🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۲۳ ✅ وَ قَالَ إِنَّمَا اتَّخَذْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ أَوْثَاناً مَّوَدَّةً بَيْنِكُمْ فِى الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ثُمَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُ بَعْضُكُم بِبَعْضٍ وَ يَلْعَنُ بَعْضُكُم بَعْضاً وَ مَأْوَاكُمُ النَّارُ وَ مَا لَكُم مِّن نَّاصِرِينَ (۲۵) 🔹و (ابراهیم) گفت: شما به جاى خدا بت‌هایى را اختیار كرده‌اید كه مایه‌ى پیوند شما در زندگى دنیاست؛ امّا روز قیامت، بعضى از شما بعضى دیگر را انكار و برخى از شما برخى دیگر را لعنت خواهد كرد، و جایگاه شما (در) آتش است و براى شما یاورانى نخواهد بود. 🔸در میان قبایل بت‌پرست، بت‌ها محور بودند و هر قبیله‌اى بت مخصوص داشت، مثلاً: قریش بتى به نام «عُزّى »، قبیله‌ى سقیف، بت «لات» داشت و اوس و خزرج «مَناة» داشتند. این بت‌ها وسیله‌ى پیوند بت‌پرستان با نیاكانشان بود. در آیه‌ى هفده خواندیم كه ابراهیم علیه السلام قبل از تهدید به آتش، به قوم خود فرمود: «انّما تعبدون من دون اللّه اوثاناً» شما به جاى خدا به پرستش بت‌ها رو آورده‌اید، پس از نجات از آتش، با قاطعیّت و صراحت بیشترى فرمود: «انّما اتّخذتم من دون اللّه اوثاناً»، بنابر این در آتش انداختن ابراهیم علیه السلام، در تبلیغ و هدف او تأثیرى نداشت و آن حضرت مردم را رها نكرد. 🔸امام صادق علیه السلام به یكى از یاران خود فرمود: هیچ گروهى به رهبرى اقتدا نمى‌كنند، مگر آن كه در روز قیامت، میان آن رهبر و پیروانش، لعنت رد و بدل خواهد شد، جز شما كه در خط اهل بیت پیامبر علیهم السلام هستید: «انّه لیس من قوم ائتمّوا بامام فى الدنیا الّا جاء یوم القیامة یلعنهم و یلعنونه الّا انتم» (تفسیر نورالثقلین). مؤمنان در رستاخیز برای یکدیگر طلب آمرزش و شفاعت می‌کنند، در حالی که مشرکان به لعنت یکدیگر مشغول می‌شوند. پیوند محبت مؤمنان که بر اساس توحید و تقوا پایه‌گذاری شده است، در رستاخیز رنگ جاودانی به خود می‌گیرد و محکم‌تر می‌شود. 🔸گاهى باید به طرح‌ها و عملكرد دشمن، كوبنده‌تر پاسخ داد؛ در آیه‌ى قبل خواندیم كه كفّار، طرح دادند تا ابراهیم(ع) را در آتش بیندازند، «حرّقوه» و خداوند به آنان پاسخ مى‌دهد؛ جایگاه ابدى شما آتش است: «مأواكم النار» آرى، گاهى كلوخ‌انداز را پاداش سنگ است. ❇️ از پيام‌های آیه ▫️پیوندهاى عاطفى، تأثیر فراوانى در باورها و عقائد انسان دارد. «انما اتّخذتم... اوثانا مودّة بینكم» ▫️دوستى‌هاى غیرالهى، موسمى و مقطعى بوده و سرانجام به دشمنى و لعنت تبدیل خواهد شد. «مودّة بینكم فى الحیاة الدنیا... یلعن بعضكم بعضا» ▫️در انتخاب راه، آینده‌نگر باشیم. «مودّة بینكم... مأواكم النار» ▫️دوستى‌هاى غیر الهى، در قیامت هیچ‌گونه كارایى ندارد. «ما لكم من ناصرین»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۲۴ ✅ فَآمَنَ لَهُ لُوطٌ وَ قَالَ إِنِّى مُهَاجِرٌ إِلَى رَبِّى إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (۲۶) 🔹پس لوط به او (ابراهیم) ایمان آورد، و گفت: همانا من به سوى پروردگارم روى آورده‌ام كه او عزیز و حكیم است. 🔸حضرت لوط(ع) پیامبری الهی بود که هم‌زمان با ابراهیم(ع) زندگی می‌کرد و او را پسر خواهر ابراهیم(ع) یا پسرخاله‌ی او دانسته‌اند. هر چند افراد معدودی در سرزمین بابل به ابراهیم(ع) ایمان آوردند، از آن جا که ایمان لوط(ع) مهم بود، خدا آن را به صورت جداگانه و برجسته‌ای مطرح کرده است.اكثر مفسّران گفته‌اند: مراد از «مهاجر»، حضرت ابراهیم(ع) است، چنانكه در آیه ۹۹ سوره صافات، حضرت فرمودند: «انّى ذاهب الى ربّى سیهدین» و بعضى گفته‌اند: مراد حضرت لوط(ع) بوده و ظاهر آیه نیز موافق این نظر است. 🔸حضرت ابراهیم(ع) پس از مبارزات فراوان و نجات از خطر آتش نمرودیان، تصمیم گرفت که از منطقه بابل مهاجرت کند تا در منطقه‌ای آزاد به دعوت الهی خود ادامه دهد؛ از این رو از بابل به سرزمین شام هجرت کرد و در این هجرت لوط(ع) و همسرش ساره را به همراه برد. ابراهیم(ع) گفت: من به سوی پروردگارم هجرت می‌کنم، در حالی که به سوی سرزمین شام رفت، این به خاطر آن بود که هجرت او در مسیر دین و در راه رضای پروردگار بود. ❇️ از پيام‌های آیه ▫️انبیا به یكدیگر ایمان دارند. «فآمن له لوط» البتّه این نشان غربت و تنهایى حضرت ابراهیم(ع) نیز مى‌باشد. ▫️گاهى در یک زمان چند پیامبر بوده؛ ولى امامت و رهبرى بر عهده‌ى یكى از آنان بوده است. «فآمن له لوط» ▫️ایمان حضرت لوط(ع)، نوعى اعلام حمایت و تقویت حضرت ابراهیم(ع) بود. «فآمن له» و نفرمود: «آمن به» ▫️هجرت هدفدار، وسیله‌ى رشد و تربیت است. «الى ربّى» ▫️مردان خدا، به زمین و زمان و هیچ فرد و گروهى وابستگى ندارند. «اِنّى مهاجر الى ربّى» ▫️با یاد الطاف الهى، روحیه‌ى هجرت را در خود تقویت كنیم. «مهاجر الى ربّى انّه هو العزیز الحكیم» (اتّصال به خداى عزیز، غربت‌ها را جبران مى‌كند.)

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۲۵ ✅ وَ وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ جَعَلْنَا فِى ذُرِّيَّتِهِ النُّبُوَّةَ وَ الْكِتَابَ وَ آتَيْنَاهُ أَجْرَهُ فِى الدُّنْيَا وَ إِنَّهُ فِى الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ (۲۷) 🔹و اسحاق و یعقوب را به او (ابراهیم) عطا كردیم، و در میان فرزندانش پیامبرى و كتاب را قرار دادیم، و پاداشِ او را در دنیا عطا كردیم و قطعاً او در آخرت از شایستگان است. 🔸كلمه‌ى «أجر»، در مورد پاداش‌هاى دنیوى و اخروى، هر دو به كار مى‌رود، ولى كلمه‌ى «اُجرت»، تنها در مورد پاداش‌هاى دنیوى است (المیزان). پاداش آن همه خلوص و تلاش و هجرت حضرت ابراهیم علیه السلام، موهبت‌هاى چهارگانه‌اى است كه این آیه بیان مى‌كند: ➖اوّل: فرزندان پاک. ➖دوم: مقام نبوت و کتاب در نسل و دودمان. ➖سوم: نام نیكو در دنیا. ➖چهارم: عزّت در آخرت. 🔸یعقوب، یوسف، هارون، موسى، سلیمان، زكریّا، یحیى و عیسى علیهم السلام، همه از نسل حضرت اسحاق بودند و پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله از ذرّیه‌ى اسماعیل است؛ بنابر این، پیامبران اولواالعزم بعد از حضرت ابراهیم(ع)، همه از نسل او بودند. نجات از آتش نمرودیان، جذب دل‌ها به سوى مكّه و تجدید خاطرات ابراهیم(ع) در مراسم حج، از گمنامى(انبیاء/۶۰) به شیخ الانبیا رسیدن و داشتن ذّریه‌ى طیّبه، همه از مصادیق الطاف الهى در دنیاست كه به ابراهیم علیه السلام عطا شده است: «و آتیناه اجره فى الدنیا» 🔸صالح بودن و در زمره‌ى صالحان قرار گرفتن، مقامى است كه انبیا آرزوى آن را داشته‌اند: ➖یوسف(ع) از خدا مى‌خواهد: « و ألحقنى بالصالحین » (یوسف/۱۰۱) ➖سلیمان(ع) دعا مى‌كند: « و أدخلنى برحمتک فى عبادک الصالحین » (نمل/۱۹) ➖شعیب(ع) به موسى(ع) مى‌گوید: « ستجدنى ان شاءاللَّه من الصالحین » (قصص/۲۷) ➖ابراهیم(ع) به خداوند عرض كرد: « و ألحقنى بالصّالحین » (شعراء/۸۳) ➖ابراهیم(ع) به پروردگار عرض کرد: « رب هب لی من الصالحین » (صافات/۱۰۰) ➖و در اینجا خداوند درباره‌ى حضرت ابراهیم(ع) مى‌فرماید: « و اِنّه فى الآخرة لَمِن الصالحین » ❇️ از پيام‌های آیه ▫️فرزند صالح، موهبتى الهى است. «و وهبنا له» ▫️پاداش كار براى خداوند را به مردم اعلام كنیم تا براى دیگران انگیزه شود. «وهبنا له» ▫️زیربناى دریافت الطاف الهى، اخلاص است. «مهاجر الى ربّى - وهبنا... جعلنا...» ▫️نوه‌ى انسان مانند فرزند، از موهبت‌هاى الهى است. «اسحاق و یعقوب» (با توجّه به این كه یعقوب فرزند اسحاق است) «و من وراء اسحاق یعقوب»(هود/۷۱) ▫️پاداش خدمت‌ها و نیكى‌هاى خالصانه‌ى پدر، در نسل او منعكس مى‌شود. «جعلنا فى ذرّیته» البتّه لیاقت ذریّه هم شرط است. «قال و من ذرّیّتى قال لاینال عهدى الظالمین»(بقره/۱۲۴) ▫️پاداش هجرت‌كنندگان، محدود نیست. «مهاجر الى ربّى - وهبنا... جعلنا... آتینا...» ▫️هیچ پیامبرى هم به اندازه‌ى حضرت ابراهیم(ع)، ذرّیه و نسلش زیاد نشد. «و جعلنا فى ذرّیته ...» ▫️رهبران دینى، باید از طرف خداوند منصوب شوند. «جعلنا... النبوّة و الكتاب» ▫️دنیا و آخرت قابل جمع است. «آتیناه أجره فى الدّنیا و انّه فى الآخرة لمن الصّالحین»

🟢 سلام بر دوستانِ قرآنی! 🔹دویست‌وبیست‌و‌سومین جلسهٔ قرآن کریم 🔸چهار‌شنبه: ۲۱ آذرماه ۱۴۰۳ ⬅️ شروع جلسه: با اقامه‌ی نماز جماعت 📚 موضوع: آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / جلسه‌ی سوم 🔻کانال «تدبّر در قرآن» https://eitaa.com/TI_Quran 🔻کانال «آشنایی با سوره‌های قرآن» https://eitaa.com/Quran_meetings 🔻کانال «گفتمان مقاومت» https://eitaa.com/RES_Discourse

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۲۶ ✅ بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین. در محضر قرآن کریم و در خدمت سوره عنکبوت هستیم. عرض کردیم که در آیه‌ی سوم به «خلاصه اخبار» اشاره شده: و لقد فتنا الذین من قبلهم ... و در آیات ۱۴ تا ۴۴ به «مشروح اخبار» پرداخته است و توضیح می‌دهد که این سنت آزمایش و امتحان در اقوام گذشته چگونه ساری و جاری گردید و چگونه فرجامی داشتند. همان‌گونه که در تصویر مشاهده می‌کنید سیاق دوم را سه بخش کردیم و این جلسه در خصوص آیات ۲۸ تا ۳۷ صحبت می‌کنیم. در ابتدا این بخش از آیات تلاوت خواهد شد و پس از ترجمه، در ادامه به کمک عزیزان نکته‌ها و پیام‌های آیات مطرح می‌گردد. ان‌شاءالله 🔸در آیات ۲۸ تا ۳۷ به چه مطالبی اشاره شده است؟ ▫️در آیه ۲۸ به سرگذشت قوم لوط و هم‌جنس‌گرایی آنان اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: منادیان دین، با اعمال زشتی هم‌چون هم‌جنس‌گرایی مخالف هستند. زشتی‌های نوپدید، ضد ارزش است و با آن مبارزه کنید. ▫️در آیه ۲۹ به انحرافات قوم لوط و پاسخ غیر منطقی آنان به لوط(ع) اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: به خطر قطع نسل در این عمل زشت، توجه کنید. در مجالس عمومی، کارهای ناپسند نکنید. هم‌جنس‌گرایان، اهل منطق و استدلال نیستند و خواستار عذاب الهی‌اند. ▫️در آیه ۳۰ به دعای حضرت لوط(ع) اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: اگر مردم لجاجت کردند و راه‌های هدایت را به روی خود بستند، رهبران و مبلغان دینی از خدا کمک بجویند. هم‌جنس‌بازی، نوعی فسادگری و تبهکاری است. ▫️در آیات ۳۱ و ۳۲ به گفت‌و‌گوی ابراهیم(ع) با فرشتگان در مورد عذاب قوم لوط و نجات مؤمنان آن قوم اشاره کرده است. 🔹آموزه‌ها: ستمکاری عامل نابودی ملّت‌ها و شهرهاست. خویشاوندی با شخصیت‌های الهی مانع عذاب گناهکاران نمی‌شود. پیوند با خدا عامل نجات است، نه پیوند خویشاوندی با پیامبران. دوستان خدا از میان عذاب نجات می‌یابند و منحرفان باقی می‌مانند. در هنگام مجازات، مراقب بی‌گناهان باشید. ▫️در آیه ۳۳ به برخورد فرشتگان با لوط پیامبر و دل‌داری دادن او اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: نسبت به مهمانان خود احساس مسؤولیت داشته باشید و در مورد خطرهایی که آنان را تهدید می‌کند بیمناک و اندوهگین شوید. برای دوستان خدا، ترس و اندوهی نیست چرا که خدا مؤمنان را نجات می‌دهد. ▫️در آیات ۳۴ و ۳۵ به عذاب عبرت‌آموز قوم لوط اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: فسق و نافرمانی عامل هلاکت ملّت‌هاست. فرجام هم‌جنس‌گرایان فاسق، عذاب‌آلود است. خردمندان از سرنوشت قوم لوط عبرت بگیرند. ▫️در آیات ۳۶ و ۳۷ به اصول دعوت شعیب پیامبر و مخالفت قوم او و عذاب آنان اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: رهبران الهی و مبلغان دینی برادرگونه با مردم برخورد کنند. توحید، معاد و نفی فساد از اصول دعوت پیامبران الهی است. فرجام مخالفت با پیامبران، عذاب است.

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۲۷ ✅ وَ لُوطاً إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَكُم بِهَا مِنْ أَحَدٍ مِّنَ الْعَالَمِينَ. أَئِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ وَ تَقْطَعُونَ السَّبِيلَ وَ تَأْتُونَ فِى نَادِيكُمُ الْمُنكَرَ فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُواْ ائْتِنَا بِعَذَابِ اللَّهِ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ. قَالَ رَبِّ انصُرْنِى عَلَى الْقَوْمِ الْمُفْسِدِينَ (۲۸_۳۰) 🔹و (یاد كن) لوط را آنگاه كه به قوم خود گفت: همانا شما به كارى زشت مى‌پردازید كه هیچ یک از مردم جهان در آن كار بر شما پیشى نگرفته است. شما به سراغ مردها مى‌روید و راه (طبیعى زناشویى) را قطع مى‌كنید و در مجالس خود (آشكارا و بى‌پرده) اعمال ناپسند انجام مى‌دهید؟ پس قومش پاسخى ندادند جز این كه گفتند: اگر تو (در ادّعاى پیامبرى) از راستگویانى، عذاب خدا را براى ما بیاور. (لوط) گفت: پروردگارا! مرا بر قوم (فاسد و) تبهكار پیروز گردان. 🔸سرگذشت قوم لوط در سوره‌ی اعراف آیات ۸۰ تا ۸۴ و در سوره‌ی هود آیات ۷۴ تا ۸۳ و هم‌چنین سوره‌های حجر، شعراء، انبیاء و نمل آمده است. این تأکید و تکرار سرگذشت این قوم به خاطر آن است که خطر هم‌جنس‌بازی بزرگ و مداوم است. برخی از آثار و عواقب شوم آن عبارت است از: زیان‌های بهداشتی برای هر دو طرف، از بین هدف اصلی که همان ادامه‌ی نسل است، متزلزل شدن نظام خانواده 🔸كلمه‌ى «فاحشة» به معناى عمل یا سخنى است كه زشتى آن آشكار و روشن باشد. از آنجا كه عمل زشتِ همجنس‌گرایى در میان قوم حضرت لوط(ع) رواج داشت، قرآن از آن به فاحشه تعبیر كرده است. كلمه‌ى «نادى» به معناى مجلس عمومى است. در تفاسیر مى‌خوانیم كه قوم لوط از نظر ادب و اخلاق كاملاً سقوط كرده، در فساد و تباهى غرق بودند؛ به گونه‌اى كه در مجالس عمومى، به یكدیگر سخن زشت مى‌گفتند، قماربازى مى‌كردند، در حضور جمع برهنه مى‌شدند، به رهگذران سنگ پرتاب مى‌كردند و با مسافران کار زشت می‌کردند و اموالشان را مى‌گرفتند و ... 🔸درخواست عذاب، از زبان اقوام سایر انبیا نیز بیان شده است؛ قوم نوح و عاد گفتند: «فائتنا بما تعدنا»(هود/۳۲)، قوم ثمود از حضرت صالح خواستند: «فاتنا بما تعدنا»(اعراف/۷۰)، همچنین در زمان پیامبراسلام صلى الله علیه و آله گروهى گفتند: «ائتنا بعذاب»(انفال/۳۲). ممكن است مراد از «قطع سبیل» در آیه، بستن راه بر روى مردم براى غارت اموال آنها و یا کار زشت با آنان باشد. تأکید بر فسادگری قوم لوط به این دلیل است که: اخلاق انسان‌ها را فاسد می‌سازد، جامعه را به آلودگی و ستمکاری سوق می‌دهد و نسل آینده‌ی انسان را تباه می‌کند.

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۲۸ ❇️ از پيام‌های آیات ۲۸ تا ۳۰ ▫️رهبران دینى، باید به مفاسد، ناهنجارى‌ها و خطرهاى عمومى جامعه توجّه كنند و در رفع آنها بكوشند. (حضرت لوط علیه السلام، در مورد گناه مشهور زمان خود هشدار داد.) «قال ... لتأتون الفاحشة» ▫️هر ابتكارى ارزش ندارد. (نوآورىِ گناه، ضد ارزش است.) «ما سبقكم بها» ▫️با وجود راه طبیعى و شرعى ازدواج براى ارضاى غریزه شهوت، لواط و همجنس‌بازى، شگفت آور است. «ائنّكم لتأتون الرّجال» ▫️شیوع فساد، مانع نهى از منكر نیست. «ائنّكم لتأتون الرّجال» ▫️فساد اخلاقى، انسان را به فساد عقیدتى مى‌كشاند. (غرق شدن در گناه و نادیده گرفتن ارزش‌هاى اخلاقى، باعث شک در نبوّت حضرت لوط شد.) «لتأتون الرجال - ائتنا بعذاب اللّه اِن كنتَ من الصادقین» ▫️خداوند براى ارضاى غریزه‌ى جنسى، راه قرار داده و انسان را در بن بست نگذاشته است. «السبیل» ▫️گناه علنى، از زشت‌ترین گناهان است. «فى نادیكم المنكر» ▫️امنیّت و عفّت عمومى، باید محترم و محفوظ بماند. «فى نادیكم المنكر» ▫️عاقبت گناه علنى، رسوایى همیشگى است. (قوم لوط مدّتى كوتاه، گناه علنى داشتند؛ امّا ده‌ها قرن بدنام شدند.) «فى نادیكم المنكر...» ▫️صداقت و راستگویى حتّى در دید منحرفان نیز كار خوبى است. «ان كنت من الصادقین» ▫️لواط، منكر و فاحشه است، «المنكر - لتأتون الفاحشة» و لواط‌كننده، مفسد فى الارض است. «ربّ انصرنى على القوم المفسدین» ▫️تنها بودن، مانع نهى از منكر نیست. حضرت لوط(ع) با آنكه تنها بود؛ امّا در مقابل انحراف و منحرفان ایستاد و از خداوند استمداد نمود. «ربّ انصرنى» ▫️همواره باید در فكر غلبه بر مفسدان باشیم، نه آنكه حكومت آنان را بپذیریم. «ربّ انصرنى على القوم المفسدین»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۲۹ ✅ وَ لَمَّا جَآءَتْ رُسُلُنَآ إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَى قَالُواْ إِنَّا مُهْلِكُواْ أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْيَةِ إِنَّ أَهْلَهَا كَانُواْ ظَالِمِينَ (۳۱) 🔹و چون فرستادگان ما (كه از فرشتگان بودند،) براى ابراهیم مژده‌ى (تولّد فرزند) آوردند، گفتند: ما نابود كننده‌ى اهل این منطقه هستیم، زیرا مردم آن ستمگرند. 🔸مشابه این آیه در سوره‌ی هود ضمن آیات ۶۹ تا ۷۷ آمده است. دعاى حضرت لوط(ع)، براى پیروزى بر مفسدان مستجاب شد و خداوند فرشتگانِ عذاب را بر آنان نازل كرد. منطقه‌ى قوم لوط، به نام «سَدوم» و نزدیک منطقه‌ى حضرت ابراهیم(ع) بود. 🔸حضرت ابراهیم(ع) و همسرش ساره در حدود صد سال داشتند كه خداوند به آنان بشارت تولّد اسحاق را داد. امام سجّاد علیه السلام در صحیفه‌ى سجادیّه، گروه‌هایى از فرشتگان را نام مى‌برد كه هر یک مسئولیّت خاصّى دارند، ولى فرشتگانى كه بر حضرت ابراهیم(ع) وارد شدند، چند هدف داشتند؛ هم مأمور بشارت فرزند به حضرت ابراهیم(ع) بودند، هم مأمور اعلان عذاب قوم لوط و هم مجریان عذاب الهى. ❇️ از پيام‌های آیه ▫️سلسله مراتب باید مراعات شود. (فرشتگانى كه مأمور بودند تا قوم لوط را هلاک كنند، باید در آغاز، حضرت ابراهیم(ع) را كه پیامبرى اولواالعزم و صاحب شریعت بود در جریان بگذارند و سپس حضرت لوط(ع) را كه مبلّغ دین ابراهیم علیه السلام بود.) «جائت رسلنا ابراهیم» ▫️دعاى بندگان صالح خدا، مستجاب مى‌شود. «ربّ انصرنى ... انّا مهلكوا» ▫️فرشتگان، مأموران قهر و مهر الهى هستند. «جائت رسلنا... بالبشرى... انّا مهلكوا» ▫️گناه لواط، از سوى یک جمعیّت شهوت‌ران و منحرف انجام مى‌شد، ولى همین كه قهر خدا آمد، همه‌ى اهل منطقه هلاک شدند، شاید به خاطر سكوت نابجا، به همه‌ى آنان لقب ظالم داده شد. «انّ اهلها كانوا ظالمین» ▫️ظلم، مایه‌ى هلاكت است. «انّا مهلكوا... ظالمین»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۳۰ ✅ قَالَ إِنَّ فِيهَا لُوطاً قَالُواْ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَن فِيهَا لَنُنَجِّيَنَّهُ وَ أَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ (۳۲) 🔹(ابراهیم) گفت: در این منطقه لوط است، فرشتگان گفتند: (نترس) ما به كسانى كه در این جا هستند آگاه‌تریم؛ قطعاً او (لوط) و خاندانش را نجات مى‌دهیم، جز همسرش كه از باقى‌ماندگان (در قهر ما) است. 🔸از جمع این آیه و آیه‌ى ۳۶ سوره‌ى ذاریات كه مى‌فرماید: «فما وجدنا فیها غیر بیت من المسلمین» ما جز یک خانواده‌ى با ایمان، هیچ‌كس را مؤمن نیافتیم، استفاده مى‌شود كه تنها حضرت لوط(ع) و فرزندانش مؤمن بودند و حتّى همسر او گرفتار عذاب شد. همسر لوط، در آغاز منحرف نبود، ولی بعد راه خیانت را در پیش گرفت و اسرار لوط(ع) را برای دشمنان او بازگو می‌کرد و کافران گناهکار را دوست داشت و از این رو همراه آنان گرفتار عذاب شد.(آیه ۱۰ سوره تحریم را ببینید) 🔸از آیه‌ى ۷۴ سوره‌ى هود استفاده مى‌شود كه حضرت ابراهیم(ع) از خداوند تقاضا كرد كه قهر الهى بر قوم لوط نازل نشود؛ امّا این درخواست مورد قبول واقع نشد و پاسخ آمد: از این امر صرف نظر كن. «یجادلنا فى قوم لوط... یا ابراهیم اعرض عن هذا انّه قد جاء امر ربّک»(هود/۷۴_۷۶) ❇️ از پيام‌های آیه ▫️وجود اولیاى الهى در جامعه، مانع نزول قهر الهى است. «انّ فیها لوطاً» ▫️انبیا و پیروانشان، از قهر الهى در امانند. «لنُنجّینّه و اهله» ▫️فرشتگان، یكایک افراد را مى‌شناسند. «نحن اعلم بمن فیها» ▫️گاهى مردان حقّ، در نهایت غربت بوده اند. (تنها فرزندان لوط به پدرشان ایمان داشتند!) «لنُنجّینّه و اهله» ▫️فرزندان، هنگام تضادّ فكرى میان والدین، مى‌توانند راه حقّ را انتخاب كنند. «و اهله الّا امراته» (فرزندان لوط، راه پدر را بر راه مادر ترجیح دادند) ▫️زن، شخصیّتى مستقل دارد و مى‌تواند تحت تأثیر مرد یا نظام اقتصادى و فرهنگى خانواده قرار نگیرد. «الّا امراته» ▫️وابستگى رمز نجات نیست؛ وارستگى رمز نجات است. «لنُنجّینّه و اهله الّا امراته» (همسر لوط، به او وابسته بود؛ امّا خود وارسته نبود.) ▫️عنوان اجتماعى مهم نیست؛ ایمان و عملكرد معیار است. «الّا امراته» (همسر پیامبر بودن به تنهایى ارزش نیست، همراهى و تبعیّت از او ارزش است) ▫️همسران پیامبران، معصوم نیستند. «الّا امراته» (حتّى از میان زنان پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله، تنها بعضى مورد الطاف ویژه‌ى الهى بودند. چنانكه در جاى دیگر مى‌خوانیم: «فانّ اللَّه أعدّ للمحسنات منكنّ أجرا عظیما»(احزاب/۲۹)

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۳۱ ✅ وَ لَمَّآ أَن جَآءَتْ رُسُلُنَا لُوْطَاً سِىءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعاً وَ قَالُواْ لَاتَخَفْ وَ لَا تَحْزَنْ إِنَّا مُنَجُّوكَ وَ أَهْلَكَ إِلَّا امْرَأَتَكَ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ (۳۳) 🔹و هنگامى كه فرستادگان ما نزد لوط آمدند، از آمدنشان بد حال شد و دستش (از حمایت آنان در برابر بدكاران) كوتاه گردید؛ (فرشتگان) گفتند: نترس و غمگین مباش، ما تو و خانواده‌ات را نجات مى‌دهیم، مگر همسرت كه از باقى‌ماندگان (در عذاب) است. 🔸داستان برخورد لوط(ع) با فرشتگان در آیات ۷۷ تا ۸۱ سوره‌ی هود بیان شده است. كلمه‌ى «سِىء» به معناى بدحال شدن است. بدحال شدن حضرت لوط(ع) ممكن است به خاطر ترس از تعرّض بدكاران به فرشتگان میهمان در خانه‌ى او باشد(شاید به صورت جوانان خوش‌سیما ‌اردشدن) و یا به خاطر اطلاع از نزول قهر و عذاب الهى بر قومش. «ذراع» به قسمتى از دست (از آرنج تا انگشتان) گفته مى‌شود. تنگ شدن ذراع، كنایه از ناتوانى و فروماندگى است، زیرا كسى كه آرنجش كوتاه باشد، نسبت به انجام بسیارى از كارها ناتوان است. به هر كس كه به نحوى از پا مى‌افتد و كارى دستش نیست مى‌گویند: «ضاق بهم ذرعاً». «لاتخف» درباره‌ى نگرانى از حوادث و سختى‌ها یا تلخى‌هاى احتمالى در آینده است. و «لاتحزن» اندوه و غم به خاطر امور گذشته مربوط مى‌شود. ❇️ از پيام‌های آیه ▫️در جامعه‌ى فاسد، مردان خدا در تنگنا قرار مى‌گیرند و حتّى در مورد حفظ مهمان و ذرّیه‌ى خود نیز نگرانند. «سىء بهم» ▫️شیوع فساد، نباید ما را بى‌تفاوت كند. «سىء بهم و ضاق بهم» (غیرت دینى لازمه‌ى ایمان است.) «سى‌ء بهم» ▫️بسیارى از نگرانى‌ها، به خاطر بى‌خبرى از آینده است. «ضاق بهم ذرعاً و قالوا لاتخف و لاتحزن» ▫️نگرانى درونى، در چهره اثر مى‌گذارد. فرشتگان با دیدن آثار نگرانى از سیماى حضرت لوط(ع)، به او گفتند: «لاتخف و لاتحزن» ▫️مؤمنان را با وعده‌هاى حقّ و آرام‌بخش، از دلهره و اضطراب نجات دهیم. «لاتخف و لاتحزن انّا منجّوک» ▫️در بیان حقایق، ابتدا نقاط مثبت را بگوییم. «انّا منجّوک» ▫️خداوند، اولیاى خود را حفظ مى‌كند. «انّا منجّوک» ▫️پیوند خانوادگى، انسان را نجات نمى‌دهد، ایمان و عمل صالح كلید نجات است. «الّا امراتک» ▫️زن، داراى شخصیّتى مستقل است و مى‌تواند در برابر نظام فرهنگى و اقتصادى خانواده یا جامعه مقاومت كند. «الّا امراتک» ▫️راهنماى فساد نیز مفسد است. «الّا امراتک» (همسر لوط به افراد فاسد اطلاع مى‌داد كه مهمان آمده، شما براى گناه به سراغش بروید!)

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۳۲ ✅ إِنَّا مُنزِلُونَ عَلَى أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْيَةِ رِجْزاً مِّنَ السَّمَآءِ بِمَا كَانُواْ يَفْسُقُونَ. وَ لَقَد تَّرَكْنَا مِنْهَآ آيَةً بِيِّنَةً لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (۳۴_۳۵) 🔹همانا ما بر اهل این منطقه به خاطر فسقى كه داشتند، عذابى از آسمان فرو خواهیم ریخت. و از آن منطقه (غضب شده) نشانه‌ى روشنى (و درس عبرتى،) براى كسانى كه مى‌اندیشند باقى گذاشتیم. 🔸مراد از «قریة»، منطقه‌ى «سَدوم» است كه قوم لوط در آن‌جا مى‌زیستند و جمعیّت كثیرى داشته است. «رجز» در اصل به معنای اضطراب است و به هر چیزی که موجب اضطراب شود، هم‌چون بلاهای سخت، طاعون، برف و تگرگ شدید، وسوسه‌ی شیطان و عذاب الهی گفته می‌شود و در این‌جا مقصود عذاب قوم لوط است که طبق آیات دیگر قرآن نخست زلزله‌ای شدید شهرهای آنان را زیرورو کرد، سپس بارانی از سنگ متراکم بر سر آنان بارید و نابود و مدفون شدند.(هود/۸۲ و اعراف/۸۴). 🔸«فسق» به معناى خروج از طاعت است كه روشن‌ترین نمونه آن شرک و كفر مى‌باشد. در این آیه علت عذاب قوم لوط را فسق و نافرمانی آنان بیان کرده است و تعبیر قرآن نشان می‌دهد که نافرمانی آنان مستمر بوده است و آنان اهل بازگشت و توبه نبودند تا بخشیده شوند: «بما کانوا یفسوق» فعل مضارع با کان دلالت بر استمرار دارد. 🔸ویرانه‌های شهر قوم لوط، نشانه‌ی روشنی برای خردمندان است. آری؛ این ویرانه‌ها در مسیر کاروان‌های مردم حجاز قرار داشت و صبح و شام از کنار آن‌ها می‌گذشتند. آیات ۱۳۷ و ۱۳۸ سوره صافات و آیه ۷۶ سوره حجر را ببینید. ❇️ از پيام‌های آیات ▫️از آسمان، هم رحمت الهى (مانند باران و وحى) نازل مى‌شود و هم قهر و عذاب الهى. «رجزاً من السماء» ▫️عملكرد انسان، در طبیعت تأثیرگذار است. همان‌گونه كه عمل خوب، باعث نزول نعمت و رحمت مى‌شود، «و لو انّ اهل القرى آمنوا و اتّقوا لفتحنا علیهم بركات من السّماء و الارض»(اعراف/۹۶) به عكس، گناهان، نعمت‌ها را تبدیل به عذاب مى‌كند. «رجزاً من السّماء» ▫️تكرار گناه و اصرار بر آن، سبب نزول قهر الهى است. «كانوا یفسقون» ▫️گاهى لازم است آثار گذشته و خرابه‌هاى باستانى را حفظ كنیم و به سراغ تعمیر و بازسازى نرویم. «تركنا ... آیة» ▫️آشنایى با فلسفه‌ى تاریخ و شناخت اقوام گذشته، مورد توجّه قرآن است. «آیة بیّنة لقوم یعقلون» ▫️از خرابه‌ها نیز مى‌توان درس گرفت. «آیة... لقوم یعقلون» ▫️عبرت گرفتن، به دقّت و تعقّل نیاز دارد. افراد غافل با دید سطحى نمى‌توانند حقایق را درک كرده و عبرت بگیرند. «لقوم یعقلون» ▫️تعقّل و اندیشه، شرط هدایت و عبرت‌گیرى است. «لقوم یعقلون»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۳۳ ✅ وَ إِلَى مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْباً فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُواْ اللَّهَ وَ ارْجُواْ الْيَوْمَ الْآخِرَ وَلَا تَعْثَوْاْ فِى الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ. فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذْتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُواْ فِى دَارِهِمْ جَاثِمِينَ (۳۶_۳۷) 🔹و به سوى (مردم) مَدین، برادرشان شعیب را (به رسالت فرستادیم)؛ پس گفت: اى قوم من! خدا را بپرستید، و به روز قیامت امیدوار باشید، و در زمین (فتنه انگیزى و) فساد نكنید. پس شعیب را تكذیب كردند و (به این سبب) زلزله آنان را فرا گرفت، و بامدادان در خانه‌هاى خود به رو در افتاده (و مرده) بودند. 🔸«مَدیَن» شهرى است در جنوب غربى اردن و اكنون به «معان» معروف است. كلمه‌ى «تعثوا» از «عثى» به معناى ایجاد فساد است. حضرت شعیب، مسئول راهنمایى دو قبیله بود: الف: اصحاب مَدین كه با صیحه‌ى آسمانى هلاک شدند. ب: اصحاب اَیكه، كه به عذاب «یوم الظلّه»، سایبانى از ابر صاعقه خیز گرفتار شدند. 🔸كلمه‌ى «رَجفة» به معناى لرزش زمین است. «اراجیف» اخبار و سخنانى است كه سبب تزلزل عقیده و روحیّه‌ى مردم مى‌شود و «مُرجفون» به كسانى گویند كه چنین مطالبى را بگویند یا بنویسند. «جاثمین» به معناى نشستن روى زانوست؛ گویا عذاب شدگان، با زلزله از خواب بیدار شدند و به حالت نیم‌خیز بودند كه اجل به آنان مهلت نداد. ❇️ از پيام‌های آیات ▫️انبیا كه پدران فكرى و ایمانى و اخلاقى مردمند، با آنان برادرانه رفتار مى‌كنند. «اخاهم شعیبا» ▫️در دعوت به سوى خداوند، عواطف را فراموش نكنیم. «یا قومِ اعبدوا اللَّه» (اى قوم من!) ▫️توحید و معاد، سرلوحه‌ى دعوت انبیاست. «اعبدوا اللَّه و ارجوا الیوم الآخر» ▫️بندگى خدا و ایمان به مبدأ و معاد، زمینه‌ى دورى از فساد است. «اعبدوا اللَّه و ارجوا الیوم الاخر و لاتعثوا» ▫️انسان‌ها معصوم نیستند و گاهى گرفتار لغزش و گناه مى‌شوند؛ آنچه خطرناک‌تراست، فساد آگاهانه، مغرضانه و مصرّانه است. «لاتعثوا... مفسدین» ▫️تكذیب انبیا، زمینه‌ى قهر الهى است. «فكذّبوه فاخذتهم» ▫️انسانى كه قدرت فرار از قهر خدا را ندارد، چگونه حقّ را تكذیب مى‌كند؟ «فكذّبوه... فاصبحوا... جاثمین»

🟢 سلام بر دوستانِ قرآنی! 🔹دویست‌وبیست‌و‌چهارمین جلسهٔ قرآن کریم 🔸چهار‌شنبه: ۲۸ آذرماه ۱۴۰۳ ⬅️ شروع جلسه: با اقامه‌ی نماز جماعت 📚 موضوع: آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / جلسه‌ی چهارم 🔻کانال «تدبّر در قرآن» https://eitaa.com/TI_Quran 🔻کانال «آشنایی با سوره‌های قرآن» https://eitaa.com/Quran_meetings 🔻کانال «گفتمان مقاومت» https://eitaa.com/RES_Discourse

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۳۴ ✅ بسم ‌الله‌ الرحمن الرحیم و به نستعین. در آستانه‌ی ولادت با سعادت و با خیر و برکت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها قرار داریم. خدمت عزیزان تبریک عرض می‌کنم. در محضر قرآن کریم و در خدمت سوره‌ی عنکبوت هستیم. جلسه‌ی امروز به بخش پایانی از سیاق دوم این سوره اختصاص دارد (تصویر بالا را مشاهده بفرمایید). در ابتدا، آیات ۳۸ تا ۴۴ تلاوت می‌شود و پس از ترجمه آیات، با کمک دوستان گرامی به نکته‌ها و پیام‌های آیات اشاره می‌کنیم. ان‌شاءالله 🔸در آیات ۳۸ تا ۴۴ به چه مطالبی اشاره شده است؟ ▫️در آیه ۳۸ به سرگذشت عبرت‌آموز قوم عاد و ثمود و عامل انحراف آنان اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: به آثار باستانی قوم عاد و ثمود بنگرید و از سرنوشت عذاب‌آلود آنان عبرت بگیرید. مراقب فریبکاری شیطان و تأثیر او در تغییر دیدتان باشید. از چشم بینا (عقل، فطرت و نبوت) استفاده کنید و به کج‌راهه نروید. ▫️در آیه ۳۹ به سرگذشت عبرت‌آموز موسی(ع) با سه مستکبر بزرگ اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: از سرنوشت مستکبران جهان درس عبرت بگیرید. مستکبران ثروتمند و قدرتمند جهان نیز نتوانستند بر خدا پیشی و سبقت بگیرند و اراده خود را تحمیل کنند. ▫️در آیه ۴۰ به نقش ظلم در هلاکت اقوام سرکش اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: عذاب، عکس العمل گناه و ستم انسان است. خدا ستمکاران را به شیوه‌های مختلفی مجازات می‌کند. خدا بر کسی ستم نمی‌کند و ستمکاری انسان‌ها از ناحیه‌ی خود آنهاست. گناه و ستم نکنید تا گرفتار عذاب نشوید. ▫️در آیات ۴۱ و ۴۲ با مثالی جالب، سُستی تکیه‌گاه مشرکان را آشکار می‌سازد و به علم و حکمت الهی اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: در زندگی، تکیه‌گاه‌های سُست انتخاب نکنید. هر سرپرستی غیر از خدا، ناپایدار است. از جهان حشرات و حیوانات برای امور تربیتی الهام بگیرید و مثال بزنید. خدا از شرک مشرکان آگاه است، ولی بر اساس حکمت و عزّت عمل می‌کند. ▫️در آیات ۴۳ و ۴۴ به فایده‌های مثال‌های قرآن و هدف‌داری آفرینش جهان اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: در مثال‌های قرآن تفکر کنید. فهم مثال‌های قرآن نیازمند دانش و تعقل است. جهان آفرینش هدف حقی دارد. مؤمنان در هدف‌داری جهان، نشانه‌ی خداشناسی را ببینند.

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۳۵ ✅ وَ عَاداً وَ ثَمُودَاْ وَ قَد تَّبَيَّنَ لَكُم مِّن مَّسَاكِنِهِمْ وَ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَ كَانُواْ مُسْتَبْصِرِينَ (۳۸) 🔹و (قوم) عاد و ثمود را نیز (هلاک كردیم)؛ و بى‌شک (بعضى) از خانه‌هاى مسكونى (مخروبه‌ى) آنان براى شما آشكار است؛ و شیطان اعمالشان را براى آنان زینت داد، پس آنان را از راه (خدا) باز داشت، در حالى كه (براى شناخت حقّ و باطل) بصیرت داشتند. 🔸ماجرای قوم عاد و پیامبرشان هود(ع) در آیه‌ی ۶۵ سوره اعراف و آیات ۵۰ به بعد سوره‌ی هود و برخی سوره‌های دیگر قرآن بیان شد و ماجرای قوم ثمود و پیامبرشان صالح(ع) در آیه‌ی ۷۳ سوره‌ی اعراف، آیه‌ی ۶۱ سوره‌ی هود و آیه‌ی ۲۱ به بعد سوره‌ی احقاف و برخی سوره‌های دیگر قرآن بیان گردید. 🔸در این آیه اشاره شده که پس از سرکشی قوم عاد و ثمود و هلاکت آنان، ویرانه‌های شهرهایشان در منظر شماست، چون مردم مکه هر سال برای تجارت به سوی شام می‌رفتند و از کنار سرزمین حجر که در شمال جزیرة‌العرب است می‌گذشتند و ویرانه‌ی شهر قوم را می‌دیدند و نیز هنگام مسافرت به یمن از کنار احقاف که در جنوب جزیرة‌العرب بود، می‌گذشتند و ویرانه‌های شهر قوم عاد را می‌دیدند. 🔸مقصود از بینا بودن اقوام عاد و ثمود چیست؟ (کانوا مستبصرین). برخی مفسران این تعبیر را به معنای داشتن عقل و درک کافی و برخی به معنای دارا بودن فطرت سالم و برخی به معنای راه‌نمایی پیامبران دانسته‌اند. ولی مانعی ندارد که مقصود آیه هر سه مطلب باشد؛ یعنی قوم عاد و ثمود با آن که فطرت و وجدان بیدار و عقل کافی و پیامبرانی هم چون هود و صالح علیهم السلام داشتند و جاهل قاصر نبودند، باز هم لجاجت کردن و به دنبال وسوسه‌های شیطان رفتند. ❇️ از پيام‌های آیه ▫️حفظ برخى آثار تاریخى، براى عبرت مردم لازم است. «تبیّن لكم من مساكنهم» ▫️زشتى‌هاى خود را خوب دیدن، دام شیطان است. «زیّن لهم الشّیطان اعمالهم» (غرور و خود بزرگ بینى و افتخار به ثروت و قدرت، جلوه‌هایى از تزیین شیطانى است.) ▫️تبلیغات و توجیهات مسموم فرهنگى، یكى از عوامل انحراف از حقّ است. «زیّن لهم الشّیطان... فصدّهم» ▫️انسان فطرتاً زینت و زیبایى را دوست دارد و شیطان از این گرایش درونى، سوء استفاده مى‌كند. «زیّن لهم الشّیطان... فصدّهم» ▫️انسان‌هاى بصیر و آگاه نیز در معرض اغفال شیطانند. «زیّن لهم الشّیطان... و كانوا مستبصرین» ▫️خداوند هیچ قومى را بدون دلیل و بیّنه، عذاب نمى‌كند. «عاداً و ثمود... و كانوا مستبصرین» ▫️مردم از طریق فطرت، عقل و ارشاد انبیا آگاه مى‌شوند، «كانوا مستبصرین» ولى شیطان هم بیكار نیست. «زیّن لهم الشّیطان ... فصدّهم»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۳۶ ✅ وَ قَارُونَ وَ فِرْعَوْنَ وَ هَامَانَ وَ لَقَدْ جَآءَهُم مُّوسَى بِالْبَيِّنَاتِ فَاسْتَكْبَرُواْ فِى الْأَرْضِ وَ مَا كَانُواْ سَابِقِينَ (۳۹) 🔹و قارون و فرعون و هامان را (نیز هلاک كردیم)؛ و به راستى موسى همراه دلایل روشن (و معجزات) به سوى آنان آمد، (ولى) آنان در زمین تكبّر و سركشى كردند، و (با این همه) نتوانستند (بر خدا) پیشى گیرند (و از عذاب الهى فرار كنند). (قارون، فرعون و هامان به ترتیب نماد زر، زور و تزویر بودند) 🔸«قارون»، مظهر ثروت‌اندوزی و غرور و غفلت بود که در برابر موسی(ع) ایستاد و با ثروت خویش فخرفروشی کرد و در پایان هلاک گردید. شرح ماجرای قارون در آیات ۷۶ تا ۸۱ سوره‌ی قصص آمده است. «فرعون»، از بزرگ‌ترین مستکبران جهان بود که در برابر موسی(ع) گردن‌کشی کرد و در نهایت غرق شد. شرح ماجرای فرعون در سوره‌های متعددی از قرآن از جمله بقره، اعراف، یونس، هود، اسراء، طه، شعراء، قصص و غافر بیان گردید. «هامان»، وزیر و فرمانده نظامی فرعون بود که الگوی کسانی است که همکار و یاور ستمکاران می‌شوند و بر نیروی نظامی خویش تکیه می‌کنند. آری، سرانجام او نیز غرق شد. شرح ماجرای هامان در آیه‌ی ۳۸ سوره قصص و ۳۶ سوره غافر آمده است. 🔸مقصود از عبارت «این سرکشان بر خدا پیشی نگرفتند»، آن است که آنان نتوانستند اراده‌ی خود را بر خدا تحمیل کنند و مسیر تاریخ را به نفع خویش تغییر دهند و نور حق را خاموش سازند، بلکه آنان پس از سرکشی نتوانستند از قلمرو حکومت الهی فرار کنند و از عذاب او رهایی یابند و آن‌گاه که خدا اراده کرد، هلاک شدند. ❇️ از پيام‌های آیه ▫️عاقبت استكبار، نابودى است و سرنوشت شوم آنان، درس عبرت است. «و قارون و فرعون و هامان ...» ▫️سنّت خداوند، اتمام حجّت و سپس مؤاخذه است. «جاءهم موسى بالبیّنات» ▫️جلوه‌هاى استكبار مختلف است؛ قارون مظهر مال‌پرستى بود و فرعون و هامان مظهر قدرت‌پرستى، ولى همه‌ى آنان در طغیان، سركشى و لجاجت با حقّ مشترک بودند. «و قارون و فرعون و هامان - فاستكبروا» ▫️زر و زور، در برابر قدرت خداوند عاجز و بى‌اثر است. «و ما كانوا سابقین»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۳۷ ✅ فَكُلّاً أَخَذْنَا بِذَنبِهِ فَمِنْهُم مَّنْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِ حَاصِباً وَ مِنْهُم مَّنْ أَخَذَتْهُ الصَّيْحَةُ وَ مِنْهُم مَّن خَسَفْنَا بِهِ الْأَرْضَ وَ مِنْهُمْ مَّنْ أَغْرَقْنَا وَ مَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَ لَكِن كَانُواْ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ (۴۰) 🔹پس هر یک (از آنان) را به (جرم) گناهش گرفتار (عذاب) كردیم، پس بر بعضى از آنان باد شدید ریگ‌افشان فرستادیم، و بعضى از آنان را صیحه‌ى آسمانى (و بانگ مرگبار) فرا گرفت، و برخى را در زمین فرو بردیم، و بعضى دیگر را غرق كردیم؛ و چنان نبود كه خداوند بر آنان ستم كند، بلكه خودشان بر خود ستم كردند. 🔸كلمه‌ى «حاصِب»، به معناى طوفان همراه با سنگریزه یا تگرگ و «خَسف»، به معناى فرو رفتن در زمین است. قوم عاد با طوفان شن نابود شدند؛ طوفانی که هفت شب و هشت روز ادامه داشت و خانه‌های آنان را در هم کوبید و همه را هلاک ساخت(حاقه/۵_۷)، قوم ثمود با بانگ و صیحه‌ى آسمانى که نتیجه‌ی صاعقه است و همراه با زمین‌لرزه‌ای شدید، نابود شدند(هود/۶۷)، قارون ثروتمند با فرو رفتن در زمین(قصص/۷۶_۸۱) و فرعون و هامان با غرق شدن در آب به هلاكت رسیدند، آبی که مایه‌ی حیات است عامل مرگ آنان شد. آرى، گاهى كیفر الهى از مسیر همین عوامل طبیعى است. 🔸در این آیه تأکید شده که عامل نابودی این اقوام و افراد سرکش همان گناهکاری و ستمکاری آنان بود. آنها با شرک‌ورزیدن، به خود ستم کردند و با سرکشی، بر مردم ستم کردند و برخی از آنان با ثروت‌اندوزی، بر مردم ستم اقتصادی روا داشتند. و در پابان آیه می‌فرماید که خدا حتی بر مستکبران عالم ستم نمی‌کند. خدا عادل است و نیازمند چیزی نیست تا بر کسی ستم کند و قدرت و اموال و جان او را بگیرد. ❇️ از پيام‌های آیه ▫️در شیوه‌ى تبلیغ، بعد از بیان مطالب و نمونه‌ها، جمع‌بندى و فهرست‌گویى، مفید و مؤثّر است. «فكلاًّ اخذنا بذنبه...» ▫️كیفر هر قومى متناسب با گناه آن قوم است. «فكلاًّ اخذنا بذنبه» ▫️تمام كیفرها به قیامت واگذار نشده است. (برخى اقوام در همین دنیا به كیفر گرفتار شده اند.) «فكلاًّ اخذنا ...» ▫️از مهلت دادن خدا مغرور نشویم كه عاقبت گناه، كیفر است. «فكلاًّ اخذنا بذنبه» ▫️دست خداوند براى انواع عذاب باز است. «حاصباً - خسفنا - اغرقنا» ▫️قهر الهى، عادلانه است. «و ما كان اللَّه لیظلمهم» ▫️سرنوشت هر كس در گرو اعمال خود اوست. «كانوا أنفسهم یظلمون» ▫️تكبّر در برابر حقّ، ظلم به خویشتن است. «كانوا أنفسهم یظلمون» ▫️زشت‌تر از ظلم، استمرار ظلم است. «كانوا أنفسهم یظلمون»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۳۸ ✅ مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُواْ مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَآءَ كَمَثَلِ الْعَنْكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتاً وَ إِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنكَبُوتِ لَوْ كَانُواْ يَعْلَمُونَ (۴۱) 🔹مَثَلِ كسانى كه غیر خدا را سرپرست خود برگزیدند، همانند مَثَل عنكبوت است كه (براى خود) خانه‌اى ساخته؛ و البتّه سست‌ترین خانه‌ها، خانه‌ى عنكبوت است اگر مى‌دانستند. 🔸به مناسبت این آیه، این سوره، عنكبوت نام گرفته است. از افلاطون نقل شده كه مگس حریص‌ترین حشره است كه براى معاش خود روى ترشى، شیرینى، آلودگى و زخم مى‌نشیند؛ ولى عنكبوت در گوشه‌اى مى‌تند و قناعت دارد، جالب این است كه خداوند فعّال‌ترین و حریص‌ترین حشره را طعمه گوشه‌گیرترین حشره قرار مى‌دهد، مگس با پاى خود به سراغ عنكبوت مى‌رود و او با تارهاى خود مگس را شكار مى‌كند. 🔸قرآن کریم در این آیه مثالی جالب از عنکبوت می‌زند، در مورد این مثال دو تفسیر شده است: مقصود خانه‌ی عنکبوت است که بسیار سُست است به طوری که با اشاره‌ی دست انسان پاره می‌شود، پس دوستی و سرپرستی غیر الهی نیز این‌گونه است یا مقصود خانواده‌ی عنکبوت است؛ چرا که در برخی انواع عنکبوت‌ها، بعد از ازدواج، عنکبوت ماده، عنکبوت نر را می‌کشد، از این‌رو می‌توان گفت سُست‌ترین خانواده‌ها، خانواده‌ی عنکبوت است که به این سهولت از هم فرو می‌پاشد و در این آیه دوستی‌های غیر الهی به دوستی خانواده‌ی عنکبوت تشبیه شده که کم‌دوام است و منتهی به دشمنی می‌گردد. ❇️ از پيام‌های آیه ▫️استفاده از مثل، یكى از بهترین شیوه‌ها در تعلیم و تربیت است، «مثل الّذین ...» و بهترین مثال‌ها، مثالى است كه در همه‌ى زمان‌ها و مكان‌ها و براى همه‌ى اقشار مردم ملموس باشد. «كمثل العنكبوت» ▫️بناى شرک، مانند خانه‌ى عنكبوت سست و بى‌اساس است. «مثل الّذین... كمثل العنكبوت...» ▫️عنكبوت، در اماكن متروكه خانه مى‌سازد؛ شرک نیز در روح‌هاى دور از خدا جا گرفته و تأثیر مى‌گذارد. «دون اللَّه - كمثل العنكبوت» ▫️خانه‌ى عنكبوت، تنها اسم خانه را دارد؛ غیر خدا نیز اسم‌هایى بیش نیستند. «دون اللَّه - أوهن البیوت» ▫️عنكبوت، در عالم خود خیال مى‌كند كه خانه دارد و خانه‌اش در برابر حوادث مقاوم است؛ مشرک نیز به چنین توهّمى دچار است. «أوهن البیوت» ▫️ولایت الهى، بنیانى مرصوص و بنایى آهنین دارد، «كانّهم بنیان مرصوص»(صف/۴) امّا ولایت غیر خدا، بسیار سست است. «أوهن البیوت» ▫️گاهى انگیزه‌ها، خیالات و دوستى‌ها، مانع فهمیدن حقّ است. «لو كانوا یعلمون» (چنانكه مى‌گویند: «حبّ الشىء یعمى و یصمّ»، برخى علاقه‌ها، انسان را كور و كر مى‌كند.) ▫️مشركان از سر جهل و بى‌خبرى به سراغ غیر خدا مى‌روند. «لو كانوا یعلمون»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۳۹ ✅ إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يَدْعُونَ مِن دُونِهِ مِن شَىْءٍ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (۴۲) 🔹همانا خدا آنچه را غیر از او مى‌خوانند، هر چه باشد مى‌داند، او عزیز و حكیم است. 🔸در آیه ۴۱ از معبودان مشرکان با واژه‌ی «اولیاء» یاد شده است، شاید این تعبیر اشاره به بت‌ها و پیشوایان مستکبر است و آیه «شرک در ولایت» را نفی می‌کند. مشرکان ناآگاه‌اند و نمی‌دانند که تکیه‌گاه‌ها و معبودان آنان تا چه اندازه سُست هستند و همین جهل آنهاست که آنان را به گمراهی کشانده است. مشرکان با اختیار خود سرپرستی معبودان و مستکبران را می‌پذیرند و به بیراهه می‌روند. 🔸در این آیات به سه صفت علم، حکمت و عزت الهی اشاره شده است، یعنی خدا از شرک مخفی و بهانه‌های مشرکان هم آگاه است که می‌گویند: ما این بت‌ها را سمبل می‌دانیم و آنها را برای خودشان نمی‌پرستیم، بلکه سود و زیان ما در دست آنهاست. ولی در همان حال که خدا عزیز و شکست‌ناپذیر است به مشرکان مهلت می‌دهد تا شاید هدایت گردند و یا حجت بر آنان تمام شود. ❇️ از پيام‌های آیه ▫️گرایش‌هاى غیر الهى انسان، زیر نظر خداست، خود را براى پاسخگویى آماده كنیم. «انّ اللّه یعلم ما یدعون...» ▫️تشبیه شرک به تار عنكبوت، برخاسته از علم خداوند است. «كمثل العنكبوت... انّ اللّه یعلم ما یدعون...» ▫️به جاى تكیه بر غیر خدا كه مانند خانه‌ى عنكبوت سُست و بى‌اساس است، به خداوند قوى و شكست ناپذیر توكّل كنیم. «و هو العزیز الحكیم» ▫️توجّه ما به دیگران، به خداوند ضررى نمى‌رساند. «و هو العزیز» ▫️عزّت خداوند همراه با حكمت است. (نه این كه یک قدرت و صلابت بى‌منطق و حكمت باشد.) «العزیز الحكیم»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۴۰ ✅ وَ تِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ وَ مَا يَعْقِلُهَآ إِلَّا الْعَالِمُونَ. خَلَقَ اللَّهُ السَّمَٰوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِنَّ فِى ذَلِكَ لَآيَةً لِّلْمُؤْمِنِينَ (۴۳_۴۴) 🔹و این مثل‌ها را براى مردم مى‌زنیم؛ امّا جز دانشمندان و آگاهان، كسى آن را درک نمى‌كند. خداوند آسمان‌ها و زمین را به حقّ آفرید، همانا در این آفرینش، براى اهل ایمان نشانه‌ى قطعى است. 🔸برخی از مخالفان اسلام اشکال می‌کردند که چگونه خدایی که آفریدگار آسمان‌ها و زمین است به حشره‌ی کوچکی هم‌چون عنکبوت مثال می‌زند، این آیه به آنان پاسخ داد و اشاره کرد که این مثال‌ها برای تفکر و عبرت‌آموزی است. مثال‌های حکمت‌آمیز قرآن برای افراد خردمند معنادار است، چون آنان در مورد این مثال‌ها تفکر و آنها را درک می‌کنند. اهمیت مثال به بزرگی و کوچکی مورد مثال نیست، بلکه در انطباق آن بر مقصود و ظرافت‌های آن است. 🔸در این آیات به هدف‌داری جهان اشاره شده است؛ یعنی خدا بر آفرینش آسمان و زمین و یا حتی حشره‌ای مثل عنکبوت هدفی را دنبال کرده است و اگر به این امور مثال می‌زند، کار باطل و بیهوده نمی‌کند، بلکه این مثال‌ها هم برای بیان حق است. غیر از خدا، هر كس و هر چیز مانند خانه عنكبوت، سست، ناپایدار و فانى است امّا خداوند؛ ➖هم عالم است: «یعلم ما یدعون» ➖هم عزیز و حكیم است: «و هو العزیز الحكیم» ➖هم آفریدگار هستى است: «خلق اللَّه ...» ❇️ از پیام‌های آیات ▫️مَثَل‌هاى قرآن، عمیق است و باید علاوه بر عموم مردم، دانشمندان نیز در عمق آن بیاندیشند. «نضربها للنّاس و ما یعقلها الّا العالمون» ▫️خداوند براى دریافت نكات دقیق قرآن، مردم را به تحصیل علم تشویق مى‌كند. «و ما یعقلها الّا العالمون» ▫️آفرینش جهان، هدفدار است؛ «بالحقّ» نگاه ما به جهان نیز باید هدفدار باشد. «لآیةً» ▫️مادّیون در پدیده‌ها متوقّف مى‌شوند، ولى خداپرستان از پدیده‌ها عبور مى‌كنند و به شناخت خدا مى‌رسند. «لآیةً» ▫️ایمان، از شرایط درک حقایق هستى است. «انّ فى ذلك لآیة للمؤمنین»

🟢 سلام بر دوستانِ قرآنی! 🔹دویست‌وبیست‌و‌پنجمین جلسهٔ قرآن کریم 🔸چهار‌شنبه: ۵ دی‌ماه ۱۴۰۳ ⬅️ شروع جلسه: با اقامه‌ی نماز جماعت 📚 موضوع: آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / جلسه‌ی پنجم 🔻کانال «تدبّر در قرآن» https://eitaa.com/TI_Quran 🔻کانال «آشنایی با سوره‌های قرآن» https://eitaa.com/Quran_meetings 🔻کانال «گفتمان مقاومت» https://eitaa.com/RES_Discourse

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۴۱ ✅ بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین. در محضر قرآن کریم و در خدمت سوره‌ی عنکبوت هستیم. در این جلسه، بخش اول از سیاق سوم را مطرح می‌کنیم. در ابتدا، آیات ۴۵ تا ۵۵ تلاوت می‌شود و در ادامه با ذکر ترجمه آیات، به کمک دوستان، آموزه‌ها و پیام‌های آیات بیان خواهد شد. ان‌شاءالله 🔸در آیات ۴۵ تا ۵۵ به چه مطالبی اشاره شده است؟ ▫️در آیه‌ی ۴۵ به نقش اجتماعی نماز در نفی آلودگی‌ها و عظمت یاد خدا اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: با تلاوت قرآن؛ آموزش ببینید و با اقامه‌ی نماز؛ پرورش یابید. برپایی نماز از عوامل پاکی انسان و جامعه است. یاد خدا، والاترین ثمره‌ی نماز است. خدا از کارهای زیرکانه‌ی شما آگاه است. ▫️در آیه‌ی ۴۶ به روش گفتمان سازنده‌ی بین ادیان و اصول زیربنایی آن اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: به گفتمان سازنده بین ادیان بپردازید. زیربنای گفت‌و‌گوی بین ادیان، اصول سه‌گانه‌ی مشترک؛ ایمان به وحی، معبود واحد و تسلیم در برابر خدا باشد. با روش نیکو و سازنده با اهل کتاب بحث و گفت‌و‌گو کنید. با ستمکاران اهل کتاب، مدارا نکنید. ▫️در آیه‌ی ۴۷ به واکنش‌های متفاوت در برابر قرآن اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: قرآن نیز بر اساس اصول مشترک ادیان الهی نازل شده است. آیات قرآن را انکار نکنید که جز کافرانِ حق‌پوش آن را انکار نمی‌کنند. ▫️در آیه‌ی ۴۸ با اشاره به درس‌ناخواندگی و خط ننوشتن پیامبر اکرم(ص)، به ردّ شبهات مخالفان در مورد قرآن می‌پردازد. 🔹آموزه‌ها: نگار من که به مکتب نرفت و خط ننوشت / به غمزه مسأله‌آموز صد مدرّس شد. حقانیت قرآن و دعوت پیامبر(ص) را در سوابق و شخصیت پیامبر(ص) ببینید. ▫️در آیه‌ی ۴۹ به جایگاه واقعی قرآن و نقش ستمکاران در انکار آن اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: هر کس می‌خواهد قرآن در دلش جای گیرد، اهل علم و معرفت شود. ستمکاری، باعث انکار آیات قرآن می‌شود. ▫️در آیات ۵۰ تا ۵۲ به معجزه‌خواهی بهانه‌جویانه‌ی مشرکان پاسخ داده و ویژگی‌های قرآن و داوری خدا و زیانکاری کافران را یادآور می‌شود. 🔹آموزه‌ها: مخالفان اسلام، بهانه‌جو هستند. وظیفه‌ی رهبران الهی هشدارگری و روشنگری و پاسخ‌گویی به بهانه‌های مخالفان است. قرآن معجزه‌ای است که راه هرگونه بهانه‌جویی و ‌معجزه‌خواهی را بر مخالفان می‌بندد. حق‌باوران از ذکر و رحمت بودن قرآن استفاده کنند. از گواهی خدای آگاه بر همه چیز، پروا کنید و دست از بهانه‌جویی بردارید. باطل‌گرایی و کفر، از عوامل زیانکاری هستند. ▫️در آیات ۵۳ تا ۵۵ به بهانه‌جویی دیگر کافران در مورد عذاب‌خواهی پاسخ داده و به آنان هشدار می‌دهد. 🔹آموزه‌ها: به بهانه‌جویی‌های مخالفان پاسخ گویید. عذاب الهی زمان مشخصی دارد و هر لحظه ممکن است آن زمان فرا رسد، پس مراقب رفتار و گفتار خویش باشید. فرجامِ عذاب‌آلودی در انتظار کافران است.