⁉️ بورس چگونه پدید آمد؟
♦️«بورس» واژهای است که این روزها، زیاد از افراد و رسانههای داخلی شنیده میشود، اما بهراستی پیدایش سازوکار بورس، به چه زمانی برمیگردد؟
🔹پروفسور نائل فرگوسن، استراتژیست غربی و استاد تاریخ اقتصاد دانشگاه هاروارد، در کتاب ترقی پول، اینگونه مینویسد: «هیچچیز، روشنتر از تکرارِ تاریخِ حبابهای بورس اوراق بهادار، سختیِ عبرت گرفتن انسانها از تاریخ را نشان نمیدهد.»
🔸همه ما کموبیش، در هنگام مطالعه تاریخ استعمار کشورها و ملتها، با عناوین «شرکت و کمپانی هند شرقی انگلیس و هلند»، آشنا شدهایم. آمستردام هلند، در دههٔ 1690، پایتخت نوآوریهای مالی جهان بود و هلندیها، به منظور تأمین بودجه جنگ علیه اسپانیا، یکی از اولین لاتاریهای ملی (محلی که در آنجا بلیتهای بختآزمایی به منظور قمار، به مردم فروخته میشود) جهان را ابداع کردند.
🔹هدف از این کار، حفاظت از ورشکستگی تجار بود و این حرکت، عامل ایجاد اولین بانک مرکزی جهان شد. البته این، بزرگترین اختراع هلندیها نبود؛ بلکه بزرگترین اختراع تمام دوران هلندیها، پدیدهای بود به اسم «شرکت یا همان کمپانی».
🔸داستان کمپانی، به سال 1602 و زمان گسیل و پراکنده شدن تجار هلندی در سراسر جهان برمیگردد. در قرن 17، آسیا به دلیلِ داشتن ادویهجات، برای اروپاییها بسیار جذاب، فریبنده و وسوسهانگیز بود. این محصولات، از قدیم از طریق راههای زمینی مانند جاده ابریشم، به اروپا صادر میشدند؛ اما هلندیها قصد داشتند از مسیری طولانیتر ولی سریعتر یعنی دریا، این کار را انجام دهند و این امر باعث شد هلندیها اینگونه فکر کنند که قرار است پول بزرگی به جیب بزنند.
🔹با اینکه تجارت ادویهجات آسیا، بهقدری پرسود بود که تنها با یک نوبت سفر تجاری، هزینه ساخت یک کشتی عظیم تجاری، تأمین میشد؛ ولی سفر از دماغه امید نیک بهطرف شرق، آنچنان طولانی و خطرناک بود که تجار هلندی، مجبور بودند منابع مالی خودشان را همراه برده و به مخاطره بیندازند و نتیجه این کار، تأسیس حدود 600 مؤسسه اقتصادی هند شرقی بود.
🔸سال 1602، در پی تحریک دولت هلند، شرکتهای مختلف هلندی باهم، یکی شدند تا شرکت یا همان «کمپانی هند شرقی هلند» تشکیل شود. همچنین برای تأمین ثروت و سرمایه شرکت و مشارکت در تجارت، از شهروندان و تمامی شهرهای بزرگ هلند دعوت شد تا از طریق سپردهگذاری و خرید سهام شرکت، در این امر وارد شوند و شکل این سپردهگذاری، نقطه عطف این نوآوری بود.
🔹در سال 1606، افراد میتوانستند با سرمایهگذاری و خرید یک یا بخشی از سهام شرکت هند شرقی هلند، در سود آینده آن شریک شوند. سال 1609، «دِرِس بأس»، یکی از مؤسسین کمپانی هند شرقی هلند، به همراه 16 شریک دیگرش، در برابر تقاضای افراد مبنی بر استرداد سهام و دریافت اصل سرمایه، اعلام کردند که سهامداران، نمیتوانند اصل سرمایه خود را پَس بگیرند و تنها میتوانند سود سهام را دریافت نموده و اصل آن را به سرمایهگذار دیگری بفروشند.
🔸اینگونه بود که شبانه، بازاری برای خریدوفروش سهام شرکت ایجاد شد و اولین بازار بورس سرپوشیده واقعی جهان، در شهر روکین تأسیس گردید. این نوآوری، چهره امور مالی را برای همیشه تغییر داد؛ زیرا سازوکاری ایجاد کرد که در آن، ارزش سهام بر اساس عرضه و تقاضا و به عبارتی خریداران و فروشندگان تعیین میشد و اینگونه بود که تا سال 1610، اولین شرکت سهامی جهان یعنی شرکت هند شرقی هلند، آماده غارت جهان شده بود.
🔹البته تجربهٔ تأسیس بورس معاملات سهام به شکل هلندی آن، در سالهای بعد، دولت انگلیس را قادر ساخت تا به یُمن بهرهمندی از نظام قرضهٔ مالی و از طریق انتشار عمومی سهام و سایر اوراق بهادار، امکان پشتیبانی مالی از پروژههای بزرگتر مانند جنگ و غارت کشورها و ملتها را پیدا نماید.
منابع:
کلبه کرامت جلسه 592/ حسن عباسی 1394/06/05
کتاب تاریخ پیدایش پول/ نیل فرگوسن
#مستندات #عبرت
________
🚨پویش مبارزه با قمار سازمانیافته
رهپویان بصیرت
🇮🇷 eitaa.com/Rahpooyan_basirat
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
⁉️ بورس چگونه پدید آمد؟
⚫️ آمستردام هلند، در دههٔ 1690، پایتخت نوآوریهای مالی جهان بود و هلندیها، به منظور تأمین بودجه جنگ علیه اسپانیا، یکی از اولین لاتاریهای ملی (محلی که در آنجا بلیتهای بختآزمایی به منظور قمار، به مردم فروخته میشود) جهان را ابداع کردند
🎞 ویدئو قابل مشاهده
🗄 حجم: 15.7 مگابایت
📎 برشی از جلسه 592 کلبه کرامت با تدریس استاد حسن عباسی (سال 1394)
http://www.kolbeh-keramat.ir/Sessions/Single/405
#مستندات #عبرت #مبانی
________
🚨پویش مبارزه با قمار سازمانیافته
رهپویان بصیرت
🇮🇷 eitaa.com/Rahpooyan_basirat