♦️کارکرد عقل در علوم انسانی از منظر قرآن♦️ 🔹کارکردهای عقل را به ۲ دسته نظری و عملی طبقه‌بندی کردم ، با کارکرد عملی کاری نداریم، اما با این لحاظ است که در این طبقه‌بندی، عملی نتیجه نظری است. 🔹عقل کارکرد زیرساختی و روساختی دارد. جنبه زیرساختی یعنی برخی از آیات که به خلقت و خدا و پیامبر و متافیزیک ارجاع می‌دهد، در حقیقت مسئله علوم انسانی را مطرح نکرده اما از آنها مبانی علوم انسانی به دست می‌آید و جنبه روساختی این که خدا دعوت به تعقل در حوزه مسائل انسانی می‌کند که از جلمه سیر در زمین و دیدن دیگران است. دکتر رمضان علی تبار بخش دوم ▫️به گزارش اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کرسی علمی - ترویجی با موضوع “کارکردهای معرفتی عقل در علوم انسانی اسلامی (با تأکید بر آیات قرآن)“ ۱۷ اسفند ۱۳۹۹، توسط گروه تخصصی علوم انسانی قرآنی با مشارکت گروه منطق فهم دین پژوهشگاه به صورت مجازی برگزار شد. ▫️در این کرسی، دکتر رمضان علی‌تبار به عنوان ارائه‌دهنده، حجج الاسلام قائمی‌نیا و اسدی‌نسب به عنوان ناقدان بودند. 🔸لذا کارکردهای عقل را به چند دسته طبقه‌بندی کرده‌ام و باید بگویم مسائل انسانی در آیات قرآن غلبه دارد. بنده می‌خواهم بگویم این دسته‌ها را می‌توانیم در نظر بگیریم و شاید برخی از کارکردها نیز مغفول مانده باشد. 🔸طبقه‌بندی به نظری و عملی است و در اینجا با کارکردهای عملی کاری نداریم، اما با این لحاظ است که در این طبقه‌بندی، عملی نتیجه نظری است. با توجه به طبقه‌بندی که برای عقل می‌کنند که نظری و عملی است، اینجا نظری و عملی را به این اعتبار آوردیم که آن بعد عملی محصول بعد نظری است. چون انسان عاقل است و هر مسئله نظری که داشته باشد برایندش می‌تواند تاثیر عملی داشته باشد. 🔸با این طبقه‌بندی، در کارکردهای نظری عقل، جنبه منبع بودن و ابزار بودن عقل را تاکید کرده‌ام و بعد عقل محض و ناب و … را مطرح کرده‌ام و در متن مقاله نیز نشان داده‌ام که کجا جنبه تجربی و … دارد. به ویژه در علوم انسانی به معنای آنچه ناظر به انسان و انسانیات است این مباحث مطرح می‌شود. البته که عرفان نیز ناظر به کنش انسانی است و ما با وجه موحد بودن انسان کار داریم و عقل ناب و محض در اینجا نیز کاربرد دارد. کارکردهای معرفتی از معرفت‌زایی استقلالی تا روش‌سازی نیز مواردی است که ناظر به کارکرد عقل است. 🔸کارکردهای منبعی نیز جایی است که جنبه استقلالی دارد. کارکردهای افقی و عمودی نیز مطرح است و اگر علوم انسانی موجود را در نظر بگیریم و به قرآن ارجاع دهیم، باید بگوییم کارکردها افقی است، چون نگاه به ظاهر است و براساس ظاهر آیه بحث می‌کند اما در اینجا بعد عمودی و باطنی آیات مطرح است که با توجه به چند لایه بودن آیات روی آن تاکید می‌شود. 🔸عقل نیز این کارکردها را دارد و اگر آیاتی، عقل و انسان را به طبیعت و زمین و زمان و آسمان ارجاع می‌دهد، علوم انسانی نیستند اما در خیلی از جاها می‌توانیم استفاه علوم انسانی ببریم. 🔸جایی که عقل را به مطالعه طبیعت ارجاع می‌دهد، نه اینکه به معنای ظاهر باشد، بلکه عقل از این طبیعت باید پی به مسائل خودشناسی ببرد و توجه کند که چطور متولد شده و چطور می‌میرد. لذا ارجاع به طبیعت بی‌جان نیست، بلکه این طبیعت هدف‌مند است و مراجعه به آن انسان را به معنای دیگری ارجاع می‌دهد. 🔸پس هم معنای ظاهری دارد و در مسائل علوم انسانی نیز همین است. آیاتی که ناظر به انسان است او را به سرگذشت انسان‌های دیگر ارجاع می‌دهد و در این ارجاع‌ها یکی خود ظاهر داستان را می‌بیند که در گذشته چه شده است، اما قطعا هدف مطالعه یک تاریخ و قصه به معنای ظاهر نیست و یک حالت باطنی و لایه درونی و مطالعه افقی عقل مراد است و حتی جایی که دیگران را نیز سرزنش می‌کند که چرا به مطالعه اقوام گذشته و … نمی‌پردازید نیز به همین مطلب توجه دارد. 🔸عقل جنبه غیراستقلالی نیز دارد. مانند فهم فروع احکام و … و اینها را مطالعه کرده و به یک مطلب جدید می‌رسد و عقل خودش یک معرفت‌زایی استقلالی نیز دارد که ناظر به مسائل علوم انسانی است و جایی که جنبه منبعی در علوم انسانی دارد، جایی است که خودش جنبه منبعی دارد و بیشتر در اصول کلان، می‌تواند ارزش‌ها را کشف کند اما بیشتر جاها جنبه ابزاری دارد. 🔸همچنین عقل کارکردهای زیرساختی و روساختی نیز دارد. زیرساختی یعنی برخی از آیات جایی که به خلقت و خدا و پیامبر و منافیزیک ارجاع می‌دهد، در حقیقت مسئله علوم انسانی را مطرح نمی‌کند اما از آنها مبانی علوم انسانی به دست می‌آید و جنبه زیرساختی علوم انسانی را دارد. برخی از مسائل که بیشتر آنها اینطور است، نیز روساختی هستند که خدا دعوت به تعقل در حوزه مسائل انسانی می‌کند که از جلمه سیر در زمین و دیدن دیگران است. ادامه دارد ... http://iict.ac.ir/1399/12/aghll/ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️فایل کتاب «فرایند استنباط معنی از متن» اثر حجت الاسلام احمد میرزایی 🔹بررسی دلالی، یکی از خرده‌فرایند های اجتهاد است. در کتاب فرآیند استنباط معنی از متن، نویسنده کوشیده است تا روش بررسی دلالی یک متن (فقه النص) را تشریح نماید. 🔹تفکیک قواعد عام زبان (شامل همه زبان‌ها)، قواعد خاص زبان (شامل زبان عربی)‌ و قواعد اخص زبان (شامل قرآن و روایات)‌ از نکات قابل توجه در این تحقیق است. 🔸این کتاب توسط نویسنده اخیرا به صورت رایگان در اختیار فقه‌پژوهان قرار گرفته است. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️فایل متن کامل کتاب گرانسنگ « عاشورا‌ پژوهی » اثر حجت‌الاسلام والمسلمین استاد محمد حسین‌زاده یزدی ✨ ایشان فقیه و فیلسوف انقلابی و از شاگردان برجسته و پیش‌کسوت مرحوم علامه مصباح یزدی هستند. 💫 کتاب در دو بخش سامان یافته است: 1⃣ دفتر نخست : مبانی معرفت‌شناختی پژوهش در نهضت عاشورا 2⃣ دفتر دوم : نهضت عاشورا در ساحت روایات(رخدادهای عاشورا در منابع روایی) 💫 این اثر از جهات متعدد کم‌نظیر و بسیار قابل استفاده است : 🔹در بخش نخست به صورت ریشه‌ای به برخی شبهات عاشورا ستیزان خصوصا روشنفکرنماها و جوجه جامعه‌شناس‌های سکولار پاسخ داده است. 🔹در بخش دوم نیز حاوی برخی روضه‌های ماثور است که هم متقن و مستند است و هم، بسیار سوزناک و حزن‌انگیز. 🔸 ان‌شاءالله وعاظ و ذاکرین سیدالشهدا علیه‌السلام دعاگوی نویسنده باشند که بدون چشم‌داشتی متن کامل اثر را جهت انتشار عمومی در اختیار قرار دادند. 🔸در ثواب بازنشر این اثر عاشورایی سهیم باشید. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️لینک فایل تصویری مجله تصویری زاویه با موضوع « نقش گفتار دینی در نهضت مشروطه » 🔹با حضورحجت الاسلام دکتر حمید پارسانیا ، دکتر تقی آزادارمکی 🔹چهارشنبه ۱۳مرداد ماه ۱۴۰۰، ساعت ۲۲ پخش از شبکهٔ ۴ سیما ، برنامهٔ زاویه https://www.telewebion.com/episode/2627830 ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️متن مقاله " ذات‌گرایی جدید در فلسفۀ علم معاصر " اثر ابراهیم دادجو (عضو هیأت علمی گروه معرفت شناسی پژوهشگاه) 💫 چکیده از این مقاله : 🔹 در عرصه «فلسفۀ علم معاصر» دو جریان قابل تشخیص است: 1⃣ جریان ضد ذات‌گرایی. 2⃣ جریان ذات‌گرایی. 🔹جریان نخست از زمان بارکلی و هیوم تا پیش از چهل سال اخیر یکه‌تاز میدان بود و در چهل سال اخیر از طریق پوزیتیویست‌ها و فلسفه‌های تحلیلی و زبانی منشأ فراموشی جریان دوم شده است. 🔹جریان دوم در چهل سال اخیر به ظهور رسیده و در تقابل با مابعدالطبیعۀ هیومی ‌به‌شدت به گسترش و تقویت مابعدالطبیعۀ ذات‌گرایانه همت گماشته است. متأسفانه ایران معاصر از جریان دوم تا حدود زیادی بی‌اطلاع است. 🔹این مقاله در فصلنامه ذهن شماره ۷۴ (فصلنامه علمی- پژوهشی معرفت شناسی و حوزه های مرتبط) در تابستان ۱۳۹۷ منتشر شده است. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️لینک فایل تصویری مجله تصویری علوم انسانی زاویه با موضوع «معضل اعتماد اجتماعی در ایران» 💫 با حضور احمد نادری (استادیار مردم شناسی دانشگاه تهران) و وحید شالچی(دانشیار جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی) 🔸 دوم تیر ماه ۱۴۰۰ ، از شبکه ۴ سیما 🔹چه تغییری در وضعیت اعتماد اجتماعی به طور عام و سرمایه اجتماعی دولت ها به طور خاص در سالهای اخیر اتفاق افتاده است؟ 🔹اقتصاد سیاسی دولت ها چه نقشی در ایجاد این تغییرات ایفا کرده است؟ 🔹 آیا میان مردم و حاکمیت از حیث ارزش های فرهنگی و سیاسی گسستی به وجود آمده است یا خیر؟ ✨ گزارش مکتوب این برنامه را در لینک ذیل بخوانید: mehrnews.com/xVBmN ✨ برای تماشای این برنامه، به لینک ذیل مراجعه کنید: https://www.telewebion.com/episode/2600849 ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️کارکرد عقل در علوم انسانی از منظر قرآن♦️ 🔹براساس آیات قرآن، ظرفیت انتقادی عقل طوری است که هم در سنجش برای علوم انسانی اسلامی جنبه سنجش‌گری دارد و هم می‌توانیم با آن علوم انسانی موجود را بررسی کنیم. 🔹برآیند این بحث‌ها جنبه روش‌شناختی است و آن هم اینکه عقل در مسائل مختلف در حوزه علوم انسانی قابل بهره‌برداری است دکتر رمضان علی تبار بخش سوم ▫️به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع‌رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، کرسی علمی- ترویجی با موضوع “کارکردهای معرفتی عقل در علوم انسانی اسلامی (با تأکید بر آیات قرآن)“ یکشنبه ۱۷ اسفند ماه ۱۳۹۹، توسط گروه تخصصی علوم انسانی قرآنی با مشارکت گروه منطق فهم دین پژوهشگاه به صورت مجازی تحت نرم افزار اسکایپ برگزار شد. ▫️در این کرسی علمی، دکتر رمضان علی‌تبار به عنوان ارائه‌دهنده، حجت‌الاسلام و المسلمین علیرضا قائمی‌نیا و حجت‌الاسلام و المسلمین محمدعلی اسدی‌نسب به عنوان ناقد حضور داشتند. 🔸طبقه‌بندی نیز کارکردهای انتقادی عقل است. براساس آیات قرآن، ظرفیت انتقادی عقل طوری است که هم در سنجش برای علوم انسانی اسلامی جنبه سنجش‌گری دارد و هم می‌توانیم با آن علوم انسانی موجود را بررسی کنیم. 🔸مثلا آیاتی که مورد شنیدن قول و تبعیت از بهترین مطلب است، جایی است که با این روش عقلی داریم سنجش‌گری می‌کنیم و در پایان نیز می‌شود گفت که برآیند این بحث‌ها جنبه روش‌شناختی است و آن هم اینکه عقل در مسائل مختلف در حوزه علوم انسانی قابل بهره‌برداری است. تعقل ظاهرنگرانه در قرآن وجود ندارد 🔸سپس حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی اسدی نسب، عضو هیأت علمی گروه قرآن‌پژوهی پژوهشگاه نقد و نظرهای خود را مطرح کرد که در ادامه متن آن را می‌خوانید؛ 🔸یکسری مطالب کلی است و یکسری از مطالب جزئی و شواهد آن مسائل کلی است. یکی اینکه رابطه میان کارکردهای عقل با علوم انسانی در این بحث و عنوان ایجاد نشده و این بحث در مورد کارکردهای معرفتی عقل است و اگر این علوم انسانی را برداریم، کسی متوجه نمی‌شود که این بحث در صدد بیان کارکردهای معرفتی عقل در علوم انسانی است و چون کارکرهای معرفتی عقل مورد توجه قرار گرفته است، خیلی این بحثی که از سوی ارائه‌دهنده آن مطرح می‌شود، ضرورتی پیدا نمی‌کند و ضرورتش با پسوند علوم انسانی است؛ یعنی کارکردهای معرفتی عقل برای همه روشن است و یا به عنوان مقدمه می‌تواند طرح شود، اما اصل این است که این کارکردها در علوم انسانی چه می‌کنند. 🔸مطلب بعد که کلی است و در سرتاسر این بحث که توسط آقای علی‌تبار ارائه شده، قابل استدلال است، نحوه استدلال به آیات است. آیات چینش شده اما نحوه استدلال بیان نشده است. در قببل مواردی، شاید اگر ۳۰ استدلال به آیه دارند، ۲۵ مورد اصلاً مشخص نیست که چطور به آیه استدلال شده و مدعا از آیه استنباط شده است. 🔸نکته دیگر رابطه عقل با دیگر منابع معرفتی است که بیان نشده و قلمرو عقل و مراتب عقل نیز دقیق بیان نشده است. واژگان مشابه نیز وجود دارد که ایراداتی در این زمینه‌ها وجود دارد اما به نظر بنده یکی از منابعی که در این عرصه بسیار مفید و کارساز است، بررسی این مطلب از تفسیر ملاصدرا است که به مناسبت‌های مختلف در مورد ابعاد و کارکردهای عقل مطالب بسیار جالب و فراوانی دارد. 🔸در معناشناسی عقل و مترادف‌های آن نیز نویسنده می‌گوید اینها مترادف هستند و از طرفی دلالت التزامی را مطرح می‌کند، ولی اگر مترادف باشد، دلالت مطابقی است و نه التزامی و اینجا خلط شده است و بعد اصلا ترادف نیست، چون ترادف یعنی کاملاً معنای هر دو لفظ یکی باشد، لذا در اینجا باید مشابه به جای ترادف بیان شود. 🔸نکته دیگر اینکه کلمه‌ای که از آیات استخراج شده در این الفاظ مشابه نیامده است، برای نمونه به «ینظرون» اشاره شده است، اما «نظر» جزو الفاظ مشابه است. بسیاری از این الفاظ مشابه که آورده شده و بخش زیادی از مقاله به شرح و بیان آنها اختصاص داده شده، در درون مقاله از آنها خبری نیست، مانند تدبیر و تدبر و قلب، اما بسیاری از موارد وجود ندارد و بیشتر به ماده عقل و تعقل چسبیده است و از الفاظ مشابه خبری نیست. ادامه دارد ... http://iict.ac.ir/1399/12/aghll/ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️پیام تسلیت مقام معظم رهبری در پی درگذشت استاد محمدرضا حکیمی بسم الله الرّحمن الرّحیم با تأسف و تأثر خبر درگذشت عالم و متفکّر برجسته جناب آقای محمدرضا حکیمی قدّس‌الله‌نفسه را دریافت کردم. ایشان دانشمندی جامع، و ادیبی چیره‌دست، و اندیشه‌ورزی نوآور، و اسلام‌شناسی عدالتخواه بودند. ایشان عمر را فارغ از آرایه‌ها و پیرایه‌های مادی، در خدمت معارف والای قرآن و سنّت گذرانده و آثاری ارزشمند از خود به جا نهادند. بهره‌گیری از محضر پر فیض و نفس گرمِ استادان معرفت و معنویت در مشهد مقدس، ذخیره‌ئی از توکل و تعبّد و غنای نفس در دل و جان این شخصیت عزیز به جا نهاده بود که تا آخر عمر با برکتش وی را استوار می‌داشت. این‌جانب فقدان اندوهبار این رفیق دیرین را به خاندان مکرّم حکیمی و بازماندگان بویژه برادر بزرگوار ایشان و نیز به همه‌ی دوستان و علاقمندان آن مرحوم تسلیت عرض میکنم و رحمت و مغفرت الهی را برای وی مسألت مینمایم. سیّدعلی خامنه‌ای ۱ شهریور ۱۴۰۰ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️فایل مقاله روش‌شناسی فقهی آیت الله شهید محمد باقر صدر (رضوان الله علیه) اثر : حجت الاسلام استاد علی رحمانی 🔹حجت الاسلام علی رحمانی مدرس سطوح عالی حوزه علمیه مشهد و مدیر مرکز آخوند خراسانی می باشند. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️فایل صوتی سخنرانی پروفسور مهدی گلشنی در نشست هم اندیشی استادان و نخبگان با موضوع «جایگاه خداباوری در دهه های اخیر در غرب» 🔹دوشنبه ۸ شهریورماه ۱۴۰۰ ؛ ساعت ۱۶-۱۸ ✨ایشان عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ، عضو آکادمی علوم جهان اسلام ، چهره ماندگار فیزیک ، عضو فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران و دارای دکترای فیزیک از دانشگاه کالفرنیا هستند. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️گستره عقل در تفهم و تحقق دین♦️ 🔹عقل در مقام تحقیق «در دین» و «در باره دین»، و نیز در امر دینداری و مقام تحقق دین، کارکردها و دستاوردهای بسیاری دارد. کارکرد و کاربرد عقل در دین پژوهی، یکی از مباحث اساسی منطق کشف گزاره‌ها و آموزه‌های دینی به شمار می رود. 🔹انبیای الهی(ع) نیز احراز اصل‌الاصول دین را به عقل یا فطرت آدمیان ارجاع می‌دهند؛ منکران وجود خدا را مورد خطاب قرار می‌دهند که: «اَ فِی اللهِ شَکٌ فاطرِ السَّمواتِ و الأرضِ» آیت الله علی اکبر رشاد بخش اول ▫️عقل در مقام تحقیق در «دین» و «در باره دین» و نیز در دینداری و مقام تحقق دین، کارکردها و کاربردهای بسیاری دارد که این کارکردها به اقسام مختلف و متنوعی قابل تقسیم است. در مقالة حاضر، ضمن ارائه هشت تقسیم براساس یکی از فراگیرترین تقسیمات کارکرد عقل، یعنی کارکردهای عام و کارکردهای خاص، به شرح مختصر موارد پرداخته می‌شود. ▫️نویسنده ضمن اذعان به این نکته که بحث مستوفا از این موضوع در یک مقاله به انجام نمی‌رسد، در ادامة مقاله، طرحنامه‌ای را با عنوان «ساختار تفصیلی کارکرد و کاربرد عقل در دین‌پژوهی» که می‌تواند دستمایه‌ای برای پژوهشی جامع و کامل باشد، پیشنهاد داده است. 🔸مراد از کارکردهای عقل در باب دین، انواع سهم‌گذاری و نقش‌آفرینی عقل در قلمرو دین‌پژوهی و دینداری است. عقل در مقام تحقیق «در دین» و «در باره دین»، و نیز در امر دینداری و مقام تحقق دین، کارکردها و دستاوردهای بسیاری دارد. کارکرد و کاربرد عقل در دین پژوهی، یکی از مباحث اساسی منطق کشف گزاره‌ها و آموزه‌های دینی به شمار می رود. 🔸مجموع کارکردهای عقل از جمله به صورتهای سه‌گانه زیر قابل دسته‌بندی است: 1⃣ معرفت‌زایی؛ 2⃣ معناگری؛ 3⃣سنجشگری. 🔸معرفت‌زایی عقل در فهم دین ـ که نخستین و مهم‌ترین نقش آن است ـ به این معناست که پاره ای از معارف دینی را عقل، تولید می‌کند و در اختیار ما قرار می‌دهد. «خدا موجود است»، یک گزاره معرفتی است که از حقیقتی نفس الامری حکایت می‌کند، این گزاره به ما می‌گوید: در خارج از ذهن آدمی، حقیقتی به‌ نام خدا وجود دارد. به رغم آنکه «خدا موجود است»، یک گزاره پایه دینی است، دستاورد نقل ـ آیات قرآن و روایات معصومان(ع) ـ نیست. 🔸پیش از اثبات مبدأ دین و نبوت عامه و خاصه، و قبل از احراز حجیت کتاب مُنزَل و کلام و کردار معصوم، تمسک به نقل، مستلزم دور است. نخست باید وجود خدایی که نبی از ناحیه او مبعوث گشته و کتاب از جناب او آورده است ثابت گردد، سپس برای تبیین اثبات گزاره‌های دینی به نقل تمسک شود. 🔸چنان‌که ملاحظه می کنید گزاره «خدا موجود است»، اصل‌‌الاصول دین است، و همه گزاره‌های حِکمی دین مبتنی بر آن است و اگر مبدأ و ماورایی نباشد، باید و نباید قدسی، و شاید و نشاید ارزشی، بی¬معنا خواهد بود. همه آموزه‌های حُکمی و خُلقی دین، جملگی معنی‌داری و ارزشمندی خود را وامدار آن‌اند و به مدد عقل ادراک و اثبات می‌شوند. 🔸اینکه شمار اصول دین، سه یا پنج و گاه افزون‌تر انگاشته می شود، تنها یک تقسیم تعلیمی مسامحی است، والا اصل اصیل دین، یکی است و آن گزاره «اللهُ موجودٌ» است. 🔸اما می‌گوییم: از آنجا که خداوند، حکیم، عادل، رحیم و لطیف است، مخلوق خود را به مسیر کمال هدایت می‌کند؛ بدین‌سان نبوت و نزول وحی ثابت می شود. بدکاران و نیک‌کاران را کیفر می‌کند و پاداش می‌دهد؛ پس معاد لازم است. 🔸انبیای الهی(ع) نیز احراز اصل‌الاصول دین را به عقل یا فطرت آدمیان ارجاع می‌دهند؛ منکران وجود خدا را مورد خطاب قرار می‌دهند که: «اَ فِی اللهِ شَکٌ فاطرِ السَّمواتِ و الأرضِ» (ابراهیم: ۱۰)؛ آیا در وجود خدایی که آسمانها و زمین را پدید آورده شکی هست؟ یعنی شما به عقلتان و فطرتتان رجوع کنید و ببینید آیا امکان دارد که خدا نباشد. بنابراین عقل و فطرت نقش معرفت‌زایی دارند و خود رأساً بخشهایی از معرفت دینی را تولید می‌کنند. 🔸پاره ای از آیات مانند «کَذلِک یُحیی اللهُ الْمَوتی وَ یُریکُمْ آیاتِهِ لَعَلَّکُم تَعْقِلُون» (بقره: ۷۳)، «اُفٍّ لَکُم وَ لِما تَعْبُدونَ مِن دوُن اللهِ اَ فَلا تَعْقِلُون» (انبیاء: ۱۰)، همچنین آیات ۱۶۴ و ۱۷۰ و ۱۷۱ سوره بقره و نیز آیه ۲۲ سوره انفال، بر معرفت زایی عقل تأکید می ورزند؛ کما اینکه برخی از آیات، علم را به عنوان منبع یا مدرک حقیقت‌شناسی و معرفت‌یابی، عِدل کتاب وحیانی می‌انگارند، مانند «ائتونی بِکِتابٍ مِنْ قَبلِ هذا اَو اثارهٍ‎‎‎‎‎ًٍْْْْْْْْ مِنْ عِلمٍ» (احقاف: ۴). برخی دیگر نیز سمع (نقل) و عقل را در عرض همدیگر حجت می‌دانند و بر منکران، احتجاج می‌نمایند، مانند «وَ قالُوا: لَو کُنّا نَسْمَع اَو نَعْقِل ما کُنّا فی اَصْحابِ السَّعیر» (ملک: ۱۰). ادامه دارد ... http://iict.ac.ir/1400/06/gosstare/ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️فایل تصویری نهمین قسمت از فصل شانزدهم برنامه زاویه با عنوان «مخاطرات اندیشه ورزی در علوم انسانی» در تلوبیون 🔹این قسمت با اجرای دکتر عطاءالله بیگدلی و با حضور اساتید دانشگاه آقایان حجت الاسلام دکتر احمد رهدار و دکتر سید جواد میری ۱۷ شهریورماه ساعت ۲۲ از شبکه ۴ سیما پخش شد. 🔸برنامه زاویه در این هفته به این پرسش می‌پردازد که آیا حوزه‌ی تفکر و اندیشه‌ورزی خط قرمز می‌شناسد؟ کدام فعالیت از سوی اندیشمند علوم انسانی، کنش نظری و علمی و کدام را باید کنش سیاسیِ عملی خواند؟ محدوده‌های رواداری حاکمیت چگونه تعیین می‌شود؟ و در شرایط نابردباری مسئولانِ تصمیم گیرنده، چطور می‌توان بر رفتار آنها نظارت موثر داشت و سیاست‌گذاری‌ها را به مسیر درست هدایت کرد؟ 🔸گفتنی است این برنامه با این عنوان بیشتر تحت الشعاع اخراج دکتر بیژن عبدالکریمی (استاد فلسفه دانشگاه آزاداسلامی و‌ پژوهشگر مباحث علوم انسانی ) از دانشگاه برگزار شد. 🔸سید جواد میری عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و احمد رهدار عضو هیئت علمی گروه مطالعات سیاسی دانشگاه باقرالعلوم است. https://www.telewebion.com/episode/2649961 ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️گستره عقل در تفهم و تحقق دین♦️ 🔹نقش دوم عقل در دین پژوهی، معناگری و گویانندگی دیگر مدارک است؛ بدون کاربرد عقل، درک نقل ممکن نمیگردد. علت آنکه انسان بر جایگاه مخاطب دین تکیه زده است، همان مراتب خردمندی اوست. 🔹نقش معرفت‌زایانه، معناگرانه و معناسنجانه عقل در قلمرو دین، هم در مقام کشف دین، و هم در مقام کاربرد سایر دوالّ و مدارک ـ مثلاً در کمک به کاربرد قرآن و سنت قولی و فعلی، برای کشف مرادات الهی ـ و هم در مقام تحقق و کاربست دین بروز می کند. آیت الله علی اکبر رشاد بخش دوم (بخش آخر) ▫️عقل در مقام تحقیق در «دین» و «در باره دین» و نیز در دینداری و مقام تحقق دین، کارکردها و کاربردهای بسیاری دارد که این کارکردها به اقسام مختلف و متنوعی قابل تقسیم است. در مقالة حاضر، ضمن ارائه هشت تقسیم براساس یکی از فراگیرترین تقسیمات کارکرد عقل، یعنی کارکردهای عام و کارکردهای خاص، به شرح مختصر موارد پرداخته می‌شود. ▫️نویسنده ضمن اذعان به این نکته که بحث مستوفا از این موضوع در یک مقاله به انجام نمی‌رسد، در ادامة مقاله، طرحنامه‌ای را با عنوان «ساختار تفصیلی کارکرد و کاربرد عقل در دین‌پژوهی» که می‌تواند دستمایه‌ای برای پژوهشی جامع و کامل باشد، پیشنهاد داده است. 🔸نقش دوم عقل در دین پژوهی، معناگری و گویانندگی دیگر مدارک است؛ بدون کاربرد عقل، درک نقل ممکن نمی¬گردد. اگر مخاطب دین، دارای عقل نبود، مخاطب دین نیز نمی-بود؛ علت آنکه انسان بر جایگاه مخاطب دین تکیه زده است، همان مراتب خردمندی اوست؛ و نیز آدمی با کاربست همین موهبت، به فهم خطابات قدسی نایل می شود. 🔸برخی آیات شریف، به نقش معناگری عقل اشاره دارد، مانند: «یَسْمَعُونَ کَلامَ اللهِ ثٌمَّ یُحَرِّفُونَهُ مِنْ بَعدِ ما عَقِلُوهُ» (بقره: ۷۵). این آیه، سمع کلام خدا را مایه و مقدمه ادراک آن می داند، و آیاتی نظیر «اِنّا اَنْزَلناهُ قُرآناً عَرَبیّاً لَعَلَّکمْ تَعْقِلون» (یوسف: ۲) و «اِنّا جَعَلْناهُ قُرآناً عَرَبیّاً لَعَلَّکُمْ تَعْقلونَ» (زخرف: ۴۳) سرّ فصاحت لسان قرآن را ممکن ساختن تعقل و تفهم آن می‌انگارد. 🔸سومین نقش عقل، درستی‌آزمایی و معناسنجی است؛ یعنی هنگامی که معرفت و معنای خاصی از طریق مدارک و دوالّ دیگر به دست می‌آید، عقل آن معنا را مورد سنجش قرار می‌دهد، تا صواب و ناصواب را از همدیگر باز شناسد، و اگر از ظاهر آیه یا کلام معصوم، آموزه و گزاره‌ای ناسازگار با شاخصها و معیارهای عقلانی به دست آید، عقل، ما را به بازنگری در آن وامی‌‌دارد تا معنای دقیق و درست آیه و روایت را بازیابیم، و اگر دستیابی به معنای معقول و مقبول میسر نگشت، ضمن اذعان به ناتوانی، همان‌جا متوقف می‌گردیم. 🔸در صحت استناد آیات به مبدأ وحیانی، تردیدی نیست، اما اگر ظاهر سنت، مدعایی غیرعقلانی القا کرد، در درستی استناد آن به مبدأ معصوم می توان تردید روا داشت. نقش معرفت‌زایانه، معناگرانه و معناسنجانه عقل در قلمرو دین، هم در مقام کشف دین، و هم در مقام کاربرد سایر دوالّ و مدارک ـ مثلاً در کمک به کاربرد قرآن و سنت قولی و فعلی، برای کشف مرادات الهی ـ و هم در مقام تحقق و کاربست دین بروز می کند. 🔸کارکردهای عقل، در قلمرو دین، تقسیمات و اقسام بسیاری دارد.از جمله فراگیرترین تقسیمات کارکرد عقل، تقسیم به دو قسم ۱٫ کارکردهای عام ۲٫ کارکردهای خاص است. گستره و انواع کارکردهای عقل، فعلاً بر اساس همین تقسیم، با ذکر حدود سی وپنج کارکرد طی چند فصل فشرده توضیح داده می‌شود. 🔸مطالب این نوشتار با کارکردهای عام (بند اول) آغاز و سپس از کارکردهای خاص (بند دوم) بحث می‌شود و در نهایت نوشتار با طرحنامه‌ای به عنوان «ساختار تفصیلی کارکرد و کاربرد عقل در دین‌پژوهی» (بند سوم) به پایان می‌رسد. http://iict.ac.ir/1400/06/gosstare/ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▪️انتشار سی و هفتمین شماره فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا 🔹در این شماره از فصلنامه به بررسی اندیشه‌های جامعه‌شناختی، روان‌شناختی، سیاسی، فلسفی، عرفانی، تفسیری و تمدنی حضرت علامه آیت‌الله مصباح یزدی(ره) پرداخته شده است. 🔹این فصلنامه با مدیر مسئولی حجت الاسلام دکتر رضا غلامی و سردبیر دکتر امیر سیاهپوش منتشر شده است. ▫️فهرست مطالب این شماره: ✨ پرونده آشنایی با آثار علامه مصباح یزدی(ره) ✨ پرونده عرفان از منظر علامه مصباح یزدی(ره) ✨ پرونده علامه مصباح؛ فلسفه و علوم انسانی اسلامی ✨ پرونده اندیشه قرآنی علامه مصباح یزدی(ره) ✨ پرونده اندیشه سیاسی علامه مصباح یزدی(ره) ✨ پرونده اندیشه های جامعه شناختی و روان شناختی علامه مصباح یزدی(ره) ✨ پرونده فلسفه نظری تاریخ و تمدن از منظر علامه مصباح یزدی(ره) اطلاعات بیشتر http://scih.ir/CCSVx ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️فایل صوتی نشست تبیین مبانی اندیشه اسلامی با موضوع: «معرفت دینی نظام مند آری یاخیر؟ ملاک ها و معیارها» 🔹 با ارائه حجت الاسلام و المسلمين دكتر الهی راد ( عضو هیات علمی گره کلام و فلسفه دین موسسه امام خمینی) 🔹زمان : ٢٢ مرداد ماه ۱۴۰۰ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️برگزاری دوره دین شناسی شناختی با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عليرضا قائمی نیا (در ۱۰ جلسه) 🔹 مهلت ثبت نام : شنبه ۱۰ مهر ۱۴۰۰ 🔹 آغاز دوره : یکشنبه ۱۱ مهر ۱۴۰۰ ✨مباحث ارائه شده در این دوره 1⃣ جلسه اول، کلیات و مفاهیم مرتبط علوم شناختی و دین‌شناسی شناختی/دین شناختی/مطالعات شناختی دین/الهیات شناختی/ ۱۱ مهرماه ۱۴۰۰ 2⃣ جلسه دوم،جایگاه عصب‌شناسی در مطالعات شناختی دین/ ۱۴مهرماه ۱۴۰۰ 3⃣ جلسه سوم، مسایل محوری : رویکردها به دین و مساله منشا دین/ ۱۸مهرماه ۱۴۰۰ ‌ 4⃣ جلسه چهارم، مفهوم خدا و بیولوژی مغز/ ۲۰ مهرماه ۱۴۰۰ ‌ 5⃣ جلسه پنجم، تجربه دینی و مغز معنوی/ ۲۱ مهرماه ۱۴۰۰ ‌ 6⃣ جلسه ششم، مناسک دینی و نورون‌های آیینه‌ای/۲۵ مهرماه ۱۴۰۰ 7⃣ جلسه هفتم، نوروتئولوژی(۱)/ ۲۷ مهرماه ۱۴۰۰ 8⃣ جلسه هشتم، ‌نوروتئولوژی (۲)/ ۴ آبان‌ماه ۱۴۰۰ 9⃣ جلسه نهم، استعاره مفهومی و مفهوم و صفات خدا (۱)/۵ آبان ماه ۱۴۰۰ 🔟 جلسه دهم، ‌ استعاره مفهومی و مفهوم و صفات خدا (۲)/ ۹ آبان‌ماه ۱۴۰۰ ✨برای اطلاعات بیشتر: www.hikmat-ins.ir/?p=4104 ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami