وقتی رضاشاه خاک ایران را به لبخند آتاتورک بخشید
🔹مددلو، استاد تاریخ معاصر ایران: پس از فروپاشی عثمانی، ترکیه خواستار بازنگری قراردادهای مرزی شد. کردهای ترکیه در ارتفاعات آرارات شورش و در خاک ایران پناه گرفته بودند.
🔹ارتش ترکیه با هماهنگی دولت ایران وارد خاک ایران شد تا شورشیان را سرکوب کند. سپس ترکیه چند پاسگاه در خاک ایران ایجاد و این مناطق را عملاً تحت کنترل گرفت.
🔹طبق قراردادهای پیشین، بخشی از آرارات کوچک متعلق به ایران بود. پس از عملیات ترکیه، ایران این بخش را به آن کشور واگذار کرد.
🔹سپس بخشی از دشت قطور به ترکیه واگذار و در مقابل بخشهایی از دشت سرو به ایران ملحق شد. زنگزور به منطقه باریکۀ قرهسو مربوط میشود که عرض آن حدود ۵ کیلومتر است. اگر قرهسو حفظ میشد، ترکیه برای ارتباط با نخجوان ناچار به عبور از خاک ایران یا ارمنستان بود.
🔹در اختلاف مرزی، یک مقام نظامی دو ساعت برای رضاشاه توضیح داد اما او گفت هدف دوستی با ترکیه است.
🔹در مورد افغانستان، دشت ناامید بهعنوان نشانۀ حسن نیت به آن کشور داده شد. در روابط با شوروی، روستای فیروزه واگذار شد.
🔹در ماجرای اروندرود نیز رضاشاه اشتباه مشابهی کرد. در پیمان سعدآباد، به جز ساحل آبادان، کل اروندرود به عراق واگذار شد. یعدها این واگذاری بهانهای برای جنگ ایران و عراق شد.
🔸این موضوعات باید برای امروز درس باشد. برخی ممکن است کریدور زنگزور را بیاهمیت بدانند، اما وقتی قدرتهای غربی وارد بازی میشوند، نباید سادهانگار بود.
@Farsna - Link
