7 ـ در اوایل قرن ششم هجری، مؤلفی ـ که متاسفانه شناخته نشده ـ بر اساس منابع مختلف، کتابی ترتیب می دهد که آن را «مجمل التواریخ و القصص» می نامد. از عمده منابع وی یکی هم کتاب تاریخ حمزۀ اصفهانی بوده است. وی علاوه بر استفادۀ مستقیم (به شکل ترجمه) از مطالب کتاب حمزه، در ترتیب باب نهم کتاب خود، به سیاق کتاب سنی ملوک رفتار می نماید، به این معنا که طی دو فصل از فصول سه گانۀ باب مذکور دو بار تمامی پادشاهان سلسله های چهارگانۀ ایران ـ پیشدادان، کیانیان، اشکانیان، ساسانیان ـ را از ابتدا تا انتها بیان می دارد. مرتبۀ نخست تحت عنوان: (در نسب ملوک عجم) و مرتبۀ دوم تحت عنوان: (اندر مدت پادشاهی این طبقات و ...). مؤلف در دور نخست، برای بخش ساسانیان، آنچه را که حمزۀ اصفهانی از پوشش شاهان ساسانی (مقتبس و منقول از کتاب الصور) آورده را متذوقانه تجمیع و ذیل عنوان: (طبقۀ ساسانیان و ذکر ایشان در وصف پوشش) ذکر می نماید.
8 ـ گویا اصلی ترین عاملی که باعث بر توجه به این کتاب و صیانت از آن ـ حداقل تا قرن چهارم هجری ـ شده، نقوش و تصاویر بدیع کتاب و به عبارتی مصور بودن آن ـ که مسعودی آن را از نظر رنگ آمیزی، شگفت و بی نظیر توصیف کرده و از نظر ساخت، عجیب، دانسته است ـ بوده؛ تصاویری که توجه هر بیننده ای ـ و از جمله قتیبه بن مسلم ددمنش را، برای ممانعت از معدوم نمودن آن، و هشام خلیفه را، برای مشتاق شدن به ترجمه آن، و مسعودی مورخ را، برای توصیف شیفته گون آن در تألیف خویش ـ به خود جلب نموده.
مسعودی در میانۀ سخن خود متذکر می شود که کتاب مورد بحث «برای هشامِ عبدالملک از پارسی به عربی آمده بود»، و سپس در باب رنگ و کیفیت و ساخت آن می گوید: «با رنگهای شگفت که اکنون نظیر آن یافت نمی شود و با طلا و نقره محلول و مس حکاکی شده. صفحه به رنگ فرفیری بود با ساختی عجیب که از فرط نیکوئی و دقت ساخت ندانستم کاغذ است یا پوست». این دو نکته نشان می دهد که برای متن ترجمه شده، تصاویر را دوباره نقاشی نکرده اند بلکه آنها را از کتاب اصلی مجزا و منفک نموده و به متن ترجمۀ ترتیب داده شده برای هشام، ضم نموده اند.
9 ـ ابواسحق ابراهیم اصطخری، در کتاب مسالک الممالک ـ ذیل (ذکر بناهای فارس) ـ می نویسد: «به ناحیت سابور کوهی هست؛ در آن کوه صورت هر پادشاه و مرزبان و موبد و معروفی کی در پارس بودست، کرده اند. و آنجا کسانی اند کی صورتها و قصه های آن همه نبشته دارند. و این قوم به ناحیت ارغان به حصن الجص باشند». ممکن است میان آن چیزی که اصطخری بیان داشته: (صورتها و قصه های آن همه نبشته دارند) با کتاب مورد بحث ما (الصُّوَر) نسبتی باشد؛ و البته جالب توجه است که اصطخری نه تنها با مسعودی و حمزۀ اصفهانی همعصر بوده، بل میان مرگ آنان نیز فاصله زمانی قابل توجهی وجود نداشته است.
10 ـ صاحب کتاب مجمل التواریخ در باب دهم تألیف خود، آنجا که به عهد (و روزگار) شاپور ذوالاکتاف می پردازد، می نویسد: «مانیِ مصوِّر به مشرق پیدا گشت و کتاب صُوَر بنهاد و خلقی متابع او شدند تا ...» چنانکه مشخص است غرض از کتاب صُوَر، کتاب ارژنگ مانی است که آنچنان که در کتب ادبی و تاریخی مسطور است کتابی بوده شگرف با تصاویر بدیع و دلکش که مانی آن را برای بهرام (بهرام اول ساسانی) ترتیب داده بود.
11 ـ هر چند، مطابق آنچه گفته آمد، آن چه که مسعودی و حمزه اصفهانی از کتاب الصُّوَر نقل می کنند در اصل شرح مشاهدات آنان از پرده های نقاشی کتاب مزبور بوده و نه نقل مطالب مکتوب کتاب، با این حال باز می توان بر اساس همان اطلاعات ضمنی ای که از کتاب به دست می آید استنباط هایی نمود:
الف ـ با توجه به سیر زمانی ای که این کتاب برای تکمیل شدن (مرگ هر کدام از شاهان و افزودن تصویر وی به تصاویر پیشین) داشته، به نظر می توان آن را آخرین کتاب پیش از اسلام ایران، یا به عبارتی نخستین کتاب پس از اسلام ایران دانست.
ب ـ اطلاع از وجود یک آئین یا سنت بدیع (ثبت نگاره ی هر یک از شاهان خاندان سلطنتی و حفظ و نگهداری آن ها در یک مجموعه) که در دنیای قدیم کم نظیر یا شاید بی نظیر بوده است.
ج ـ آگاهی از این مطلب که پیش از عبدالله بن مقفع (که بنا بر شهرت نخستین کسی است که کتب پهلوی را به عربی برگردانده است) هم ما ترجمه (و بنابراین شاید ترجمه هایی) از پهلوی به عربی داشته ایم.
د ـ اطمینان از این که فهرستی که از شاهان ساسانی در کتاب الصُّوَر آورده شده، تنها فهرست مورد قبول و رسمی از شاهان (از نظر تعداد و اسامی) این سلسله ـ در نگاه دربار ساسانی ـ بوده است.
* کتاب حاضر:
آنچه بعد از این گفتار ملاحظه می نمایید، ترجمه ی فارسی توصیفات حمزۀ اصفهانی از تصاویر کتاب الصُّوَر است، که توسط مؤلف مجمل التواریخ انجام گرفته. چنانکه گفته آمد صاحب مجمل توصیفات مذکور را با توضیحات اجمالی ای همراه نموده و آن را به عنوان بخش ساسانیان، در روایت نخست از تواریخ مربوط به سرزمین ایران، در کتاب خویش قرار داده است. چون آوردن توصیفات مورد نظر بدون پس زمینه ی کتاب مجمل التواریخ آن را متنی به اصطلاح پا در هوا نشان می داد، بخش مربوط کتاب مجمل را هم به تمامی آورده ایم تا متن شکل یک رساله را به خود بیابد. برای بعض موارد توضیحاتی آورده شده تا خواننده کمابیش از مراجعه به دیگر کتب بی نیاز گردد. این توضیحات بیشتر برگرفته از کتاب خدای نامه است که پیشتر به توسط نگارنده ی این سطور به چاپ رسیده است. کتاب، سوای مقدمه ی حاضر ـ که به معرفی اجمالی کتاب الصُّوَر و همچنین ردیابی آن در غبار تاریخی پرداخته ـ حاوی ضمائمی نیز هست. آنچه در بخش ضمائم آورده شده به شرح ذیل می باشد:
الف ـ (کتاب الصُّوَر) ـ معرفی ای است که شادروان ذبیح الله صفا در تألیف نفیس خود: «حماسه سرایی در ایران» از کتاب الصُّوَر آورده است.
ب ـ (کتاب صورت شاهان ساسانی) ـ مقاله ای است از شادروان محمّد دبیرسیاقی، در معرفی کتاب الصُّوَر.
ج ـ (التنبیه و الاشراف) ـ شرحی است که مسعودی از مشاهده ی کتاب الصُّوَر در تألیف خویش آورده است.
د ـ (سَنی ملوک الأرض و الأنبیاء) ـ آنچه حمزۀ اصفهانی از پوشش پادشاهان ساسانی در کتاب الصُّوَر مشاهده نموده و در تألیف خویش آورده را برای ملاحظه و مقایسه، در این بخش آورده ایم.
ه ـ جداول ملوک ساسانی ـ نفرات و همچنین سال های سلطنت پادشاهان ساسانی، در کتب تاریخی بسیار پریشان و مشوش است آنچنان که شاید نتوان فهرست جامعی (صحیح و مشترک) ذیل این عنوان از آنان ترتیب داد. این معضل از همان ابتدای تاریخنگاری برای عهد ساسانیان دامنگیر مورخان بوده چنانکه ابوریحان بیرونی نیز در شاهکار کم نظیر خود «آثارالباقیه» ـ که در آن به مبادی تواریخ و گاهشماری ملل و امم پرداخته ـ به این معضل اشاره می کند. وی در میان روایات متفاوتی که از شاهان ساسانی و مدت سلطنت این سلسله در دست داشته چند روایت را به شکل جداولی در تألیف خویش می آورد. مشاهده و مقایسه این جداول شاهدی بر تشتت آرای مورخان در موضوع گفته شده می باشد. در میان این روایات (جداول)، نخستین روایت (جدول) از لحاظ مدت سلطنت پادشاهان ساسانی با آنچه مسعودی از این موضوع ـ به نقل از کتاب الصُّوَر ـ بیان می دارد نزدیک است (مسعودی این مدت را 433 سال و 1 ماه و 7 روز ذکر می نماید و ابوریحان بیرونی ـ در روایت مزبور ـ 431 سال و 6 ماه و 7 روز) برای مزید فایده تمام جداول مربوط به پادشاهان ساسانی را ـ با تصحیحات بایسته ـ از کتاب ابوریحان، در این بخش آورده ایم.
و ـ القاب پادشاهان ساسانی ـ القابی که از پادشاهان ساسانی در کتب تاریخ ذکر می شود نیز بعضاً یکسان و یکدست نیست. برای رفع این نقیصه و به دست داشتن یک فهرست کمابیش صواب از القاب پادشاهان ساسانی آنچه ابوعبدالله محمد بن احمد بن یوسف خوارزمی در تألیف خویش ـ مسمی به «مفاتیح العلوم» ـ ذکر کرده است را در این قسمت آورده ایم.
ز ـ اندر یاد کردن که ... ـ این قسمت در اصل بخش «عهد (روزگار) ساسانیان» باب دهم کتاب «مجمل التواریخ» است. هر چند ظاهراً با موضوع مورد بحث ما (کتاب الصُّوَر) ارتباط مستقیمی نمی دارد اما بنابر آنچه مسعودی در باب محتویات کتاب الصُّوَر آورده: «... با ذکر ... حادثه ها و اتفاقات مهم که به دوران [هر] پادشاهی پدید آمده بود) به نظر نقل بخش مربوط، چندان هم بی ربط به کتاب مورد بحث ما نباشد.
ح ـ اندر نواویس ملوک عجم ـ بخشی است ترکیب یافته از مطالب دو باب از ابواب کتاب «مجمل التواریخ» که چون موضوع آن با محتویات کتاب الصُّوَر بی ارتباط نیست، آن را از کتاب مزبور نقل نموده ایم. بخش اصلی که عنوان و محل دفن هر یک از پادشاهان ساسانی می باشد برگرفته از باب بیست و دوم کتاب مجمل التواریخ است با عنوان: «در ذکر حفایر و نواویس و دفینۀ پیغامبران و پادشاهان و خلفا که بر چه سان بوده است» (که عنوان آن گویای محتوای آن می باشد) و آنچه که میان نام هر پادشاه و محل دفن وی قرار داده شده، و به چگونگی مرگ هر یک از پادشاهان ساسانی مربوط می شود، مقتبس از فصل دوم از باب نهم کتاب مجمل التواریخ است.
در انتهای مقال ذکر چند نکته بایسته است:
نخست آن که: چنانکه مکرر گفته آمد، مطالبی که از کتاب الصُّور نقل می شود در اصل توصیفات ناظران است از تصاویر نقش شده در آن کتاب و نه نقل مطالب مکتوب در آن، بر این اساس باید اذعان داشت که غیر از آگاهی یافتن بر محتوای کلی کتاب و اطلاع ضمنی از مطالب آن، آن چه که مستقیم و بی واسطه از مطالب خود کتاب الصُّور می دانیم یکی نام (و تعداد) پادشاهان مذکور در آن است و دیگر مدت زمان سلطنت ساسانیان.
دو دیگر آن که: مسعودی در کتاب خود عنوان می نماید که تصویر 27 تن (25 مرد و 2 زن) از پادشاهان ساسانی در کتاب الصُّور آورده شده حال آن که حمزه ی اصفهانی (و به تبع آن صاحب مجمل التواریخ) شرحی از پوشش 26 تن (24 مرد و 2 زن) را در کتاب خویش می آورد. علت این اختلاف یا نقصان مشخص نیست.
سه دیگر آن که: این توضیح مسعودی که: «صورت پادشاهانی که به جنگ بودند ایستاده و پادشاهانی که به کاری می پرداخت نشسته بود» را نتوانستم چندان با قرائن موجود از اعمال پادشاهان ساسانی مطابقت نمایم. به نظر می رسد مقصود مسعودی، در این سخن، اعمال و افعال پادشاهان مورد بحث در ایام آخر حیات شان (که منتهی به مرگ می شود) بوده و نه در طول سلطنت شان، اما می توان مشاهده نمود که مثلاً: یزدگرد اول (بزه کار) ـ که زمان مرگ در حال تغسیل خود بوده و سپس به واسطۀ لگد اسبی کشته می شود ـ را حمزه ی اصفهانی (مقتبس از کتاب الصُّوَر) به صورت ایستاده توصیف می نماید حال آن که مطابق سخن مسعودی می بایست نشسته نقش می شده؛ یا عکس مطلب: فیروز بن یزدگرد ـ که مرگش حین جنگ با خاقان بوده ـ را به حالت نشسته وصف می نماید، در حالی که می بایست ایستاده نقش می گردید؛ یا این که: تصاویر شیرویه بن پرویز و اردشیر بن شیرویه ـ که اولی به کاری (جنگ، عمارت و ...) مشغول نبوده و دومی را هم در حال مستی به قتل می رسانند ـ را حمزه ی اصفهانی به صورت ایستاده عنوان می نماید حالی که باید نشسته می بودند، و قس علی هذا.
و دیگر آن که: مدت سال های سلطنت ساسانیان را ـ به این خاطر که بنا بر تصریح مسعودی، در کتاب الصُّوَر ذکر شده بود ـ در متن حاضر آورده ایم، و همچنین توضیح وی درباره ی تاریخ ترجمه، مأخذ و مرجع کتاب ترجمه شده و شخصیتی که کتاب برای وی ـ از پارسی (پهلوی) به عربی ـ برگردانده شد (هر دو مورد به نقل از مسعودی و میان دو قلاب)
* تصاویر کتاب:
در انتهای کتاب تصاویری چند از پادشاهان ساسانی ـ مقتبس از حجاری ها و تندیس ها و تصاویر منقوش بر ظروف و محکوک بر سکه های آن دوران ـ آورده شده تا شاید دورنمایی باشد بر آنچه در کتاب «الصُّوَر» به تصویر کشیده شده بود.
اردشیر آل علی
مرداد ماه 1402 خورشیدی
🔸در صورت تمایل میتوانید این کتاب ارزشمند را با تخفیف 10٪ با قیمت 133.200 تومان از فروشگاه اینترنتی تهیه نمائید.
https://basalam.com/shabnama96/product/11738318
🔸و یا با تخفیف 15% به صورت پیامکی با قیمت 125.800 تومان از شماره 09127564990 به صورت غیرحضوری تهیه نمایید.
✅ دانلود رایگان 18 صفحه اول کتاب از لینک زیر
https://eitaa.com/Shabnama96/2351
ا--------------------------------------
با #انتشارات_شبنما به راحتی به یک #نویسنده تبدیل شویم👇
🆔 https://eitaa.com/Shabnama96
شماره اختصاصی کتاب: 4021127
موضوع: ادبیات فارسی، تاریخ ادبیات، کُتُب کهن
الصُّوَر: کتاب نگارههای پادشاهان ساسانی
اردشیر آل علی
رقعی، 90 صفحه / چاپ اول، 1402 / 148000 تومان
شابک: 5-96-6147-622-978
توضیحات: این کتاب آخرین کتاب پیش از اسلامِ ایران است که توسط استاد آل علی تدوین و عرضه شده است تا راهنمای پژوهشگران و علاقهمندان ادبیات پارسی باشد.
🔸در صورت تمایل میتوانید این کتاب ارزشمند را با تخفیف 10٪ با قیمت 133.200 تومان از فروشگاه اینترنتی تهیه نمائید.
https://basalam.com/shabnama96/product/11738318
🔸و یا با تخفیف 15% به صورت پیامکی با قیمت 125.800 تومان از شماره 09127564990 به صورت غیرحضوری تهیه نمایید.
✅ دانلود رایگان 18 صفحه اول کتاب از لینک زیر
https://eitaa.com/Shabnama96/2351
ا--------------------------------------
با #انتشارات_شبنما به راحتی به یک #نویسنده تبدیل شویم👇
🆔 https://eitaa.com/Shabnama96
4021127_Assovar_20W.pdf
29.99M
#کتاب_دوستت_دارم
#طرح_بیست
دانلود رایگان فایل 18 صفحه اول از کتاب «الصُّوَر: کتاب نگارههای پادشاهان ساسانی، آخرین کتاب پیش از اسلامِ ایران»
رقعی|90 صفحه|148.000 تومان
#نحوه_خرید:
1️⃣خرید پیامکی و تلفنی👇
با تخفیف 15 درصد: 125.800 تومان
نام کتاب را پیام دهید به: 09127564990
2️⃣فروشگاه آنلاین اینترنتی 👇
با تخفیف 10 درصد: 133.200 تومان
🆔 https://basalam.com/shabnama96/product/11738318
فروش با شرایط مندرج در این اطلاعیه #به_مدت_محدود میباشد.
ا--------------------------------------
با #انتشارات_شبنما به راحتی به یک #نویسنده تبدیل شویم👇
🆔 https://eitaa.com/Shabnama96
#کتاب_رایگان
📌 دایره المعارف فرهنگ سیاسی
بهروز شکیبا
ا--------------------------------------
با #انتشارات_شبنما به راحتی به یک #نویسنده تبدیل شویم👇
🆔 https://eitaa.com/Shabnama96
دائره_المعارف_فرهنگ_سیاسی.PDF
6.86M
📚فایل کتاب
📌دایره المعارف فرهنگ سیاسی
ا--------------------------------------
با #انتشارات_شبنما به راحتی به یک #نویسنده تبدیل شویم👇
🆔 https://eitaa.com/Shabnama96
🔸حداقل #20_درصد #تخفیف_بیشتر
🔹به مناسبت دهه مکتب مقاومت
1️⃣فقط تا پایان دی ماه 1402
2️⃣ویژه خریدهای پیامکی یا ایتایی
✅به مناسبت دهه #مکتب_مقاومت و به منظور تکریم شهدای مقاومت و به امید پیروزی رزمندگان #فلسطین و گرامیداشت شهدای کرمان، انتشارات شبنما تا پایان دی ماه 1402، علاوه بر تخفیف های قبلی، 20 درصد تخفیف بیشتر، ویژه فرهیختگانی که از طریق پیامک یا ایتای شماره 09127564990 اقدام به خرید نمایند، اعمال می کند.
ا--------------------------------------
با #انتشارات_شبنما به راحتی به یک #نویسنده تبدیل شویم👇
🆔 https://eitaa.com/Shabnama96
هدایت شده از به وقت تشکیلات
32.01M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔴 بازسازی صحنهی عملیات تروریستی کرمان
توضیح کامل اتفاقی که افتاد رو توی این کلیپ ببینید
#سردار_سلیمانی #حاج_قاسم
#ایران_تسلیت #کرمان_تسلیت
┄┅✧✾══✾🔸✾══✾✧┅┄
#کانال_به_وقت_تشکیلات
🆔 @B_W_Tashkeelat
✍️ سلام و وقت به خیر
🔹از شما دعوت میشود با یکی از تازهترین کتابهای انتشارات شبنما به اسم کتاب «اصول و مبانی نظری مدیریت در آموزههای اسلامی» آشنا شوید.
#نحوه_خرید:
1️⃣خرید پیامکی و تلفنی👇
با تخفیف 15 درصد: 327.000 تومان
نام کتاب را پیام دهید به: 09127564990
2️⃣فروشگاه آنلاین اینترنتی 👇
با تخفیف 10 درصد: 346.500 تومان
🆔 https://basalam.com/shabnama96/product/12072190
✅ دانلود رایگان 66 صفحه اول کتاب از لینک زیر
https://eitaa.com/Shabnama96/2363
ا--------------------------------------
با #انتشارات_شبنما به راحتی به یک #نویسنده تبدیل شویم👇
🆔@Shabnama96