🔸 #تدبر_در_قرآن : #جزء_پانزدهم، سوره مبارکه اسراء
✍ سوره مبارکه اسراء به بیان مرحوم علامه (رض) هدفی را دنبال میکند که عبارت است از تسبیح خدای تعالی. این سوره مطلب را با اشاره به داستان معراج رسول خدا (سیر عروج تنزیهی او) شروع می کند.
🔸 این تسبیح و تنزیه در کل سوره حاکم است از جمله تنزیه پیامبر (ص) و مومنین از غیر مومنین در قرائت و معراج قرآنی در آیات ۴۵ و ۴۶. به بیان استاد عابدینی آیه شریفه می فرماید؛ "وَ إِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ جَعَلْنَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ حِجَاباً مَسْتُوراً" (اسراء: ۴۵) هنگامی که قرآن خوانده می شود، بین تو و کسانی که ایمان نمی آورند #حجاب_مستور قرار می گیرد. یعنی با #عهد_جمعی_قرائت_و_انس_با_قرآن ، یک #تشکیلات از سوی خداوند متعال ضمانت حفظ پیدا می کند و این یکی از جلوه های تسبیح الهی است.
🔸 #تدبر_در_قرآن : #جزء_شانزدهم، سوره مبارکه طه
✍ سوره مبارکه طه خطاب به پیامبر اکرم (ص) است و متضمن داستان هایی است که نشان دهد در مواجهه با انذار و وعید الهی برخی اهل هدایت و برخی اهل ضلالت و شقاوت می شوند پس؛ "طه مَآ أَنزَلْنَا عَلَيْكَ ٱلْقُرْءَانَ لِتَشْقَیٰٓ إِلاَّ تَذْكِرَةً لِّمَن يَخْشَیٰ" (طه؛ ۱-۳) "ای محمد ما قرآن را نازل نکردیم که تو خودت را بیش از حد به سختی بیندازی چرا که فقط کسانی که خشوع و خشیّت در مقابل این کتاب داشته باشند متذکر خواهند شد. " پس تو فقط تذکر دهنده ای و برای هدایت بر دیگران سیطره و سلطه نداری؛ "فَذَكِّرْ إِنَّمَآ أَنتَ مُذَكِّرٌ لَّسْتَ عَلَيْهِم بِمُصَيْطِرٍ" (اعلی؛ ۲۱و۲۳)
🔸 #تدبر_در_قرآن : #جزء_هفدهم، سوره مبارکه حج
✍ به بیان مرحوم علامه در تفسیر المیزان، سلوک انبیا (ع) در مسیر توحید، برای دیگران تشریع شده است یعنی راهی که انبیا طی کرده اند را خداوند متعال برای ما تشریع نموده است. کما اینکه بر اساس روایات بیان شده در اسرار عبادات، وضو و طهارت سنت حضرت آدم (ع) است که برای رجوع بعد از هبوط از آلودگی به طهارت ظاهر و باطن تشریع شده است و حج، سنت اتمام ابتلائات ابراهیمی است که برای امت سازی توحیدی تشریع شده و نماز سنت محمدی (ص) که در شب معراج تشریع شده است تا معراج طی شده پیامبر (ص) مسیر معراج مومنین امت او شود که؛ "الصلاة معراج المؤمن." منسک را به عبادت معنا کرده اند اما به حسب رجوع به آیات قرآن به نظر می رسد عمل عبادی که امتداد پیدا کرده و تکرار شود یا به تعبیری عبادتی که سنت گذاری شود منسک نامیده می شود.
🔸 #تدبر_در_قرآن : #جزء_هجدهم، سوره مبارکه نور
✍ در آیه ابتدایی سوره مبارکه نور ضمن تصریح بر فریضه بودن این سوره و احکام بیان شده در آن، آیات این سوره را آیات بینات برای متذکر شدن مومنین می داند. در آیه دوم این سوره ابتدا حکم قطعی فحشاء (زنا) را اجرای حد شرعی صد ضربه تازیانه بیان کرده و تصریح می کند که در این حکم هیچ دلسوزی و سهل گیری نباید داشت. بعلاوه حکم باید در ملاء عام و در منظر مومنین باشد تا جنبه بازدارندگی در آن که فلسفه احکام جزائی است محقق شود. در آیه سوم هم حکم منع ازدواج مومنین با چنین افرادی و نوعی جداسازی آنها از #جامعه_ایمانی در لایه دیگری از بازدارندگی بیان شده است.
🔸 این حدود شرعی نسبت به عاملین فحشاء یک روی سکه بازدارندگی از شیوع فحشا و منکر در جامعه است. اما روی دیگر آن جلوگیری از شیوع لسانی و رسانه ای فحشا و قبح شکنی از آن است. لذا پس از این حکم بلافاصله در آیات بعد حکم نسبت ناروا دادن رابطه نامشروع به مومنین را بیان می کند: "وَ ٱلَّذِينَ يَرْمُونَ ٱلْمُحْصَنَٰتِ ثُمَّ لَمْ يَأْتُوا۟ بِأَرْبَعَةِ شُهَدَآءَ فَٱجْلِدُوهُمْ ثَمَٰنِينَ جَلْدَةً وَ لاَ تَقْبَلُوا۟ لَهُمْ شَهَٰدَةً أَبَدًاۚ وَ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْفَٰسِقُونَ" (نور؛ ۳) اگر کسی نسبت ناروای این عمل فحشا را به کسی بدهد و نتواند چهار شاهد عینی فراهم آورد، خود آن فرد مدعی محکم به حد هشتاد ضربه تازیانه و عدم قبولی ابدی شهادت از اوست. (مگر به شرط توبه که در آیه بعد آمده و کیفیت استثنای شرط توبه آن بحث فقهی خارج از بحث ما است.)
🔸 #تدبر_در_قرآن : #جزء_نوزدهم، سوره مبارکه فرقان
✍ این که نزول تدریجی قرآن برای همه عالمیان انذار دهنده است "نَزَّلَ ٱلْفُرْقَانَ عَلَیٰ عَبْدِهِۦ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا" (فرقان؛ ۱) نکته مهم این سوره در آیه اول است. سوره مبارکه فرقان در سراسر آیات شریفه خود که تفصیل این آیه اول است، بیان دقیقی دارد که نشان می دهد همانگونه که پس از عهد پیامبر (ص) نزول دفعی قرآن حقیقتی دارد که فراتاریخی است و در هر شب قدر بر قلب امام مداوم است، نزول تدریجی قرآن در طول سال هم حقیقتی دارد که بر امت پیامبر (ص) مداوم است.
🔸 به بیان مرحوم علامه طباطبایی (رض) آیات زیر همه ابعاد نزول دفعی قرآن در شب قدر را بیان می کند؛ آیات سوره دخان که بیان کننده نزول کتاب مبین در شب مبارکی است؛ "حمٓ وَ ٱلْكِتَابِ ٱلْمُبِينِ إِنَّآ أَنزَلْناهُ فِی لَيْلَةٍ مُّبَٰرَكَةٍۚ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ" (دخان؛ ۱-۳) که مبدا نزول را کتاب مبین و ظرف زمانی آن را شب مبارکی می داند.
🔸 آیات سوره مبارکه یوسف؛ :الٓرۚ تِلْكَ ءَايَاتُ ٱلْكِتَابِ ٱلْمُبِينِ إِنَّآ أَنزَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَّعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ" (یوسف؛ ۱-۲) که باز مبدا نزول یا حقیقت قرآن را کتاب مبین می داند و نازل شده آن را قرآن عربی معرفی می کند و نشان می دهد آن کتاب مبین وقتی در شب مبارک نازل شده به صورت این قرآن عربی نازل شده است.
🔸 #تدبر_در_قرآن : #جزء_بیستم، سوره مبارکه عنکبوت
✍ سوره عنکبوت به ابتلای مدعیان #ایمان به #فتنه ها برای تمییز ایمان حقیقی از #نفاق می پردازد. به بیان علامه طباطبایی (رض) غرض سوره به طوری که از اول، آخر و سیاق جاری در سراسرش استفاده میشود، این است که منظور خدای تعالی از ایمان مردم تنها این نیست که به زبان بگویند ایمان آوردیم، بلکه غرض، حقیقت ایمان است، که تندباد فتنهها آن را تکان نمیدهد، و دگرگونی حوادث، دگرگونش نمیسازد ، بلکه هر چه فتنهها بیشتر فشار بیاورد، پا بر جا و ریشهدارتر میگردد.
🔸 آیات ابتدایی سوره می فرماید؛ "أَحَسِبَ ٱلنَّاسُ أَن يُتْرَكُوٓا۟ أَن يَقُولُوٓا۟ ءَامَنَّا وَ هُمْ لاَ يُفْتَنُونَ وَ لَقَدْ فَتَنَّا ٱلَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْۖ فَلَيَعْلَمَنَّ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ صَدَقُوا۟ وَ لَيَعْلَمَنَّ ٱلْكَاذِبِينَ" (عنکبوت؛ ۲و۳) آیا مردم می پندارند صرف اینکه ادعای ایمان کردند کار تمام است و مومن شده اند؟ ایمان آنها باید در ابتلاها و فتنه ها خود را نشان دهد و به همین جهت خداوند آنها را در بوته ابتلا و آزمایش قرار می دهد تا مومن حقیقی از مدعی ایمان یعنی منافق بازشناخته شود.
🔸 #تدبر_در_قرآن : #جزء_بیست_و_یکم ، سوره مبارکه احزاب
✍ سوره مبارکه احزاب با تاکید بر یک دستور ویژه شروع شده است؛ "يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِیُّ ٱتَّقِ ٱللَّهَ وَ لاَ تُطِعِ ٱلْكَافِرِينَ وَ ٱلْمُنَافِقِينَۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا" (احزاب؛ ۱). در این آیه شریفه عدم اطاعت از کافرین و منافقین را ملازم #تقوا دانسته است. و بلافاصله در مقابل نفی تبعیت و اطاعت کفار و منافقین، تبعیت از آنچه بر پیامبر (ص) وحی شده (قرآن) را راهکار ایجابی مقابله می داند. یعنی لازمه تقوای الهی، عدم اطاعت از کفار و منافقین و در مقابل تبعیت از قرآن است ؛ "وَ اِتَّبِعْ مٰا يُوحىٰ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ إِنَّ اَللّٰهَ كٰانَ بِمٰا تَعْمَلُونَ خَبِيراً" (احزاب؛ ۲)
🔸 در سوره مبارکه فرقان این مساله را به عنوان #جهاد_کبیر نام گذاری کرده می فرماید؛ "فَلَا تُطِعِ ٱلۡكَافِرِينَ وَجَاهِدۡهُم بِهِۦ جِهَادٗا كَبِيرٗا" (فرقان؛ ۵۲). رهبر معظم انقلاب در تفسیر این آیه ضمیر "ه" در "وَ جَاهِدۡهُم بِهِ" را به جمله قبل می زنند و می فرمایند: "یعنی با عدم اطاعت از کافرین با آنها جهاد کن و این جهاد کبیر همان عدم پذیرش ولایت کفار در عرصه های غیر نظامی است. "
🔸 #تدبر_در_قرآن : #جزء_بیست_و_دوم ، سوره مبارکه فاطر
✍ خداوند متعال در سوره مبارکه فاطر منطق #رشد_معنوی و الهی انسان را اینگونه بیان می کند؛ "مَن كَانَ يُرِيدُ ٱلۡعِزَّةَ فَلِلَّهِ ٱلۡعِزَّةُ جَمِيعًاۚ إِلَيۡهِ يَصۡعَدُ ٱلۡكَلِمُ ٱلطَّيِّبُ وَٱلۡعَمَلُ ٱلصَّـٰلِحُ يَرۡفَعُهُۥۚ وَٱلَّذِينَ يَمۡكُرُونَ ٱلسَّيِّـَٔاتِ لَهُمۡ عَذَابٞ شَدِيدٞۖ وَمَكۡرُ أُوْلَـٰٓئِكَ هُوَ يَبُورُ" (فاطر؛ ۱۰). كسى كه عزت مى خواهد، بداند که عزت مختص خداست. خداوند هم عزت و بلند مرتبه شدن را در زوج ترکیبی "کلم طیب" و "عمل صالح" قرار داده است به این نحو که "کلم طیب" [عقايد و ایمان صحيح] به سوى او بالا مى رود و "عمل صالح" عامل کمک دهنده ای است که آن را بالا مى برد. و البته كسانى كه به جای "کلم طیب ایمانی"، مکر می کنند و به جای "عمل صالح" مرتکب گناه می شوند، براى آنان عذابى سخت خواهد بود، و بى ترديد حيلۀ آنان نابود مى شود و خودشان هم با مکرشان هلاک می شوند.
🔸 #تدبر_در_قرآن : #جزء_بیست_و_سوم ، سوره مبارکه زُمر
✍ سوره مبارکه زمر در آیات خود دائما متذکر #اخلاص در دین به خصوص #توحید_عملی در #عبادت است. به بیان مرحوم علامه طباطبایی (رض) این سوره به دنبال بیان این مقصود است که پیامبر (ص) مامور به توحید و اخلاص دین است. توحید و اخلاصی که آیات و ادله وحی و عقل همه بر آن تواتر دارند. و لذا میبینیم خدای سبحان در خلال سوره چند نوبت کلام را متوجه این مساله میسازد، مثلا در آغاز سوره میفرماید: "فَٱعْبُدِ ٱللَّهَ مُخْلِصًا لَّهُ ٱلدِّينَ" (زمر؛ ۲) و باز در آیه بعدی میفرماید: "أَلاَ لِلَّهِ ٱلدِّينُ ٱلْخَالِص" (زمر؛ ۳) سپس در وسط سوره دوباره به این مساله بر میگردد و میفرماید: "قُلْ إِنِّیٓ أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ ٱللَّهَ مُخْلِصًا لَّهُ ٱلدِّينَ" (زمر؛ ۱۲) و باز در دو آیه بعد میفرماید: "قُلِ ٱللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصًا لَّهُۥ دِينِی"(زمر؛ ۱۴)
🔸 #تدبر_در_قرآن : #جزء_بیست_و_چهارم ، سوره مبارکه فصلت
✍ در سوره مبارکه فصلت بیان هایی در مورد ثمره استقامت #تشکیلات_ایمانی بر صراط مستقیم وجود دارد که بسیار نوید بخش است. همانطور که بیان شد خداوند در سوره هود می فرماید؛ "فَٱسۡتَقِمۡ كَمَآ أُمِرۡتَ وَ مَن تَابَ مَعَكَ..." (هود؛ ١١٢) یعنی همان گونه كه فرمان يافته اى ايستادگى كن؛ و نيز آنان كه همراهت به سوى خدا روى آورده اند را هم به استقامت بدار. بیان شد که این آیه شریفه استقامت یک امت یا یک #جمع_ایمانی را از امام و رهبر آن طلب کرده است. یعنی #وظیفه_رهبری در #تشکیلات دعوت به صراط مستقیم و استقامت و پایداری بر آن است.
🔸 #تدبر_در_قرآن : #جزء_بیست_و_پنجم ، سوره مبارکه شوری
✍ سوره مبارکه شوری به دلیل آیه ۳۸ به این نام نامگذاری شده است. این آیه شریفه می فرماید: "وَٱلَّذِينَ ٱسۡتَجَابُواْ لِرَبِّهِمۡ وَأَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَأَمۡرُهُمۡ شُورَىٰ بَيۡنَهُمۡ وَمِمَّا رَزَقۡنَاهُمۡ يُنفِقُونَ" (شوری؛ ۳۸) در این آیه در کنار ویژگی هایی مانند توکل به خداوند، اجتناب از گناهان کبیره و فواحش، گذشت در هنگام عصبانیت و غضب، اجابت دعوت خداوند به حیات طیبه، اقامه نماز، انفاق و... یکی از اوصاف مهم مومنین را این می داند که: "وَأَمۡرُهُمۡ شُورَىٰ بَيۡنَهُمۡ" (شوری؛ ۳۸) .