#سلسله #مباحث #احکام_ربا ✅ #معامله_ربوی زمانی یک معامله، ربوی محسوب می شود که سه شرط در آن موجود باشد: 1. دو جنسی که مورد معامله قرار می گیرند، هم جنس یکدیگر باشند. 2. دو جنسی که مورد معامله قرار می گیرند از اجناسی باشند که با وزن یا پیمانه به فروش می رسند. 3. یکی از دو جنس از نظر وزن، بیش تر از جنس دیگر باشد. 🔹شرح شرط اوّل: معامله ی ربوی وقتی محقّق می شود که اجناس مورد معامله هم جنس یکدیگر باشند ؛ مثلاً کسی یک کیلو گندم بفروشد و به عوض آن یک کیلو و نیم گندم بگیرد. بنابراین اگر کسی یک کیلو برنج بفروشد و عوض آن دو کیلو گندم بگیرد، معامله صحیح است، زیرا طرفین معامله (گندم و برنج) هم جنس یکدیگر نیستند. (2) تذکّر 1: اگر یکی از دو جنس، سالم و دیگری معیوب، یا جنس یکی خوب و جنس دیگری بد باشد، یا با یکدیگر تفاوت قیمت داشته باشند، چنانچه بیش تر از مقداری که می دهد بگیرد، باز هم ربا و حرام است ؛ پس اگر مس درست بدهد و بیش تر از آن مس شکسته بگیرد یا برنج مرغوب بدهد و بیش تر از آن برنج نامرغوب بگیرد، یا طلای ساخته را بدهد و بیش تر از آن طلای نساخته بگیرد، ربا و حرام می باشد. (3) هم چنین است اگر مقدار کم تری طلا با عیار بالا بدهد و مقدار بیش تری طلا با عیار پایین بگیرد. (4) تذکّر 2: اگر جنسی را که می فروشد و عوضی را که می گیرد از یک چیز عمل آمده باشد (هر دو از یک ریشه باشند)، چنان چه بیش تر از مقداری که می دهد بگیرد، باز هم ربا و حرام است ؛ بنابراین اگر یک کیلو روغن بفروشد و در عوض آن یک کیلو و نیم پنیر بگیرد، یا یک کیلو میوه ی رسیده (مانند انگور) بفروشد و در عوض آن دو کیلو میوه ی نارس (مانند غوره) بگیرد، ربا و حرام است. (5) تذکّر 3: جو و گندم در ربا یک جنس حساب می شوند. (6) 🔹شرح شرط دوم: معامله ی ربوی وقتی محقّق می شود که اجناس مورد معامله از اجناسی باشند که با وزن یا پیمانه (حجمی) فروخته می شوند. بنابراین اگر چیزی را که مثل پارچه با متر می فروشند، یا چیزی را که مثل تخم مرغ با شماره (عددی) معامله می کنند، بفروشد و زیادتر بگیرد، مثلاً ده تا تخم مرغ بدهد و یازده تا بگیرد اشکال ندارد. (7) تذکّر: جنسی را که در بعضی شهرها با وزن یا پیمانه می فروشند و در بعضی از شهرها با شماره معامله می کنند، اگر در شهری که آن را با وزن یا پیمانه می فروشند زیادتر بگیرد، ربا و حرام است و در شهر دیگر ربا نیست. (به عبارت دیگر، معامله تابع مکان آن است. ممکن است معامله ای در شهری ربوی باشد و همان معامله در شهر دیگر ربوی نباشد.) البتّه اگر به این صورت است که در اغلب شهرها به صورت وزنی معامله می شود و تنها در چند شهر به صورت غیر وزنی معامله می شود، احتیاط این است که در همان چند شهر محدود هم چنین معامله ای انجام نشود. (8) 🔹شرح شرط سوم: سومین و آخرین شرطی که سبب می شود یک معامله، آلوده به ربا شود، این است که یکی از طرفین معامله از حیث وزن یا حجم، بیش تر از دیگری باشد. مثلاً یک کیلو گندم بدهد و در عوض آن یک کیلو و نیم گندم بگیرد. تذکّر: اگر چیزی را که اضافه می گیرد غیر از جنسی باشد که می فروشد، مثلاً یک کیلو گندم را بفروشد و در عوض آن یک کیلو گندم و نیم کیلو برنج بگیرد، باز هم ربا و حرام است، هم چنین است اگر یک کیلو گندم را به یک کیلو گندم و مقداری پول بفروشد. بلکه اگر چیزی زیادتر نگیرد ولی شرط کند که خریدار عملی برای او انجام دهد، ربا و حرام می باشد. (9) ➿پی نوشت: (2) توضیح المسائل 13 مرجع - مسأله ی 2077 (3) توضیح المسائل 13 مرجع - مسأله ی 2072 (4) مجموعه ی استفتائات آیت الله مکارم شیرازی - سؤال 1820 (5) توضیح المسائل 13 مرجع - مسأله ی 2078 (6) توضیح المسائل 13 مرجع - مسأله ی 2079 (7) توضیح المسائل 13 مرجع - مسأله ی 2075 (8) توضیح المسائل 13 مرجع - مسأله ی 2076 (9) توضیح المسائل 13 مرجع - مسأله ی 2073 #روزی_حلال 💠 @RoozieHalal 💠