آیت الله العظمی صافی گلپایگانی:
از شورای عالی و مدیریت حوزه درخواست دارم که کتاب های «شرح باب حادی عشر» و «شرح تجرید» را دوباره کتاب های درسی حوزه قرار دهند و طلاب عزیز را ترغیب و تشویق کنند تا آنها را بخوانند.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
@NesabAlsebyan
۱۴۱-لَبِن خشت خام است،آجُر چه؟پخته
عَسِر ضد آسان،عَوِیص است مشکل
۱۴۲-حِصان اسب نر،حِجْر دان مادیان
فُلُوّ مُهْر کرّه،شتربچه قِرْمِل
۱۴۳-غَیور است رَشکین و دَیّوث ضدش
أسِیف است غمگین،نَحیف است بیدل
پایان قطعه ثامنه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعة التاسعة في بحر المتقارب المثمّن المقصور
۱۴۴-ایا عارضت رشک خورشید و ماه
گرت در تقارب شود اشتباه
۱۴۵-فعولن فعولن فعولن فعولْ
بخوان خوش بر این وزن هر صبحگاه
۱۴۶-ثَمَر میوه،حَبّ دانه و تِبْن کاه
طریق و سبیل و صراط است راه
۱۴۷-صَبيّ کودک و شیخ خواجه،نَفَس دَم
ولی جُند و جَیش است و عَسکر سپاه
۱۴۸-عَرَض خواسته،طارِف و تالِد ش
نُوَش با کُهَن دان و فاسد تباه
۱۴۹-غَد و أمس هستند فردا و دی
چو أبیض سفید است و أسود سیاه
۱۵۰-ذَنُوب است و غَرْب است و سَجْل است دَلْو
رَکِيّ جُبّ و بِئر و قَلِیب است چاه
۱۵۱-حِجیٰ حِجْر و لُبّ عقل و نُهْیَة خِرَد
خَطَأ جُرم و ذَنْب است و عِصیان گناه
۱۵۲-حَطَب هیزم است و ضِرام و حَصَب
فُروزینه،عُشْب و کَلَأ دان گیاه
۱۵۳-مَناص و مَفَرّ جای بگریختن
مَعاذ و مَلاذ است و مَلْجأ پناه¹
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
¹-ابیات جلسه ۷۲
🌲🌲🌲🌲
۱۵۴-حَکَم داور و مَحْکَمَه جای او
ولی بَیِّنه همچو شاهِد گواه
۱۵۵-ذَهاب و مَجیئ رفتن و آمدن
سِیاحَت بگشتن،سَِباحَت شِناه
۱۵۶-چو مَملوک عبد است و مَولا غلام
وَصِیفَه أَمَه جاریه هست دٰاه
۱۵۷-قَعِیدَه حَلِیلَه ظَعِینَه رَبَض
زن و بَعْل شوهر، دَنِیّه کلاه
۱۵۸-غَداة و مَساء بامداد است و شام
عِشا وقت خفتن،قَلَنْسُو کلاه
پایان قطعه تاسعه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعةُ العاشرةُ في بحرِ الخفیفِ المسدَّسِ المخبونِ المحذوفِ
۱۵۹-مهِ موزونِ آفتاب لقا
وزن بحر خفیف جُست از ما
۱۶۰-فَعَلاتن مَفاعِلُن فَعَلَن
گفتم این است بحرش ای زیبا
۱۶۱-مِن و عَن از،إلی و حتّیٰ تا
أینَ کو،کَیفَ چون أم و أو یا
۱۶۲-في در است و علیٰ بَر و کَمْ چند
نحن نا إنّنا و إنّا ما
۱۶۳-أنا چون إنّني و إنّي من
ما چه و من که ثُمّ پس مَعَ با
۱۶۴-أنتم و کُم شما و ذا این مرد
أنتَ تو،أنتِ زن، ولی تنها
۱۶۵-إنْ و لَو گر،مَتیٰ کی و لا نه
أینما همچو حیثُما هرجا
۱۶۶-فَ پس قَبل پیش و بَعد سپس
لِ مرو ،لي مرا ،لَنا ما را
۱۶۷-صَهْ مگو،مَهْ مکن،دَعْ و ذَرْ مان
لَمْ و لَمّا نه و هَلُمَّ بیا
۱۶۸-ذِي و هٰذِي و هٰذِهِ این زن
مرد را ذا و ذُو است با هذا¹
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
¹-ابیات جلسه ۷۳
🌿🌿🌿🌿🌿🌿
🌿🌿🌿
۱۶۹-تلکَ آن زن،چو ذلکَ آن مرد
ثَمَّ آنجا و هٰهنا اینجا
۱۷۰-غَیر جز،قَط هرگز،أیضاً نیز
رُبّة و رُبّما و رُبّ بسا
۱۷۱-مُذ و مُنذ از آن زمان باز است
أیْهاً و أیْهِ دور شو بِفِزا
۱۷۲-مَهْلاً آهسته باش و واهاً خوش
قلّما اندک و بَخٍ نیکا
پایان قطعه دهم
🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعةُ الحادِیةَ عَشْرَةَ في بحرِ المُجْتَثِّ المُثَمَّنِ المَخبُونِ المَقصُورِ
۱۷۳-زهی به پای تو خوبان نهاده روی نیاز
قدِ چو سرو تو عشّاق راست عمر دراز
۱۷۴-مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلان
بگویُ مجتث وخوش خوان تو درمقامِ حجاز
۱۷۵-رَجا امید و کَران است،و سَوْغ و حِلّ و جَواز
رَوائی و نَصَفَت عدل و صَوت و جَِرْس آواز
۱۷۶-حَضیض و غائِر و غَوْر است و هَجْل و وَهْدَة نِشیب
یَفاع و رَُِبوة و تَلّ است و نَجْد و هَضْبة فَراز
۱۷۷-طَعام خوردنی و فُجْل تُرْب و مِلْح نمک
اَرُزّ برنج و مَرَق شوربا،قَلَولیٰ غاز
۱۷۸-قَصِید مغز سِتَبر است و رٰار مغز تُنُک
قَدید کاک و سَمین فربه و طَویل دراز
۱۷۹-مَخِیض دوغ و لَبَن شیر و کُزْبُرَه گشنیز
کُراع پاچه،جُبُنّ و بَصَل پنیر و پیاز
۱۸۰-قَطیع دان رَمَه،جَدْي و عَناق بزغاله
چنانکه مَعْز بز و ضَأن میش و تَیْس نُهاز
۱۸۱-صَغیر خُرد و حُباریٰ شَُوات و مِخلَب چنگ
حَدید تیز و مِسَن چه؟فَِسان و مِقطَع گاز
۱۸۲-ابوالمَلیح چَکاوک،وَراست قُبَّره نام
چو نَسْر کرکس و چون صَقْر چرخ و بازي باز¹
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
¹-ابیات جلسه ۷۴
🥦🥦🥦🥦
۱۸۳-سَمِید و دَرْمَکه نان سفید و خَل سرکه
رَغیف گرده نان،بَدْأ و اِبتدا آغاز
۱۸۴-تَکَرُّع است و وَضو آبِ دست و نیّة عزم
بَنِیّة قِبْلَة بُوَد کعبة،چون صَلاة نماز
۱۸۵-عُطاس عطسه،عَجَف لاغری،جُذام خوره
جَبان و هاع و هَِدان بیدل و تَسَحُّب ناز
۱۸۶-زَنِیم سِنْد و دَعِيّ نیزهم،بَذِيّ بی شرم
رَسیل همره و بَعْلة زن و نَجِيّ همراز
۱۸۷-کَلیم همسخن است و حَریف همپیشه
قَرین نَدیم بود همدم و شَریک اَنباز
۱۸۸-أکیل همخور و همکاسه و سَميّ همنام
رفیق یارِ موافق،عَشیر چه؟همساز
۱۸۹-وَشَل،ثَمَد،غَدَق و ضَحْل و سَلْسَل و غَُمْجة
چو فَتْح و غَیْل و غَلَل آب و سِرّ و نَجْویٰ راز
پایان قطعه یازدهم
🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعةُ الثانیةَ عَشْرَةَ في بحرِ الرَّمَلِ المثمَّنِ المقصورِ
۱۹۰-ای قَدَت سروِ خرامان،وی رُخت ماهِ تمام
ساز در بحر رمل بار دگر سیر و مقام
۱۹۱-فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلان
همچو بلبل بعد ازین،این قطعه برخوان صبح و شام¹
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
¹-ابیات درس ۷۵
🌾🌾🌾🌾
@NesabAlsebyan
۱۹۲-قَرْم و غِطْرِیف و حُلاحِل،سَیّد و رأس و هُمام
مِهتر است و دَسْت صدر و شئ چیز و اسم نام
۱۹۳-عَقْوة ساحت،اَمر کار و قَول گفت و فِعل کَِرد
جَنب پهلو،جار همسایه نگهبان،سطح بام
۱۹۴-لَون رنگ و ریح بوی و باد،غَیْن و غَیْم مِیغ
نَوم خواب و مَشْي رفتن،بُعد دوری،خَُطوة گام
۱۹۵-زُبْدة مَسْکه،دُهْن روغن،قُطْن پنبه،صُوف پشم
کُوز کوزه،قَصْعة کاسه،قِدْر دیگ و کأس جام
۱۹۶-لِفْت شلغم،بَقْل ترّه،زَرْع کشت و رَیْع دَخْل
کُدْس خَِرمن،حُزْمة دسته،صَعب و آنِف تند و رام
۱۹۷-آدمي إنسي و إنسان مردم و جِنّيّ پری
أجْر مزد و رَُِشوة پاره،غَرْم تاوان،دَین وام
۱۹۸-ثَغْر و سِنّ و ضِرْس دندان،ظُفْر ناخن،جِلْد پوست
خَد رُخ و جَوف اندرون،ضَِیق و حَنَک تنگی و کام
۱۹۹-إصْبَع انگشت است،لیک إبهام انگشت نر است
باز سَبّابة است و وُسْطیٰ بِنْصِر و خِنْصِر تمام
۲۰۰-عام و حَول و حَِجّة سال،اُسْبُوع هفته،شَهْر ماه
سَبْت شنبه،جُمُْعه آدینه،حِباله پای دام
۲۰۱-چون أَحَد یکشنبه و اثنان ثَُلاثا اَربَعا
هست دوشنبه سه شنبه چارشنبه و السلام¹
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
¹-ابیات درس ۷۶
🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾
۲۰۲-پنجشنبه دان خَمیس و قَرْن سی سال درست
بِضع از سه تا به نُه،یک یک عدد را ساز نام
۲۰۳-حِین و إبّان و أنَیٰ وقت و جَدیدان روز و شب
غُدوَة بُکْرة بامدادان،فَجْر و مغرب صبح و شام
۲۰۴-طَِلّ و رِهْمَة نرم باران،ساحِیة باران سخت
جَنّة المأویٰ و فِرْدَوْس برین، دارالسّلام
۲۰۵-سُقْم بیماری و صِحَّت تندرستی،تَِیْه کِبْر
قَیْح و دَم رِیْم است و خون،القَلْس قَیْئ اَلنِّي خام
پایان قطعه دوازدهم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعةُ الثالثةَ عَشْرَةَ في بحرِ المُجتثِّ المـُثَمَّنِ المَخبونِ المقصورِ
۲۰۶-تو راست روی به خوبی چو روی بدر منیر
مراست بی رخ تو پای عقل در زنجیر
۲۰۷-مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلان
خوش است صوت به مجتث به ناله بم و زیر
۲۰۸-مُبارز و بَطَل و باسِل و شَُِجاع دلیر
شَعیر و صُبْرَة و کتّان جو است و جاش زَغِیر
۲۰۹-غَضَنْفَر و أسَد و لَیْث و حارِث و دِلْهاث
هِزَبْر و قَسْوَرَة و حَیْدَر است و ضَیْغَم شیر
۲۱۰-رُقاد و هَجْعة خفتن،سُهار بیداری
بَذُول و باذِل و مانِح سخي و شَبْعان سیر
۲۱۱-حَدَب چو رابِیة و نَجْوة رَُِبوة بالا دان
چنان که صاع و صَبُوب و حَدُور باشد زیر
۲۱۲-عِوَج کجیّ و جُرُز بی گیاه و أمْت بلند
خَبٰار نرم و إخاذة غدیر و قاع کِویر
پایان قطعه سیزدهم¹
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
¹-ابیات درس ۷۷
🌿🌿🌿🌿🌿🌿
القطعةُ الرابعةَ عَشْرَةَ في بحرِ الهَزَجِ المُثَمَّنِ الأخْرَبِ المقبوضِ الأزَلِّ في فُروجِ الأصابِعِ
۲۱۳-ای آن که مُدام نام تو در ذکر است
وز گَردِ رهتْ دامنِ گُل پُر عِطر است
۲۱۴-مفعولُ مَفاعلنْ مَفاعیلنْ فاعْ
اَخرَب هَزَج است اگر تو را این فکر است
۲۱۵-بُصْم و عَتَب و رَتَب،چهارم فِتْر است
اینها همه چیست؟فُرجه های شِبْر است
پایان قطعه چهاردهم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعةُ الخامسةَ عَشْرَةَ في بَحرِ الهَزَج المُثَمَّنِ الأخْرَبِ المقبوضِ الأزَلِّ في أسامي أزواجِ الدائمةِ المجتمعةِ الباقیةِ بعدَ النبيِّ صلّی اللهُ علیه و آلِه
۲۱۶-ای طلعت ماه جبهه ات محتشمه
محتاج رعایت تو دلها چو رمه
۲۱۷-مفعولُ مفاعلن مفاعیلن فاع
تقطیع به این بحر کن از هر کلمه
۲۱۸-نُه جُفت نبی که پاک بودند همه
بُد عائشه و جُوَیرِیه محترمه
۲۱۹-با اُمّ حبیبه حَفْصه بود و زَینَب
مَیمونه صَفیّه سَودَه اُمّ سَلَمه
پایان قطعه پانزدهم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعةُ السادسةَ عشْرةَ في بحرِ الهَزَجِ المُثمَّنِ الأخرَبِ في أسامي أولادِ النبيِّ صلّی اللهُ علیه وآله
۲۲۰-در سینه دلت چو خاره اندر سیم است
وز تیغ خیال تو دلم دو نیم است
۲۲۱-مفعولُ مَفاعیلنْ مفعولُ مفاعیلنْ
بحر هَزَج اَخرَب ازین تقسیم است
۲۲۲-فرزند نبی قاسم و ابراهیم است
پس طَیّب و طاهر ز ره تعظیم است
۲۲۳-با فاطمة و رُقیّه اُمّ کُلثُوم
زینب شمر ار تو را سر تعلیم است
پایان قطعه شانزدهم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعةُ السابعةَ عشْرةَ في بحرِ المضارعِ المثمَّن الأخربِ المکفوفِ المحذوفِ في أسامي مَوالي النبيّ صلّی اللهُ علیه و آله
۲۲۴-ای مشتری شمایل و خورشید کوکبه
حُسن رُخ تو رَشک مهِ چارده شبه
۲۲۵-مفعولُ فاعلاتُ مفاعیلُ فاعلن
بحر مضارع این بود ای ماه مَرتَبه
۲۲۶-مَولیٰ دوازده است نبی را، یکی نَبَه
دیگر فُضالة آن که نه بیع است و نه هبه
۲۲۷-ثَوْبان رَباح و صالح و مِدْعَم یَسار و زَید
بُورافع و ضُمَیرَة کُبَیشَة مُوَیهِبَة
پایان قطعه هفدهم¹
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
¹-ابیات درس ۷۸
🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعةُ الثامنةَ عَشْرَةَ في بحر الهزج المثمّن الأخرَب المقبوض الأزَلّ في السُّوَر التي نَزلتْ بالمدینةِ
۲۲۸-ای قدّ تو در گلشن جان سروِ روان
وز رَشک قَدَت سروْ خَجِل در بستان
۲۲۹-مفعولُ مفاعلن مفاعیلنْ فاعْ
این نوعِ رباعی،هزج اخرب دان
۲۳۰-نور و حج و أنفال مدینی میدان
با لم یکن و زلزلة أحزاب همان
۲۳۱-پنج اوّل و قدسَمِع،رعد و حَدید
فتح و پس و پیش و نَصر و دَهر و رحمٰن
پایان قطعه هجدهم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعةُ الملحَقةُ في بحرِ الهَزَجِ المثمَّنِ المقبوضِ الأزلِّ في أسامي القُرّاءِ السبعة
۲۳۲-ای غالیه سای طُرّه ات بدر مُنیر
روشن بُوَدت چو مِهر تابنده ضمیر
۲۳۳-مفعولُ مفاعلن مفاعیلن فاع
تقطیع کن این قطعه و تعلیم بگیر
۲۳۴-استاد قِرائت بشمر پنج و دو پیر
بوعمروِ علاء و نافع و ابن کَثیر
۲۳۵-پس حمزه و ابن عامر و عاصِم را
از جنس کِسائیّ شمر و هفت بگیر
پایان قطعه ملحقه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعةُ التاسعةَ عَشْرةَ في بحرِ المتقارِبِ المُثمَّن السالم في أسامي القِلاع التي فَتَحَها النبيُّ صلّی اللهُ علیه و آله مِن خَیْبَر
۲۳۶-به علم لغت گر نباشی تو عالم
توان گفت هستی تو بر خویش ظالم
۲۳۷-فعولن فعولن فعولن فعولن
به این قطعه دانی اصول معالم
۲۳۸-ز خیبر سِتَد مصطفی هفت قلعه
خدایش بداد آنچنان ملک سالم
۲۳۹-کَتیبه بُد و ناعِم و شَِقّ و آنگه
قَمُوص و نَطاة و سَطیح و سَُلالم
پایان قطعه نوزدهم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعةُ العشرونَ في بحرِ الخَفیفِ المُسَدَّسِ المَخبونِ المحذوفِ في أسماء الأوجاع
۲۴۰-نام اوجاع مُهلِک ای درّاک
بشمرم بر تو خوب کن ادراک
۲۴۱-فاعلاتن مفاعلن فَعَلن
وزن بحرش بود چو گوهر پاک
۲۴۲-خَشِن و لاذِع است و إعْیٰائيّ
خَدَريّ و مُمَدِّد و حَکّاک
۲۴۳-ناخِس و رَِخوة،کاسِر و ضاغِط
وان مُفَسِّخ کز او عَضَل شد چاک
۲۴۴-ضَرَبان و ثَقیل و ثاقِب باز
وان مِسَلّي کز اوست اصل هلاک
پایان قطعه بیستم¹
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
¹-ابیات درس ۷۹
🌾🌾🌾🌾
القطعةُ الحادیةُ و العشرونَ في بحرِ الهَزَجِ المُسدَّسِ المحذوفِ في أسامي الشُهورِ الرومیّةِ
۲۴۵-بدان ای گل که رویت چون بهار است
هزج بحر روان آبدار است
۲۴۶-مفاعیلن مفاعیلن فَعُولُنْ
شهور روم این هشت و چهار است
۲۴۷-دو تِشْرِین و دو کانُون و پس آنگه
شُباط و آذر و نَیْسان،أیار است
۲۴۸-حَزیران و تَمُوز و آب و أیلُول
نگهدارش که از من یادگار است
پایان قطعه بیست و یکم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعةُ الثانیةُ و العشرونَ في بحر الهَزَجِ المثمٓن السالم في أسامي الشهور الفارسیّة
۲۴۹-صبا چون از گل رویت نقاب ابر بگشاید
نهان گردد مَه و مِهر از خجالت روی ننماید
۲۵۰-مَفاعیلُنْ مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن
چو تقطیع اینچنین کردی عروضی گویمت،شاید
۲۵۱-ز فروردین چو بگذشتی مهِ اُردیبهشت آید
بمان خُرداد و تیر آنگه چو مُردادت همی آید
۲۵۲-پس از شهریور و مهر و اَبان و آذر و دی دان
که بر بهمن جز اِسفندارْمَُذ ماهی نیفزاید
پایان قطعه بیست و دوم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعةُ الملحقةُ في بحر الرَّمَل المثمّن المخبونِ المحذوفِ في أسامي الشهور العربیّة
۲۵۳-نظم و ترتیب شهور عربی را یکسر
میشمارم که نمایی به سهولت از بَر
۲۵۴-فَعَلاتُنْ فَعَلاتن فَعَلاتن فَعَلَنْ
می شود طبع تو را جانب بحرش رهبر
۲۵۵-ز مُحرَّم چو گذشتی بُوَدَت ماه صَفَر
دو رَبیع و دو جُمادیٰ ز پی یکدیگر
۲۵۶-رَجَب است از پی و شَعبان رَمَضان و شَوّال
پس به ذي القَعْدة و ذي الحِجّة بکن نیک نظر
پایان قطعه ملحقه¹
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
¹- ابیات درس ۸۰
🌾🌾🌾🌾🌾
القطعةُ الملحَقةُ في بحرِ المُجتَثّ المُثمَّنِ المَخبونِ المقصورِ في أسامي کلّ ثَلاثِ لیالي الشهور العربیّةِ
۲۵۷-زهی جَبین تو خورشیدِ آسمانِ وفاق
هلالِ ابروی تو در سپهرِ خوبی طاق
۲۵۸-مَفاعلنْ فَعَلاتن مَفاعلنْ فَعَلان
بخوان و ضبط کن این قطعه را به استحقاق
۲۵۹-برای هر سه شب از ماه نام مخصوص است
به اصطلاح عرب،بشنو ای مَهِ آفاق
۲۶۰-غُرَر، نُفَل، تُسَع، آنگه عُشَر،دگر بِیض است
دُرَع، ظُلَم،چو حَنادِس،دَآدِي است و مَُِحاق
پایان قطعه ملحقه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعةُ الثالثةُ و العشرونَ في بحرِ الهَزَجِ المثمَّنِ الأخْرَبِ المقبوضِ الأزَلِّ في أسامي السِّنینِ الترکیّةِ
۲۶۱-گر بیخبری ز سال اُیْغُور و تَتار
بشنو خود را ز ظلمتِ جهل برآر
۲۶۲-مفعولُ مفاعِلُنْ مَفاعیلنْ فاعْ
بحری است لبالب ز گُهر ای هوشیار
۲۶۳-موش و بَقَر و پلنگ و خرگوش شمار
زین چار چو بگذری نهنگ آید و مار
۲۶۴-و آنگاه به اسب و گوسفند است مدار
حَمْدُونه، مرغ و سگ و خوک آخر کار
پایان قطعه بیست و سوم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعةُ الملحقةُ في بحر الرَّمَلِ المثمَّن المحذوفِ العَروضِ و المقصورِ الضَّرْبِ في أسامي البروجِ الاِثنَتَيْ عشْرَةَ
۲۶۵-ای لبِ لعل تو دل را قوّت و جان راست قُوت
پیش فکرت حکمت یونان چو نَسْجِ عنکبوت
۲۶۶-فاعلاتُنْ فاعلاتن فاعلاتن فاعِلان
گردد از بحر رَمَل منظوم دُرّ گفتگوت
۲۶۷-بُرجها دیدم که از مشرق برآوردند سَر
جمله در تسبیح و در تقدیس حیِّ لایموت
۲۶۸-چون حَمَل،چون ثَوْر،چون جَوْزا و سَرْطان و أسَد
سُنبُله،میزان و عَقرب،قَوْس و جَدْي و دَلْو و حُوت
پایان قطعه ملحقه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
القطعةُ الملحقةُ في بحرِ الخَفیفِ المُسَدَّسِ المخبونِ المحذوفِ في أسامي الکواکبِ السبعةِ السیّارةِ
۲۶۹-نام سیّاره شد چو شهدِ عسل
به زبان عرب چنین مُنْحَل
۲۷۰-فاعلاتن مفاعلن فَعَلَنْ
بهرِ بحرش فرو مرو به وَحَل
۲۷۱-در فَلَک هفت کوکب سیّار
آفریده خدای عَزّوجَلّ
۲۷۲-قَمَر است و عُطارُِد و زُهْره
شَمس و مِرّیخ و مُشتری و زُحَل
پایان قطعه ملحقه¹
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
¹-ابیات درس ۸۱
🌿🌿🌿🌿🌿🌿
در این چند قطعه مقداری مطالب هیوی و نجومی مطرح شد که جای تفصیل آنها در نصاب نیست و به خواست خدا به زودی در دروسی مجزا به صورت حضوری و مفصل در محضر عزیزان بازگو خواهد شد.
اما برای ازدیاد بصیرت،چند تصویر راهگشا، مرتبط با مطالب مطرح شده،تقدیم می نمایم👇🏻