#مس : 👈:به کسر میم و سکون سين اسم فارسی است 👈به عربی نحاس و فلز و به یونانی ایدس و کلقوس 👈و به انگریزی (انگلیسی)کاپر 👈و به هندی تانبا گویند 👈و آن از جمله فلزات معدنيه است و معدن آن جزیره جپان و بعضی ممالک فرنگ و ایران و بلاد(شهرها) دیگر است 🌼بهترین همه جپانی آن است و آن اقسام میباشد آنچه قلمه ها و شمسه ها ساخته می آورند آن سرخ رنگ نرم می باشد و بهترین اقسام است و آنچه تختهای بزرگ عريض طولانی ساخته می آورند در خوبی بعد از آن است و آنچه اقراص بزرگ ساخته می آورند بدان خوبی نیست و سخت است و همچنین آنچه 🌟در ملک فراسیس و کرمان💖 از ایران میشود سخت می باشد . 🌼و آنچه در مزینان قریب سبزوار می شود و در کاشان و اطراف برده از آن ظروف میسازند نیز نرم و قریب (نزدیک)به جهانی است و نوعی که در معدن آن متولد می شود. 🌟 رنگ آن زرد و درخشنده 🌞میباشد و آن طايقون است که به جایش مسطور (نوشته)شد. 💥و نوعی از گداختن سنگ به هم می رسد بعضی از آن مایل به زردی و اکثر سرخ میباشد 📚و شیخ الرئیس نوشته🖋 که از #مس بعضی سرخ مایل به زردی است 🏆 و آن قبرسی است و آن فاضل(برتر) است و بعضی سرخ خالص و بعضی سرخ مایل به سیاهی و قسمی از #مس است که آن را طالیقون گویند. 📔و ابن جمیع گفته که آن از اقسام مس متكون به طبیعت نیست لیکن مصنوع مرکب با آن. 📔و شارح کازرونی گوید که در آذربیجان موضعی است که آن را اجنان گویند در آن اقسام مس به کثرت میشود و از آن به طرف اکثر بلاد (شهرها)می برند. 👈و گویند که چون مس سرخ را با عشر(یک دهم) آن روی توتیا(سنگ سرمه) بگدازند جسمی زرد رنگ حاصل می گردد 👈که به فارسی برنج 👈و به عربی صفر مصنوع 👈و به هندی پیتل نامند و آن چکش گیرتر و سخت تر از مس است و 🌼چون زرد آن را با مقدار خمس و یا ربع وزن آن روی توتیا بگدازند و در قالبها به شکل اوانی(ظروف) بریزند این را به فارسی ریخته و 👈به فارسی سفید روی نامند و چون با قلعی و روی توتیا (سنگ سرمه)هر دو بگدازند به فارسی جام 🔰🔅و #بهترین آن زرد طلایی 🔅پس سرخ پس زرد نرم خالص آن است و آنچه به غیر این رنگها و اوصاف باشد همه ردی(بد) و همچنین بسیار سخت آن. 📚و به قول شيخ مس سوخته حریف و در آن #قبض نیز هست 🏆و #طبع مس گرم و خشک در سوم است و #محلل . 🏆و مس سوخته توبال(ریزهای از مس یا اهن) است و در آن #قبض و #حدت (تندی،تیزی)و ادمال (پوست بر سر اوردن جراحت)است و موی را سیاه گرداند و ادمال #قروح (زخم ها)خبيثه(دیر علاج) ساعیه و منع آن از سعی نماید و گوشت زاید را بخورد 🌸مغسول(شستن) أن مدمل جراحات است و اگر با عسل طلا نمایند اصلاح قروح (زخم ها)متصله متجوفه در ابدان صلبه (سفت)نماید. ✅و اكتحال(سرمه) آن بصر(چشم) را نیز نماید و جهت صلابت پلک نفع کند ✅و اسهال مای صفر نماید چون با ماء(اب) العسل بخورند و اگر بدان تحنک نمایند هیجان قی(استفراغ) کند. ✅و شربت آن یک نیم مثقال است و اخراج ماییت بلااذیت نماید و واجب است که حذر(پرهیز) نمایند از خوردن چیزی که در آن ملوحت (شوری)یا مرارت(تلخی) یا دسومت(چربی) مثل روغنها و گوشتها و یا حموضت(ترشی) و یا حلاوت(شیرینی) باشد 🌸در ظرف مس و شرب از آن که آن لامحاله ارسال زنگاریت میکند و زنگار(زنگ اهن) سم است. 📔و اطبای دیگر نوشته اند که غسل(شستن) مس سوخته باعث لطافت و کسر حدت (تندی ،تیزی)و حرارت آن است ✅و چون مس را در سرکه چند روز بگذارند و حنا را به آن سرکه خمیر نموده ضماد نمایند در رفع #نزلات و #سرفه و منع ریختن #موی مجرب دانسته اند 👌👌 🌼و آشامیدن محلول آن با ماء العسل مسهل مای اصفر(زرد) و مبادی(مبدا) استسقا و به دستور طلای(داروی که بر عضو بمالند) آن 🌼و آشامیدن ساییده آن مهیج قيء و نیم مثقال آن مخرج مائیت آن به غیر اذیت و حمول سخاله(براده ) آن 🌼و یا دودی که زیر دیگ و غیر آن مجتمع میگردد با آب لیمو جهت منع حمل مجرب گفته اند 🌼و طلای مس سوخته با عسل جهت جرب و حکه(خارش) و تحلیل(ازبین رفتن) اورام(ورم ها) و رفع سستی و ماندگی اعضا مفید 🌼و غسل کردن به أب ظرف مسی که به آفتاب گرم شده باشد مورث(ُسبب) #برص است خصوصا تکرار استعمال(استفاده) آن ❌ 🌼و آشامیدن ساییده آن تنها و یا با روغن گاو و یا شیر تازه و قیء کردن مکرر باعث دفع ضرر افيون(تریاک) خورده است. ❌ و خوردن لبنیات و غیره اشیایی که سابق مذکور شد در ظرف مس بی قلعی(قلع اندود نشده) خصوص زمانی که با در آن مانده باشد بسیار مضر و در قلعیدار مدتی گذاشتن نیز مضر ❌خصوصا که گرم باشد و سر آن را گرما گرم بسته باشند❌ و از همه بدتر ماهی بریان است که در آن گرماگرم گذاشته سر آن را پوشیده شب مانده باشد 🙊 ✅زیرا که اینها همه زنگاری می گردند و زنگار (زنگ اهن)خود سم است 👈و علاج أن با شیر تازه و روغن ها قيء کردن و بعد آن آب گوشت های چرب آشامیدن و از خوردن براده أن عوارض توبال عارض