🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۸ ✅ وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ حُسْناً وَ إِن جَاهَدَاكَ لِتُشْرِكَ بِى مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَآ إِلَىَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكْم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (۸) 🔹و به انسان سفارش كردیم كه به پدر و مادر خود نیكى كند، و اگر آن دو كوشیدند تا چیزى را كه بدان علم ندارى شریک من سازى، از ایشان اطاعت مكن، سرانجامِ شما به سوى من است، پس شما را از (حقیقت) آنچه انجام مى‌دادید آگاه خواهم ساخت. 🔸مشابه این آیه در آیات ۱۵ و ۱۶ سوره‌ی لقمان آمده است و مضمون کلّی آیه آن است که اگر پدر و مادر کسی مشرک بودند، نباید در شرک از آنان پیروی کرد ولی این مطلب نباید موجب بدرفتاری با پدر و مادر شود. در این آیه وظیفه‌ی انسان در هنگام تضاد پیوند‌های عاطفی با پیوندهای الهی بیان شده است؛ یعنی اگر پیوند خویشاوندی انسان با پدر و مادر عامل قطع پیوند او با خدا و روی آوردن او به شرک می‌گردد، پیوند الهی مقدّم است و انسان نباید دستور پدر و مادر را بر دستور خدا مقدّم بدارد و دست از توحید بردارد. امام علی علیه السلام فرمودند: لا طاعة لمخلوق فی معصیة الخالق (کلمه قصار ۱۶۵) (یادآوری: در جلسه قرآن از آیه‌ی ۲۴ سوره توبه به عنوان «تعلّق‌سنج» یاد کردیم، مراجعه کنید) ❇️ از پيام‌های آیه ▫️نیكى به والدین یک امر انسانى است، نه فقط ایمانى. «و وصّینا الانسان» ▫️احسان و نیكى به والدین، بدون قید و شرط است. «حُسناً» (شرطِ نژادى، سِنّى، منطقه‌اى، علمى، اجتماعى، سیاسى، اقتصادى و ایمانى ندارد، حتّى اگر كافر و مشرک باشند، باید احسان كرد.) ▫️والدین منحرف براى انحراف فرزندان، كوشش مى‌كنند. «جاهداک» ▫️از احترامِ دیگران، سوء استفاده نكنیم. (والدین نباید به خاطر احترام‌گزارى فرزندانشان، آنان را به شرک دعوت كنند.) «و اِن جاهداک» ▫️فرزندان، باید قدرت انتخاب تفكّر صحیح را داشته باشند. «جاهداک لتشرک بى... فلا تطعهما» ▫️شرک، برهان و استدلال علمى ندارد. «ما لیس لک به علم» ▫️در مسأله توحید و شرک، با هیچ‌كس كنار نیاییم و سازش نكنیم. «فلا تطعهما» ▫️احسان به والدین، مطلق و همیشگى است؛ امّا اطاعت از والدین، مشروط به آن است كه انسان را از خدا دور نكنند. «فلا تطعهما» ▫️ایمان به معاد، ضامن اجراى توصیه‌هاى الهى است. «وصّینا... الّى مرجعكم» ▫️خداوند به همه‌ى كارهاى انسان آگاه است. «فاُنبّئكم بما كنتم تعملون»

🔴 آشنایی با سوره عنکبوت / ۹ ✅ وَ الَّذِينَ آمَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِى الصَّالِحِينَ (۹) 🔹و كسانى كه ایمان‌آورده و كارهاى شایسته انجام داده‌اند، بى‌شک آنان را در زمره‌ى شایستگان در مى‌آوریم. 🔸مراد از مؤمنان در این آیه، با توجّه به آیه‌ى گذشته، فرزندانى هستند كه تحت سلطه‌ى والدین، به شرک دعوت مى‌شوند، كه اگر مقاومت كنند و براى حفظ ایمان خود از خانه و منطقه آواره شوند، هرچند دورى از پدر و مادر براى آنان سخت است؛ امّا خداوند در عوض، در روز قیامت آنان را در زمره‌ى صالحان وارد خواهد كرد.(تفسیر المیزان). 🔸در دو آیه‌ى قبل بیان شد كه پاداش ایمان و عمل صالح، پوشیده‌شدن گناهان و دریافت جزاى نیكوست. در این آیه به عنوان سومین نتیجه و اثر مى‌فرماید: كسانى كه اهل ایمان و عمل صالح باشند، در زمره‌ى افراد صالح نیز قرار مى‌گیرند. در آیات دیگر قرآن مى‌خوانیم: ملحق شدن به صالحان، از جمله دعاهاى حضرت ابراهیم(ع) و حضرت یوسف(ع) است: «الحقنى بالصّالحین» (یوسف/۱۰۱ و شعراء/۸۳) 🔸ایمان و عمل صالح به روح انسان رنگ می‌دهد و او را در ردیف صالحان قرار می‌دهد؛ یعنی انسان به مرحله‌ای می‌رسد که هم‌نشین و همراه شایستگان درگاه الهی می‌شود و این یک ارزش و امتیاز برای او به شمار می‌آید؛ چرا که کمال هم‌نشین در انسان اثر می‌کند و مجالست با شایستگان، انسان را به سوی صفات عالی و شایسته سوق می‌دهد و تأثیرات روانی و اجتماعی برای انسان به همراه دارد و به شخصیت او ارزش بیش‌تری می‌دهد. ❇️ از پيام‌های آیه ▫️ایمان از عمل جدا نیست. «آمنوا و عملوا» ▫️صِرف كار نیک، انسان را در زمره‌ى نیكوكاران قرار نمى‌دهد. كار نیكى كه از ایمان به خدا برخیزد ارزشمند است. «آمنوا... لندخلنّهم فى الصالحین»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۱۰ ✅ وَ مِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ فَإِذَآ أُوذِىَ فِى اللَّهِ جَعَلَ فِتْنَةَ النَّاسِ كَعَذَابِ اللَّهِ وَ لَئِن جَآءَ نَصْرٌ مِّن رَّبِّكَ لَيَقُولُنَّ إِنَّا كُنَّا مَعَكُمْ أَوَ لَيْسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِمَا فِى صُدُورِ الْعَالَمِين. وَ لَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ وَ لَيَعْلَمَنَّ الْمُنَافِقِينَ (۱۰_۱۱) 🔹و برخى از مردم (به زبان) مى‌گویند: به خداوند ایمان آورده‌ایم، پس هرگاه در راه خدا آزار ببینند، اذیّت و آزار مردم را به عنوان عذاب خداوند قرار مى‌دهند، و اگر از جانب پروردگارت یارى و پیروزى رسد، با تأكید مى‌گویند: ما با شما بودیم. آیا (نمى‌دانند كه هیچ كس از) خدا به آنچه در دلهاى جهانیان مى‌گذرد، آگاه‌تر نیست؟. و قطعاً خدا كسانى را كه ایمان آورده مى‌شناسد، و منافقان را (نیز) مى‌شناسد. 🔸منافقان شخصیتی دوگانه دارند و از آن‌جا که ایمان واقعی و ثابت ندارند، در پیروزی‌ها و کام‌یابی‌ها خود را شریک مؤمنان می‌دانند، اما در هنگام مشکلات و فتنه‌ها عقب‌گرد می‌کنند و دست از ایمان برمی‌دارند. بنابر قول مشهور، سوره‌ی عنکبوت در مکّه نازل شده است ولی در همان محیط از منافقان سخن می‌گوید و این نشان می‌دهد که خط نفاق از مکّه شروع شده و در مدینه ادامه یافته و شدّت گرفته است، به طوری که منافقان در مدینه به صورت گروهی منسجم و توطئه‌گر درآمدند. 🔸در این آیه به پیروزی پیامبر اکرم(ص) در مکّه اشاره شده است، این پیروزی اشاره به چه مطلبی است؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت که اولاً، در این آیه مطلب به صورت شرطی بیان شده که «اگر خدا در آینده به تو پیروزی بدهد» و این مطلب دلیل بر تحقّق آن در مکّه نیست. و ثانیاً، مسلمانان در مکّه پیروزی‌های غیر نظامی داشتند؛ هم‌چون پیروزی تبلیغاتی و پیشرفت اسلام در میان مردم. 🔸در این آیه از آزارهای مردم با عنوان «فتنه» یاد شده است، ولی از مجازات الهی با عنوان «عذاب» یاد شده است. این اختلاف تعبیر اشاره به آن است که آزارهای مردم در حقیقت عذاب نیست، بلکه وسیله‌ی آزمایش و تکامل انسان و جزیی از برنامه‌ی کلّی امتحان الهی است، پس نباید این آزارها عذاب الهی به شمار آید و بهانه‌ای برای دست برداشتن از ایمان شود. عذاب الهی معمولاً کیفر عملکرد افراد کافر و ناسپاس است، در حالی که فتنه‌ها و مشکلات و آزمایش‌ها برای مؤمنان است و نیز عذاب الهی هنگامی که فرود آید، راه فراری از آن نیست، در حالی که انسان می‌تواند در برابر مشکلات و فتنه‌ها مقاومت کند و بر آنها پیروز شود و از امتحان الهی سربلند بیرون آید. (ادامه دارد)

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۱۱ 🔹ادامه‌ی توضیحات آیات ۱۰ و ۱۱ 🔸ظاهراً مراد از «العالمین» هر موجود باشعور از جنّ، ملک و انسان است (تفسیر المیزان). در اوّلین آیه‌ى این سوره خواندیم كه گمان نكنید بدون آزمایش، اظهار ایمان شما را مى‌پذیریم: «أحسب النّاس أن یتركوا ...» این آیه یكى از نمونه‌هاى آزمایش را بیان مى‌كند. در آیه ى قبل ذكر شد كه منافقان با تأكید، همگامى خود را با مؤمنان و توده‌ى مردم بیان مى‌كردند: «انّا كنّا معكم»، در این آیه، خداوند نیز با تأكید مى‌فرماید: من همه را مى‌شناسم: «ولیعلمنّ اللّه». با این كه خداوند به درون همه آگاه است و مؤمن و منافق را مى‌شناسد؛ امّا با فتنه و آزمایش آنان را از یكدیگر تمییز مى‌دهد.(تفسیر المیزان). ❇️ از پيام‌های آیات ۱۰ و ۱۱ ▫️اظهار ایمان برخى از مردم، زبانى است، نه قلبى. «و مِن الناس مَن یقول آمنّا» ▫️گاهى ایمان، اذیّت و آزار مردم را بدنبال دارد كه باید تحمّل كرد. «آمنّا - اوذى فى اللَّه» ▫️مؤمن، مقاوم است. «و لنصبرنّ على ما اذیتمونا» (ابراهیم/۱۲) ولى منافق، ناپایدار است. «فاذا اوذى ... جعل...» ▫️ایمان واقعى در هنگام سختى‌ها روشن مى‌شود. «فاذا اوذى فى اللَّه» حضرت على علیه السلام مى‌فرماید: «فى تقلّب الاحوال علم جواهر الرّجال»(نهج‌البلاغه) در فراز و نشیب‌ها و حالات گوناگون، جوهره‌ى انسان آشكار مى‌شود. ▫️منافق، فرصت‌طلب است و به هنگام پیروزى خود را مؤمن مى‌داند، و در گرفتن مزایا، اصرار مى‌ورزد. «لیقولنّ انّا كنّا معكم» ▫️تظاهر و نهان‌كارى سودى ندارد، خداوند از درون همه آگاه است. «أولیس اللَّه باعلم بما فى صدور العالمین» ▫️ایمان به علم الهى، عامل دست برداشتن از نفاق است. «و لیعلمنّ المنافقین» ▫️مؤمنان واقعى و دروغین را تنها خدا مى‌شناسد. «و لیعلمنّ اللّه الّذین آمنوا و لیعلمنّ المنافقین»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۱۲ ✅ وَ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُواْ لِلَّذِينَ آمَنُواْ اتَّبِعُواْ سَبِيلَنَا وَ لْنَحْمِلْ خَطَايَاكُمْ وَ مَا هُم بِحَامِلِينَ مِنْ خَطَايَاهُمْ مِّن شَىْءٍ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ (۱۲) 🔹و كسانى كه كافر شده‌اند، به كسانى كه ایمان آوردند، گفتند: شما راه ما را پیروى كنید، (اگر گناهى داشته باشد) ما گناهان شما را بر عهده مى‌گیریم. در حالى كه چیزى از گناهانشان را عهده‌دار نیستند؛ قطعاً آنان دروغگویانند. 🔸منحرفان براى دعوت و تشویق دیگران به كار خلاف مى‌گویند: اگر این كار گناهى دارد به گردن ما. در حالى كه هیچ‌كس نمى‌تواند گناه دیگرى را به عهده بگیرد: «و لْنَحمل خطایاكم و ما هم بحاملین». شاید بتوان گفت: كفّار كه علاقه دارند مردم از ایمانشان دست بردارند: «وَدَّ كثیرٌ من اهل الكتاب لو یَرُدّونَكم من بعد ایمانكم كُفّارا»(بقره/۱۰۹)، كار خود را در چند مرحله انجام مى‌دهند: الف: با آزار مؤمنان، مانع ایمان آوردن آنان مى‌شوند: «یصدّون عن سبیل اللَّه» (حج/۲۵، اعراف/۴۵) ب: جنگ به راه مى‌اندازند: «لا یزالون یقاتلونكم حتّى یردّوكم عن دینكم اِن استطاعوا» (بقره/۲۱۷) ج: مى‌گویند: شما لااقل در عمل پیرو ما باشید: «اتّبعوا سبیلنا» كه اگر چنین نمودید، دیگر آزار و اذیّتى نمى‌شوید و ما تمام مسئولیّت ارتداد شما را بر عهده مى‌گیریم: «و لْنَحمل خطایاكم» د: اگر به هیچ یک از كارهاى فوق موفّق نشدند، دوست دارند حداقل با آنان مداهنه و سازش كنید: «ودّوا لو تدهن فیدهنون» (قلم/۹) ❇️ از پيام‌های آیه ▫️دشمنان، از شما دست بر نمى‌دارند و اهداف خود را تبلیغ مى‌كنند. (مسلمانان هم گرفتار شكنجه و آزار جسمى كفّار بودند، «فتنة الناس» و هم مورد تهاجم فرهنگى، تبلیغاتى و روانى آنان.) «و قال الّذین كفروا للّذین آمنوا اتّبعوا سبیلنا» ▫️ارتداد و بازگشت به كفر، گناه بزرگى است كه كفّار ادّعا مى‌كنند جبران مى‌كنند. «و لْنَحمل خطایاكم» ▫️در جهان بینى اسلام، هیچ كس بار كسى را به دوش نمى‌كشد. «و لا تزر وازرة وزر اُخرى»(انعام/۱۶۴) ولى در تفكّر دیگران چنین نیست. «و لْنَحمل خطایاكم» (هنوز كلیسا، گناهان دیگران را مى‌خرد!) ▫️وعده‌هاى كفّار و شیطان، تو خالى و بى‌اساس است. «و ماهم بحاملین» (شیطان نیز به انسان دستور مى‌دهد كفر ورزد، ولى بعد از كفر ورزیدن، او را رها مى‌كند. «اذ قال للانسان اكفر فلمّا كفر قال انّى برىٌ منک»(حشر/۱۶)

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۱۳ ✅ وَ لَيَحْمِلُنَّ أَثْقَالَهُمْ و َأَثْقَالًا مَّعَ أَثْقَالِهِمْ وَ لَيُسْئَلُنَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَمَّا كَانُواْ يَفْتَرُونَ (۱۴) 🔹بى‌شک آنان هم بار (خطاى) خودشان و (هم) بارهاى دیگر را با بار خود بر دوش خواهند كشید، و مسلّماً در روز قیامت از آنچه به دروغ مى‌بافتند بازخواست خواهند شد. 🔸سؤال: چگونه در آیه قبل فرمود: كسى بار گناه دیگرى را حمل نمى‌كند و در این آیه مى‌فرماید: گمراه‌كنندگان، بار گناه دیگرى را حمل مى‌كنند؟! پاسخ: آیه اول در جواب كفّارى بود كه به مسلمانان مى‌گفتند: شما از ما پیروى كنید، گناه شما به گردن ما و شما هیچ مسئولیّتى ندارید، خداوند فرمود: این چنین نیست و هر كس مسئول گناهان خود است؛ امّا این آیه مى‌فرماید: فرد اغفال شده مسئول كار خود است؛ ولى اغفال‌كننده علاوه بر مسئولیّت كار خود، مسئول گناهان اغفال‌شدگان نیز هست، بدون آنكه چیزى از گناه اغفال شده كم شود. در تفاسیر درّالمنثور و نمونه روایات متعدّدى آمده است كه هر كس در كار خوب یا بدى راه را براى دیگران باز كند، علاوه بر پاداش یا كیفرى كه به هریک از عمل كنندگان و پویندگان آن راه مى‌دهند، پاداش یا كیفرى نیز به راهنما، مؤسّس و پایه‌گذار آن مى‌دهند. ❇️ از پيام‌های آیه ▫️منحرف‌كنندگان، بار منحرف‌شدگان را نیز بر دوش مى‌كشند. «اثقالاً مع اثقالهم» ▫️منحرف‌كردن دیگران، بار سنگینى را بر دوش انسان مى‌گذارد. «اثقالا» ▫️بار گناه، سنگین است. «اثقالهم» ▫️دروغ بستن به خدا و پیامبر(ص)، روش كفّار است. «كانوا یفترون»

🟢 سلام بر دوستانِ قرآنی! 🔹دویست‌وبیست‌و‌دومین جلسهٔ قرآن کریم 🔸چهار‌شنبه: ۱۴ آذرماه ۱۴۰۳ ⬅️ شروع جلسه: با اقامه‌ی نماز جماعت 📚 موضوع: آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / جلسه‌ی دوم 🔻کانال «تدبّر در قرآن» https://eitaa.com/TI_Quran 🔻کانال «آشنایی با سوره‌های قرآن» https://eitaa.com/Quran_meetings 🔻کانال «گفتمان مقاومت» https://eitaa.com/RES_Discourse

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۱۴ ✅ بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین. شهادت مظلومانه حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها، هم‌چنین درگذشت برادر عزیزمان جناب دکتر ریحانی را تسلیت عرض می‌کنم. در محضر قرآن کریم و در خدمت سوره‌ی عنکبوت هستیم. همان‌طور که در تصویر مشاهده می‌کنید آیات ۱۴ تا ۴۴ در سیاق دوم قرار دارد و با توجه به تعداد آیات این بخش از سوره، مطالب سیاق دوم در سه جلسه مطرح خواهد شد. در ابتدا، آیات ۱۴ تا ۲۷ تلاوت می‌شود و پس از ترجمه آیات؛ با کمک دوستان، نکته‌ها و پیام‌های آیات بیان می‌گردد. ان‌شاءالله 🔸در آیات ۱۴ تا ۲۷ به چه مطالبی اشاره شده است؟ / بخش اول ▫️در آیات ۱۴ و ۱۵ به رسالت نوح(ع) و نابودی عبرت‌آموز ستمکاران و نجات مؤمنان قوم او اشاره کرده است. 🔹آموزه‌ها: ستمکاری عامل نزول عذاب الهی و هلاکت است. از سرگذشت قوم نوح(ع) و فرجام کافران و مؤمنان درس عبرت بگیرید. صبر و تلاش طولانی نوح(ع) الگویی برای رهبران الهی و مبلغان دینی است. ▫️در آیه ۱۶ به سرنوشت ابراهیم(ع) و دعوت توحیدی او اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: توحید و تقوا را سرلوحه‌ی برنامه‌های خود قرار دهید، که ابن‌کار برای شما بهتر است. آگاهی، زیر‌ساخت هدایت جامعه است. ▫️در آیه ۱۷ به استدلال‌های ابراهیم(ع) برای نفی شرک و بت‌پرستی اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: بت‌پرستی، نوعی دروغ‌آفرینی است. کسی را بپرستید و سپاس‌گزاری کنید که فرجام شما به سوی او و رزق شما به دست اوست. ▫️در آیه ۱۸ وظیفه‌ی پیامبران و مخالفت‌های مردم را یادآور می‌شود. 🔹آموزه‌ها: رهبران و مبلغان الهی از مخالفت دیگران نگران نباشند که این شیوه‌ی تاریخی مشرکان است. وظیفه‌ی رهبران الهی، پیام‌رسانی و روشنگری است. ▫️در آیات ۱۹ و ۲۰ با سفارش به جهان‌گردی، انسان‌ها را متوجه آغاز و انجام آفرینش می‌کند. 🔹آموزه‌ها: با مطالعه در آغاز خلقت، به فرجام آن پی ببرید. قدرت خدا نامحدود و معاد برای او آسان است. به جهانگردی هدفمند بپردازید. هدف گردشگری و سیر و سفر را شناخت بهتر توحید و معاد قرار دهید. (ادامه دارد)

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۱۵ 🔸در آیات ۱۴ تا ۲۷ به چه مطالبی اشاره شده است؟ / بخش دوم ▫️در آیات ۲۱ و ۲۲ به قدرت خدا برای رحمت و عذاب انسان‌ها و ناتوانی آنها در برابر آن اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: قدرت خدا در مورد عذاب و رحمت محدود نیست. فرار از تحت حکومت خدا ممکن نیست. بازگشت شما به سوی خدای قدرتمند است که هیچ یاوری و راه فراری به سوی غیر او ندارید(پس مراقب عقاید و اعمال خود باشید). در اندیشه‌ی امدادگیری از غیر خدا و راه گریز از قدرت او نباشید. ▫️در آیه ۲۳ به ناامیدی و کیفر کافران اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: توحید و معاد را انکار نکنید که گرفتار یأس و محرومیت از رحمت الهی می‌شوید. کفر، زمینه‌ساز عذاب اخروی است. ▫️در آیه ۲۴ به پاسخ غیرمنطقی و تهدید‌آمیز مشرکان به ابراهیم(ع) و نجات عبرت‌آموز او اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: مخالفان دین، پاسخ منطقی در برابر رهبران الهی ندارند. مخالفان رهبران الهی، خشونت‌طلب‌اند. خدا دوستان خود را در چنگال دشمنان تنها نمی‌گذارد و آنان را نجات می‌دهد. از سرگذشت ابراهیم(ع) درس عبرت بگیرید. ▫️در آیه ۲۵ به سخنان ابراهیم(ع) در مورد برخی اهداف بت‌پرستان و فرجام عذاب‌آلود آنان اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: شرک، در دنیا؛ محور دوستی مشرکان و در رستاخیز؛ محور دشمنی آنان است. فرجام مشرکان، تنهایی و آتش است. رهبران و مبلغان الهی دست از مبارزه با شرک برندارند و به افشاگری و هشدارگری بپردازند. ▫️در آیه ۲۶ به پیامد قیام ابراهیم(ع) و ایمان لوط(ع) به او اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: مقصود هجرت، پروردگار است. رهبران و مبلغان الهی به ایمان آوردن افراد برجسته توجه کنند. ▫️در آیه ۲۷ به مواهب الهی به ابراهیم(ع) در دنیا و آخرت اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: فرزند و نسل خوب از مواهب الهی است. خدا پاداش مبارزان مهاجر را در دنیا و آخرت عطا می‌کند. بکوشید در رستاخیز از جمله‌ی شایستگان باشید.

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۱۶ ✅ وَ لَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحاً إِلَى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلَّا خَمْسِينَ عَاماً فَأَخَذَهُمُ الطُّوفَانُ وَ هُمْ ظَالِمُونَ. فَأَنجَيْنَاهُ وَ أَصْحَابَ السَّفِينَةِ وَ جَعَلْنَاهَآ آيَةً لِّلْعَالَمِينَ (۱۴_۱۵) 🔹و به راستى نوح را به سوى قومش فرستادیم، پس در میان آنان، هزار سال به استثناى پنجاه سال درنگ كرد، (ولى جز اندكى از مردم به سخن او گوش ندادند) پس طوفان (قهر خداوند) آنان را در حالى كه ستمگر بودند فرا گرفت. پس او و سرنشینان كشتى را نجات دادیم و آن (ماجرا) را براى جهانیان، نشانه‌ى (عبرت) قرار دادیم. 🔸در آغاز سوره خواندیم كه خداى متعال فرمود: مردم و مدّعیان ایمان رها نیستند، همه را مورد آزمون قرار مى‌دهیم. از این آیه به بعد داستان حضرت نوح، ابراهیم، لوط، شعیب، هود، صالح و موسى علیهم السلام را مى‌خوانیم و با نمونه‌هایى از آزمایش امّت‌هاى پیشین آشنا مى‌شویم. تنها پیامبرى كه مدّت رسالتش در قرآن بیان شده، حضرت نوح(ع) است. نهصد و پنجاه سال، مدّت رسالت حضرت نوح تا زمان طوفان است؛ امّا مدّت زندگى آن حضرت و پیامبرى آن حضرت پس از طوفان، بیان نشده است. نام حضرت نوح(ع) در ۲۹ سوره و ۴۳ بار تکرار شده است که در سوره‌های هود و شعراء داستان آن حضرت به تفصیل آمده است. ❇️ از پيام‌های آیات ▫️در شیوه‌ى تبلیغ، سزاوار است ابتدا كلّیات گفته شود و بعد تفصیل مطالب و نمونه‌ها بیان گردد.در آیات قبل خواندیم: «و لقد فتنّا الّذین من قبلهم» و اكنون به تفصیل بیان مى‌كند. «و لقد ارسلنا نوحاً» ▫️آشنایى با تاریخ اقوام گذشته، مورد توجّه قرآن است. «و لقد ارسلنا نوحاً» (بیان تاریخ انبیاى پیشین، تسلّى‌بخش پیامبر اكرم صلى الله علیه و آله است.) ▫️انبیا، در میان مردم بودند. «فیهم» (اگر پیامبرى از مردم قهر كند، تنبیه مى‌شود. چنانكه در مورد حضرت یونس(ع) مى‌خوانیم: «فالتقمه الحوت»(صافات/) پس از دورى از مردم، نهنگى او را بلعید.) ▫️قرآن، با بیان عمر طولانى انسان، آن را محال نمى‌داند. «الف سنة ...» ▫️اگر قابلیّت و آمادگى پذیرش نباشد، هزار سال تبلیغ هم اثرى ندارد. «الف سنة الّا خمسین عاما» ▫️در تربیت و تبلیغ، صبر و پایدارى لازم است. «الف سنة الّا خمسین عاماً» این آیه پایدارى نوح علیه السلام و سرسختى مردم را نشان دهد. ▫️آمار را دقیق نقل كنیم. «الف سنة الّا خمسین عاماً» ▫️بى‌توجّهى به پیام انبیا، ظلم است و ظلم، كلید قهر الهى است. «فاخذهم الطّوفان و هم ظالمون» ▫️پیامبران و پیروان آنها، از قهر الهى در امانند. «فانجیناه و اصحاب السفینة» ▫️طول عمر نوح، ساختن كشتى و زیر آب رفتن همه‌ى زمین، به امر خداوند بوده است. «ارسلنا... الف سنة... فانجیناه و اصحاب السّفینة» ▫️یارى الهى به معناى ترک كوشش و تلاش نیست. حضرت نوح(ع) و یاران او كشتى را ساختند. «السّفینة» ▫️بعضى از افراد و حوادث، فوق زمان و مكانند. «آیة للعالمین»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۱۷ ✅ وَ إِبْرَاهِيمَ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ اعْبُدُواْ اللَّهَ وَ اتَّقُوهُ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِنْ كُنتُمْ تَعْلَمُونَ (۱۶) 🔹و (یاد كن) ابراهیم را آنگاه كه به قومش گفت: خدا را بپرستید و از او پروا كنید، اگر بدانید این (كار) براى شما بهتر است. 🔸حضرت ابراهیم علیه السلام، دومین پیامبر اولوالعزم است كه پس از نوح علیه السلام مبعوث شده است. نام آن حضرت در ۲۵ سوره قرآن، ۶۹ بار تکرار شده است. در این سوره نیز از آیه‌ی ۱۶ تا ۲۷ به سرگذشت این پیامبر توحیدی اشاره شده است. تا رهبران الهی و مردم از سرگذشت او اطلاع یابند و الگوی زندگی و مبارزات آنان گردد. 🔸در این آیه دو رکن اساسی از برنامه‌های اعتقادی و عملی ابراهیم(ع) بیان شده که از اصول اساسی دعوت همه‌ی پیامبران است. این دو اصل عبارت‌اند از: دعوت به توحید و دعوت به تقوا. (۲۴ اصل مشترک رسالت پیامبران _ در ۸ قسمت _ از امروز در کانال گفتمان مقاومت، ارائه می‌گردد) 🔸توحید ابعاد گوناگونی دارد که در این آیه به توحید در پرستش اشاره شده است؛ زیرا بت‌پرستان قوم ابراهیم(ع) در این مطلب گرفتار انحراف شده و به دامن شرک افتاده بودند. در این آیه می‌فرماید که اگر شما آگاه باشید، متوجه می‌شوید که توحید و تقوا برای شما نیکوتر است؛ چون شما را از انحرافات عقیدتی و آلودگی‌های شرک و گناه نجات می‌دهد و سعادت دنیا و آخرت‌تان را تأمین می‌کند. ❇️ از پيام‌های آیه ▫️توحید و تقوا، سرلوحه ى برنامه ى انبیاست. «اعبدوا اللّه واتقّوه» ▫️عبادت بدون تقوا كارساز نیست. «اعبدوا اللّه واتقّوه» ▫️دستیابى به خیر، در گرو خداپرستى و تقواست. «اعبدوا اللّه واتقّوه ذلكم خیر» ▫️كسانى كه به جاى توحید و تقوا به سراغ غیر خدا و فساد مى روند، در حقیقت جاهلند. (عالم بى تقوا، جاهل است.) «ذلكم خیرٌ لكم ان كنتم تعلمون» ▫️با علم و پیشرفت آن، مى توان به مصالح تعبّد و تقوا دست یافت. «ذلكم خیرٌ لكم ان كنتم تعلمون»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۱۸ ✅ إِنَّمَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَوْثَاناً وَ تَخْلُقُونَ إِفْكاً إِنَّ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَا يَمْلِكُونَ لَكُمْ رِزْقاً فَابْتَغُواْ عِندَ اللَّهِ الرِّزْقَ وَ اعْبُدُوهُ وَ اشْكُرُواْ لَهُ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ (۱۷) 🔹همانا شما به جاى خدا بت‌هایى را مى‌پرستید و دروغى را مى‌سازید، همانا كسانى كه به جاى خدا پرستش مى‌كنید، مالک رزق شما نیستند، پس روزى را نزد خدا جستجو كنید و او را بپرستید و براى او شكر نمایید كه به سوى او بازگردانده مى‌شوید. 🔸در آیه‌ی قبل حضرت ابراهیم(ع) مردم را به عبادت و اطاعت خدا دعوت كرد و در این آیه عبادت غیر خدا را مردود و بى‌نتیجه مى‌داند و در پایان آیه بار دیگر بر عبادت خدا تأكید مى‌كند. یکی از خدمات پیامبران الهی به بشریت، مبارزه با خرافه‌ی بت‌پرستی بود. «اوثان» در اصل به معنای سنگ‌هایی است که می‌تراشیدند و عبادت می‌کردند. «افک» به معنای چیزی است که از صورت حقیقی خود دگرگون شده باشد و به دروغ‌های بزرگ نیز افک می‌گویند. 🔸شرک و بت‌پرستى، هیچ برهان و منطقى ندارد، زیرا: ➖بت‌ها، جماداتى بیش نیستند: «اوثانا» ➖خود بت‌پرستان، سازنده‌ى آنهایند: «تخلقون» ➖هیچ‌گونه نفعى براى مشركان و بت‌پرستان ندارند: «لایملكون لكم» در این آیه، حضرت ابراهیم(ع) سه بار مشركان را مخاطب قرار داد، و این نشانه‌ى گفتگوى مستقیم با منحرفان است: «تعبدون - تخلقون - تعبدون» ❇️ از پيام‌های آیه ▫️كسانى كه راه كج مى‌روند، كار خود را توجیه مى‌كنند. «تخلقون افكا» ▫️از انگیزه‌هاى پرستش غیر خدا، رسیدن به نان و نواست. «لایملكون لكم رزقا» ▫️غیر خدا، توان روزى دادن ندارند، نه آنكه مى‌توانند ولى روزی نمى‌دهند. «لایملكون» نفرمود: «لایرزقونكم» ▫️در ارشاد و تبلیغ، پس از آنكه باطل بودن فكرى را ثابت كردید، راه حقّ را نشان دهید. «لایملكون لكم رزقا فابتغوا عنداللَّه الرّزق» ▫️تا مردم از غیر خدا مأیوس نشوند، به سراغ خدا نمى‌روند. «لایملكون ... فابتغوا عنداللَّه» ▫️خدا رازق است، ولى انسان نیز باید تلاش كند. «فابتغوا» ▫️ابتدا باید نیازهاى مادّى و رفاهى را حل كرد، سپس مردم را ارشاد نمود. «فابتغوا عنداللَّه الرزق و اعبدوه» ▫️سرچشمه‌ى رزق، نزد خداست. «عنداللَّه الرّزق» ▫️عبادت كسى شایسته است كه قدرت دست اوست. «عنداللَّه الرزق و اعبدوه» ▫️ضامن اجراى اوامر الهى، قیامت است. «الیه ترجعون»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۱۹ ✅ وَ إِن تُكَذِّبُواْ فَقَدْ كَذَّبَ أُمَمٌ مِّن قَبْلِكُمْ وَ مَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلاَغُ الْمُبِينُ. أَوَلَمْ يَرَوْاْ كَيْفَ يُبدِئُ اللَّهُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ (۱۸_۱۹) 🔹و اگر (مرا) تكذیب كنید (تعجب ندارد)، زیرا امّت‌هاى پیش از شما (نیز پیامبرانشان را) تكذیب كردند و بر پیامبر (خدا) جز تبلیغ روشن (مسئولیّتى) نیست. آیا ندیده‌اند كه خداوند چگونه آفرینش را آغاز مى‌كند، سپس آن را باز مى‌گرداند؟ البتّه این (كار) بر خداوند آسان است. 🔸در این دو آیه به سه اصل مشترک در میان رسالت پیامبران اشاره شده است: ➖توحید: «یُبدىء اللَّهُ الخلق» ➖نبوّت: «و ما على الرّسول الّا البلاغ» ➖معاد: «ثمّ یعیده» 🔸مقصود از رؤیت در این جا، یا مشاهده‌ی عامی است، یعنی اطلاع یافتن انسان از چگونگی آغاز آفرینش و قدرت خدا برای اعاده‌ی آن در رستاخیز، زیرا قدرت بر خلق چیزی، دلیل بر قدرت بر خلق دوباره و یا خلق نظایر آن است و یا منظور، مشاهده‌ی با چشم است یعنی انسان با چشم، زنده شدن زمین‌های مرده و روییدن گیاهان و مراحل خلقت کودکان را می‌بیند و به قدرت خدا بر زنده کردن مردگان در معاد آگاه می‌شود. البته مانعی ندارد که مقصود از رؤیت هر دو معنا باشد. وقتی کسی قادر باشد یک بار چیزی را بیافریند، آفرینش مجدد آن برای او آسان‌تر است. البته تعابیر ساده و مشکل در کارهای بشری معنا دارد و در برابر قدرت بی‌انتهای الهی همه چیز آسان است. ❇️ از پيام‌های آیات ▫️همه‌ى انبیا مخالفانى داشته‌اند. پس از مخالفت دشمنان هراسى نداشته باشیم. «كذّب اممٌ ...» ▫️حوادث تاریخى، مشابه و قابل تكرار است. «اُممٌ من قبلک» ▫️آشنایى با تاریخ، براى انسان یک نوع تسلّى خاطر است. «كذّب اُممٌ من قبلک» ▫️تكذیب مخالفان، نباید مانع تبلیغ شود. «و ما على الرسول ...» ▫️مردم، در انتخاب عقیده آزادند و پیامبر نمى‌تواند آنان را مجبور كند. «و ان تكذبوا... ما على الرّسول الّا البلاغ المبین» من آنچه شرط بلاغ است با تو بگفتم تو خواه از سخنم پند گیر و خواه ملال ▫️ارشاد و تبلیغ، باید روشن و گویا باشد. «البلاغ المبین» ▫️با طرح سؤال، فطرت غافلان را بیدار كنیم. «أولم یروا...» ▫️اسلام دین اندیشه است و از همه‌ى مردم براى اندیشیدن دعوت كرده است. «أولم یروا...» ▫️جهان آفرینش مظهر قدرت‌نمایى خداوند در ایجاد حیات و مرگ پدیده‌ها است. «یبدىء اللّه الخلق ثمّ یعیده» ▫️آفرینش، حادث و ناپایدار است و سرانجام به سوى خداوند برمى‌گردند. «یبدىء اللّه الخلق ثمّ یعیده» ▫️اعتقاد به مبدأ، سبب اعتقاد به معاد و بى‌خبرى از قدرت خداوند، مایه‌ى انكار معاد است. «یبدىء اللّه الخلق ثمّ یعیده» ▫️آفریدن، میراندن و دوباره زنده كردن، كار دائمى خداوند است. «یبدىء اللّه الخلق ثمّ یعیده» (فعل مضارع، نشانه‌ى استمرار و دوام است.) ▫️آفرینش اوّلیه و بازآفرینى در قیامت، براى خداوند آسان است، تنها یك اراده مى‌خواهد. «انّ ذلک على اللّه یسیر»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۲۰ ✅ قُلْ سِيرُواْ فِى الْأَرْضِ فَانظُرُواْ كَيْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ يُنشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ (۲۰) 🔹بگو: در زمین بگردید، پس بنگرید كه (خداوند) چگونه آفرینش را آغاز كرده است؟ سپس (همان) خدا نشئه‌ى آخرت (قیامت) را ایجاد مى‌كند، همانا خداوند بر هر كارى بسیار توانا است. 🔸آیات ۱۹ تا ۲۳ سوره‌‌ی عنکبوت به صورت جملات معترضه‌ای در میان داستان سرگذشت حضرت ابراهیم (ع) است؛ یعنی قرآن گاهی داستان را رها می‌کند و نتیجه‌گیری‌هایی را بیان می‌کند، تا فایده‌ی تربیتی داشته باشد. این آیات امکان معاد را از طریق مشاهده و اطلاع از قدرت بی‌کران الهی اثبات می‌کند. 🔸آری؛ اگر انسان از طریق علم کیهان‌شناسی به عجایب آغاز خلقت جهان و از طریق علم زمین‌شناسی و فسیل‌شناسی به کیفیت آغاز خلقت زمین و موجودات پی ببرد، متوجه برخی از اسرار حیات می‌شود و به قدرت لایزال الهی در آفرینش موجودات و نیز قدرت او بر اعاده‌ی آنها در رستاخیز آگاه می‌گردد. 🔸قرآن کریم بارها انسان‌ها را به گردشگری هدفمند دعوت کرده است؛ چرا که انسان در جهانگردی می‌تواند آثار گذشتگان و نشانه‌های قدرت خدا را مشاهده کند و بر علم و معرفت خویش بیفزاید. (این آیات را ملاحظه بفرمایید: آل‌عمران/۱۳۷، انعام/۱۱، یوسف/۱۰۹، حج/۴۶، نحل/۳۶، نمل/۹۶، روم/۹، فاطر/۴۴، غافر/۲۱ و ...) ❇️ از پيام‌های آیه ▫️جهانگردى، سیر و سفر، مطالعه‌ى طبیعت و گردش‌هاى هدفدار، یک وظیفه و ارزش است. «قل سیروا فى الارض فانظروا» ▫️گردش در طبیعت، مى‌تواند انسان را به فكر وادارد. «قل سیروا... فانظروا» ▫️با مطالعه‌ى دقیق در آفرینش، شک و تردید خود را برطرف كرده و خدا را بهتر مى‌توانیم بشناسیم. «فانظروا...» ▫️بهترین دلیل معاد، قدرت‌نمایى خداوند در پدید آوردن موجودات در نخستین مرتبه است. «كیف بدء الخلق ثمّ اللّه یُنشىءُ النّشأة الآخرة»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۲۱ ✅ يُعَذِّبُ مَن يَشَآءُ وَ يَرْحَمُ مَن يَشَآءُ وَ إِلَيْهِ تُقْلَبُونَ. وَ مَآ أَنتُم بِمُعْجِزِينَ فِى الْأَرْضِ وَ لَا فِى السَّمَآءِ وَ مَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِىٍّ وَ لَا نَصِيرٍ (۲۱_۲۲) 🔹(خداوند،) هر كه را بخواهد عذاب و هر كه را بخواهد رحمت مى‌كند، و به سوى او بازگردانده مى‌شوید. و شما هرگز نمى‌توانید خدا را عاجز كنید، نه در زمین و نه در آسمان، و براى شما جز خداوند، ولىّ و یاورى نیست. 🔸شیوه‌ى تربیتى قرآن چنان است كه هرگاه مِهر و قهر خداوند را بیان مى‌كند، ابتدا از مهر و رحمت و سپس از قهر و عذاب سخن مى‌گوید، ولى چون این آیه، دنباله‌ى تكذیب كفّار است، ابتدا در باره‌ى عذاب و سپس درباره‌ى رحمت سخن گفته است. به عبارت دیگر؛ مقصود این آیه تهدید مخالفان است و در مقام تهدید عذاب را اول بیان می‌کنند، وگرنه رحمت الهی بر غضب او مقدّم است. در قرآن كریم، هر جا كه جمله‌ى «مَن یشاء» و سخن از اراده و خواست خداوند آمده است، مشیّت با توجّه به حكمت و عدل است، زیرا اراده‌ى الهى بدون حكمت نیست. 🔸مخالفان نمی‌توانند از گستره‌ی قدرت الهی فرار کنند و او را از تعقیب خود عاجز سازند؛ چون همه‌ی آسمان‌ها و زمین قلمرو حکومت اوست و نمی‌توانند از قلمرو قدرت او خارج شوند و نیز در درون حکومت او هم نمی‌توانند بر کسی تکیه کنند و در برابر خدا بایستند. «ولی» به معنای سرپرست و «نصیر» به معنای یاور است. در مجمع البیان مى‌خوانیم: «ولىّ» كسى است كه بدون درخواست، كمک كند و «نصیر» كسى است كه با درخواست فرد، او را یارى نماید و كفّار از هر دو محرومند. تعبیر «و لا فی السماء» یا اشاره به معبودان پنداری مشرکان هم‌چون فرشتگان است و یا تأکید و مبالغه است بر این‌که اگر بر فرض می‌توانستید به آسمان بروید باز هم نمی‌توانستید از قدرت خدا خارج شوید. ❇️ از پيام‌های آیات ▫️دشمنان دین، با هرگونه تدبیر و تلاش و توطئه‌اى نمى‌توانند بر اراده‌ى الهى چیره شوند و از مدار قهر او خارج گردند. «و ما انتم بمعجزین» ▫️براى شرک‌زدایى، باید انواع موهومات را نفى كرد. «ما انتم - و لا فى السماء - و لا نصیر» به كفّار و دشمنان دین مى‌فرماید: نه شما به تنهایى كارائى دارید، «ما انتم بمعجزین» و نه از دیگران كارى ساخته است. «ما لكم... من ولىّ و لا نصیر»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۲۲ ✅ وَ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِآيِاتِ اللَّهِ وَ لِقَآئِهِ أُوْلَئِكَ يَئِسُواْ مِن رَّحْمَتِى وَ أُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ. فَمَا كَانَ جَوابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُواْ اقْتُلُوهُ أَوْ حَرِّقُوهُ فَأَنجَاهُ اللَّهُ مِنَ النَّارِ إِنَّ فِى ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ (۲۳_۲۴) 🔹و كسانى كه به آیات خداوند و لقاى او كفر ورزیدند، آنان از رحمت من مأیوس هستند و آنانند كه برایشان عذابى دردناک خواهد بود. پس پاسخ قوم او (ابراهیم) جز این نبود كه گفتند: او را بكشید یا بسوزانید. ولى خداوند او را از آتش نجات داد. همانا در این (نجات‌بخشى الهى) براى گروهى كه ایمان مى‌آورند، نشانه‌هایى (از قدرت خداوند) است. 🔸مقصود از آیات خدا در این آیه، می‌تواند هم نشانه‌های خدا در نظام تکوینی باشد و هم در نظام تشریعی. انکار توحید، نبوت و معاد، عامل یأس و ناامیدی از رحمت الهی است و کافران نباید هیچ امیدی به رحمت خدا در رستاخیز داشته باشند، بلکه عذاب دردناک در انتظار آنهاست. با این‌که ابراهیم(ع) استدلال‌های متعددی برای اثبات توحید و نفی شرک آورد، مشرکان پاسخ منطقی برای او نیاوردند لذا براى مبارزه با آئین حقّ ابراهیمى، تصمیم گرفتند او را به قتل برسانند، لذا با تهیه‌ى آتش وسیعى و پرتاب نمودن حضرت ابراهیم(ع) در آن، قصد خود را عملى كردند؛ امّا خداوند با گلستان نمودن آن آتش، حضرت را نجات داد: «فأنجاه اللّه من النار». ماجرای در آتش انداختن ابراهیم(ع) و سرد شدن آتش به فرمان خدا و نجات آن حضرت در آیات ۶۸ تا ۷۱ سوره انبیاء بیان شده است. ❇️ از پيام‌های آیات ▫️تنها گروهى كه از رحمت گسترده‌ى الهى مأیوس و محرومند، كفّار هستند. «و الّذین كفروا... اولئک یئسُوا» و در آیه ۸۷ سوره یوسف(ع) مى‌خوانیم: «انّه لا ییأسُ من روح اللَّه الّا القوم الكافرون» ▫️كافران، منطق ندارند، منطق آنان، اعدام و شكنجه است. «اُقتلوهُ او حرّقوه» ▫️كفّار، ممكن است اختلاف روش داشته باشند، ولى در هدف اختلافى ندارند. «اُقتلوهُ او حرّقوه» ▫️پیامبران تحت حمایت الهى قرار دارند. «فأنجاه اللّه من النار» ▫️اراده‌ى خداوند، بر همه‌ى اراده‌ها، ابزارها و اسباب و قوانین جهان غالب است. «اُقتلوه او حَرّقوه فأنجاه اللَّه من النار» ▫️پیروزى یک مؤمن بر تمام كفّار، خنثى‌شدن سخت‌ترین توطئه‌ها و گلستان شدن آتش؛ هر كدام یک آیت و نشانه از آیات الهى است. «انّ فى ذلک لآیاتٍ» ▫️عبرت از تاریخ، به فطرتى سالم و روحى پاک نیازمند است. «لآیات لقوم یؤمنون» آرى، ایمان در بصیرت و روشن‌بینى انسان، تأثیرگذار است.

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۲۳ ✅ وَ قَالَ إِنَّمَا اتَّخَذْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ أَوْثَاناً مَّوَدَّةً بَيْنِكُمْ فِى الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ثُمَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُ بَعْضُكُم بِبَعْضٍ وَ يَلْعَنُ بَعْضُكُم بَعْضاً وَ مَأْوَاكُمُ النَّارُ وَ مَا لَكُم مِّن نَّاصِرِينَ (۲۵) 🔹و (ابراهیم) گفت: شما به جاى خدا بت‌هایى را اختیار كرده‌اید كه مایه‌ى پیوند شما در زندگى دنیاست؛ امّا روز قیامت، بعضى از شما بعضى دیگر را انكار و برخى از شما برخى دیگر را لعنت خواهد كرد، و جایگاه شما (در) آتش است و براى شما یاورانى نخواهد بود. 🔸در میان قبایل بت‌پرست، بت‌ها محور بودند و هر قبیله‌اى بت مخصوص داشت، مثلاً: قریش بتى به نام «عُزّى »، قبیله‌ى سقیف، بت «لات» داشت و اوس و خزرج «مَناة» داشتند. این بت‌ها وسیله‌ى پیوند بت‌پرستان با نیاكانشان بود. در آیه‌ى هفده خواندیم كه ابراهیم علیه السلام قبل از تهدید به آتش، به قوم خود فرمود: «انّما تعبدون من دون اللّه اوثاناً» شما به جاى خدا به پرستش بت‌ها رو آورده‌اید، پس از نجات از آتش، با قاطعیّت و صراحت بیشترى فرمود: «انّما اتّخذتم من دون اللّه اوثاناً»، بنابر این در آتش انداختن ابراهیم علیه السلام، در تبلیغ و هدف او تأثیرى نداشت و آن حضرت مردم را رها نكرد. 🔸امام صادق علیه السلام به یكى از یاران خود فرمود: هیچ گروهى به رهبرى اقتدا نمى‌كنند، مگر آن كه در روز قیامت، میان آن رهبر و پیروانش، لعنت رد و بدل خواهد شد، جز شما كه در خط اهل بیت پیامبر علیهم السلام هستید: «انّه لیس من قوم ائتمّوا بامام فى الدنیا الّا جاء یوم القیامة یلعنهم و یلعنونه الّا انتم» (تفسیر نورالثقلین). مؤمنان در رستاخیز برای یکدیگر طلب آمرزش و شفاعت می‌کنند، در حالی که مشرکان به لعنت یکدیگر مشغول می‌شوند. پیوند محبت مؤمنان که بر اساس توحید و تقوا پایه‌گذاری شده است، در رستاخیز رنگ جاودانی به خود می‌گیرد و محکم‌تر می‌شود. 🔸گاهى باید به طرح‌ها و عملكرد دشمن، كوبنده‌تر پاسخ داد؛ در آیه‌ى قبل خواندیم كه كفّار، طرح دادند تا ابراهیم(ع) را در آتش بیندازند، «حرّقوه» و خداوند به آنان پاسخ مى‌دهد؛ جایگاه ابدى شما آتش است: «مأواكم النار» آرى، گاهى كلوخ‌انداز را پاداش سنگ است. ❇️ از پيام‌های آیه ▫️پیوندهاى عاطفى، تأثیر فراوانى در باورها و عقائد انسان دارد. «انما اتّخذتم... اوثانا مودّة بینكم» ▫️دوستى‌هاى غیرالهى، موسمى و مقطعى بوده و سرانجام به دشمنى و لعنت تبدیل خواهد شد. «مودّة بینكم فى الحیاة الدنیا... یلعن بعضكم بعضا» ▫️در انتخاب راه، آینده‌نگر باشیم. «مودّة بینكم... مأواكم النار» ▫️دوستى‌هاى غیر الهى، در قیامت هیچ‌گونه كارایى ندارد. «ما لكم من ناصرین»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۲۴ ✅ فَآمَنَ لَهُ لُوطٌ وَ قَالَ إِنِّى مُهَاجِرٌ إِلَى رَبِّى إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (۲۶) 🔹پس لوط به او (ابراهیم) ایمان آورد، و گفت: همانا من به سوى پروردگارم روى آورده‌ام كه او عزیز و حكیم است. 🔸حضرت لوط(ع) پیامبری الهی بود که هم‌زمان با ابراهیم(ع) زندگی می‌کرد و او را پسر خواهر ابراهیم(ع) یا پسرخاله‌ی او دانسته‌اند. هر چند افراد معدودی در سرزمین بابل به ابراهیم(ع) ایمان آوردند، از آن جا که ایمان لوط(ع) مهم بود، خدا آن را به صورت جداگانه و برجسته‌ای مطرح کرده است.اكثر مفسّران گفته‌اند: مراد از «مهاجر»، حضرت ابراهیم(ع) است، چنانكه در آیه ۹۹ سوره صافات، حضرت فرمودند: «انّى ذاهب الى ربّى سیهدین» و بعضى گفته‌اند: مراد حضرت لوط(ع) بوده و ظاهر آیه نیز موافق این نظر است. 🔸حضرت ابراهیم(ع) پس از مبارزات فراوان و نجات از خطر آتش نمرودیان، تصمیم گرفت که از منطقه بابل مهاجرت کند تا در منطقه‌ای آزاد به دعوت الهی خود ادامه دهد؛ از این رو از بابل به سرزمین شام هجرت کرد و در این هجرت لوط(ع) و همسرش ساره را به همراه برد. ابراهیم(ع) گفت: من به سوی پروردگارم هجرت می‌کنم، در حالی که به سوی سرزمین شام رفت، این به خاطر آن بود که هجرت او در مسیر دین و در راه رضای پروردگار بود. ❇️ از پيام‌های آیه ▫️انبیا به یكدیگر ایمان دارند. «فآمن له لوط» البتّه این نشان غربت و تنهایى حضرت ابراهیم(ع) نیز مى‌باشد. ▫️گاهى در یک زمان چند پیامبر بوده؛ ولى امامت و رهبرى بر عهده‌ى یكى از آنان بوده است. «فآمن له لوط» ▫️ایمان حضرت لوط(ع)، نوعى اعلام حمایت و تقویت حضرت ابراهیم(ع) بود. «فآمن له» و نفرمود: «آمن به» ▫️هجرت هدفدار، وسیله‌ى رشد و تربیت است. «الى ربّى» ▫️مردان خدا، به زمین و زمان و هیچ فرد و گروهى وابستگى ندارند. «اِنّى مهاجر الى ربّى» ▫️با یاد الطاف الهى، روحیه‌ى هجرت را در خود تقویت كنیم. «مهاجر الى ربّى انّه هو العزیز الحكیم» (اتّصال به خداى عزیز، غربت‌ها را جبران مى‌كند.)

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۲۵ ✅ وَ وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ جَعَلْنَا فِى ذُرِّيَّتِهِ النُّبُوَّةَ وَ الْكِتَابَ وَ آتَيْنَاهُ أَجْرَهُ فِى الدُّنْيَا وَ إِنَّهُ فِى الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ (۲۷) 🔹و اسحاق و یعقوب را به او (ابراهیم) عطا كردیم، و در میان فرزندانش پیامبرى و كتاب را قرار دادیم، و پاداشِ او را در دنیا عطا كردیم و قطعاً او در آخرت از شایستگان است. 🔸كلمه‌ى «أجر»، در مورد پاداش‌هاى دنیوى و اخروى، هر دو به كار مى‌رود، ولى كلمه‌ى «اُجرت»، تنها در مورد پاداش‌هاى دنیوى است (المیزان). پاداش آن همه خلوص و تلاش و هجرت حضرت ابراهیم علیه السلام، موهبت‌هاى چهارگانه‌اى است كه این آیه بیان مى‌كند: ➖اوّل: فرزندان پاک. ➖دوم: مقام نبوت و کتاب در نسل و دودمان. ➖سوم: نام نیكو در دنیا. ➖چهارم: عزّت در آخرت. 🔸یعقوب، یوسف، هارون، موسى، سلیمان، زكریّا، یحیى و عیسى علیهم السلام، همه از نسل حضرت اسحاق بودند و پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله از ذرّیه‌ى اسماعیل است؛ بنابر این، پیامبران اولواالعزم بعد از حضرت ابراهیم(ع)، همه از نسل او بودند. نجات از آتش نمرودیان، جذب دل‌ها به سوى مكّه و تجدید خاطرات ابراهیم(ع) در مراسم حج، از گمنامى(انبیاء/۶۰) به شیخ الانبیا رسیدن و داشتن ذّریه‌ى طیّبه، همه از مصادیق الطاف الهى در دنیاست كه به ابراهیم علیه السلام عطا شده است: «و آتیناه اجره فى الدنیا» 🔸صالح بودن و در زمره‌ى صالحان قرار گرفتن، مقامى است كه انبیا آرزوى آن را داشته‌اند: ➖یوسف(ع) از خدا مى‌خواهد: « و ألحقنى بالصالحین » (یوسف/۱۰۱) ➖سلیمان(ع) دعا مى‌كند: « و أدخلنى برحمتک فى عبادک الصالحین » (نمل/۱۹) ➖شعیب(ع) به موسى(ع) مى‌گوید: « ستجدنى ان شاءاللَّه من الصالحین » (قصص/۲۷) ➖ابراهیم(ع) به خداوند عرض كرد: « و ألحقنى بالصّالحین » (شعراء/۸۳) ➖ابراهیم(ع) به پروردگار عرض کرد: « رب هب لی من الصالحین » (صافات/۱۰۰) ➖و در اینجا خداوند درباره‌ى حضرت ابراهیم(ع) مى‌فرماید: « و اِنّه فى الآخرة لَمِن الصالحین » ❇️ از پيام‌های آیه ▫️فرزند صالح، موهبتى الهى است. «و وهبنا له» ▫️پاداش كار براى خداوند را به مردم اعلام كنیم تا براى دیگران انگیزه شود. «وهبنا له» ▫️زیربناى دریافت الطاف الهى، اخلاص است. «مهاجر الى ربّى - وهبنا... جعلنا...» ▫️نوه‌ى انسان مانند فرزند، از موهبت‌هاى الهى است. «اسحاق و یعقوب» (با توجّه به این كه یعقوب فرزند اسحاق است) «و من وراء اسحاق یعقوب»(هود/۷۱) ▫️پاداش خدمت‌ها و نیكى‌هاى خالصانه‌ى پدر، در نسل او منعكس مى‌شود. «جعلنا فى ذرّیته» البتّه لیاقت ذریّه هم شرط است. «قال و من ذرّیّتى قال لاینال عهدى الظالمین»(بقره/۱۲۴) ▫️پاداش هجرت‌كنندگان، محدود نیست. «مهاجر الى ربّى - وهبنا... جعلنا... آتینا...» ▫️هیچ پیامبرى هم به اندازه‌ى حضرت ابراهیم(ع)، ذرّیه و نسلش زیاد نشد. «و جعلنا فى ذرّیته ...» ▫️رهبران دینى، باید از طرف خداوند منصوب شوند. «جعلنا... النبوّة و الكتاب» ▫️دنیا و آخرت قابل جمع است. «آتیناه أجره فى الدّنیا و انّه فى الآخرة لمن الصّالحین»

🟢 سلام بر دوستانِ قرآنی! 🔹دویست‌وبیست‌و‌سومین جلسهٔ قرآن کریم 🔸چهار‌شنبه: ۲۱ آذرماه ۱۴۰۳ ⬅️ شروع جلسه: با اقامه‌ی نماز جماعت 📚 موضوع: آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / جلسه‌ی سوم 🔻کانال «تدبّر در قرآن» https://eitaa.com/TI_Quran 🔻کانال «آشنایی با سوره‌های قرآن» https://eitaa.com/Quran_meetings 🔻کانال «گفتمان مقاومت» https://eitaa.com/RES_Discourse

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۲۶ ✅ بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین. در محضر قرآن کریم و در خدمت سوره عنکبوت هستیم. عرض کردیم که در آیه‌ی سوم به «خلاصه اخبار» اشاره شده: و لقد فتنا الذین من قبلهم ... و در آیات ۱۴ تا ۴۴ به «مشروح اخبار» پرداخته است و توضیح می‌دهد که این سنت آزمایش و امتحان در اقوام گذشته چگونه ساری و جاری گردید و چگونه فرجامی داشتند. همان‌گونه که در تصویر مشاهده می‌کنید سیاق دوم را سه بخش کردیم و این جلسه در خصوص آیات ۲۸ تا ۳۷ صحبت می‌کنیم. در ابتدا این بخش از آیات تلاوت خواهد شد و پس از ترجمه، در ادامه به کمک عزیزان نکته‌ها و پیام‌های آیات مطرح می‌گردد. ان‌شاءالله 🔸در آیات ۲۸ تا ۳۷ به چه مطالبی اشاره شده است؟ ▫️در آیه ۲۸ به سرگذشت قوم لوط و هم‌جنس‌گرایی آنان اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: منادیان دین، با اعمال زشتی هم‌چون هم‌جنس‌گرایی مخالف هستند. زشتی‌های نوپدید، ضد ارزش است و با آن مبارزه کنید. ▫️در آیه ۲۹ به انحرافات قوم لوط و پاسخ غیر منطقی آنان به لوط(ع) اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: به خطر قطع نسل در این عمل زشت، توجه کنید. در مجالس عمومی، کارهای ناپسند نکنید. هم‌جنس‌گرایان، اهل منطق و استدلال نیستند و خواستار عذاب الهی‌اند. ▫️در آیه ۳۰ به دعای حضرت لوط(ع) اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: اگر مردم لجاجت کردند و راه‌های هدایت را به روی خود بستند، رهبران و مبلغان دینی از خدا کمک بجویند. هم‌جنس‌بازی، نوعی فسادگری و تبهکاری است. ▫️در آیات ۳۱ و ۳۲ به گفت‌و‌گوی ابراهیم(ع) با فرشتگان در مورد عذاب قوم لوط و نجات مؤمنان آن قوم اشاره کرده است. 🔹آموزه‌ها: ستمکاری عامل نابودی ملّت‌ها و شهرهاست. خویشاوندی با شخصیت‌های الهی مانع عذاب گناهکاران نمی‌شود. پیوند با خدا عامل نجات است، نه پیوند خویشاوندی با پیامبران. دوستان خدا از میان عذاب نجات می‌یابند و منحرفان باقی می‌مانند. در هنگام مجازات، مراقب بی‌گناهان باشید. ▫️در آیه ۳۳ به برخورد فرشتگان با لوط پیامبر و دل‌داری دادن او اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: نسبت به مهمانان خود احساس مسؤولیت داشته باشید و در مورد خطرهایی که آنان را تهدید می‌کند بیمناک و اندوهگین شوید. برای دوستان خدا، ترس و اندوهی نیست چرا که خدا مؤمنان را نجات می‌دهد. ▫️در آیات ۳۴ و ۳۵ به عذاب عبرت‌آموز قوم لوط اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: فسق و نافرمانی عامل هلاکت ملّت‌هاست. فرجام هم‌جنس‌گرایان فاسق، عذاب‌آلود است. خردمندان از سرنوشت قوم لوط عبرت بگیرند. ▫️در آیات ۳۶ و ۳۷ به اصول دعوت شعیب پیامبر و مخالفت قوم او و عذاب آنان اشاره می‌کند. 🔹آموزه‌ها: رهبران الهی و مبلغان دینی برادرگونه با مردم برخورد کنند. توحید، معاد و نفی فساد از اصول دعوت پیامبران الهی است. فرجام مخالفت با پیامبران، عذاب است.

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۲۷ ✅ وَ لُوطاً إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَكُم بِهَا مِنْ أَحَدٍ مِّنَ الْعَالَمِينَ. أَئِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ وَ تَقْطَعُونَ السَّبِيلَ وَ تَأْتُونَ فِى نَادِيكُمُ الْمُنكَرَ فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُواْ ائْتِنَا بِعَذَابِ اللَّهِ إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ. قَالَ رَبِّ انصُرْنِى عَلَى الْقَوْمِ الْمُفْسِدِينَ (۲۸_۳۰) 🔹و (یاد كن) لوط را آنگاه كه به قوم خود گفت: همانا شما به كارى زشت مى‌پردازید كه هیچ یک از مردم جهان در آن كار بر شما پیشى نگرفته است. شما به سراغ مردها مى‌روید و راه (طبیعى زناشویى) را قطع مى‌كنید و در مجالس خود (آشكارا و بى‌پرده) اعمال ناپسند انجام مى‌دهید؟ پس قومش پاسخى ندادند جز این كه گفتند: اگر تو (در ادّعاى پیامبرى) از راستگویانى، عذاب خدا را براى ما بیاور. (لوط) گفت: پروردگارا! مرا بر قوم (فاسد و) تبهكار پیروز گردان. 🔸سرگذشت قوم لوط در سوره‌ی اعراف آیات ۸۰ تا ۸۴ و در سوره‌ی هود آیات ۷۴ تا ۸۳ و هم‌چنین سوره‌های حجر، شعراء، انبیاء و نمل آمده است. این تأکید و تکرار سرگذشت این قوم به خاطر آن است که خطر هم‌جنس‌بازی بزرگ و مداوم است. برخی از آثار و عواقب شوم آن عبارت است از: زیان‌های بهداشتی برای هر دو طرف، از بین هدف اصلی که همان ادامه‌ی نسل است، متزلزل شدن نظام خانواده 🔸كلمه‌ى «فاحشة» به معناى عمل یا سخنى است كه زشتى آن آشكار و روشن باشد. از آنجا كه عمل زشتِ همجنس‌گرایى در میان قوم حضرت لوط(ع) رواج داشت، قرآن از آن به فاحشه تعبیر كرده است. كلمه‌ى «نادى» به معناى مجلس عمومى است. در تفاسیر مى‌خوانیم كه قوم لوط از نظر ادب و اخلاق كاملاً سقوط كرده، در فساد و تباهى غرق بودند؛ به گونه‌اى كه در مجالس عمومى، به یكدیگر سخن زشت مى‌گفتند، قماربازى مى‌كردند، در حضور جمع برهنه مى‌شدند، به رهگذران سنگ پرتاب مى‌كردند و با مسافران کار زشت می‌کردند و اموالشان را مى‌گرفتند و ... 🔸درخواست عذاب، از زبان اقوام سایر انبیا نیز بیان شده است؛ قوم نوح و عاد گفتند: «فائتنا بما تعدنا»(هود/۳۲)، قوم ثمود از حضرت صالح خواستند: «فاتنا بما تعدنا»(اعراف/۷۰)، همچنین در زمان پیامبراسلام صلى الله علیه و آله گروهى گفتند: «ائتنا بعذاب»(انفال/۳۲). ممكن است مراد از «قطع سبیل» در آیه، بستن راه بر روى مردم براى غارت اموال آنها و یا کار زشت با آنان باشد. تأکید بر فسادگری قوم لوط به این دلیل است که: اخلاق انسان‌ها را فاسد می‌سازد، جامعه را به آلودگی و ستمکاری سوق می‌دهد و نسل آینده‌ی انسان را تباه می‌کند.

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۲۸ ❇️ از پيام‌های آیات ۲۸ تا ۳۰ ▫️رهبران دینى، باید به مفاسد، ناهنجارى‌ها و خطرهاى عمومى جامعه توجّه كنند و در رفع آنها بكوشند. (حضرت لوط علیه السلام، در مورد گناه مشهور زمان خود هشدار داد.) «قال ... لتأتون الفاحشة» ▫️هر ابتكارى ارزش ندارد. (نوآورىِ گناه، ضد ارزش است.) «ما سبقكم بها» ▫️با وجود راه طبیعى و شرعى ازدواج براى ارضاى غریزه شهوت، لواط و همجنس‌بازى، شگفت آور است. «ائنّكم لتأتون الرّجال» ▫️شیوع فساد، مانع نهى از منكر نیست. «ائنّكم لتأتون الرّجال» ▫️فساد اخلاقى، انسان را به فساد عقیدتى مى‌كشاند. (غرق شدن در گناه و نادیده گرفتن ارزش‌هاى اخلاقى، باعث شک در نبوّت حضرت لوط شد.) «لتأتون الرجال - ائتنا بعذاب اللّه اِن كنتَ من الصادقین» ▫️خداوند براى ارضاى غریزه‌ى جنسى، راه قرار داده و انسان را در بن بست نگذاشته است. «السبیل» ▫️گناه علنى، از زشت‌ترین گناهان است. «فى نادیكم المنكر» ▫️امنیّت و عفّت عمومى، باید محترم و محفوظ بماند. «فى نادیكم المنكر» ▫️عاقبت گناه علنى، رسوایى همیشگى است. (قوم لوط مدّتى كوتاه، گناه علنى داشتند؛ امّا ده‌ها قرن بدنام شدند.) «فى نادیكم المنكر...» ▫️صداقت و راستگویى حتّى در دید منحرفان نیز كار خوبى است. «ان كنت من الصادقین» ▫️لواط، منكر و فاحشه است، «المنكر - لتأتون الفاحشة» و لواط‌كننده، مفسد فى الارض است. «ربّ انصرنى على القوم المفسدین» ▫️تنها بودن، مانع نهى از منكر نیست. حضرت لوط(ع) با آنكه تنها بود؛ امّا در مقابل انحراف و منحرفان ایستاد و از خداوند استمداد نمود. «ربّ انصرنى» ▫️همواره باید در فكر غلبه بر مفسدان باشیم، نه آنكه حكومت آنان را بپذیریم. «ربّ انصرنى على القوم المفسدین»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۲۹ ✅ وَ لَمَّا جَآءَتْ رُسُلُنَآ إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَى قَالُواْ إِنَّا مُهْلِكُواْ أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْيَةِ إِنَّ أَهْلَهَا كَانُواْ ظَالِمِينَ (۳۱) 🔹و چون فرستادگان ما (كه از فرشتگان بودند،) براى ابراهیم مژده‌ى (تولّد فرزند) آوردند، گفتند: ما نابود كننده‌ى اهل این منطقه هستیم، زیرا مردم آن ستمگرند. 🔸مشابه این آیه در سوره‌ی هود ضمن آیات ۶۹ تا ۷۷ آمده است. دعاى حضرت لوط(ع)، براى پیروزى بر مفسدان مستجاب شد و خداوند فرشتگانِ عذاب را بر آنان نازل كرد. منطقه‌ى قوم لوط، به نام «سَدوم» و نزدیک منطقه‌ى حضرت ابراهیم(ع) بود. 🔸حضرت ابراهیم(ع) و همسرش ساره در حدود صد سال داشتند كه خداوند به آنان بشارت تولّد اسحاق را داد. امام سجّاد علیه السلام در صحیفه‌ى سجادیّه، گروه‌هایى از فرشتگان را نام مى‌برد كه هر یک مسئولیّت خاصّى دارند، ولى فرشتگانى كه بر حضرت ابراهیم(ع) وارد شدند، چند هدف داشتند؛ هم مأمور بشارت فرزند به حضرت ابراهیم(ع) بودند، هم مأمور اعلان عذاب قوم لوط و هم مجریان عذاب الهى. ❇️ از پيام‌های آیه ▫️سلسله مراتب باید مراعات شود. (فرشتگانى كه مأمور بودند تا قوم لوط را هلاک كنند، باید در آغاز، حضرت ابراهیم(ع) را كه پیامبرى اولواالعزم و صاحب شریعت بود در جریان بگذارند و سپس حضرت لوط(ع) را كه مبلّغ دین ابراهیم علیه السلام بود.) «جائت رسلنا ابراهیم» ▫️دعاى بندگان صالح خدا، مستجاب مى‌شود. «ربّ انصرنى ... انّا مهلكوا» ▫️فرشتگان، مأموران قهر و مهر الهى هستند. «جائت رسلنا... بالبشرى... انّا مهلكوا» ▫️گناه لواط، از سوى یک جمعیّت شهوت‌ران و منحرف انجام مى‌شد، ولى همین كه قهر خدا آمد، همه‌ى اهل منطقه هلاک شدند، شاید به خاطر سكوت نابجا، به همه‌ى آنان لقب ظالم داده شد. «انّ اهلها كانوا ظالمین» ▫️ظلم، مایه‌ى هلاكت است. «انّا مهلكوا... ظالمین»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۳۰ ✅ قَالَ إِنَّ فِيهَا لُوطاً قَالُواْ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَن فِيهَا لَنُنَجِّيَنَّهُ وَ أَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ (۳۲) 🔹(ابراهیم) گفت: در این منطقه لوط است، فرشتگان گفتند: (نترس) ما به كسانى كه در این جا هستند آگاه‌تریم؛ قطعاً او (لوط) و خاندانش را نجات مى‌دهیم، جز همسرش كه از باقى‌ماندگان (در قهر ما) است. 🔸از جمع این آیه و آیه‌ى ۳۶ سوره‌ى ذاریات كه مى‌فرماید: «فما وجدنا فیها غیر بیت من المسلمین» ما جز یک خانواده‌ى با ایمان، هیچ‌كس را مؤمن نیافتیم، استفاده مى‌شود كه تنها حضرت لوط(ع) و فرزندانش مؤمن بودند و حتّى همسر او گرفتار عذاب شد. همسر لوط، در آغاز منحرف نبود، ولی بعد راه خیانت را در پیش گرفت و اسرار لوط(ع) را برای دشمنان او بازگو می‌کرد و کافران گناهکار را دوست داشت و از این رو همراه آنان گرفتار عذاب شد.(آیه ۱۰ سوره تحریم را ببینید) 🔸از آیه‌ى ۷۴ سوره‌ى هود استفاده مى‌شود كه حضرت ابراهیم(ع) از خداوند تقاضا كرد كه قهر الهى بر قوم لوط نازل نشود؛ امّا این درخواست مورد قبول واقع نشد و پاسخ آمد: از این امر صرف نظر كن. «یجادلنا فى قوم لوط... یا ابراهیم اعرض عن هذا انّه قد جاء امر ربّک»(هود/۷۴_۷۶) ❇️ از پيام‌های آیه ▫️وجود اولیاى الهى در جامعه، مانع نزول قهر الهى است. «انّ فیها لوطاً» ▫️انبیا و پیروانشان، از قهر الهى در امانند. «لنُنجّینّه و اهله» ▫️فرشتگان، یكایک افراد را مى‌شناسند. «نحن اعلم بمن فیها» ▫️گاهى مردان حقّ، در نهایت غربت بوده اند. (تنها فرزندان لوط به پدرشان ایمان داشتند!) «لنُنجّینّه و اهله» ▫️فرزندان، هنگام تضادّ فكرى میان والدین، مى‌توانند راه حقّ را انتخاب كنند. «و اهله الّا امراته» (فرزندان لوط، راه پدر را بر راه مادر ترجیح دادند) ▫️زن، شخصیّتى مستقل دارد و مى‌تواند تحت تأثیر مرد یا نظام اقتصادى و فرهنگى خانواده قرار نگیرد. «الّا امراته» ▫️وابستگى رمز نجات نیست؛ وارستگى رمز نجات است. «لنُنجّینّه و اهله الّا امراته» (همسر لوط، به او وابسته بود؛ امّا خود وارسته نبود.) ▫️عنوان اجتماعى مهم نیست؛ ایمان و عملكرد معیار است. «الّا امراته» (همسر پیامبر بودن به تنهایى ارزش نیست، همراهى و تبعیّت از او ارزش است) ▫️همسران پیامبران، معصوم نیستند. «الّا امراته» (حتّى از میان زنان پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله، تنها بعضى مورد الطاف ویژه‌ى الهى بودند. چنانكه در جاى دیگر مى‌خوانیم: «فانّ اللَّه أعدّ للمحسنات منكنّ أجرا عظیما»(احزاب/۲۹)

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۳۱ ✅ وَ لَمَّآ أَن جَآءَتْ رُسُلُنَا لُوْطَاً سِىءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعاً وَ قَالُواْ لَاتَخَفْ وَ لَا تَحْزَنْ إِنَّا مُنَجُّوكَ وَ أَهْلَكَ إِلَّا امْرَأَتَكَ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ (۳۳) 🔹و هنگامى كه فرستادگان ما نزد لوط آمدند، از آمدنشان بد حال شد و دستش (از حمایت آنان در برابر بدكاران) كوتاه گردید؛ (فرشتگان) گفتند: نترس و غمگین مباش، ما تو و خانواده‌ات را نجات مى‌دهیم، مگر همسرت كه از باقى‌ماندگان (در عذاب) است. 🔸داستان برخورد لوط(ع) با فرشتگان در آیات ۷۷ تا ۸۱ سوره‌ی هود بیان شده است. كلمه‌ى «سِىء» به معناى بدحال شدن است. بدحال شدن حضرت لوط(ع) ممكن است به خاطر ترس از تعرّض بدكاران به فرشتگان میهمان در خانه‌ى او باشد(شاید به صورت جوانان خوش‌سیما ‌اردشدن) و یا به خاطر اطلاع از نزول قهر و عذاب الهى بر قومش. «ذراع» به قسمتى از دست (از آرنج تا انگشتان) گفته مى‌شود. تنگ شدن ذراع، كنایه از ناتوانى و فروماندگى است، زیرا كسى كه آرنجش كوتاه باشد، نسبت به انجام بسیارى از كارها ناتوان است. به هر كس كه به نحوى از پا مى‌افتد و كارى دستش نیست مى‌گویند: «ضاق بهم ذرعاً». «لاتخف» درباره‌ى نگرانى از حوادث و سختى‌ها یا تلخى‌هاى احتمالى در آینده است. و «لاتحزن» اندوه و غم به خاطر امور گذشته مربوط مى‌شود. ❇️ از پيام‌های آیه ▫️در جامعه‌ى فاسد، مردان خدا در تنگنا قرار مى‌گیرند و حتّى در مورد حفظ مهمان و ذرّیه‌ى خود نیز نگرانند. «سىء بهم» ▫️شیوع فساد، نباید ما را بى‌تفاوت كند. «سىء بهم و ضاق بهم» (غیرت دینى لازمه‌ى ایمان است.) «سى‌ء بهم» ▫️بسیارى از نگرانى‌ها، به خاطر بى‌خبرى از آینده است. «ضاق بهم ذرعاً و قالوا لاتخف و لاتحزن» ▫️نگرانى درونى، در چهره اثر مى‌گذارد. فرشتگان با دیدن آثار نگرانى از سیماى حضرت لوط(ع)، به او گفتند: «لاتخف و لاتحزن» ▫️مؤمنان را با وعده‌هاى حقّ و آرام‌بخش، از دلهره و اضطراب نجات دهیم. «لاتخف و لاتحزن انّا منجّوک» ▫️در بیان حقایق، ابتدا نقاط مثبت را بگوییم. «انّا منجّوک» ▫️خداوند، اولیاى خود را حفظ مى‌كند. «انّا منجّوک» ▫️پیوند خانوادگى، انسان را نجات نمى‌دهد، ایمان و عمل صالح كلید نجات است. «الّا امراتک» ▫️زن، داراى شخصیّتى مستقل است و مى‌تواند در برابر نظام فرهنگى و اقتصادى خانواده یا جامعه مقاومت كند. «الّا امراتک» ▫️راهنماى فساد نیز مفسد است. «الّا امراتک» (همسر لوط به افراد فاسد اطلاع مى‌داد كه مهمان آمده، شما براى گناه به سراغش بروید!)

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۳۲ ✅ إِنَّا مُنزِلُونَ عَلَى أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْيَةِ رِجْزاً مِّنَ السَّمَآءِ بِمَا كَانُواْ يَفْسُقُونَ. وَ لَقَد تَّرَكْنَا مِنْهَآ آيَةً بِيِّنَةً لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ (۳۴_۳۵) 🔹همانا ما بر اهل این منطقه به خاطر فسقى كه داشتند، عذابى از آسمان فرو خواهیم ریخت. و از آن منطقه (غضب شده) نشانه‌ى روشنى (و درس عبرتى،) براى كسانى كه مى‌اندیشند باقى گذاشتیم. 🔸مراد از «قریة»، منطقه‌ى «سَدوم» است كه قوم لوط در آن‌جا مى‌زیستند و جمعیّت كثیرى داشته است. «رجز» در اصل به معنای اضطراب است و به هر چیزی که موجب اضطراب شود، هم‌چون بلاهای سخت، طاعون، برف و تگرگ شدید، وسوسه‌ی شیطان و عذاب الهی گفته می‌شود و در این‌جا مقصود عذاب قوم لوط است که طبق آیات دیگر قرآن نخست زلزله‌ای شدید شهرهای آنان را زیرورو کرد، سپس بارانی از سنگ متراکم بر سر آنان بارید و نابود و مدفون شدند.(هود/۸۲ و اعراف/۸۴). 🔸«فسق» به معناى خروج از طاعت است كه روشن‌ترین نمونه آن شرک و كفر مى‌باشد. در این آیه علت عذاب قوم لوط را فسق و نافرمانی آنان بیان کرده است و تعبیر قرآن نشان می‌دهد که نافرمانی آنان مستمر بوده است و آنان اهل بازگشت و توبه نبودند تا بخشیده شوند: «بما کانوا یفسوق» فعل مضارع با کان دلالت بر استمرار دارد. 🔸ویرانه‌های شهر قوم لوط، نشانه‌ی روشنی برای خردمندان است. آری؛ این ویرانه‌ها در مسیر کاروان‌های مردم حجاز قرار داشت و صبح و شام از کنار آن‌ها می‌گذشتند. آیات ۱۳۷ و ۱۳۸ سوره صافات و آیه ۷۶ سوره حجر را ببینید. ❇️ از پيام‌های آیات ▫️از آسمان، هم رحمت الهى (مانند باران و وحى) نازل مى‌شود و هم قهر و عذاب الهى. «رجزاً من السماء» ▫️عملكرد انسان، در طبیعت تأثیرگذار است. همان‌گونه كه عمل خوب، باعث نزول نعمت و رحمت مى‌شود، «و لو انّ اهل القرى آمنوا و اتّقوا لفتحنا علیهم بركات من السّماء و الارض»(اعراف/۹۶) به عكس، گناهان، نعمت‌ها را تبدیل به عذاب مى‌كند. «رجزاً من السّماء» ▫️تكرار گناه و اصرار بر آن، سبب نزول قهر الهى است. «كانوا یفسقون» ▫️گاهى لازم است آثار گذشته و خرابه‌هاى باستانى را حفظ كنیم و به سراغ تعمیر و بازسازى نرویم. «تركنا ... آیة» ▫️آشنایى با فلسفه‌ى تاریخ و شناخت اقوام گذشته، مورد توجّه قرآن است. «آیة بیّنة لقوم یعقلون» ▫️از خرابه‌ها نیز مى‌توان درس گرفت. «آیة... لقوم یعقلون» ▫️عبرت گرفتن، به دقّت و تعقّل نیاز دارد. افراد غافل با دید سطحى نمى‌توانند حقایق را درک كرده و عبرت بگیرند. «لقوم یعقلون» ▫️تعقّل و اندیشه، شرط هدایت و عبرت‌گیرى است. «لقوم یعقلون»

🔴 آشنایی با سوره‌ی عنکبوت / ۳۳ ✅ وَ إِلَى مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْباً فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُواْ اللَّهَ وَ ارْجُواْ الْيَوْمَ الْآخِرَ وَلَا تَعْثَوْاْ فِى الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ. فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذْتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُواْ فِى دَارِهِمْ جَاثِمِينَ (۳۶_۳۷) 🔹و به سوى (مردم) مَدین، برادرشان شعیب را (به رسالت فرستادیم)؛ پس گفت: اى قوم من! خدا را بپرستید، و به روز قیامت امیدوار باشید، و در زمین (فتنه انگیزى و) فساد نكنید. پس شعیب را تكذیب كردند و (به این سبب) زلزله آنان را فرا گرفت، و بامدادان در خانه‌هاى خود به رو در افتاده (و مرده) بودند. 🔸«مَدیَن» شهرى است در جنوب غربى اردن و اكنون به «معان» معروف است. كلمه‌ى «تعثوا» از «عثى» به معناى ایجاد فساد است. حضرت شعیب، مسئول راهنمایى دو قبیله بود: الف: اصحاب مَدین كه با صیحه‌ى آسمانى هلاک شدند. ب: اصحاب اَیكه، كه به عذاب «یوم الظلّه»، سایبانى از ابر صاعقه خیز گرفتار شدند. 🔸كلمه‌ى «رَجفة» به معناى لرزش زمین است. «اراجیف» اخبار و سخنانى است كه سبب تزلزل عقیده و روحیّه‌ى مردم مى‌شود و «مُرجفون» به كسانى گویند كه چنین مطالبى را بگویند یا بنویسند. «جاثمین» به معناى نشستن روى زانوست؛ گویا عذاب شدگان، با زلزله از خواب بیدار شدند و به حالت نیم‌خیز بودند كه اجل به آنان مهلت نداد. ❇️ از پيام‌های آیات ▫️انبیا كه پدران فكرى و ایمانى و اخلاقى مردمند، با آنان برادرانه رفتار مى‌كنند. «اخاهم شعیبا» ▫️در دعوت به سوى خداوند، عواطف را فراموش نكنیم. «یا قومِ اعبدوا اللَّه» (اى قوم من!) ▫️توحید و معاد، سرلوحه‌ى دعوت انبیاست. «اعبدوا اللَّه و ارجوا الیوم الآخر» ▫️بندگى خدا و ایمان به مبدأ و معاد، زمینه‌ى دورى از فساد است. «اعبدوا اللَّه و ارجوا الیوم الاخر و لاتعثوا» ▫️انسان‌ها معصوم نیستند و گاهى گرفتار لغزش و گناه مى‌شوند؛ آنچه خطرناک‌تراست، فساد آگاهانه، مغرضانه و مصرّانه است. «لاتعثوا... مفسدین» ▫️تكذیب انبیا، زمینه‌ى قهر الهى است. «فكذّبوه فاخذتهم» ▫️انسانى كه قدرت فرار از قهر خدا را ندارد، چگونه حقّ را تكذیب مى‌كند؟ «فكذّبوه... فاصبحوا... جاثمین»