💠🔷💠🔷💠🔷💠🔷
﷽
#معرفی_مقاله
💠 عنوان مقاله: تاریخ تطبیقی انگاره ی تحریف بایبل در تفاسیر شیعه و اهل سنت
🔹 نویسندگان مقاله: دکتر محمد علی مهدوی راد، محمد علی طباطبایی؛ عبدالهادی مسعودی
🔹 پژوهش های تفسیر تطبیقی؛ دوره ی 5، شماره ی 10، پاییز و زمستان 1398، صفحات 220-241.
🔍 چکیده ی مقاله:
🔹 انگاره ی محرف بودن کراسههای یهودی ـ مسیحی، امروزه چنان بدیهی به نظر میرسد که شاید باورنکردنی به نظر برسد که زمانی چنین انگارهای در میان مسلمانان رایج نبوده باشد.
🔹 این پژوهش، در پی آن است تا با استفاده از روش پژوهش در «تاریخ انگارهها» (History of Ideas) تاریخ پیدایش و تکامل این انگاره را به شکلی تطبیقی در تفاسیر شیعه و اهل سنت مورد بررسی قرار دهد.
🔹 طی این بررسی مشخص میشود که این انگاره، در هر یک از دو جریان تفسیری، سرگذشتی متفاوت را پشت سر گذاشته است؛ اما هر دو تقریبا در یک زمان به یک نقطه ی مشترک رسیده و در همان جا تثبیت شدهاند.
🔹 شکل کلی این مسیر را میتوان با استفاده از الگوی سکوت ـ زمزمه ـ همهمه ـ پارادایم تحریفباوری ترسیم کرد؛ اما جزئیات این مسیر، شامل تاریخ پیدایش هر یک از مراحل، چرایی انتقال از یک مرحله به مرحله ی بعدی و حتی تعداد مراحل در دو جریان تفسیری شیعی و سنّی یکسان نیست.
🔹 این مقاله با ارائه ی تصویری جزئینگر از این مراحل، به مقایسه ی این دو تصویر با یکدیگر میپردازد.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
🆔 @OstadMahdaviRad
💠🔷💠🔷💠🔷💠🔷
﷽
#معرفی_مقاله
💠 عنوان مقاله: اهل بيت (عليهم السلام) در ميراث مصريان
🔹 نویسنده ی مقاله: دکتر محمد علی مهدوی راد
🔹 چاپ شده در مجموعه ی ارج نامه ی مقام علمی و فرهنگی استاد سيد هادی خسروشاهی موسوم به «هادی نامه»
🔍 درآمد مقاله:
🔹اين نگاشته را به روح بلند سلاله ی فاطمه ی اطهر (سلام الله علیها) مدافع حق و حقيقت، مورخ امين و پژوهشگر خستگی ناپذير حجت الاسلام و المسلمين سيد هادی خسروشاهی تقديم می کنم، به يمن يکی از آثار ارجمند او با عنوان «اهل البيت في مصر».
🔻نخستين آشنایی من با استاد خسروشاهی
🔹آغازين آشنایی های اين بنده با زنده ياد، روانشاد، محقق بصير و مورخ امين حجت الاسلام و المسلمين حاج سيد هادی خسروشاهی رضوان الله تعالی عليه، از طريق آثار نگاشته ها و ترجمه هایی روشنگر و آگاهی آفرين وی در آن روزگاران بود. اين آشنایی و پيوند معنوی بيش از چهار دهه ادامه دارد. در آن روزگاران داغ و دريغ و حاکميت ستم شاهی «درس هایی از مکتب اسلام» مهم ترين و پر تيتراژترين مجله ی اسلامی بود که در گستره ی جامعه ی اسلامی نشر می يافت و حضرت سيد هادی خسروشاهی از نويسندگان آن مجله و من از خوانندگان پر و پا قرص آن.
🔹برخی از آثار و مآثر آن بزرگوار نشان می دهد که از دهه ی دوم زندگانی پربار و سرتاسر اقدام و تلاشش در پی آشنایی با فرهنگ و تمدن اسلامی و شخصيت بزرگ معاصر بودند. از اين روی آثار بسياری از روشنفکران و طلايه داران آگاهی و بيداری را با مقدمه هایی روشنگر و خواندنی به نشر می سپردند که در ميان دوستان و همراهانش زمينه مطايباتی را فراهم آورده بود.
[بنگريد: مجموعه ای از خاطرات صفحه ی 120].
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
🆔 @OstadMahdaviRad
💠🔷💠🔷💠🔷💠🔷
﷽
#معرفی_مقاله
💠 عنوان سرمقاله: بررسی تطبیقی روایات یمانی از منظر فریقین💠
🔹 نویسندگان: دکتر محمدعلی مهدویراد، سید ضیاءالدین علیانسب، حجت روح اللهی
🔹 مجلهی حدیث پژوهی، سال ششم، پاییز و زمستان 1393 (شماره ی 12)
🔍 چکیده ی مقاله:
🔹نوشتار پیش رو با عنوان بررسی تطبیقی روایات یمانی از منظر فریقین، در صدد پژوهش و پاسخ این سؤال است که یمانی در روایات چگونه تصویر شده و موارد مشترک و مفترقات روایات فریقین درخصوص یمانی کدام است؟
🔹 این مقال به شیوهی کتابخانه ای، اهم مباحث روایات را به صورت تطبیقی بررسی نموده و تصویر روشنی از یمانی را ارائه کرده و به این نتیجه رسیده است که روایات فریقین درخصوص یمانی در مواردی مانند نام یمانی، حتمیت قیام، هدایتگری پرچم یمانی، مکان قیام، اقدامات و فتوحات یمانی، قریب به هم بوده و تفاوت محتوایی چندانی ندارد، اما محتوای روایات فریقین در القاب یمانی، زمان قیام و فرجام شخص یمانی و حرکت او متفاوت اند.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
فایل کامل مقاله 👇
🆔 @OstadMahdaviRad
💠🔷💠🔷💠🔷💠🔷
﷽
#معرفی_مقاله
💠 عنوان سرمقاله: مبانی قرآنی توبه در صحیفهی سجادیه💠
🔹 نویسندگان: مهدیه اکبرلو، دکتر محمدعلی مهدویراد
🔹 مجلهی دو فصلنامهی کتاب و سنت، سال چهارم شماره ی ۱ (پیاپی ۹، بهار و تابستان ۱۳۹۵)
🔍 چکیده ی مقاله:
🔹صحیفهی سجادیه، میراث گران قدر و زندگی ساز سید ساجدان علی بن الحسین(علیه السلام) است که به زبور آل محمد(صلی الله علیه وآله) مشهور گشته است.
🔹 در ذیل حدیث متواتر و ارجمند ثقلین و نیز مفاد کلام رسول الله (صلی الله علیه وآله) «انتم مع القرآن و القرآن معکم» آموزههای روایی و قرآنی همسوی و همسان هستند. بدین سان مطالعهی درون مایه ی صحیفه ی سجادیه از این منظر پژوهشی ضروری و ثمربخش است.
🔹 چنانچه در بررسی، ارتباط محتوایی ژرف میان این دو میراث گران سنگ تبیین شود، می تواند دلیلی استوار به صحت انتساب صحیفه به امام(علیه السلام) باشد.
🔹 این پژوهش با تبیین ارتباط قرآن و صحیفه و توجه به تفسیر آیات در زمینه ی خاستگاه های توبه، تلاشی در راه نشان دادن پیوند محتوایی این دو کتاب شریف است.
🔹 پژوهش حاضر، با مراجعه به صحیفهی سجادیه، مهم ترین خاستگاه های توبه را - که ریشه در ذات متعالی و صفات کمال پروردگار دارد مانند قدرت، رحمت، غفاریت، توابیت، فضل - استخراج نموده، سپس هرکدام از این اصول را مورد تحلیل و بررسی بیشتر قرار داده است.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
فایل کامل مقاله 👇
🆔 @OstadMahdaviRad
💠🔷💠🔷💠🔷💠🔷
﷽
#معرفی_مقاله
💠 عنوان سرمقاله: بازشناسی مفهوم توسعه ی معنایی (بررسی موردی: توسعه ی معنایی در آیه ی 127 سوره ی اعراف و چالشهای ترجمه و تفسیر آن)💠
🔹 نویسندگان: دکتر محمدعلی مهدوی راد، دکتر الهه هادیان رسنانی
🔹 مجلهی پژوهش دینی، دوره ی ۱، شماره ی ۴۰ - ( بهار و تابستان ۱۳۹۹ )
🔍 چکیده ی مقاله:
🔹قاعدهی «توسعه ی معنایی» از قواعد مربوط به مباحث الفاظ و ظاهراً مبحثی جدید و متفاوت با قواعد مشابه است که در موارد زیادی میان آنها خلط میشود. مراد از «توسعه ی معنایی»، چندمعنایی به مفهوم دلالت لفظ بر چند معنا در عرض یکدیگر نیست؛ بلکه مراد، شمول و توسعه ی لفظ بر معانی در طول همان اصل معنایی اولیه ی خویش است.
🔹این ظرفیت زبانی در دورهی قبل از ظهور اسلام نیز وجود داشت؛ ولی با ظهور اسلام روشنتر گردیده و در فرهنگ اسلامی، واژهها با این نگاه، گستره و توسعه ی بیشتری پیدا کرد و مفاهیم جدیدی در زبان قرآن کریم و روایات عرضه شد. لذا اهلبیت(علیهم السلام) از دو زاویه ی تفسیری و تعلیمی به ارائه ی نمونههایی از توسعه ی معنایی در روایات تفسیری پرداختهاند.
🔹مهمترین عامل در تشخیص توسعه ی معنایی در قرآن کریم، سیاق آیه است و با توجه به همین امر است که به نظر میرسد بسیاری از برداشتها و معادلها بهویژه در ترجمههای قرآن، معادلهای دقیقی نبوده و در مواردی نیز نادرست باشد.
🔹به عنوان نمونه، تفاوت فضای آیه ی 127 سوره ی اعراف و آیه ی 4 سوره ی قصص، نیازمند قبول توسعه ی معنایی در آیه ی سوره ی اعراف است که بیشتر مفسرین و مترجمین به جهت مشابهت این آیات، سیاق را نادیده گرفته و چنین توسعه ی معنایی را برداشت نکردهاند و سعی کردهاند تا در تبیین تفاوت دو سیاق، دست به توجیهاتی بزنند. اما در توسعه ی معنایی این آیه ی شریفه، «قتل» به معنای کشتن روح تفکر و اندیشه در انسان و «استحیاء» نیز به معنای از میان بردن حیا (حیا ربایی) از زنان درجامعه است.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
فایل کامل مقاله 👇
🆔 @OstadMahdaviRad
💠🔷💠🔷💠🔷💠🔷
﷽
#معرفی_مقاله
💠 عنوان سرمقاله: حجیت مفاد فرازهای مستقل قرآن؛ رهیافتها و زمینه ها (مطالعه ی موردی، آیه ی 189 بقره) 💠
🔹 نویسندگان: خانم عاطفه محمدزاده؛ دکتر روح الله شهیدی؛ دکتر محمد علی مهدوی راد
🔹 مجلهی پژوهشنامه ی تفسیر و زبان قرآن؛ دوره ی 8، شماره ی 2 - شماره ی پیاپی 16؛ بهار و تابستان 1399؛ صفحه ی 77-98
🔍 چکیده ی مقاله:
🔹قرآن، کتاب هدایتی است که بهدلیل جاودانگی، محدوده ی خطابش منحصر به مردمان عصر نزول نیست.
🔹 احادیث معصومان علیهمالسلام با جایگاهی که در تفسیر قرآن دارند، اصطیاد پیامهای ماندگار این کتاب را هموار میسازند.
🔹 این مهم در تفسیر فرازهایی همانند «وَ أتُوا البُیُوتَ مِن أَبوابِها» که مستقل از بستر تاریخی زمانه ی نزول، بر معنای دیگری هم دلالت دارند، بروز نموده و زمینه ی توجه بسیاری از مفسران نسبت به قاعده ی «حجیت مفاد فرازهای مستقل قرآن» را تدارک دیده است.
🔹 باور به مَثَل بودن این فراز و گرایش تفسیری برخی مفسران از دیگر عواملی است که زمینهساز نگاه استقلالی به این جمله است.
🔹 نوشتار حاضر با تحلیل دیدگاههای گوناگون، ضمن اثبات معناداری فراز مذکور در خارج از سیاق آیه ی 189 بقره، نشان میدهد تفسیر روایات بر پایه ی استقلال مفاد آن، قاعدهای تفسیری و عملاً آموزشی برای مفسران است.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
فایل کامل مقاله 👇
🆔 @OstadMahdaviRad
💠🔷💠🔷💠🔷💠🔷
﷽
#معرفی_مقاله
💠 عنوان سرمقاله: نظام امام شناسی شیخ مفید و باز خورد آن در حدیث پژوهی او 💠
🔹 نویسندگان: دکتر روح الله شهیدی دکتر محمد علی مهدوی راد
🔹 مجلهی علوم حدیث؛ دوره ب 17، شماره ی 66؛ زمستان 1391؛ صفحات 18-48
🔍 چکیده ی مقاله:
🔹 حدیث پژوهی عالمان شیعی، چون دیگر گسترههای مطالعات دینی ایشان، از مبانی و پیش فرضهای مختلفی اثر میپذیرد. در این میان، مبانی کلامی، به خصوص در موضوع امامت، اهمیّتی ویژه مییابند؛ چه از بنیادیترین مسائل عقیدتی در میان شیعه است.
🔹 شیخ مفید به عنوان متکلّمی در مرحله گذار از نصّگرایی به عقلگرایی، اثر گذار در شکل گیری نظام کنونی کلام شیعه و پر کار و پر تألیف، نمونهای دقیق برای بر نمودن آثار مبانی امام شناسی در حدیث پژوهی است. نظام امام شناسی او در چهار مساله ی «چرایی و ضرورت وجود امام»، «جایگاه و مرتبت امام»، «صفات و ویژگیهای امام» و «چگونگی شناخت امام جامع الشرایط» قابل پی جویی است.
🔹 بررسی عملکرد او در گسترههای مختلف حدیث پژوهی، یعنی تبیین و ارزیابی حدیث، نشان میدهد که مبانی او در صفات امام، به ویژه گستره ی علم امام، باور به عصمت پیامبر و امام از سهو بیشترین اثر را داشته است و به کوچک نمودن حلقه ی مفهومی احادیث علم امام، نقد احادیث سهو النبی و وضع مؤلّفههایی برای غلو پژوهی انجامیده است. دیدگاههای مفید در باره ی وحدت امام در هر روزگار و جایگاه او نیز در ارزیابی پارهای احادیث نقش آفرینی کرده است.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
فایل کامل مقاله 👇
🆔 @OstadMahdaviRad
💠🔷💠🔷💠🔷💠🔷
﷽
#معرفی_مقاله
💠 عنوان سرمقاله: شناخت و بررسی حوزهی حدیثی طبرستان 💠
🔹 نویسندگان: محمدعلی مهدوی راد، زهرا اکبری، محمدحسین بهرامی
🔹 مجلهی علوم حدیث؛ دوره ی 25، شماره ی 3 - شماره ی پیاپی 97، پاییز 1399، صفحه ی 93-116
🔍 چکیده ی مقاله:
🔹در گذشته حوزههای حدیثی بسیاری توسط جریانهای حدیثی شکل گرفتهاند که به ویژه در پنج سده ی نخست هجری، در استوارسازی بنیانهای حدیث نقش بسیار مهمی داشتهاند.
🔹لذا شناخت و بررسی هر یک از این حوزهها، علاوه بر اینکه روشن کننده ی بخشی از تاریخ حدیث است، در بازشناسی محدثان هر منطقه و دستاوردهای آنها نیز مؤثر است. در این میان، یکی از حوزههایی که یادکردِ آن در پژوهشهای معاصر مغفول مانده، حوزه ی حدیثی طبرستان است که موجودیت خود را از قرون نخست هجری تا دوره ی میانه و متأخر با دو رویکرد شیعه و سنی حفظ کرد. این پژوهش - که به شیوه ی توصیفی و تحلیلی سامان یافته - به بررسی و شناخت حوزه ی حدیثی زیدیه در طبرستان میپردازد.
🔹 نتایج تحقیق نشان میدهد که حوزه حدیثی زیدیه در طبرستان در طلیعه ی قرن چهارم هجری پایهگذاری شد و محدثان بزرگ این مذهب با برپایی مجالس حدیث و کوشش برای آموزش حدیث، سفر به پایتختهای مهم دینی و دیدار با مشایخ بزرگ حدیث و آشنایی با دیدگاههای گوناگون و تألیف کتابهای حدیثی، حوزه ی حدیثی زیدیه ی طبرستان را رونق بخشیدند.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
فایل کامل مقاله 👇
🆔 @OstadMahdaviRad
💠🔷💠🔷💠🔷💠🔷
﷽
#معرفی_مقاله
💠 عنوان سرمقاله: تحلیل تأثیر روایات اسرائیلی بر آراء فقهی مفسران تا پایان قرن 5 (با تأکید بر خلقت حواء در سفر پیدایش) 💠
🔹 نویسندگان: محمدعلی مهدوی راد؛ جلیل پروین؛ رویا عرب علیدوستی
🔹 مجلهی مطالعات فهم حدیث؛ دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14، بهار و تابستان 1400، صفحه 119-139.
🔍 چکیده ی مقاله:
🔹نفوذ روایات اسرائیلی (به معنای اخص) که اصلیترین منبع آنها متون دینی یهود و نقلهای اهلِکتابِ نومسلمان بود، به منابع روایی و تفسیری مسلمانان، امری مسلّم است.
🔹 این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی و انتقادی به بررسی تأثیر این روایات بر آراء فقهی مفسران پرداخته است.
🔹 اعتماد کورکورانه برخی از مسلمانان به این روایات، نقل مکرّر و کتابت آنها در کتب روایی باعث گردید کثرت نقل بر عقل سیطره یافته، روایات مخالف با آموزههای قرآن کریم، مقبول اکثر مفسران و عالمان افتد. پیامد این پدیده، صدور احکامی فقهی بر پایهی آموزههای اسرائیلی بود.
🔹 آنچه از محتویات سفر پیدایش به روایات اسلامی نفوذ یافت و بر آراء مفسران در حوزه فقه اثر گذاشت، در عرصه احکام زنان کاملاً مشهود است.
🔹 باور أسفه السفهاء بودن زنان و وجوب نصب قیم برای آنها در امور مالیشان، قصاص نشدن مرد برای ضرب و جرح همسرش و ... احکامی از این دست هستند.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
فایل کامل مقاله 👇
🆔 @OstadMahdaviRad
💠🔷💠🔷💠🔷💠🔷
﷽
#معرفی_مقاله
💠 عنوان سرمقاله: اصول و شاخصههای جریان توحیدی و غیر توحیدی در قرآن کریم 💠
🔹 نویسندگان: علی جلائیان اکبرنیا؛ محمدعلی مهدوی راد؛ جواد ایروانی
🔹 مجلهی آموزههای قرآنی؛ دورهی 17، شمارهی 32 - شمارهی پیاپی 32، پاییز و زمستان 1399، صفحه 143-163.
🔍 چکیده ی مقاله:
🔹 انسان برای پاسخگویی به نیازهای مادی و معنوی خویش، توان زیادی به کار میبندد و از امور مختلف و جریانهای اجتماعی گوناگونی استفاده میبرد. ولی بسیاری از تلاشهای او بیحاصل و گاه بدفرجام است؛ چه، سبک و جریان اجتماعیای که برگزیده است، بر اصول و مبانی ناسالمی استوار گردیده است.
🔹 این نوشتار که به روش کتابخانهای و شیوه توصیفی ـ تحلیلی سامان مییابد، در پی آن است که با مراجعه به قرآن و با روش تحلیل محتوا، شاخصههای جریان اجتماعیِ توحیدی را تبیین نماید؛ جریانی که نیازهای واقعی، مادی و معنوی انسان را میشناسد و به درستی پاسخ میگوید تا بشریت بتواند در جامعهای سالم، به کمال دنیا و آخرت خویش دست یابد. این جریان نیازها بشر را تحت مدیریت عقل و شرع پاسخ میدهد تا انسان به مسیر رضوان الهی نائل گردد و از اضطراب و نگرانی دور باشد و با کمبودهای مادی از پای درنیاید.
🔹 ضرورت این بحث آنگاه رخ مینماید که همیشه در مقابل جریان توحیدی، جریان طاغوت نیز مدعی پاسخگویی به نیازهای بشری است و با برنامههایی مادی، بسیاری را نیز به پیروی از خویش واداشته است. این جریان، پاسخگویی به نیازها را در مسیر قدرتطلبی و لذتگرایی دنبال مینماید و به خلأهای معنوی انسان نیز پاسخی مادی میگوید. از این روی، همیشه با ناکامیهای فراوان روبهرو میگردد و انسان را از فطرت پاک انسانی دورتر مینماید.
🔹 این اثر با اشاره به نیازهای مادی و معنوی بشر، به تبیین اصول دو جریان پاسخگوی آن پرداخته است و عبودیت و خدامحوری، ایمان به غیب و معاد و ولایت حق را اصول جریان توحیدی، و انسانمحوری، مادیگرایی و ولایت طاغوت را اصول جریان طاغوت برشمرده و در پایان به شاخصههای این دو جریان پرداخته است.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
فایل کامل مقاله 👇
🆔 @OstadMahdaviRad
💠🔷💠🔷💠🔷💠🔷
﷽
#معرفی_مقاله
💠 عنوان سرمقاله: نگاهی تازه به فن بیان حضرت علی (ع) در نهج البلاغه 💠
🔹 نویسندگان: ولی الله حسومی، محمدعلی مهدوی راد، حسین خاکپور
🔹 دو فصلنامهی کتاب قیم؛ دوره 4، شماره 11 - شماره پیاپی 11، پاییز و زمستان 1393، صفحه 153-186.
🔍 چکیده ی مقاله:
🔹فن بیان و ارتباط برقرار کردن با مخاطب و ارائة مطالب به گونهای که تأثیرگذار و قابل لمس باشد، هنری است که ویژگی خاصی به کلام گوینده میدهد. حضرت علی (ع) در پرتو این هنر، شکل خاصی از حرکت و حیاتآفرینی به کلام خود بخشیده است. راز این تأثیرگذاری به مسائل مختلفی مربوط میشود که در این مقاله، با بررسی فن سخنوری آن حضرت، به بررسی آن پرداخته میشود. رعایت اصل اقناع، استفاده از روش تصویرگری، حسانگیزی، همراهی صور خیال ادبی با حرکت و حیات و حرکت منظم حس و عاطفه در بطن کلام از عوامل تأثیرگذاری کلام آن حضرت هستند. بررسی این امور علاوه بر نشاندادن گوشههایی از عظمت کلام حضرت در ارتباط برقرار کردن با مخاطب، بخوبی، نشان میدهد که روح حاکم بر نهج البلاغه دقیقاً، مطابق با شخصیت و محیط زندگی حضرت علی (ع) بوده و بخشی از آن، میتواند پاسخی باشد به ابن خلّکان و پیروان او که در صحّت انتساب نهج البلاغه به حضرت علی (ع) تردید کردهاند.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
فایل کامل مقاله 👇
🆔 @OstadMahdaviRad