💎 #خردنوا | کمال در افعال اختیاری تفاوت خیر حقیقی و خیر پنداری تفاوت خود خواهی فلسفی و اخلاقی 👤 دکتر #عبدالله_فتحی 📚 #فلسفه_اخلاق | #نیمه‌تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🔖 قسمت قبل | علم الهی ۳ 🧩 ب) علم پیشین مغایر متصل | مشائیان 📌 برخی از متفکران علم پیشین مغایر منفصل برای خداوند قائل اند؛ اما صدرالمتألهین آن را به کلی مخدوش میداند. بنابراین ما از توضیح آن صرف نظر میکنیم. 🔻 اما علم پیشین مغایر متصل را که منسوب به فلاسفه مشائی پیش از اسلام است، ابن سینا در آثار خود بسیار دقیق و عمیق پرورده است. در این تصویر، علم پیشین خداوند به اشیاء حصولی ارتسامی است، همانند علم ما به اشیاء. همان طور که علم ما به هر شیئی صورت ذهنی آن شی است که خود شیئی است مغایر نفس و عارض آن، علم پیشین خداوند به هر شیئی نیز صورت ذهنی عقلی آن شی است که خود شیئی است مغایر وجود خداوند و عارض آن. این صورت را صورت الهی می گویند پس صور الهی عرض اند همان گونه که صور ذهنی ما عرض اند. از همین رو، با اینکه مغایر وجود خداوندند، متصل به آن اند نه منفصل از آن آری از این جهت تفاوت هست که صور ذهنی ما از اشیاء پسین و انفعالی و مسبوق به وجود اشیاءاند برخلاف صور الهی که پیشین اند و از طریق علم خداوند به خودش حاصل آمده اند نه از طریق وجود اشیاء. 🔹 اینکه صور الهی همانند صور ذهنی ما عرض اند ایجاب نمی کند که آنها هم، همانند صور ذهنی ما، سبب تكامل موضوع خویش یعنی سبب تکامل وجود خداوند، باشند؛ زیرا به رغم اینکه اعراضی که ما با آنها سروکار داریم همواره با سه ویژگی همانند صور ذهنی برجسته همراهاند ۱. آنها عارض بر موضوع اند؛ یعنی واقعیاتی مغایر واقعیت موضوع و حال در آن اند ۲. موضوع آنها فى نفسه فاقد کمال آنهاست؛ یعنی نه واجد شخص آن کمال است و نه واجد آن کمال به نحو اعلی و برتر) ۳. موضوع آنها با عروض آنهاواجد کمال آنها می شود؛یعنی عروض آنها بر موضوع ، سبب کامل شدن آن است. مع الوصف از سه ویژگی، فوق فقط ویژگی اول مقوم عرض بودن عرض است. بنابراین همین که واقعیتی عارض موضوعی باشد کافی است برای اینکه عرض باشد؛ هرچند موضوع آن فى نفسه واجد کمال آن باشد. اکنون با توجه به اینکه خداوند واقعیتی است یگانه صرف و بسیط محض که به نظر ابن سینا و همفکران او هم فاعل و ایجاد کنندۀ صور ذهنی عقلی اشیاء پیش از وجود خود آنهاست و هم خود، قابل این صور، است میتوان دریافت که صور مزبور، یعنی صور الهی عرض‌اند اما نه مانند سایر اعراض؛ زیرا عروض این صور بر خداوند، او را کامل نمی کند؛ یعنی چنین نیست که، خداوند با عروض آنها کمالی مفقود را دارا شود به این معنا که وجودش به نحوی است که خود به خود و بدون احتیاج به غير مبدأ علم به همه اشیاء یعنی مبدأ صور اشياء است؛ بنابراین واجب بالذات از آن جهت که واجب بالذات است عالم به اشیاء است. ✍ صدر المتألهین گرچه تصویر ابن سینا از علم پیشین مغایر را به سبب دقت و ظرافتش می‌ستاید و اشکالات فلاسفه پس از وی را بر آن مردود می‌داند به سبب اشکالات دیگری که خود بر آن وارد کرده است آن را نمی پذیرد؛ اما نه به این معنا که اساساً این نوع علم را منکر است و فقط به علم مع الفعل و علم پیشین ذاتی قائل است؛ زیرا او علم پیشین مغایر را لازمه علم پیشین ذاتی و انکارناپذیر می‌داند و به صراحت از آن دفاع می‌کند و می‌گوید که از بساطت محض خداوند به ضميمة قاعدة البسيط الحقيقة كل الاشياء علم پیشین ذاتی او ثابت می‌شود و از علیت او برای اشیاء به ضمیمه قاعده العلم بالعلة يوجب العلم بالمعلول صور الهی، که علم پـیشین مغایرند، ثابت می‌شوند‌ و چون هر دو قاعده درست‌اند خداوند واجد هر دو نوع علم است. 📘 #محمد_فنایی_اشکوری، درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی، ج۳، ۳۵۰ - ۳۵۵ 📚 #فلسفه_اسلامی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

📝 #مقاله | مفاهیم ثانوی و امکان مابعدالطبیعه موضوع این مقاله بررسی چگونگی تصور و تصدیق سازی قوای ادراکی آدمی و بر پایه آن بررسی چگونگی امکان مابعدالطبیعه است. ✏️ دکتر #مهدی_قوام‌صفری 📚 #فلسفه_اسلامی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🔖 قسمت قبل | علم الهی ۴ 🧩 ج) علم پیشین ذاتی | ابن سینا 📌 مقصود از علم پیشین ذاتی خداوند به اشیاء این است که واقعیت مطلقاً غیر مشروط و مستقلی که خداوند نام دارد خود بعینه مناط انکشاف همۀ اشیاء و معالیل خود برای خویش است؛ همان طور که مناط انکشاف خود برای خود است. اساساً پذیرش اینکه علم به اشیاء نوعی کمال است و اینکه خداوند کامل مطلق است و ممکن نیست و ذاتاً فاقد هیچ نحو کمالی باشد مستلزم پذیرش علم ذاتی خداوند به اشیاء است. اینکه چنین علمی پیشین است از آن روست که واقعیت مزبور یعنی خداوند متقدم بر همۀ اشیاء و بی نیاز از همۀ آنهاست. بنابراین علمی است پیشین. 💢 افزون بر این شکی نیست که این علم اجمالی است؛ زیرا عین وجود خداوند است و وجود خداوند یگانه صرف و بسیط محض است و مشمول هیچ گونه کثرت و ترکیبی نیست؛ پس علم اجمالی به اشیاء است. اما نکته بسیار مهم این است که آیا این علم بالتفصیل نیز هست، یعنی آیا به رغم آنکه این علم یگانه و بسیط و به اصطلاح اجمالی است، با آن هر شیئی به نحو متمایز از دیگر اشیاء با تمام ویژگیهایش برای خداوند معلوم است؟ 💠 استدلال ابن سینا | علم پیشین ذاتی بالتفصیل او در توضیح بالتفصيل بودن این نوع علم گفته است گاهی تعقل به این نحو است که عاقل صور عقلی تفصیلی اشیاء متکثری را با همان ترتیب علی - معلولی و سایر نسب و روابط موجود بین آنها یک باره و بدون انتقال از صورتی به صورتی دیگر درک میکند؛ به این معنا که آنها نزد عاقل به نحو فرازمان، همه، موجودند و تقدم و تأخر آنها فقط على - معلولی است. به نظر او خداوند صور تفصیلی اشیاء را یعنی صور الهی را این گونه تعقل میکند؛ به گونه ای که تعقل او آن صور را به معنای صور، و ایجاد آنها به معنای معقولیت آنها برای خداوند است. اما گاه نیز تعقل به این نحو است که عاقل فقط یک وجود عقلی بسیط محض را درک کند نه صور عقلى تفصيلي متكثرى را؛ مع الوصف تعقل این امر بسيط بعينه خود در حکم تعقل صور عقلی تفصیلی متکثری است؛ به طوری که چنان تعقلی علت تعقل این صور است که عین وجود آنهاست. او این نحو تعقل را در مبحث نفس توضیح داده است به نظر او علم پیشین ذاتی خداوند به اشیاء بدین نحو است؛ یعنی درک خداوند وجود خود را که وجودی عقلی بسیط محض است بعینه در حکم درک صور عقلی تفصیلی همۀ اشیاء است؛ به گونه ای که چنین تعقلی علت و مبدأ تعقل تفصيلي صور مزبور است که عین وجود آن صور است. او به منظور ذکر نمونه ای از آن، ملکهٔ علمی انسان را مثلاً ملکه ریاضی را، که علمی است بسیط و بدون کثرت و تفصیل، که فاعل و مبدأ صور تفصیلی متکثر، است. ✍ صدرالمتألهین گفته است ابن سینا براساس مبانی مقبول خود نمیتواند معنای این انطوا را توضیح دهد؛ زیرا آنها از یک سو موجودات را حقایقی متباین میدانند حال یا ماهیاتی متباین یا حقایق وجودی متباین، و از سوی دیگر معتقدند علم به هر شیئی همان ماهیت ذهنی آن شیء است که در نتیجه معنای این مدعا که ذات خداوند بعينه علم بالتفصيل به همه اشياء است این است که ذات خداوند بعينه ماهيات ذهنی همه اشیاء است؛ در حالی که نه خود آنها این نتیجه را درست میدانند و نه بر اساس مبانی آنها میتوان توجیه درستی از آن به دست داد. 📘 #محمد_فنایی_اشکوری، درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی، ج۳، ۳۵۵ - ۳۵۸ 📚 #فلسفه_اسلامی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🖼 #حکمتانه | علامه مصباح یزدی: آری! اين داستان انسان عصر ماست که همراه با پيشرفت شگرف تکنولوژی، دچار حيرت و سردرگمی شده و نمی‌داند از کجا آمده، و به کجا می‌رود، و به کدام سوی بايد رو کند، و از کدام راه بايد برود. 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

⬆️ #خردنوا | معانی ضرورت در فلسفه ضرورت ازلی، ذاتی، وصفی، وقتی، بشرط محمول 👤 دکتر #محمد_سربخشی 📚 #فلسفه_اسلامی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

⬇️ #خردنوا | معانی امکان در فلسفه امکان خاص، عام، اخص، استقبالی، استعدادی، وقوعی، فقری و احتمالی 👤 دکتر #محمد_سربخشی 📚 #فلسفه_اسلامی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🔖 قسمت قبل | علم الهی ۵ 🧩 د) علم پیشین ذاتی | صدرالمتالهین 📌 صدرالمتألهین با اثبات اصالت وجود و اعتباریت ماهیت و قائل شدن به تشکیک در وجود و اینکه علم به شی همان وجود برتر ماهیت شیء است نه ماهیت ذهنی آن، مبانی فلسفی لازم برای توضیح این مدعا را فراهم کرد. طبق تشکیک در وجود تمایز واقعیات خارجی ناشی از خود همان حقیقتی است که ما به الاشتراک آنهاست پس به رغم اینکه واقعیات متمایز و متکثرند، متباین نیستند. در نظام علی - معلولی تشکیکی، وجود این تمایز از طریق کمال و نقص و شدت و ضعف حاصل می شود. وجود کامل بعینه همان حقیقتی است که در وجود ناقص یافت می شود؛ اما به نحو برتر و شدیدتر نه اینکه حقیقتی باشد به کلی متباین یا اینکه مشتمل بر حقیقتی متباین باشد 🔰 چنین تصویری ایجاب می‌کند که بپذیریم: ۱. هر ماهیتی با انحایی از وجود قابل تحقق است هم با وجود خاص خود و هم با هر وجود دیگری که در طول آن و کامل تر از آن است؛ زیرا هر وجودی که کامل تر از وجود ماهیت است نیز حقیقتاً وجود ماهیت است؛ اما وجود برتر آن نه وجود خاص آن؛ پس: ۲. هر ماهیتی، افزون بر وجود خارجی خاص خود، دارای وجـود یـا وجودهای خارجی برتر نیز هست. وافزون بر این: ۳. هرچه وجودی بسیط تر باشد هم کامل تر است و هم وجود برتر ماهیات بیشتری است یعنی جمعی تر است؛(بسیط الحقیقه کل الاشیاء). ۴. خداوند که بسیط تر و کاملتر از آن قابل فرض نیست وجود برتر همه ماهیات است. یعنی وجود برتر الهی جمعی ماهیات همۀ اشیاء است؛ اما: ۵. حقیقت علم در علم به غیر، همان وجود برتر ماهیت شیء است، نه ماهیت ذهنی آن؛ پس: ۶. وجود خداوند که علت همۀ اشیاء و متقدم بر همۀ آنهاست، در عین بساطت و اجمال علم به همۀ اشیاء و خصوصیات آنهاست، یعنی علم پیشین اجمالی بالتفصیل به همه آنهاست؛ پس: ۷. هر کس که وجود خداوند را با علم حضوری درک کند به همه اشیاء علم پیشین اجمالی بالتفصیل خواهد داشت؛ و : ۸. خداوند وجود خود را با علم حضوری ذاتی درک می کند؛ 🔮 جمع‌بندی: خداوند به همۀ اشیاء علم پیشین ذاتی اجمالی بالتفصیل دارد. حاصل اینکه فلاسفه اشراقى علم مع الفعل خداوند را پذیرفته اند و به روایت صدر المتألهین هر نوع علم پیشین او را منکرند و فلاسفه مشائى علم مع الفعل را منکرند؛ ولی هم به علم پیشین ذاتی و هم به علم پیشین مغایر متصل قائل اند؛ ولی صدر المتألهین به هر سه نوع علم قائل است. 🔚 پایان 📘 #محمد_فنایی_اشکوری، درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی، ج۳، ۳۵۸ و ۳۵۹ 📚 #فلسفه_اسلامی | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🖼 #حکمتانه | ملاصدرا فلسفه عبارت است از استکمال نفس انسانی به مدد شناخت حقایق موجودات آن گونه که هستند از طریق اقامه ی برهان نه از راه تقلید به قدر طاقت بشری. 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🪐 #خردنما | مادی‌گرا محال است نفی خدا کند. 💎 تبیین ساده و دقیق از رابطه‌ی ماتریالیسم با موجودات ماوراءالطبیعی 👤 استاد #حسن_رحیم‌پور_ازغدی 📚 #فلسفه_دین | #عمومی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🧩 #درس‌گفتار | نظام سیاسی اسلام 🎙 ۸ فایل صوتی و موضوعی 👤 استاد #صفدر_الهی‌راد 📚 #فلسفه_سیاسی | #عمومی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🚥 نظام سیاسی اسلام ۱ 🏷 مبانی معرفت‌شناختی، هستی‌شناختی و انسان شناختی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🚥 نظام سیاسی اسلام ۲ 🏷 نیاز بشر به دین 🏷 نسبت میان دین و سکولاریسم 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🚥 نظام سیاسی اسلام ۳ 🏷 رابطه اسلام و سیاست 🏷 ضرورت حکومت اسلامی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🚥 نظام سیاسی اسلام ۴ 🏷 مشروعیت 🏷 نقش مردم در حکومت اسلامی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🚥 نظام سیاسی اسلام ۵ 🏷 اثبات ولایت فقیه (دلیل عقلی) 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🚥 نظام سیاسی اسلام ۶ 🏷 اثبات ولایت فقیه (دلیل نقلی) 🏷 پیشینه ولایت فقیه 🏷 نسبت میان ولایت فقیه و دیکتاتوری 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🚥 نظام سیاسی اسلام ۷ 🏷 آیا ولی فقیه معصوم است؟ 🏷 آیا ولی فقیه در همه حوزه‌ها متخصص است؟ 🏷 نسبت میان ولی فقیه و مرجعیت دینی 🏷 نسبت میان ولی فقیه و قانون اساسی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🚥 نظام سیاسی اسلام ۸ 🏷 راه تعیین ولی فقیه 🏷 پاسخ به اشکال دور 🏷 معیارهای کارآمدی حکومت 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

⁉️ اگر دانشمندان دوره اسلامی صرفاً نگهبان علم یونانی بودند اروپاییان که می‌توانستند مستقیماً به آثار فیلسوفان یونانی مراجعه کنند و مراجعه هم می‌کردند، چه نیازی داشتند که به صورت عربی یا فارسی آن آثار مراجعه کنند؟ چرا آلبرت کبیر و توماس که می‌توانستند مابعدالطبیعه ارسطو را بیاموزند به کتاب شفا مراجعه می‌کردند؟ حقیقت این است که در کتاب‌ها و آثار مسلمانان و محققان دوره‌ی اسلامی چیزی بود که در آثار متفکران یونان یافت نمی‌شد... 📘 #رضا_داوری‌اردکانی، مقام فلسفه در دوره تاریخ اسلامی، ص ۵ و ۶ 📚 #فلسفه_اسلامی | #نیمه‌تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

💥 #خردنما | چطور می‌گید عالم تصادفی ساخته شده؟ ✍ نقدی ساده و دقیق به دیدگاه ماتریالیستی؛ تصادفی بودن عالم ماده 👤 استاد #حسن_رحیم‌پور_ازغدی 📚 #فلسفه_دین | #عمومی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

🔍 #خردنوا | تبیین نظریه ارسطو در علت غائی او با تحليلی درباره حركت و دگرگونی موجودات مادی، نتيجه می گیرد كه هر موجود متحرك و دگرگون‌شونده‌ای به‌سوی غايتی سير می‌كند كه كمال آن می‌باشد. 👤 دکتر #عبدالله_فتحی 📚 #فلسفه_غرب | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات

✍ #خردنوا | نقد علامه مصباح بر نظریه ارسطو به‌نظر می رسد كه در اين بيان، ميان دو معنای غايت خلط شده و به هر حال از چند جهت جای مناقشه دارد ... 👤 دکتر #عبدالله_فتحی 📚 #فلسفه_غرب | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات