبکه های اجتماعی ، سخنرانیها، نوشتن مقالات و برگزاری کمپینهای آگاهیبخش) توجه عمومی را به مسائل جلب کند و جامعه را نسبت به یک مشکل خاص آگاه سازد، به موفقیت دست یافته است. اثرگذاری او در جلب افکار عمومی و ایجاد آگاهی، نقش مهمی در پیشبرد اهداف اجتماعی دارد.
3. همکاری و تعامل با دیگران:
شهروند حساس زمانی موفق است که بتواند بهطور مؤثر با سایر شهروندان، نهادها، سازمانهای مدنی و مسئولین حکومتی همکاری کند. تشکیل شبکهها و گروههای مدنی و ایجاد همبستگی و تعامل میتواند به تقویت توان او در حل مشکلات و رسیدن به اهداف مشترک کمک کند.
۴. پایداری و صبر در پیگیری اهداف:
موفقیت زمانی حاصل میشود که شهروند حساس در برابر مشکلات، موانع، و شکستهای احتمالی صبر و پایداری از خود نشان دهد و با عزم راسخ، تلاش خود را برای اصلاح و بهبود جامعه ادامه دهد. تغییرات اجتماعی اغلب زمانبر هستند و نیاز به استقامت دارند.
۵. رعایت اخلاق و قوانین:
شهروند حساس باید در فعالیتهای خود همواره به اصول اخلاقی و قانونی پایبند باشد. رعایت این اصول باعث میشود که تلاشهای او مشروع، مشروعیتدار و قابلقبول برای جامعه باشد. استفاده از روشهای قانونی و اخلاقی، موفقیت او را در جلب حمایتهای مردمی و رسمی تضمین میکند.
✅✅ عدم موفقیت شهروند حساس:
۱. فقدان اطلاعات و دانش کافی:
اگر شهروند حساس بدون داشتن شناخت کافی از موضوعات و مشکلات، وارد میدان عمل شود، ممکن است تصمیمات نادرستی بگیرد که منجر به هدر رفتن منابع و انرژی او شود. عدم دانش کافی میتواند باعث سوءتفاهم و ایجاد مشکل در هماهنگی با دیگران شود.
۲. افراط و تعصب در دیدگاهها:
زمانی که شهروند حساس دیدگاههای خود را بهصورت افراطی و متعصبانه بیان کند و از شنیدن نظرات مخالف خودداری کند، احتمالاً حمایت عمومی را از دست میدهد و در رسیدن به اهداف خود ناموفق خواهد بود. تعصب و عدم تساهل میتواند به جدایی و تنشهای اجتماعی منجر شود.
۳. عدم تعامل و همکاری:
عدم توانایی در برقراری ارتباط سازنده با سایر شهروندان، نهادهای اجتماعی، و مقامات دولتی میتواند یکی از عوامل عدم موفقیت باشد. شهروند حساس اگر نتواند ائتلافها و شبکههای حمایتی مناسب را ایجاد کند، ممکن است تلاشهایش به نتیجه نرسد.
۴. عدم پایبندی به اصول اخلاقی و قانونی:
اگر شهروند حساس از روشهای غیرقانونی یا غیراخلاقی برای رسیدن به اهداف خود استفاده کند، ممکن است نه تنها از سوی جامعه حمایت نشود، بلکه با مخالفت و مجازاتهای قانونی نیز مواجه شود. عدم پایبندی به اصول اخلاقی، تلاشهای او را ناکام خواهد گذاشت.
۵. ناامیدی و تسلیم در برابر مشکلات:
یکی از دلایل عدم موفقیت، ناامیدی و تسلیم شدن در برابر موانع و مشکلات است. اگر شهروند حساس با اولین چالشها و مشکلات دست از تلاش بکشد و تسلیم شود، طبیعتاً نمیتواند به اهداف خود دست یابد.
✅ بنابراین شهروند حساس زمانی موفق است که با آگاهی، تعامل، صبر، پایبندی به اصول اخلاقی و قانونی، و استفاده از روشهای منطقی و قانونی به دنبال تحقق اهداف اجتماعی و اصلاح جامعه باشد. در مقابل، عدم آگاهی کافی، تعصب، عدم تعامل مؤثر، استفاده از روشهای نادرست، و ناامیدی، عواملی هستند که میتوانند تلاشهای او را ناکام بگذارند. موفقیت شهروند حساس به میزان توانایی او در شناخت دقیق مسائل، اثرگذاری مثبت و ایجاد همبستگی و همگرایی در جامعه بستگی دارد.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 زیستن در لاک خود : بیتفاوتی به زیان همگان
فرو رفتن در لاک انزوا و بیتفاوتی از امور جامعه ، نشانهی گسست رشتههای محبت و همدلی است که جوامع انسانی را به هم پیوند میدهد. این جدایی نه تنها فرد را از بیکرانگی فیض و رحمت الهی محروم میکند، بلکه جامعه را از برکت همزیستی و تعاون، که در معارف اصیل اسلامی ریشه دارد، بیبهره میسازد. قرآن کریم و احادیث نبوی بهروشنی بیان میکنند که انسان موجودی اجتماعی است و سرشت او در گرو تعهد و مسئولیت در قبال دیگران است.
بهراستی، فرار به وادی به من چه و کنار ماندن از کار جمعی، دردی از جامعه دوا نمیکند، بلکه بر عمق رنجها میافزاید. انسان، که خلیفهی خداوند بر روی زمین است، مأمور به اقامهی عدل و احسان است؛ بیتفاوتی در قبال مشکلات دیگران نه تنها ظلمی در حق آنان، بلکه خیانتی در حق خود نیز است. امیرالمؤمنین علی علیهالسلام در نهجالبلاغه میفرمایند: «کسی که به امور مسلمانان اهتمام نورزد، از آنان نیست.» این بیان گواهی است بر اینکه سکوت در برابر بیعدالتی و کنار ماندن از میدان عمل، خیانتی به رسالت انسانی است.
از دیدگاه عرفان نیز، فرو رفتن در لاک خود چونان حجاب غلیظی است که انسان را از درک وحدت الهی باز میدارد. زیستن در لاک خود، فرد را به ورطهی خودپرستی میکشاند و در این گمراهی، فاصلهی میان خود و خالق بیش از پیش عمیق میگردد. همانطور که مولانا میگوید:
در عدم اندیشۀ بیهوده به سر کردیم
از دمی که در بند این زنگ و شرر کردیم
✅ همین بیتفاوتیها و به من چه گفتنهاست که راههای نور را مسدود میسازد و نغمههای مهربانی و دوستی را در جامعه خاموش میکند. از این رو، تنها راه رهایی از این ورطه، بازگشت به آموزههای دینی و احیای حس مسئولیتپذیری است. خداوند در قرآن کریم میفرماید: « وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ » ؛ یعنی همکاری کنید بر نیکوکاری و پرهیزگاری. این حکم الهی، دلها را به هم نزدیک میکند و راه رستگاری را برای همگان هموار میسازد.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 اندکی در باب تفاوت ، جامعه بی حال با جامعه سرزنده
تفاوت جامعه بیحال با جامعه سرزنده را میتوان به تفاوت میان یک بدن بیمار و بدنی سالم تشبیه کرد. جامعه بیحال، همچون بدنی است که از بیماریهای متعدد رنج میبرد؛ روح و نشاطی در آن دیده نمیشود و اعضای آن، هر یک بهنحوی دچار ضعف و ناتوانیاند. در چنین جامعهای، بیتفاوتی و یأس بر افراد غالب شده و روح امید و حرکت در آن کمرنگ است. در قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهمالسلام، جامعهای که فاقد نشاط و پویایی باشد، مورد نکوهش قرار گرفته است، چراکه چنین جامعهای نمیتواند بستری برای رشد فضایل اخلاقی و ارتقاء معنوی افراد باشد.
اما در مقابل، جامعه سرزنده، مانند بدنی سالم است که تمام اعضای آن در هماهنگی و انسجام کامل فعالیت میکنند. جامعهای که از ایمان، تقوا و تلاش برای تعالی برخوردار است، نهتنها در زندگی مادی موفق است، بلکه بستری برای رشد معنوی و تربیت انسانهای صالح نیز فراهم میکند. در جامعهای که افراد آن به یکدیگر توجه دارند، روحیه تعاون و همکاری جایگزین بیتفاوتی میشود و هرکس خود را مسئول سعادت دیگران میداند.
در چنین جامعهای، محبت و برادری بر مبنای آموزههای دینی شکل میگیرد و همه برای رسیدن به مقصدی واحد، که همان قرب الهی است، تلاش میکنند. به تعبیر امیرالمومنین علیهالسلام، "مومنان همچون ساختمانهای پیوستهاند که یکدیگر را استحکام میبخشند." پس جامعه سرزنده، جامعهای است که در آن ایمان به خدا، محور اصلی حرکت افراد قرار دارد و این ایمان، سرچشمه اصلی نشاط، پویایی و حرکت جمعی آنهاست.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 زندگی پرتلاطم: آزمونی الهی و مسیری برای رشد و تعالی
هیچ انسانی از گزند زندگی پر تلاطم در امان نیست؛ این حقیقتی است که در طول تاریخ و تجربه بشری به کرات اثبات شده است. زندگی، همواره سرشار از تغییرات ناگهانی و ناپایداریهایی است که ما را به چالش میکشند. از جنگها و بحرانهای اقتصادی گرفته تا تحولات شخصی نظیر بیماریها و فقدان عزیزان، انسانها در طول حیات خود با شرایطی مواجه میشوند که آنها را به آزمونهای سخت زندگی دعوت میکند. این واقعیت به روشنی در قرآن نیز آمده است: «وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ» (بقره، 155). این آیه به وضوح بیان میکند که هیچ انسانی از امتحانات سخت دنیا در امان نخواهد بود، بلکه باید آمادهی مواجهه با دشواریها باشد.
از دیدگاه علمی، روانشناسان معتقدند که مواجهه با شرایط پرتلاطم میتواند منجر به افزایش استرس و اضطراب در افراد شود. افراد در این مواقع اغلب احساس ناامنی و بیثباتی میکنند. یکی از مثالهای برجسته، پژوهشهای انجامشده در خصوص اثرات بلایای طبیعی بر سلامت روان است. این تغییرات و بلایا نیز در قرآن به عنوان نشانههای آزمون الهی یاد شده است، مانند سیل، زلزله و دیگر بلایای طبیعی که در آیه «وَمَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ» (شوری، 30) ذکر شده است. پس از حوادثی همچون زلزله یا سیل، مردم با اضطراب و افسردگی مواجه میشوند و اغلب تا مدتها از لحاظ روانی تحت تأثیر این رخدادها قرار میگیرند.
علاوه بر تأثیرات فردی، زندگی پر تلاطم میتواند بر روابط اجتماعی و خانوادگی نیز اثر بگذارد. در دوران بحران، تنشها در محیطهای خانوادگی افزایش مییابد و ممکن است روابط به دلیل فشارهای خارجی تضعیف شود. تحقیقات نشان داده است که پس از بحرانهای مالی یا از دست دادن شغل، میزان طلاق و مشکلات خانوادگی افزایش یافته است. قرآن نیز به نقش خانواده و همبستگی میان اعضای آن اشاره کرده است: «وَجَعَلْنَا بَيْنَكُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً» (روم، 21) اما وقتی فشارهای زندگی زیاد میشود، این مودت و رحمت ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد و نیازمند تقویت و بازسازی باشد.
✅ لذا هرچند زندگی پر تلاطم اجتنابناپذیر است، اما این شرایط میتواند بستر رشد و توسعه فردی نیز باشد. قرآن کریم نیز بر اهمیت صبر و تحمل در برابر مشکلات تأکید میکند: «إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا» (شرح، 6). انسانها از طریق مقابله با چالشها و سختیها، تواناییهای جدیدی برای مدیریت بحرانها به دست میآورند. مفهوم تابآوری در قرآن نیز با تشویق به صبر و ایمان در برابر مشکلات بیان شده است، و افرادی که از این آزمونها با استقامت عبور میکنند، به مقامات بالاتر دست خواهند یافت.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 زندگی بر مبنای : مصلحت های پایدار یا خوشایندهای زود گذر
بسیاری از ماها به جای مصلحتهای پایدار در زندگی، به دنبال خوشایندهای زودگذر هستیم. این جمله به یک واقعیت روانشناختی و رفتاری در زندگی انسانها اشاره دارد که ریشه در تمایل طبیعی انسان به دریافت لذت فوری و اجتناب از درد و سختی دارد. این تمایل اگرچه در کوتاهمدت ممکن است احساس رضایت و خوشحالی را به همراه داشته باشد، اما در بلندمدت میتواند به نتایج ناگوار و پشیمانی منجر شود.
برای درک بهتر این موضوع، میتوان به چند مثال از زندگی روزمره اشاره کرد :
1_ تغذیه و سلامتی : بسیاری از افراد به جای انتخاب رژیم غذایی سالم و پایدار، اغلب به دنبال غذاهای سریع و خوشمزه هستند که لذت فوری دارند، اما در بلندمدت به مشکلات سلامتی منجر میشوند. خوردن مداوم فستفودها و غذاهای پرچرب شاید در لحظه لذتبخش باشد، اما این تصمیمها به مرور زمان باعث چاقی، مشکلات قلبی و سایر بیماریهای مزمن میشود. در حالی که اگر افراد به جای این لذت زودگذر، به مصلحت سلامتی بلندمدت خود توجه کنند و رژیم متعادلی داشته باشند، در آینده از زندگی با کیفیت و سلامت بیشتری برخوردار خواهند بود.
2_ تحصیل و کار : در زمینه تحصیل و کار نیز افراد گاه به جای تلاش برای یادگیری مهارتهای پایدار و دشوار، به دنبال میانبرها و راههای آسانتر هستند. ممکن است فردی به جای مطالعه و تلاش مستمر برای ارتقاء دانش خود، وقت خود را صرف فعالیتهای کماهمیت یا تفریحهای لحظهای کند. نتیجه آن میشود که در آینده با فقدان مهارتهای لازم مواجه میشود و نمیتواند به فرصتهای شغلی بهتر دست پیدا کند. این در حالی است که اگر از همان ابتدا برای کسب مهارتهای ضروری وقت بگذارد، مصلحت بلندمدت او تأمین خواهد شد.
3_ روابط انسانی : در روابط نیز، گاهی افراد به جای سرمایهگذاری در روابط عمیق و پایدار که نیاز به تعهد و گذشت دارد، به دنبال روابط سطحی و لذتهای گذرای عاطفی هستند. این نوع روابط ممکن است در لحظه هیجانانگیز باشد، اما در نهایت باعث تنهایی و نارضایتی در بلندمدت میشود. در حالی که اگر افراد برای روابط واقعی و پایدار زمان و انرژی صرف کنند، رضایت عمیقتری در زندگی به دست خواهند آورد.
4 _ سرمایهگذاری مالی : در زمینه مالی نیز، ممکن است افراد به جای پسانداز و سرمایهگذاریهای هوشمندانه و پایدار، پول خود را صرف خریدهای غیرضروری و زودگذر کنند. این انتخابهای لحظهای شاید در کوتاهمدت لذتبخش باشند، اما در مواقع بحران یا نیاز مالی، به مشکل برخواهند خورد. در حالی که اگر به جای مصرفگرایی بیمورد، به آینده مالی خود فکر کنند و پسانداز یا سرمایهگذاری مناسبی انجام دهند، میتوانند آرامش و امنیت مالی را در آینده تجربه کنند.
این مثالها نشان میدهد که چگونه انتخابهای مبتنی بر خوشایندهای زودگذر، گرچه در لحظه احساس خوبی ایجاد میکنند، اما در نهایت به پشیمانی و نارضایتی منجر میشوند. در مقابل، توجه به مصلحتهای پایدار و آیندهنگری، گرچه ممکن است در کوتاهمدت سختیهایی به همراه داشته باشد، اما در نهایت به خوشبختی و رضایت طولانیمدت منجر خواهد شد.
برای زندگی موفق و پایدار، ضروری است که میان لذتهای زودگذر و منافع بلندمدت تعادل برقرار کنیم و همیشه چشماندازی به آینده داشته باشیم.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 باسواد امروزی کیست
باسوادی امروزی مفهومی گستردهتر از توانایی خواندن و نوشتن است و شامل مهارتها و تواناییهای مختلفی میشود که برای زندگی در دنیای مدرن ضروری هستند. این باسوادی در واقع به توانایی استفاده از اطلاعات، تکنولوژی، و مهارتهای اجتماعی برای حل مسائل روزمره و شرکت در زندگی اجتماعی و اقتصادی اشاره دارد. در زیر به چند جنبه اصلی باسوادی امروزی اشاره میکنیم:
۱. باسوادی سنتی (خواندن و نوشتن)
این نوع باسوادی هنوز هم پایه اصلی سواد است. توانایی خواندن و نوشتن متون و درک مفاهیم اساسی برای مشارکت در جامعه، دسترسی به اطلاعات و ارتباطات ضروری است.
۲. باسوادی دیجیتال
با گسترش فناوریهای دیجیتال و اینترنت، باسوادی دیجیتال از اهمیت ویژهای برخوردار است. این شامل:
- توانایی استفاده از کامپیوتر، تلفن هوشمند، و سایر ابزارهای دیجیتال.
- درک امنیت سایبری و حفاظت از اطلاعات شخصی.
- توانایی جستجو و استفاده بهینه از منابع آنلاین برای یادگیری و کار.
۳. باسوادی رسانهای
توانایی تحلیل و ارزیابی رسانهها (مانند شبکههای اجتماعی، تلویزیون، خبرگزاریها) و درک تأثیرات آنها بر افکار عمومی. باسوادی رسانهای شامل تشخیص اطلاعات صحیح از اخبار جعلی و آگاهی از ابزارهای نفوذ و تبلیغات است.
۴. باسوادی علمی و تکنولوژیکی
درک پایهای از اصول علمی و تکنولوژیکی و توانایی بهکارگیری آنها در زندگی روزمره برای تصمیمگیریهای بهینه و حل مشکلات. این باسوادی شامل آگاهی از موضوعاتی مانند تغییرات آبوهوایی، انرژیهای نو، و تکنولوژیهای جدید مانند هوش مصنوعی میشود.
۵. باسوادی مالی
توانایی مدیریت منابع مالی، برنامهریزی برای آینده و درک مفاهیمی مثل بودجهبندی، سرمایهگذاری، پسانداز و بدهیها. این نوع سواد، به افراد کمک میکند تصمیمات مالی آگاهانهای بگیرند.
۶. باسوادی فرهنگی و اجتماعی
توانایی تعامل با افراد و جوامع مختلف، احترام به تفاوتهای فرهنگی و اجتماعی و درک مفاهیم حقوق بشر و برابری اجتماعی. این باسوادی به افراد کمک میکند تا در یک جامعه چندفرهنگی به طور مؤثری عمل کنند.
۷. باسوادی عاطفی و ارتباطی
این شامل مهارتهای مربوط به هوش هیجانی، مدیریت احساسات، ارتباط مؤثر با دیگران و حل اختلافات به شیوهای سازنده است. مهارتهای عاطفی و ارتباطی به فرد کمک میکند روابط بهتری داشته باشد و در محیطهای کاری و اجتماعی موفقتر عمل کند.
۸. باسوادی زیستمحیطی
آگاهی از مسائل زیستمحیطی و توانایی تصمیمگیریهایی که به حفظ محیط زیست کمک میکند. این شامل درک مفاهیمی مانند بازیافت، صرفهجویی در مصرف انرژی و تأثیر فعالیتهای انسانی بر اکوسیستمها است.
✅ خلاصه ، باسوادی امروزی نیازمند ترکیبی از مهارتهای سنتی و مدرن است که به افراد امکان میدهد در دنیای پیچیده و تغییرپذیر امروز، با موفقیت عمل کنند و زندگی مؤثرتری داشته باشند.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 معلمان، معماران آیندهساز : پیام قدردانی به مناسبت آغاز سال تحصیلی
به نام خداوند علم و حکمت
معلمان گرامی و فرهیخته،
آغاز سال تحصیلی، همواره فصلی از نور و دانش است که با حضور شما، معنا و رنگی ویژه مییابد. شما، چراغهای هدایتگر نسلهای آیندهاید، و هر گام شما در کلاس درس، پرتوی از دانایی و امید را در دلهای جوانان و نوجوانان میتاباند. شما نه تنها آموزگاران درس، بلکه معماران فکر و اندیشهاید که با عشق و صبر، بذر معرفت را در ذهنهای کنجکاو میکارید و آنها را به سوی رشد و تعالی هدایت میکنید.
شما عزیزان در این مسیر مقدس، با وجود تمام سختیها، همچون شمعی میسوزید تا مسیرهای روشنتری برای آیندهسازان این سرزمین فراهم کنید. هر کلمهای که از دهان شما جاری میشود، بذری است که در قلبها و ذهنها کاشته میشود و به ثمر خواهد نشست.
در این آغاز دوباره، از شما میخواهیم که همچون همیشه با نگاه دقیق، مهربانانه و الهامبخش خود، نه تنها علم، بلکه اخلاق، انسانیت و ارزشهای والای انسانی را به دانشآموزان بیاموزید. زیرا که آموزش، تنها به انتقال دانش محدود نمیشود؛ بلکه پرورش روح و شخصیت نسل آینده، رسالت حقیقی شماست.
شما امید آینده جامعهاید و آنچه میآموزید، روزی در دستان شاگردان شما، به سازندهی فرداهای بهتر و روشنتر بدل خواهد شد. پس در این مسیر گرانبها، هرگز از ارزش والای کار خود غافل نشوید و همواره به یاد داشته باشید که شما، تاثیرگذارترین ستونهای تربیت جامعه هستید.
با آرزوی سالی پر از موفقیت، سلامتی و برکت برای شما، امیدواریم که همچنان با عشق و علاقه به رسالت خطیر خود ادامه دهید و شاهد موفقیتهای درخشان دانشآموزانتان باشید.
به امید فرداهایی روشنتر در سایه تلاشهای شما بزرگواران .
با احترام و ارادت فراوان
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
عزیزان همراه
اگر شبهات و سوالات در زمینه های مختلف دارید
می توانید به آیدی بنده ( @Musa1364 ) جهت پاسخگویی در اسرع وقت ، ارسال نمایید.
🔵 سخنی با طلاب عزیز که به سنگر مقدس تعلیم و تربیت در آموزش و پرورش پیوستهاند
بسم الله الرحمن الرحیم
طلاب گرامی، شما قدم در مسیری گذاشتهاید که رسالتش همپایه رسالت انبیا و اولیای الهی است؛ رسالتی که خداوند متعال به واسطۀ آن، انبیاء را فرستاد تا انسانها را از ظلمتهای جهل و گمراهی به سوی نور هدایت کنند. چنان که قرآن کریم میفرماید:
"يُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ" (بقره: 257)؛ او (خداوند) مؤمنان را از تاریکیها به سوی نور خارج میسازد.
شما طلاب عزیز نیز به عنوان وارثان این رسالت الهی، وظیفه دارید تا نور ایمان، اخلاق، و علم را در جانهای پاک دانشآموزان جاری سازید و آنان را از ظلمات جهل و نادانی رهایی بخشید.
جمهوری اسلامی که بر پایه قرآن و سنت نبوی بنیان نهاده شده است، از شما انتظار دارد تا با تقوای الهی و دیانت، نه تنها معلم دانش باشید، بلکه الگوی عملی ایمان و اخلاق اسلامی برای نسل نو باشید. چنان که خداوند در قرآن کریم به پیامبر اکرم (ص) میفرماید:
"إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ" (قلم: 4)؛ تو اخلاق بزرگی داری.
شما نیز باید با تأسی به پیامبر (ص)، اسوهای در اخلاق و رفتار نیکو باشید.
در این عصر فتنهها و آشفتگیها، بینش سیاسی و سواد رسانهای نیز از ضروریات است تا بتوانید جوانان را از دامهای فکری و رسانهای حفظ کنید. خداوند در قرآن کریم میفرماید:
"يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ" (توبه: 119)؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید، از خدا بترسید و با راستگویان باشید.
این آیه نشانگر اهمیت تشخیص حقیقت از باطل و همراهی با حق در هر زمان است.
همچنین، مهارتمحوری در تعلیم و تربیت به شما این توانایی را میبخشد تا به عنوان معلمان و مربیان مؤثر، تحول عمیقی در نسل آینده ایجاد کنید. چنان که خداوند میفرماید:
"وَأَعِدُّوا لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ" (انفال: 60)؛ هر آنچه توان دارید از نیرو آماده سازید.
شما نیز باید با تجهیز خود به دانش و مهارتهای لازم، این نیرو را در اختیار نسل جوان قرار دهید.
✅ پس، با ایمان به خداوند متعال و توکل بر قدرت لایزال الهی، تلاشهای خود را بیوقفه ادامه دهید تا در این مأموریت خطیر، به بهترین شکل ممکن موفق شوید و جامعهای اسلامی و تربیتیافته از نظر ایمان و آگاهی بسازید.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 شاخصه های شهر با فرهنگ
شهر با فرهنگ مجموعهای از ویژگیها و شاخصههایی دارد که نشاندهنده سطح بالای تعاملات اجتماعی، فرهنگی و تمدنی در آن شهر است. برخی از این شاخصهها عبارتاند از :
1. رعایت ادب و احترام عمومی: در یک شهر با فرهنگ، مردم به یکدیگر با ادب و احترام برخورد میکنند. ارزشهایی مانند مدارا، همکاری و توجه به حقوق دیگران رعایت میشود.
2. حفظ میراث فرهنگی: حفاظت از آثار تاریخی و میراث فرهنگی یکی از اولویتهای مردم و مسئولان شهر است. این نشاندهنده آگاهی و علاقه به گذشته و هویت تاریخی جامعه است.
3. سرمایهگذاری در هنر و فرهنگ: شهر با فرهنگ معمولاً دارای امکانات و زیرساختهایی برای ترویج هنر، موسیقی، تئاتر، و دیگر فعالیتهای فرهنگی است. این شهرها معمولاً موزهها، کتابخانهها و گالریهای هنری مهمی دارند.
4. آموزش و پرورش با کیفیت: یکی از مهمترین شاخصهها، وجود سیستم آموزشی قوی و مدارس و دانشگاههای معتبر است که به تقویت فرهنگی مردم کمک میکند.
5. توجه به محیط زیست: شهرهای با فرهنگ معمولاً به حفظ و توسعه فضای سبز و محیط زیست اهمیت میدهند و شهروندان مسئولیتپذیری بیشتری نسبت به محیط اطراف خود دارند.
6. ترویج مشارکت اجتماعی: در این شهرها، مردم در امور اجتماعی و مدنی مشارکت فعالی دارند و نهادهای مدنی و اجتماعی قدرتمند و فعال هستند.
7. تعدد و تنوع فرهنگی: شهرهای با فرهنگ اغلب چندفرهنگی هستند و مردم از قومیتها، مذاهب و فرهنگهای مختلف با یکدیگر در تعاملاند و تنوع فرهنگی را به عنوان یک ارزش تلقی میکنند.
8. احترام به قوانین و حقوق شهروندی: رعایت قوانین اجتماعی، احترام به حقوق افراد و تلاش برای بهبود زندگی اجتماعی از شاخصههای مهم یک شهر با فرهنگ است.
9. ترویج کتابخوانی و علماندوزی: در این شهرها، مردم به کتابخوانی و یادگیری علاقهمندند و کتابفروشیها و کتابخانهها رونق دارند.
10. توسعه پایدار و هوشمند: شهرهای با فرهنگ از نظر زیرساختی به دنبال توسعه پایدار و بهرهبرداری هوشمند از منابع هستند. توجه به تکنولوژیهای نوین و سیستمهای حمل و نقل عمومی کارآمد از دیگر ویژگیهای چنین شهرهایی است.
✅ این شاخصهها به شکلگیری جامعهای پویا و متعهد به ارزشهای فرهنگی کمک میکنند.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 مؤلفه های سبک زندگی دینی
مؤلفههای سبک زندگی دینی مجموعهای از اصول و ارزشهایی است که فرد را به سوی یک زندگی متعادل و هماهنگ با آموزههای دینی و معنوی هدایت میکند. این مؤلفهها هم در رفتارهای فردی و هم در ارتباطات اجتماعی تأثیرگذار هستند و در زندگی فردی و اجتماعی نقش مهمی ایفا میکنند. در ادامه هر یک از این مؤلفهها با توضیح مختصری بیان میشود:
1. توحید و خداشناسی: توحید به معنای باور به یگانگی خداوند است. این مؤلفه باعث میشود که فرد تمام تصمیمات و اعمال خود را بر اساس اراده و رضایت خداوند تنظیم کند و به دستورات الهی پایبند باشد.
2. عبادت و بندگی: انجام اعمال عبادی مانند نماز، روزه، حج و زکات از وظایف اصلی هر مسلمان است. این عبادات نهتنها تقرب به خدا را تقویت میکنند، بلکه آرامش روحی و معنوی را در فرد ایجاد مینمایند.
3. اخلاق و رفتار نیکو: رفتارهای اخلاقی مانند صداقت، امانتداری، احترام به دیگران و کمک به همنوع از مهمترین اصول دین اسلام است. رعایت این اصول باعث بهبود روابط اجتماعی و ایجاد همبستگی در جامعه میشود.
4. عدالت اجتماعی: اسلام بر اهمیت عدالت تأکید دارد. اجرای عدالت در سطح جامعه به معنای توزیع عادلانه منابع و فرصتها است. همچنین حمایت از مستضعفان و کمک به نیازمندان از وظایف دینی و اخلاقی هر فرد است.
5. مسئولیتپذیری و تعهد: در سبک زندگی دینی، فرد موظف است به تعهدات خود در برابر خانواده، جامعه و حتی طبیعت پایبند باشد. این مؤلفه به مسئولیتپذیری در قبال دیگران تأکید دارد.
6. تقوا و خودکنترلی: تقوا به معنای حفظ خود از گناهان و عمل به دستورات دینی است. خودکنترلی و پرهیز از اعمال ناپسند از جمله مواردی است که در زندگی دینی بسیار مورد توجه قرار دارد و به پاکی روح و جسم کمک میکند.
7. علمآموزی و تفکر: اسلام بر اهمیت علم و دانش تأکید ویژهای دارد. علمآموزی و تفکر منطقی از ویژگیهای یک زندگی دینی است که به رشد فردی و پیشرفت جامعه کمک میکند.
8. رعایت حقوق دیگران: احترام به حقوق دیگران از مهمترین مؤلفههای زندگی دینی است. این شامل حقوق خانواده، همسایگان، و جامعه میشود و رعایت آن باعث ایجاد نظم و همزیستی مسالمتآمیز میگردد.
9. سبک معیشتی ساده و حلال: زندگی دینی بر پایه سادگی و دوری از اسراف بنا شده است. کسب روزی حلال و رعایت اعتدال در مصرف از وظایف هر مسلمانی است که به زندگی سالم و پاک کمک میکند.
10. صبر و شکیبایی: صبر در برابر مشکلات و سختیها از ویژگیهای یک فرد مؤمن است. این مؤلفه باعث تقویت ایمان و اعتماد به حکمت الهی میشود و به فرد کمک میکند در مواجهه با مشکلات زندگی پایدار و مقاوم باشد.
✅ این مؤلفهها به فرد کمک میکنند تا زندگیاش را بر اساس اصول دینی بهگونهای تنظیم کند که نهتنها به آرامش و تعادل شخصی دست یابد، بلکه تأثیر مثبتی بر جامعه پیرامون خود نیز داشته باشد.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 قطرههای زندگی را هدر ندهید : با شیلنگهای مسئولیت، آیندهای پرآب بسازیم
بانوانی که با دستان پرتوان خود، شیلنگ به دست، فرشهای رنگارنگ و دیوارهای خانه و جلوی درب منزل را شستوشو میدهند و آقایانی که با عشق و دقت، خودروهای خود را درخشان و براق میکنند، لحظهای درنگ کنید...
آب، این گوهر بیبدیل زندگی، کمیابتر از آن است که بیتفاوت از کنارش بگذریم. هر قطرهای که از شیلنگ شما میچکد، یادآور نعمت گرانبهایی است که شاید فردا، برای ما و آیندگانمان نایاب باشد.
بیایید دمی درنگ کنیم، بیجهت آب را هدر ندهیم و این سرمایهی زیستی را با دستانی مسئولیتپذیر پاس بداریم. امروز، فرصت ماست تا فردای روشنتری برای فرزندانمان به ارمغان بیاوریم.
آب کم است، اسراف و تبذیر نکنیم؛ با هم برای جهانی سبزتر و آیندهای پرآبتر تلاش کنیم.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 ثِقل سامعه
#این_پیام_باز_نشر_می_باشد
ثقل سامعه یا سنگینی گوش به دو معناست: یکی از جنبه جسمانی، که در آن گوشهای فرد به علت پیری یا عوامل دیگر نمیتواند صداها را به درستی بشنود و اختلال شنوایی پیدا میکند، و دیگری از جنبه مسئولیتی، که به معنای ناتوانی فرد در شنیدن و توجه به مسائل مهم است.
وقتی فردی مسئول و پیشرو در جامعه است، باید از «ثقل سامعه» به دور باشد و به «سهل سامعه» متصف شود. یعنی باید به نامهها، درد دلهای مردم، و واقعیات جامعه توجه کند و نقدهای دلسوزانه را با گشادهرویی بشنود. او باید به شنوایی خود به عنوان بخشی از رسالت اجتماعیاش توجه داشته باشد، مشابه نبی مکرم اسلام که به خاطر گوش شنوایش به «أذن» ملقب شدند.
قرآن کریم کسانی که از «ثقل سامعه» رنج میبرند و نمیشنوند را بدتر از حیوانات میداند، زیرا این افراد غافلند و به جامعه خود هیچ سودی نمیرسانند.
متأسفانه در جامعه ما، شاهد این هستیم که برخی از رؤسا به معنای واقعی گوش شنوایی ندارند و واقعیتها را نمیشنوند. آنها با غرور و تبختر به مسئولیتهایشان نگاه میکنند و به سیره نبی مکرم عمل نمیکنند.
امید است مسئولین ما با تمرین و ممارست ظرفیت شنیداری خود را بالا ببرند و حتی نظرات نامربوط و نقدها را نیز با سعه صدر بشنوند تا به سرانجامهای مثبت و موفقیتهای بزرگ دست یابند.
✍ موسی آقایاری... 1399/3/7
🆔 @Myidea
🔵 پیام به رزمایش بزرگ استان زنجان
بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام و احترام به تمامی فرماندهان، رزمندگان و شرکتکنندگان در رزمایش بزرگ استان زنجان
این رزمایش فرصتی است طلایی برای تجلی همدلی، اتحاد و همافزایی در راستای تقویت آمادگی و مهارتهای نظامی و دفاعی. حضور شما در این برنامه نشاندهنده عزم راسخ و اراده استوار شما در پاسداری از امنیت و تمامیت ارضی کشور عزیزمان ایران است.
همچنان که در قرآن کریم آمده است: و أعدوا لهم ما استطعتم من قوة (انفال: 60)، ما موظفیم که با تجهیز خود به علم، مهارت و آمادگی، در برابر هر تهدیدی ایستادگی کنیم. این رزمایش نمادی از همت و غیرت شماست و به یقین گامی مؤثر در راستای تقویت توانمندیهای دفاعی و امنیتی ما خواهد بود.
باشد که این رویداد نهتنها تمرینی برای آمادگیهای نظامی ، بلکه فرصتی برای تقویت روحیه همکاری و همیاری در میان هموطنان، و ایجاد دوستیهای عمیق بین رزمندگان باشد. امیدواریم که با بهرهگیری از این تجربه، دانش و توانمندیهای خود را افزایش دهیم و با اتحاد، به سوی آیندهای درخشان گام برداریم.
از زحمات و تلاشهای برگزارکنندگان و دستاندرکاران این رزمایش صمیمانه تقدیر و تشکر کرده و آرزومند موفقیت و سربلندی آنها هستم.
با امید به پیروزی و پیشرفت روزافزون
سربازان و رزمندگان
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 با خداحافظی آیتالله خاتمی ؛ چشمانتظار طلوع امام جمعهای جدید در افق شور و شعور حسینی
با خداحافظی آیتالله خاتمی از جایگاه معنوی مقام امام جمعه زنجان، بار دیگر دلهای مردم مؤمن و انقلابی این شهر به دریای شور و شعور حسینی متصل شده و نگاهها به سوی رهبر فرزانه انقلاب دوخته شده است. در این روزها که عطر ایمان و ولایت در فضای زنجان پیچیده است، انتظار شیرین معرفی امام جمعهای جدید، همچون خورشیدی تابان در افق دلهای این مردم ولایتمدار، شعلهور است.
امامی که در اوصاف او باید گفت: او باید همچون پدری مهربان و دلسوز، همواره در کنار مردم باشد و دردها و مشکلات آنها را بهخوبی درک کند. خطیب جمعه باید بهمانند سنگری مستحکم، حافظ آرمانهای انقلاب و ارزشهای اسلامی بوده و در مسیر تعالی اخلاقی و معنوی جامعه گام بردارد. حکمت و دانش او، از چشمهسار دین الهام گیرد و کلام او، بذرهای امید و ایمان را در دلها بنشاند.
این امام، باید نهتنها راهنمایی برای حرکتهای اجتماعی و سیاسی مردم باشد، بلکه مرهمی بر دردهای آنان در برابر چالشها و مشکلات زندگی روزمره نیز باشد. انتخابی که قطعاً با هدایت و نور حکیمانه مقام معظم رهبری، آغازی خواهد بود بر فصل جدیدی از شکوفایی معنوی و اجتماعی در این شهر پرتلاش و خداجوی.
✅ در خاتمه، وظیفه خود میدانم با خلوص قلب و نهایت ارادت، از عالم ربانی و روحانی بصیر، حضرت آیتالله خاتمی (زید عزه) تقدیر و تشکر ویژه نمایم. ایشان در سالیان متمادی در سنگر خطیر امامت جمعه زنجان، با درایتی ژرف و هوشیاری بیبدیل، همچون سربازی مخلص و جانبرکف، پاسدار آرمانهای والای انقلاب شکوهمند اسلامی و مدافع ارزشهای متعالی آن بودهاند. بیتردید، حضور استوار و بصیرت نافذ ایشان همواره چراغ راه حقجویان و مایه دلگرمی مؤمنان و انقلابیون بوده و هست.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 امامان جمعه، صدای مردم یا فقط تریبون برای استکبار!؟
ضرورت پرداختن به مشکلات ملموس شهری و جوانان در تریبونهای نماز جمعه
در این نقد با نگاهی دلسوزانه و انقلابی، شایسته است به این نکته اساسی اشاره کنیم که وظیفه امامان محترم جمعه تنها معطوف به پرداختن به مسائل کلان ملی و جهانی نیست. بیتردید، اهمیت پرداختن به موضوعاتی همچون استکبار جهانی، دفاع از آرمانهای انقلاب اسلامی و جبهه مقاومت برای همگان روشن است؛ اما آیا نباید مسائل حیاتی و ملموستر زندگی روزمره مردم، همچون بحران مسکن، بیکاری و تأخیر در ازدواج جوانان که در شهرستانها و نقاط محروم بیش از هر جا مشهود است، در صدر اولویتهای این تریبونهای مردمی قرار گیرد؟
امامان جمعه، بهعنوان نمایندگان و صدای ملت، موظفند که نه تنها دغدغههای کلان ملی، بلکه مشکلات روزمره و ملموس مردمی که به آنها اعتماد کردهاند را نیز با صدای رسا بیان کنند. تمرکز بیش از حد بر مسائل بینالمللی، هرچند ضروری، ممکن است به نوعی غفلت از مشکلات واقعی و جاری در زندگی روزمره مردم شهرستانها و مناطق کمبرخوردار منجر شود.
شهرستانهای کوچک، امروز با چالشهای متعددی همچون کمبود مسکن، نرخ بالای بیکاری و مشکلات جوانان در زمینه ازدواج و..... مواجهاند که نیازمند توجه و پیگیری مستمر از سوی مسئولین محلی و امامان جمعه است. امامان جمعه نباید تنها به مسائل کلان و ملی بپردازند، بلکه لازم است با آگاهی و دلسوزی، این مشکلات شهری و انسانی را به مسئولین گوشزد کنند و از آنان مطالبهگری نمایند.
حال این پرسش مطرح است: آیا مسئولان محلی نظیر فرمانداران، شهرداران و اعضای شوراهای شهر و.... به وظایف خود در قبال این مشکلات عمل میکنند؟ اگر پاسخ منفی است، نقش امامان جمعه در نقد عملکرد آنها چیست؟ امامان جمعه باید در تریبونهای خود با شفافیت و صداقت، مشکلات مردم را طرح کرده و مسئولان را به پاسخگویی دعوت کنند. ملت ما بهحق انتظار عدالت و پاسخگویی دارند، نه اینکه برخی مسئولان با دو رویی در گفتار و عمل، وظایف خود را نادیده بگیرند.
✅ بدین ترتیب، امامان جمعه نیز باید با نگاه دقیقتر و مسئولانهتر، همانطور که به مسائل کلان میپردازند، دغدغههای کوچک ولی اساسی زندگی مردم عادی را در اولویت قرار دهند و برای حل آنها بدون رودربایستی مطالبهگری کنند.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 شبی که آسمان و زمین در تبریک ستارگان هدایت غرق شدند : میلاد پیامبر رحمت و امام علم و فضیلت
در میان نورهای درخشان آسمان و زمین، در شبی که ملائک به هم تبریک میگویند و درهای رحمت الهی به روی بندگان گشوده میشود، شبی که زمین و آسمان به یکدیگر پیوسته و جهان در آغوش خیر و برکت غوطهور است، ستارگان هدایت بر این عالم فروتابیدند. این شب بزرگ، شب میلاد دو گوهر پاک و پرنور است؛ پیامبر رحمت، حضرت محمد مصطفی (ص)، و امام جعفر صادق (ع)، چراغهای هدایت در ظلمات جهل و نادانی.
ولادت پیامبر اسلام (ص)، آغازگر عصر نوینی از معرفت، محبت و عدالت بود. او آمد تا زمین را از گمراهی نجات دهد و دلهای مشتاق را به سوی حق و حقیقت هدایت کند. او پیامآور یکتاپرستی و رسالت مهر و رحمت بود، پیامبری که با قدمهایش، قلبها آرام گرفت و با سخنانش، جانها به سوی نور خداوند هدایت شد. او مردی بود که در مکه متولد شد اما ندای رحمت و محبتش به همه عالم رسید. رسول خدا (ص) با اخلاق کریمانهاش، انسانها را به سوی بهترینهای زندگی فرا خواند؛ به سوی عدالت، محبت، بخشش و برادری. او که به عنوان رحمة للعالمین شناخته شد، نه تنها برای مسلمانان، بلکه برای همه انسانها منبعی از محبت و رحمت شد.
در کنار این ولادت مبارک، تولد امام جعفر صادق (ع)، دیگر ستاره آسمان علم و معرفت، جهان را به نوری دیگر منور ساخت. او که وارث دانش نبوی و علوی بود، در زمان خود نه تنها معلم بزرگ اسلام، بلکه مرجعی برای تمام جویندگان حقیقت و دانش بود. امام صادق (ع) با علم بیکران خود، راههای هدایت و فلاح را برای انسانها هموار کرد. او در زمانی به دنیا آمد که جامعه اسلامی نیازمند رهبر و معلمی بود تا مسیرهای گم شده در میان طوفانهای اختلاف و جهل را باز یابد. امام جعفر صادق (ع) همچون چراغی روشن در ظلمتها، با روشنگریهای خود راههای رسیدن به حق و حقیقت را برای انسانها نمایان کرد.
این دو بزرگوار، هر دو تجلیگر مهربانی و دانش الهی بودند. حضرت محمد (ص) با رسالت جهانی خود و امام جعفر صادق (ع) با بسط و توسعه علوم اسلامی، بنیانگذار تمدن عظیم اسلامی بودند. در شب میلادشان، آسمان و زمین به یکدیگر تبریک میگویند و فرشتگان خداوند در ستایش این دو گوهر پاک به سجده فرو میآیند.
✅ این شب مبارک، فرصتی است تا ما نیز به یاد پیامبر رحمت و امام علم و فضیلت، خود را به حقیقت و معرفت نزدیک کنیم. بیایید با الهام از سیره این دو بزرگوار، در مسیر عدالت، علم، و محبت گام برداریم.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 فعالیت های فرهنگی پیامبر گرامی اسلام
پیامبر گرامی اسلام (ص) در طول زندگی خود نقش بسیار مهمی در ترویج فرهنگ اسلامی و ایجاد تغییرات عمیق فرهنگی در جامعه عرب جاهلی داشت. او با استفاده از آموزههای اسلام، ارزشهای انسانی و اجتماعی جدیدی را به جامعه معرفی کرد و فرهنگهای نادرست و جاهلی را اصلاح نمود. نمونههایی از اقدامات فرهنگی ایشان عبارتند از:
1. ترویج علم و دانش: پیامبر (ص) همواره به اهمیت علم و دانش تأکید میکردند و مسلمانان را به یادگیری ترغیب مینمودند. حدیث معروف ایشان "طلب العلم فریضه علی کل مسلم و مسلمه" نشان از اهمیت علم در فرهنگ اسلامی دارد.
2. مبارزه با تبعیض و نژادپرستی: پیامبر اسلام بر برابری انسانها بدون توجه به نژاد، جنسیت یا طبقه اجتماعی تأکید داشتند. ایشان در خطبه حجة الوداع فرمودند: هیچ برتریای برای عرب بر عجم و عجم بر عرب نیست، مگر به تقوا.
3. حمایت از حقوق زنان: پیامبر اسلام (ص) با ترویج حقوق زنان و اصلاح نابرابریهای موجود در جامعه جاهلی، جایگاه و ارزش زن را ارتقا بخشیدند. از جمله این کارها، منع زنده به گور کردن دختران و ترویج حقوق زنان در ازدواج، ارث و مالکیت بود.
4. تشویق به صلح و همزیستی مسالمتآمیز: پیامبر (ص) به دنبال برقراری صلح و همزیستی میان اقوام و قبایل مختلف بودند. پیمانهای صلح مانند پیمان حدیبیه و همکاری با دیگر ادیان و قبایل در مدینه (پیمان مدینه) نمونههایی از تلاشهای ایشان در این زمینه است.
5. ایجاد اخلاق و رفتار اسلامی: پیامبر (ص) با تأکید بر اخلاق نیکو، مانند صداقت، مهربانی، وفاداری، عفو و بخشش، به تربیت فردی و اجتماعی مسلمانان کمک کردند. ایشان در حدیثی فرمودند: من برای کامل کردن مکارم اخلاق مبعوث شدم.
✅ این اقدامات فرهنگی پیامبر اسلام (ص) نه تنها جامعه آن زمان را متحول کرد، بلکه بنیانی شد برای ایجاد تمدنی بزرگ و پیشرفت فرهنگی در سراسر جهان اسلام.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 فعالیت های اقتصاد پیامبر گرامی اسلام
پیامبر گرامی اسلام (ص) علاوه بر اصلاحات فرهنگی و اجتماعی، در حوزه اقتصاد نیز اصلاحات بنیادینی انجام دادند که تأثیرات عمیقی بر جامعه اسلامی و توسعه اقتصادی آن داشت. اقدامات اقتصادی ایشان بر مبنای عدالت، مساوات و حمایت از اقشار ضعیف و آسیبپذیر بود. در ادامه، به برخی از کارهای اقتصادی پیامبر (ص) اشاره میکنم :
1. ممنوعیت ربا:
یکی از مهمترین اصلاحات اقتصادی پیامبر اسلام (ص) ممنوعیت ربا بود. ربا یا بهرهگیری از وامهای سودی در جامعه جاهلی بسیار رایج بود و باعث ظلم به افراد فقیر و ناتوان میشد. پیامبر (ص) ربا را ممنوع کرد و تأکید داشت که نباید بر پایه استثمار و بهرهکشی از دیگران، سود کسب شود. در قرآن کریم نیز آیههای متعددی درباره ممنوعیت ربا آمده است، از جمله در سوره بقره، آیه 275: اللَّهُ أَحَلَّ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا.
2. تشویق به کار و تولید:
پیامبر اسلام (ص) کار و تلاش اقتصادی را به عنوان یک ارزش بزرگ معرفی کردند. ایشان به مسلمانان توصیه میکردند که برای تأمین نیازهای خود تلاش کنند و به کارهای مفید و تولیدی بپردازند. پیامبر (ص) فرمودند: بهترین غذا، غذایی است که از دسترنج خودت به دست آمده باشد.
3. توزیع عادلانه ثروت:
یکی دیگر از اصلاحات اقتصادی پیامبر (ص) توجه به توزیع عادلانه ثروت بود. پیامبر (ص) با استفاده از نظام زکات و صدقه، ثروت را به صورت عادلانه در جامعه توزیع کردند. زکات به عنوان یکی از ارکان اسلام، ابزاری برای کمک به نیازمندان و کاهش فاصله طبقاتی بود.
4. ایجاد بازار اسلامی (بازار مدینه):
پیامبر (ص) پس از هجرت به مدینه، یک بازار مستقل اسلامی را تأسیس کردند که به دور از انحصارگرایی و ظلم بود. این بازار بر اساس اصول اسلامی همچون صداقت در معاملات، انصاف و جلوگیری از احتکار و تقلب اداره میشد. پیامبر (ص) خود بر بازار نظارت داشتند تا مطمئن شوند که قوانین اسلامی رعایت میشود و عدل و انصاف در معاملات جاری است.
5. تقویت همبستگی اقتصادی (نظام مواخات):
پس از هجرت به مدینه، پیامبر (ص) با ایجاد نظام مواخات بین مهاجران و انصار، همبستگی اقتصادی را تقویت کردند. این نظام به معنای برادری میان مهاجران (که از مکه به مدینه آمده بودند) و انصار (ساکنان مدینه) بود تا از نظر مالی و اقتصادی از یکدیگر حمایت کنند و مهاجران بتوانند به لحاظ اقتصادی خودکفا شوند.
6. حمایت از حقوق کارگران:
پیامبر اسلام (ص) به حقوق کارگران توجه ویژهای داشتند و تأکید میکردند که کارفرمایان باید به کارگران خود حقوق مناسب و بهموقع بدهند. ایشان در حدیثی فرمودند: حق کارگر را پیش از آنکه عرقش خشک شود، بدهید.
✅ اینها نشان میدهد که پیامبر اسلام (ص) به دنبال ایجاد یک نظام اقتصادی عدالتمحور و پایدار بودند که در آن همه افراد جامعه، حتی نیازمندان و ضعیفان، از حقوق اقتصادی برخوردار باشند و جامعه بر پایه انصاف و برابری اقتصادی بنا شود.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 فعالیت های سیاسی پیامبر اسلام
فعالیتهای سیاسی پیامبر اسلام (ص) نقش مهمی در تثبیت و گسترش اسلام و همچنین ایجاد یک نظام سیاسی و اجتماعی پایدار داشت. ایشان با تکیه بر اصول عدالت، صلح، همزیستی و تقوا، تحولات عمدهای در جامعه عرب جاهلی و فراتر از آن ایجاد کردند. در زیر به برخی از فعالیتهای سیاسی مهم پیامبر اسلام (ص) اشاره میشود :
1. ایجاد پیمان مدینه (میثاق مدینه)
یکی از مهمترین فعالیتهای سیاسی پیامبر اسلام (ص)، تأسیس پیمان مدینه بود. پس از هجرت به مدینه، پیامبر (ص) میان مهاجران، انصار و دیگر اقوام و قبایل موجود در مدینه (از جمله یهودیان) پیمانی برقرار کرد که اصول اساسی زندگی مشترک و همزیستی مسالمتآمیز را تبیین میکرد. این پیمان، به عنوان اولین قانون اساسی مکتوب در تاریخ بشریت شناخته میشود و بر اصولی چون عدالت، حقوق اقلیتها و همزیستی صلحآمیز تأکید داشت.
2. هجرت به مدینه و تشکیل دولت اسلامی
هجرت پیامبر (ص) از مکه به مدینه نقطه عطفی در فعالیتهای سیاسی ایشان بود. با ورود به مدینه، ایشان اولین دولت اسلامی را تأسیس کردند که بر پایه قوانین اسلامی و رهبری دینی شکل گرفت. پیامبر اسلام (ص) به عنوان رهبر دینی و سیاسی، اداره جامعه اسلامی را بر عهده گرفتند و احکام و قوانین اسلام را به عنوان اصول اداره دولت معرفی کردند.
3. صلح حدیبیه
یکی دیگر از فعالیتهای مهم سیاسی پیامبر (ص)، صلح حدیبیه بود. در سال ششم هجری، پیامبر (ص) با قریش مکه پیمان صلحی را به امضا رساندند که به مدت ده سال صلح و آتشبس را تضمین میکرد. این پیمان به مسلمانان فرصت داد تا با آرامش بیشتر به تبلیغ و گسترش اسلام بپردازند و در نهایت زمینهساز فتح مکه شد. صلح حدیبیه نمونهای از سیاستهای خردمندانه پیامبر (ص) در مدیریت اختلافات و جلوگیری از جنگهای غیرضروری بود.
4. فتح مکه
در سال هشتم هجری، پس از نقض پیمان حدیبیه توسط قریش، پیامبر اسلام (ص) تصمیم به فتح مکه گرفتند. فتح مکه بدون خونریزی و با بخشش عمومی انجام شد، و این حرکت سیاسی به عنوان یکی از موفقترین اقدامات پیامبر (ص) در تاریخ ثبت شد. پیامبر (ص) با بخشیدن دشمنان قدیمی خود، نشان دادند که اصل برتری در اسلام بخشش و عفو است، نه انتقام.
5. مکاتبات با پادشاهان و دعوت به اسلام
پیامبر اسلام (ص) پس از تشکیل دولت اسلامی در مدینه، مکاتباتی با پادشاهان و فرمانروایان کشورهای مختلف انجام دادند و آنان را به اسلام دعوت کردند. از جمله این نامهها میتوان به مکاتبات پیامبر (ص) با هرقل، پادشاه روم، کسری، پادشاه ایران، و نجاشی، پادشاه حبشه اشاره کرد. این مکاتبات به گسترش پیام اسلام فراتر از شبهجزیره عربستان کمک کرد و نشان از فعالیتهای دیپلماتیک و سیاسی پیامبر (ص) داشت.
6. تأسیس نظام قضایی و حکومتی
پیامبر اسلام (ص) در کنار رهبری دینی، نقش مهمی در ایجاد نظام قضایی و حکومتی جامعه اسلامی داشتند. ایشان قضات و کارگزارانی را برای مناطق مختلف تعیین کردند تا بر اساس قوانین اسلامی به داوری و حل و فصل اختلافات بپردازند. این نظام حکومتی بر مبنای عدالت و شریعت اسلامی بنا شده بود و به تدریج به یک ساختار دولتی منسجم تبدیل شد.
7. اتحاد قبایل عربی و پایان دادن به جنگهای قبیلهای
پیامبر اسلام (ص) توانستند با اتحاد قبایل مختلف عربی و پایان دادن به جنگها و اختلافات قبیلهای، یک امت واحد اسلامی را تشکیل دهند. یکی از نمونههای بارز این اتحاد، نظام مواخات بود که بین مهاجران و انصار در مدینه برقرار شد و به همبستگی و برادری میان آنان انجامید. پیامبر (ص) همچنین قبایل مختلف عرب را از جنگهای بیپایان نجات دادند و آنان را به سوی همبستگی و همکاری دعوت کردند.
✅ این فعالیتهای سیاسی پیامبر اسلام (ص) نمونههایی از رهبری خردمندانه و الهی ایشان است که نه تنها جامعه اسلامی را متحد و مستحکم کرد، بلکه ارزشهای اخلاقی و اجتماعی اسلام را به عنوان یک الگوی جهانی معرفی نمود.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 گفتگوی دنیا با آخرت
دنیا در گوشهای از زمان ایستاده بود؛ پوشیده در لباسی از رنگ و نور، آغوشی پر از زرق و برق و صدای اغواگرش در همه جا طنینانداز بود. از دور، آخرت را دید که در لباسی ساده و درخشان از جنس آرامش به او نزدیک میشد. دنیا که همیشه خود را مرکز توجه میدید، با تکبری شیرین لبخند زد و گفت:
دنیا: «چه دیر رسیدی، خواهر! همیشه من اول هستم. همه به سوی من میآیند، دل به من میبندند، و برای من میدوند. تو چرا اینقدر از من دوری؟»
آخرت با نگاهی عمیق، پر از آرامش و ابدیت، لبخندی از جنس نور بر لب نشاند و آرام پاسخ داد:
آخرت: «آه، دنیا! تو زودتر میآیی، این درست است. پر زرق و برق هستی، بله. اما بگو، آیا آنچه که میدهی پایدار است؟»
دنیا با لحنی شاد و پرشور گفت: «من لذت میدهم، شور و هیجان، شهوت و ثروت، قدرت و جاه. هر چه که بخواهند، نزد من است. همهی آنها برای رسیدن به من تقلا میکنند، مرا میخواهند و از من لذت میبرند.»
آخرت به نرمی زمزمه کرد: «اما آیا پایان لذتهای تو جز حسرت و افسوس چیزی هست؟ تو میدرخشی، اما چون غروب خورشید؛ زودگذر و فانی. و من، هرچند دیر میآیم، اما جاودانهام. آنچه من به انسان میبخشم، آرامشی است که نه میسوزد و نه فراموش میشود.»
دنیا کمی مضطرب شد، گویی برای لحظهای عمق حرفهای آخرت را درک کرد، اما با لبخندی دوباره جواب داد: «من همین حالا، همین جا زندگیام. من آنچه در دستانم است، به همه میبخشم؛ آیا همین کافی نیست؟»
آخرت با لحنی ملایم و دلنشین گفت: «تو بازیچهای بیش نیستی، دنیا. آدمها از تو میگیرند و به خیال خود شاد میشوند، اما آن شادی را زود از دست میدهند. هرچه بیشتر در تو فرو روند، تشنهتر میشوند. و سرانجام، به من میرسند؛ خسته و سرگردان. آنگاه که پرده از روی حقیقت برداشته میشود، تازه میفهمند که آنچه گمان میکردند، سراب بود.»
دنیا آهی کشید، گویی سنگینی حرفهای آخرت بر دلش سنگین نشسته باشد. اما باز هم با غروری فروخورده گفت: «اما من لحظهای هستم که آنها در آغوش من زندگی میکنند. هر چند کوتاه باشد، ولی همین لحظه کافیست.»
آخرت لبخند زد؛ لبخندی از جنس ابدیت، و با صدایی همچون زمزمه نسیم بر قلب دنیا گفت: «تو گذرگاهی هستی، نه مقصد. اگر انسانها تو را چنین ببینند، نجات مییابند. اما وای به حال آنها که تو را مقصد خود بپندارند. من، همان وعدهی صادق هستم، همان پایان راستین که نه آغاز دارد و نه انجام.»
دنیا، با تمام زیباییهایش، در برابر این حقیقت ساده، خاموش شد.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 ابراهیمِ فرهنگساز : از شکستن بتها تا بیداری دلها در دنیای امروز
حضرت ابراهیم (ع)، به عنوان یکی از پیامبران بزرگ الهی، نه تنها با رسالت هدایتگری خود، بلکه با شیوههای فرهنگی تأثیرگذار، انسانها را به سوی توحید و حقیقت فرا خواند. یکی از مهمترین جلوههای فعالیتهای فرهنگی حضرت ابراهیم (ع)، مبارزهای بیامان با بتپرستی بود. او با خردمندی و عشق به انسانها، کوشید تا ذهنها و قلبها را از تاریکی جهل و خرافات بیرون کشیده و به سوی نور ایمان هدایت کند. حضرت ابراهیم، با شکستن بتها، نمادی از برهم زدن سنتهای نادرست و ساختارهای پوسیده فرهنگی آن زمان را به نمایش گذاشت. او به مردم نشان داد که باورهای غلطی که به آنها عادت کرده بودند، تنها پردهای بر حقیقتی بزرگتر است.
اگر بخواهیم این میراث گرانسنگ را در مصادیق امروزی ببینیم، مبارزه با جهل، خرافات و هرگونه ظلم اجتماعی، از جمله ادامهدهنده همان مسیر روشن است. امروز، کار فرهنگی یعنی بالا بردن سطح آگاهی جامعه، دعوت به همدلی، اخلاقمداری و مقابله با باورهای نادرستی که انسانها را از هم جدا میکند. حضرت ابراهیم (ع) به ما یاد داد که در برابر هر گونه بتسازی—چه بتهای سنگی و چه بتهای فکری و معنوی که امروز در قالبهای جدیدتر ظاهر میشوند—باید ایستاد و راه حق و حقیقت را با صداقت و عشق پی گرفت.
کارهای فرهنگی امروزی که میتواند در راستای سنت حضرت ابراهیم (ع) باشد، شامل تلاش برای ترویج عدالت اجتماعی، تقویت همبستگی میان انسانها و ترویج ارزشهای معنوی و اخلاقی در جامعه است. با آموزش، هنر، رسانه، و هر ابزار دیگر، میتوان در این زمانه پیام ابراهیمی را به گوش جهان رساند. از تربیت نسلی آگاه و مهربان تا حمایت از افراد محروم و مبارزه با ظلم و نابرابری، همه اینها تجلی همان رسالت عاشقانه و دلسوزانهای است که حضرت ابراهیم (ع) برای هدایت انسانها بر دوش داشت.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea
🔵 فریاد مطالبه از نهادها و جامعه متدینین : پاسخی در برابر فراموشی حیا و غیرت
در جامعهای که با ریشههای عمیق دینی و فرهنگی آبیاری شده، بیتوجهی به ارزشهای اخلاقی جای هیچ توجیهی ندارد. متأسفانه، این روزها شاهدیم که در بسیاری از مراسمهای عروسی، دیجیها بهجای ایجاد فضایی سالم برای شادی، بستری برای از بین رفتن مرزهای شرعی و اخلاقی فراهم کردهاند. این وضعیتی است که بیتفاوتی نسبت به آن، عواقب سنگینی برای جامعه در پی خواهد داشت.
حضور افراد نا محرم، وضعیت نامناسب پوشش برخی خانمها و نادیده گرفتن موازین دینی، همه از علائم زوال ارزشهایی هستند که این جامعه بر پایه آنها بنا شده است. جامعه متدینین، نهادهای فرهنگی و ارگانهای مسئول باید در مقابل این نوع انحرافات پاسخگو باشند. چه کسی مسئول است تا از حریم حجاب و عفاف و حفظ مرزهای محرم و نامحرم دفاع کند؟ چرا باید در این گونه مراسمها، ارزشهای ما قربانی بیتوجهی و عدم نظارت شوند؟
نهادهایی که وظیفه نظارت و هدایت فرهنگی را بر عهده دارند، نمیتوانند در مقابل این مسائل سکوت کنند. هر روز که این وضعیت ادامه یابد، اعتماد عمومی به ارزشهای دینی و فرهنگی بیشتر از دست میرود و غیرت و حیا بیش از پیش در جامعه کمرنگ میشود.
✅ اکنون زمان آن است که نهادهای مسئول از خواب غفلت برخیزند و جامعه متدینین نیز با صدایی رسا، این فساد را مورد مطالبه قرار دهند. این وظیفه همه ماست که با جدیت خواهان برخورد قاطع با این گونه رفتارها و بازگشت به اصول اصیل دینی و فرهنگی باشیم. جامعهای که در آن بیحیایی رواج پیدا کند، در مسیر سقوط قرار میگیرد و هیچ نهادی نباید اجازه دهد که این مسیر طی شود.
✍ موسی آقایاری
🆔 @Myidea