🔴 در محضر قرآن کریم/ ۸۹۴
✅ بِالْبَيِّنَاتِ وَ الزُّبُرِ وَ أَنزَلْنَآ إِلَيْكَ الّذِكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ(نحل/۴۴)
🔹(ما پیامبران پیش از تو را) همراه با معجزات و كتب (آسمانى فرستادیم) و به سوى تو ذكر (قرآن) را فرو فرستادیم، تا براى مردم آنچه را كه برایشان نازل شده روشن بیان كنى و شاید بیاندیشند.
🔸«بیّنات» به معناى دلایل روشن نبوت و معجزات است و «زُبُر» جمع «زبور» به معناى كتابِ آسمانى است. شاید آیه اشاره به دو نوع وحى داشته باشد، یک وحى كه قرآن است و براى همه‌ى مردم، و یک وحى كه براى تفسیر و بیان قرآن است و مخصوص پیامبر(ص). یعنى ما به سوى تو ذكر فرستادیم تا تفسیر قرآنى را كه براى مردم نازل شده بیان كنى.
❇️ از پيام‌های آیه
▫️پیامبران هم معجزه داشته‌اند، هم كتاب، تا مردم در تشخیص حق و باطل دچار اشتباه نشوند. «بالبیّنات و الزُّبر»
▫️پیامبران همراه دلایل عقلى «بیّنه» و نقلى «زُبُر» بوده‌اند. «بالبیّنات و الزبر»
▫️گرچه قرآن بر شخص پیامبر(ص) نازل شده، اما مخاطب آن همه‌ى مردم‌اند. «انزلنا الیک ...ما نزّل الیهم»
▫️قرآن، یكبار بصورت یكجا بر پیامبر(ص) نازل شده است و بار دیگر به صورت تدریجى كه مردم از آن آگاه شده‌اند. «انزلنا الیک...ما نزل الیهم»
▫️قرآن، نیاز به بیانِ پیامبر(ص) دارد. لذا جدا كردن قرآن از سنّت و روایات جایز نیست. «لتبیّن للنّاس»
▫️وظیفه پیامبر(ص)، بیان قرآن و وظیفه‌ى مردم، پذیرش آن بر اساس فكر و اندیشه است. «لتبیّن للنّاس ... یتفكرون»
▫️قرآن، ذكر است، مایه تذكر و توجه انسان و دور نمودن او از غفلت و نسیان. «انزلنا الیک الذكر»
🔴 عاقل‌پروری قرآن!
✅ آموزه‌های قرآن تنها برای آگاه ساختن نیست، بلکه برای پرورش عقل انسان‌هاست: و تلک الامثال نضربها للناس و مایعقلها الا العالمون (عنکبوت/۴۳)
🔹آری دانش و اندیشه، ابزار عاقل شدن است، چون عالم شدن سخت نیست، ولی عاقل شدن بسیار دشوار است و همه قوانین دین و رهبران دینی می‌کوشند که انسان را پس از رسیدن به علم، به عقل برسانند و عاقل کسی است که معارف الاهی را خوب بفهمد و آن را باور کند و در جایگاه عمل، خوب به‌کار بندد.
🔹قرآن کریم، کتاب هدایت انسان است، پس باید او را در همه ابعاد و استعدادهای ارزنده وجودی‌اش راه نماید. بر این پایه بخشی از رهنمودهای قرآن برای پرورش عقل انسان است:
🔸گاهی هدف از تبیین آیات را تعقل می‌داند: کذلک یبین الله لکم آیاته لعلکم تعقلون(بقره/۲۴۲)
🔸گاهی از عدم تعقل، سرزنش می‌کند: وللدار الآخرة خیر للذین یتقون افلا تعقلون(اعراف/۱۶۹)
🔸گاهی علت جهنم رفتن افراد را عدم تعقل می‌داند: و قالوا لو کنّا نسمع او نعقل ما کنّا فی اصحاب السعیر(ملک/۱۰)
🔹استدلال قرآن در زمینه‌های مختلف، برای تفکر و تعقل است.(نحل/۴۴,حشر/۵۹, یوسف/۲) که مایه پیراستن نفس از پلیدی جهل و شرک و سفارش به دانش‌اندوزی می‌گردد (بقره/۱۵۱,نساء/۱۱۳) و برخی دیگر برای شفای دل و جان (اسراء/۸۲) و نشان دادن راه‌های سلامت (مائده/۱۶)
🔹این راه‌ها، از هر رنج و اندوهی سالم و از خطر هر گونه انحراف ایمن هستند، لیکن بدون دشواری پیموده نمی‌شوند، زیرا بهشت مکارم، در محاصره سختی‌هاست؛ چنان‌که دوزخ مکاره، به نشاط‌های کاذب و آسانی‌های زودگذر آراسته است. کسی که در پی رضای خدای رحمان باشد، با کتاب و نورش به سهولت و سلامت از گذرگاه‌های پر خطر می‌گذارند. آن که در دنیا به سلامت سیر کند، با سلامتی می‌میرد و در قیامت نیز سالم برانگیخته می‌شود و به دارالسلام می‌رسد، چون یحیای شهید(ع) که در باره او می‌فرماید: و سلام علیه یوم ولد و یوم یموت و یوم یبعث حیّا (مریم/۱۵)