🔻توحید ، از عرفانِ وجودی تا کلامِ فلسفی ✍️ استاد محقق دکتر سید صائب هاشمی نسب ▪️عاقبت ذهن گرایی و خیال بافی جز تناقض نیست. عارف مسلمان با تفکر در ذات خدا او را به وجود تقلیل داد. ذات خدا همان وجود شد تا بی‌نهایت و نامحدود بودن ذات خداوند به وجود خدا برسد. وجودی که حقیقتی فراتر از سایر اوصاف و مشابه وجود سایر موجودات در نظر گرفته شد. حاصل این تناقضی شد میان وجود مخلوق و وجود خالق که در طول یکدیگر قابل تصور و تحقق نبودند. عدم محدودیت در وجود ، غیر از بی‌نهایت کمی است. وجود نامحدود هر غیر را از هر جهت نفی می‌کند تا جایی که فرض وجود محض حتی فرض هر غیر را ناممکن می‌نماید. نزد عارف ذات الهی وجود بی‌نهایت است و هر چه غیر او موجود فرض شود به وجود است که موجود شده است. در این صورت وجود ذهنی و علم حضوری و شهود عقل هم نفی می‌شود که آغاز شکاکیت حتی در مدعا اصالت وجود و وحدت وجود است. یعنی با یک تحلیل دقیق عرفان وحدت وجود ، نظامی خود ویرانگر است.  بدتر آن که برخی با مقسم قرار دادن وجود به دنبال اثبات ذات خدا بوسیله عقل می‌روند. بعد از فرض اصالت و وحدت برای وجود آن را به واجب و ممکن تقسیم می‌کنند. گذشته از مصادره به مطلوب بودن این مقدمه در اثبات عقلی وجود خداوند پیش از اثبات وجود خارجی برای وجود واجب یا وجود مستقل، اساس تقسیم با تحلیل دقیق ارائه شده در ادامه نفی می‌شود؛ چرا که وجود مستقل جایی برای وجود رابط باقی نخواهد گذاشت. از این نقطه دست و پا زدن عارف برای جمع میان وجود خالق و مخلوق آغاز می‌گردد. در این نقطه عارف از تجلی ذات سخن می‌گوید تا این تناقض را حل نماید. نظریه‌ای که هیچگاه تصویر قابل فهمی از آن ارائه نشده است. به سادگی می‌توان خود تجلیات را نیز مشمول این سؤال کرد که عین ذات هستند یا غیر ذات که اگر عین ذات باشند، توجیه‌گر غیر نتوانند بود و اگر غیر ذات باشند، حقیقت بسیط و مطلق وجود مخدوش گردد. از اینجا به صفات خدا می‌رسیم از جمله وصف وجود و ثبوت که در نظر متکلم عین ذات خداوند و قابل شناخت است. کلامی به امکان شناخت معنی اسما و صفات خداوند باور دارد و در عین حال معتقد است که صفات خدا را باید به گونه‌ای شناخت که از هر محدودیت مبرا باشد. شرطی که شناخت صفات را برای ذهن محدود انسان ناممکن می‌سازد. برای رفع این تناقض متلکم شناخت اصل یک معنا را از شناخت حدود آن تفکیک می‌نماید. در صورتی که هیچ معنایی بدون حدود ذهنی قابل تصور نیست. در اینجا باز پرسش را متوجه اصل معنا می‌کنیم که عین ذات و غیر قابل شناخت است یا غیر ذات و قابل شناخت است. متکلم راه فرار دیگر می‌یابد و رابطه صفات با ذات را این گونه تأویل می‌کند که صفات کمالی همان وجود یگانه با حیثیت‌های مختلف است. ولی هیچگاه توضیح نمی‌دهد که چگونه تصور ذات خداوند با تصور حیثیات مختلف قابل جمع است. در واقع هیچ تفاوتی بین این پرسش که رابطه صفات با ذات چیست و این پرسش‌ها که فرق صفات با حیثیات و رابطه حیثیات با ذات چیست ، وجود ندارد و متکلم تنها صورت مسئله را عوض می‌کند؛ در آخر نیز بجای پذیرش محدودیت ذهن مدعی می‌شوند که این تناقض گویی ، قابل درک است ، ولی با لفظ و زبان بیان شدنی نیست. با آنکه سر این مدعیات میان اهل عرفان و کلام نزاع تاریخی وجود دارد ، آنچه بیان شد گفتار دقیقترین عارفان و کلامیان است که ارزش بازگویی و بررسی داشت. همانطور که شناخت ذات ممکن نیست ، شناخت رابطه ذات با مخلوقات اعم از اشیاء و اوصاف نیز برای ذهن بشر ناممکن است و هر چه بیان شود تنها باید در جهت تنزیه ذات پروردگار باشد. #عرفان  #کلام  ┏━🍀━━••••••••••━━━┓     @norshariat110 ┗━━━━••••••••••━🍀━┛

#فاتح_خیبر #بیست_و_چهارم_رجب ┏━🍀━━••••••••••━━━┓     @norshariat110 ┗━━━━••••••••••━🍀━┛

🔰 #کلیپ | 🔶 وَ اللهِ مَا قَلَعْتُ بَابَ خَیْبَرَ بِقُوَّةٍ جَسَدَانِیَّةٍ وَ لَا بِحَرَکَةٍ غَذَائِیَّةٍ بَل بِقُوَّةٍ مَلَکِیَّةٍ وَ نَفْسٍ بِنُورِ بارِئِهَا مُضِیَّة.. 🔺 ۲۴ رجب، سالروز فتح #خیبر بدست حضرت امیرالمومنین علیه‌السلام 🎙 بیان زعیم حوزات علمیه حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی ادام الله ظله الشریف 📆 ۱۷/ بهمن‌ماه/ ۱۳۸۶ #کلام_فقیه #اميرالمؤمنين #فتح_خیبر ┏━🍀━━••••••••••━━━┓     @norshariat110 ┗━━━━••••••••••━🍀━┛

🖤 شهادت مولانا و مقتدانا حضرت موسی بن جعفر ، امام کاظم علیه السلام تسلیت باد. #شهادت_امام_موسی_بن_جعفر_علیه_السلام #بیست_و_پنجم_رجب ┏━🍀━━••••••••••━━━┓     @norshariat110 ┗━━━━••••••••••━🍀━┛

💠 نقل توسّل به امام کاظم (علیه السلام) 🔹 خطیب بغدادی از سنّی‌های خیلی متعصّب و مخالف شیعه است. او به قدری با شیعه مخالف است که علماء شیعه را با تعابیر تند و ناروا یاد می‌کند؛ مثلاً درباره شیخ مفید می‌نویسد: «شيخ الرافضة و المتكلّم على مذاهبهم، صنف كتب كثيرة في ضلالاتهم و الذب عن اعتقاداتهم و مقالاتهم و الطعن على السلف الماضين من الصحابة و التابعين و عامة الفقهاء المجتهدين، و كان أحد أئمة الضلال، هلك به خلق كثير من الناس إلى أن أراح الله المسلمين منه، و مات في يوم الخميس ثاني شهر رمضان من سنة ثلاث عشرة و أربعمائة.»¹ 🔸 خطیب با این همه تعصّب و کینه با شیعه وقتی به سرگذشت حضرت امام موسی بن جعفر (علیه السلام) می‌رسد، مفصّلاً به ذکر فضائل آن حضرت می‌پردازد.² 🔹 هم‌چنین در باب «ما ذكر في مقابر بغداد» به کرامت قبر امام موسی بن جعفر (علیه السلام) اشاره می‌کند و می‌نویسد: «أخبرنا القاضي أبو محمد الحسن بن الحسين بن محمد بن رامين الإستراباذي قال: أخبرنا أحمد بن جعفر بن حمدان القطيعي قال: سمعت الحسن بن إبراهيم أبا علي الخلال يقول: ما همني أمر فقصدت قبر موسى بن جعفر فتوسلت به إلا سهل الله تعالى لي ما أُحبّ.»³ 1⃣ تاريخ مدينة السلام؛ ج ۴ ص ۳۷۵ ش ۱۵۶۶، چاپ بشّار عوّاد معروف. 2⃣ تاريخ مدينة السلام؛ ج ۱۵ ش ۶۹۳۹ ص ۱۴ تاريخ مدينة السلام؛ ج ۱۵ ش ۶۹۳۹ ص ۱۸ 3⃣ تاريخ مدينة السلام؛ ج ۱ ص ۴۴۲ 📚 جرعه‌ای از دریا ؛ ج ۳ ص ۲۴۰ #محمدبن‌محمدبن‌نعمان‌معروف‌به‌شیخ‌مفید ┏━🍀━━••••••••••━━━┓     @norshariat110 ┗━━━━••••••••••━🍀━┛

دَرمیانِ‌خاڪ هایِ‌ڪُلِّ‌این‌دُنیافَقَط... تُربَتِ‌تو‌خاڪِ زائرخیز‌ونوڪرساز‌شُد... #حسین‌جانم♥️ #شب_جمعه #السلام‌علیک‌یااباعبدالله ┏━🕊━━••••••••••━━━┓     @norshariat110 ┗━━━━••••••••••━🕊━┛

«سالروز بعثت حضرت خاتم الانبیاء صلی الله علیه وآله وسلم مبارک باد» اللهّٰمـ‌‌صـݪ‌علےﷴوآݪ‌ﷴ♥️ #مبعث💚 #خاٺـم‌النبیین ┏━✨━━••••••••••━━━┓     @norshariat110 ┗━━━━••••••••••━✨━┛

✅ عید مبعث؛ تقارن نبوت و امامت ✍🏻مرحوم سید رضی در خطبه ۱۹۲ نهج البلاغه از امیرالمؤمنین سلام الله علیه آورده است: «در آن روز، اسلام و مسلمانی در هیچ خانه‌‎ای نبود غیر از خانۀ رسول خدا صلی الله علیه و آله و #خدیجه و من سومین نفر آنان بودم. نور وحی و رسالت را می‌دیدم و عطر پیامبری را استشمام می‌کردم. من نالۀ شیطان را در آن هنگام که وحی به آن حضرت نازل می‌شد، شنیدم. عرض کردم: یا رسول الله، این نالۀ کیست؟ فرمود: نالۀ ناامیدی #ابلیس است که به خاطر عبادت نشدن، سرداده است. (یا علی) تو می‌شنوی آنچه را که من می‌شنوم و می‌بینی آنچه را که من می‌بینم؛ ولی پیامبر نیستی، بلکه وزیر من هستی و در مسیر درستی قرار گرفته‌ای....» 📗ترجمه و شرح نهج البلاغه امام علی علیه السلام، تألیف علی اکبر میرزایی، صفحه۴۳۵و۴۳۶ ✍پی‌نوشت: نزد شیعه مقام امامت ، تالی تلو نبوت است. #مبعث #معرفت_امام ┏━🍀━━••••••••••━━━┓     @norshariat110 ┗━━━━••••••••••━🍀━┛

🔻شناخت عقلِ محض ✍️ استاد محقق دکتر سید صائب هاشمی نسب #معرفت_شناسی را باید از خود معرفت و تعقل آغاز کرد که اگر انکار شود هیچ شناخت و هیچ گفتار باقی نمی‌ماند و مرگ #فلسفه فرا می‌رسد. ادراک و تعقل خود را می‌شناسد و تصورات ابتدایی دارد که بدون واسطه آنها را درک می‌کند. شناخت #عقل از وجود خود تنها امر قابل اثبات و غیر قابل انکار برای عقل است. عقل خود به خود نمی‌تواند اینکه تصورات عقل حاکی از واقعیتی یا منطبق بر واقعیتی بیرون از عقل باشد را اثبات یا انکار کند. شناخت باید از شهود عقل آغاز گردد و هر نتیجه مفهومی یا تجربی که مستقیم توسط عقل شهود نگردد ، نزد عقل قطعی نبوده یا واقع را اثبات نمی‌کند. عقل به صورت بدیهی در می‌یابد که تصوراتی را بیرون از تصور از خود درک می‌کند. ساخت و تغییر این تصورات بیرونی از اراده عقل خارج است و این نزد عقل همان واقعیت است. شناخت این واقعیات از طریق حواس است که تجربه را نزد عقل ایجاد می‌کند. به عبارت دیگر عقل نمی‌تواند وجود خارجی اشیاء و حواس را اثبات یا انکار نماید اما وجود تجربه حسی را نزد خود درک می‌کند. عقل علاوه بر تصورات اولیه تنها به چیزهایی دسترسی دارد که واقعیتی مستقل از عقل نداشته باشند. قرارداد زبانی از جمله واقعیاتی است که عقل آن را شهود می‌نماید. #زبان هر چند برساخته دیگر انسان‌ها باشد ، ما می‌توانیم آن را نزد عقل خود بازسازی کنیم که با ساخته ذهن دیگران تنها شباهت خواهد داشت. از دیگر معقولات که واقعیتی فراتر از عقل ندارد روابط ریاضی و منطقی میان مفاهیم ذهنی است که در ادامه با وضع اصطلاح نیز همراه می‌شود. عقل از یک طرف میان تجربیات و تصورات خود تمایز و تفاوت احساس می‌کند و از طرف دیگر میان تجربیات رابطه برقرار می‌نماید و از آن به شناخت جدید می‌رسد. عقل برخی تجربیات را نتیجه تجربیات دیگر می‌داند که رابطه میان آنها را می‌شناسد یا می‌سازد. عقل نمی‌تواند باور کند که این تن متصور که از طریق آن با تصورات خارج از تصور خویشتن در ارتباط است ، متعلق به او نیست و در ادامه همه تصورات دیگر را در ارتباط با تصور تن می‌شناسد. تصور از خویشتن با فهم تمایز من از غیر من حاصل می‌شود که خود بر گرفته از تجربه تعلق به تن است. عقل همچنین تجربه حیات این تن را وابسته به امور دیگر می‌شناسد که شاید واقعیتی فراتر از تجربه نداشته باشند. عقل متوجه می‌شود که ناچار باید زندگی تن را بواسطه امور دیگر تأمین کند. این آغاز تولد عقل ابزاری است که بهترین عمل ممکن برای رسیدن به بهترین نتیجه ممکن را تشخیص می‌دهد ؛ هر چند این تشخیص را به واقعیت و ضرورت نسبت نمی‌دهد. در میان #فلاسفه چند نوع عقل از هم تفکیک شده است. بر اساس آنچه گفته شد از میان انواع عقل ؛ #عقل_شهودی که حاصل مواجهه مستقیم با حقایق بدون وساطت مفاهیم حسی یا عقلی است و عقل عرفی یعنی عقلانیت یا آگاهی که توسط خیال پدید آمده و زیست جهان مشترک آدمیان را تشکیل می‌دهد و عقل ابزاری یعنی کنش‌های عقلانی معطوف به اهداف دنیایی که بواسطه حواس درک شده و عقل مفهومی که با وساطت مفاهیم ذهنی به شناخت موضوعات محل بحث خود می‌پردازد و با شیوه‌های منطقی و ریاضی بسط و گسترش پیدا می‌کند، تنها انواع معتبر عقل هستند. #عقل_متافیزیکی که به شناسایی احکام اصل هستی می‌پردازد تنها در مواردی که به شهود مستند است ، مورد پذیرش می‌باشد برای نمونه اصل علیت تنها برداشت عقل از پیوستگی و تعاقب تجربیات است ، ولی امتناع جمع دو متناقض شهودی است. #عقل_نظری که درباره هستی‌هایی سخن می‌گوید که خارج از تصورات انسان تحقق دارند، #عقل_عملی که به درک بایدها می‌پردازد و آن را خارج از عقل به عنوان واقعیت لحاظ می‌کند، عقل تجربی که به امور طبیعی می‌نگرد و از محسوسات برای تشکیل قیاسات تجربی استفاده می‌کند، جز احتمال در مراتب مختلف قوت و ضعف بدست نمی‌دهند و هر چند قابل استفاده باشند از توان اثبات یا انکار واقعیات بیرونی یافته‌ خود ناتوانند. #عقل_قدسی که نوع متعالی عقل شهودی به شمار می‌آید، مطابق ادعا حقایق و اموری را که دیگران با روش‌های مفهومی و تجربی دریافت می‌کنند، به طور مستقیم می‌یابد. شهود معتبر نزد عقل در قبال شهودهای حسی دون عقلی و شهودهای عرفانی فرا عقلی است و اگر هم شهود عرفانی یا وحیانی حقیقت داشته باشد، عقل عادی بعنوان مبدأ شناخت ما به آن دسترسی ندارد و تنهایی از اثبات یا انکار آن عاجز است. #عقل_شهودی و #عقل_ابزاری در اثبات وجود خداوند و پیامبر و امامان و ادیان ناتوانند؛ اما نمی‌توانند حقیقت عقاید دینی را انکار کنند؛ به عبارت دیگر می‌توان دلایل موجهی از نظر فطری و ایمانی برای ایمان به باورهای رسمی ادیان ارائه نمود. در همه مواردی که از وظیفه و قدرت عقل خارج دانسته شد، این خود عقل است که محدودیت خود را می‌شناسد و بدان اعتراف می‌کند. ┏━🍀━━••••••••••━━━┓     @norshariat110 ┗━━━━••••••••••━🍀━┛

#شعبان_المعظم 🌙 حلول ماه شعبان المعظم و اعیاد شعبانیه را محضر مبارک حضرت ولی الله الأعظم بقیة الله فی السماوات و الأرضین (أرواحنا و أرواح من سواه لتراب مقدمه الفداء) تبریک و تهنیت عرض می کنیم. ⚜️ «إلهى هَبْ لى کَمالَ الْانْقِطاعِ إلَیْکَ وَ أَنِرْ أَبْصارَ قُلُوبِنا بِضیاءِ نَظَرِها إِلَیْکَ حَتّى تَخْرِقَ أَبْصارُ الْقُلُوبِ حُجُبَ النُّورِ فَتَصِلَ إلى مَعْدِنِ الْعَظَمَةِ وَ تَصیرَ أرْواحُنا مُعَلَّقَةً بعِزِّ قُدْسِکَ‏». (فرازی از مناجات شعبانیه) ┏━🍀━━••••••••••━━━┓     @norshariat110 ┗━━━━••••••••••━🍀━┛