📒 #خردخوان | خدای دین و خدای فلسفه؛ مغایرت یا این‌همانی؟! ❓ برخی از فیلسوفان خداناباور غربی همچون جان‌هاسپرز و متألهان مسیحی مانند جان هیک اعتقاد دارند خدایی که در براهین فلسفی به عنوان واجب الوجود، علت نخستین، طراح کیهانی و... اثبات می‌شود، مغایر با خدایی است که دین توصیفش می‌کند و فیلسوفان خداباور مجوزی برای یکی انگاشتن این دو ندارند. ❓برخی دیگر معتقدند خدای دین شایسته محبت و پرسش است و انسان باید در مواجهه با وی کرنش و خضوع نماید، در حالی که خدای فلاسفه، تنها یک واجب الوجود است که شوری در دل‌ها نمی‌افکند؛ خدای فلسفه یک امر خشک و انتزاعی است که متعلق مجادلات علمی و مناقشات ذهنی است. 🧩 در مقام بررسی این ادعا نخست باید توجه داشت که ادیان گوناگون حتی ادیان الهی تصویر واحدی از مسئله خدا به دست نمیدهند، مسیحیت رایج مدعی تثلیث است، حال آن که شعار اسلام در توحید تجلی یافته است، از سوی دیگر، مکاتب و نظامات فلسفی نیز نگرش واحدی به خداوند ندارند. بر این اساس، مدعای تغایر خدای فلسفه با خدای دین را نمیتوان در قالبی کلی بررسی کرد، بلکه باید مقضود خود از دین و فلسفه را مشخص کنیم. ما این مدعا را از منظر قرآن کریم به مثابه کتاب مقدس دین اسلام و فلسفه اسلامی بررسی میکنیم، خدای قرآن با اسم علم «الله» شناخته میشود و رایج‌ترین تعبیر برای خدا در فلسفه اسلامی عنوان «واجب الوجود بالذات» است. 🔸 مدعای دوگانگی خدای دین با خدای فلسفه از منظر قرآن و فلسفه اسلامی پذیرفتنی نیست؛ زیرا بر طبق قرآن، یکی از اوصاف منحصر در فرد الله تعالی، «شیء غیرمخلوق» است؛ در نگرش قرآنی، همه موجودات مخلوق الله هستند و او تنها موجودی است که وصف «شیء غیرمخلوق» را دارد. در جانب فلسفی نیز، واجب الوجود که با براهینی ابتدا وجودش و سپس وحدتش اثبات میشود، تنها موجود بدون علت است. پس «شیء غیرمخلوق» وصف انحصاری الله قرآن و واجب فلسفه است. بنابراین، مصداق الله و واجب الوجود یکی است. 🔸 اما مدعای دوم مبنی بر تفاوت نسبت انسانی با خدای فلسفه و خدای دین نیز با تمرکز بر صفات ذاتی و فعلی خداوند قابل بررسی است. در فلسفه الهی، تنها به اثبات وجود خدا بسنده نمی‌شود، بلکه پس از مرحله اثبات ذات، به سراغ اثبات و بررسی اقسام گوناگون اوصاف الهی می‌روند. اوصاف فعلی خداوند بیان‌گر روابط گوناگون خداوند با مخلوقات از جمله انسان‌اند، اما صفات ذاتی چگونگی ذات الهی و کمالات او را توصیف میکنند. 🔻 در سطح عامه مردم، توجه به اوصاف فعلی خداوند و نقش او در هستی و زندگی انسان، شایستگی او برای محبت‌ورزی و پرستش را نشان می‌دهد و عموم مردم با ادراک این اوصاف و مناسبات متعدد میان خود و پروردگارشان، به او محبت پیدا کرده، در مواجهه با سر تعظیم فرود می آورند. اما فیلسوفان فراتر از این معرفت عمومی، خداوند را به اوصاف کمالش می‌شناسند و این معرفت به کمال بی‌پایان و زبیایی کران‌ناپیدای خداوند عشقی عقلانی در دل ایشان می‌افکند که فراتر و والاتر از محبت برآمده از اوصاف فعلی حق است؛ والذین آمنوا أشد حباً لله. ✏️ استاد #مهدی_عبداللهی 📚 #فلسفه_دین | #نیمه‌تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📆 #خردنوا | تاریخچه شکل گیری نظریه فرگشت 👤 استاد #یوسف_دانشور 📚 #فلسفه_علم | #تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

❓آیا درسگفتار‌های خوب و مفید را به اشتراک بگذاریم؟ ▪️ مخالفم، چون ربطی به ساندویچ نداره ▪️ موافقم، کنار ساندویچ ها خوبه و با مجموعه صوت‌ها نگاهی منسجم شکل میگیره ✔️ لطفا از طریق لینک زیر در نظر سنجی شرکت نمایید: https://EitaaBot.ir/poll/9ud

🎙 #درس‌گفتار | خداشناسی (بر اساس کتاب #طرح_ولایت، نوشته عبدالرسول عبودیت و مجتبی مصباح) 🧩 ۴۰ فایل صوتی کوتاه و موضوعی 👤 استاد #محمد_سربخشی 📚 #فلسفه_دین | #نیمه‌تخصصی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۱) 🏷 معرفی و نظام کتاب خداشناسی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۲) 🏷 اهمیت و پیامد‌های علیت 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۳) 🏷 دیدگاه‌ها درباره علیت 🏷 انکار علیت با رویکرد معرفت‌شناسانه و هستی شناسانه و پاسخ آنها 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۴) 🏷 انکار علیت با رویکرد هستی شناسانه با روش علمی (فیزیک کوانتوم) 🏷 تبیین اجمالی از فیزیک کوانتوم و مقایسه آن با فیزیک نیوتن 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۵) 🏷 ۴ نقد بر انکار علیت از طریق فیزیک کوانتوم 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۶) 🏷 انکار علیت بر اساس نظریه فرگشت 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۷) 🏷 پاسخ انکار علیت بر اساس نظریه فرگشت 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۸) 🏷 دیدگاه طرفداران اصل علیت 🏷 مناط و ملاک احتیاج به علت از منظر حس‌گرایان، متکلمان، فیلسوفان 🏷 نقد دیدگاه حس‌گرایان و متکلمان 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۹) 🏷 مواد ثلاث (وجوب، امتناع، امکان) 🏷 رابطه واجب و ممتنع بالغیر با ممکن بالذات 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۱۰) 🏷 اثبات ملاک علیت بر اساس دیدگاه مشهور فلاسفه (هر ممکنی نیازمند علت است) 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۱۱) 🏷 انکار علیت با رویکرد هستی شناسانه با روش فلسفی (تصادف) و پاسخ آن 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۱۲) 🏷 تقسیمات علت؛ تامه و ناقصه، علت فاعلی و قابلی و غایی، مباشر و غیر مباشر، طولی و عرضی، حقیقی و اعدادی 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۱۳) 🏷 مقدمات تقریر حکمت متعالیه از علیت 🏷 حقیقت هستی بخشی 🏷 سه بیان برای عینیت معلول با ایجاد 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۱۴) 🏷 تکمله و توضیح بیشتر حقیقت هستی بخشی 🏷 مثال‌هایی برای تطبیق بحث 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۱۵) 🏷 عین ربط 🏷 ملاک احتیاج به علت از منظر حکمت متعالیه 🏷 معنای هستی بخشی و تطبیق آن بر خداوند 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۱۶) 🏷 فرع اول اصل علیت؛ سنخیت 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۱۷) 🏷 فرع دوم اصل علیت؛ معیت 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۱۸) 🏷 فرع سوم اصل علیت؛ استحاله تسلسل 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۱۹) 🏷 فرع چهارم اصل علیت؛ استحاله دور 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۲۰) 🏷 ضرورت خداشناسی 🏷 چرا خداشناسی با روش فلسفی؟ 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام

📘 خداشناسی فلسفی (۲۱) 🏷 براهین اثبات وجود خدا 📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام