#گزیده_نکات_تفسیرے
#صفحه_413
❇️#حجتهای *معتبر نزد خداوند چیست؟*
❓آداب و رسوم خانوادگي يا اجتماعي ؟ نظر والدين، بزرگان، #رهبران و مديران؟ #علم یا وحی؟
✳اين مطلب را زياد شنيده ايم كه ما براي هر فعل يا ترك فعلي و هر تصميمي بايد #حجتي در برابر خداوند داشته باشيم.
اين #حجت چه چیز هایی می تواند باشد که نزد خدا هم اعتبار داشته باشد؟
#عقل است یا #وحی؟کتاب اسمانی است یا #علم بشری؟
یا قول و فعل رسولان و یا #علما و بزرگان قوم و خانواده و جامعه؟
❇انسان ها معمولا در توجیه افعال و #عقاید خود ،به یکی از #حجتهای زیر استناد می کنند:
1-تبعیت از پدران و اجداد (روال و سنتهای خانوادگی یا قومی يا اجتماعي)
2-تبعیت از #رهبران ، بزرگان قوم، روحانيون، #مديران و فرماندهان
3-#حدس و گمان(#ظن)
4- #مشهور بودن و #مرسوم بودن یا روش #اکثریت:
5- #کتب_آسمانی:
6-#علم بشری:
👈در سوره لقمان آیه 20 هم خداوند همین #حجت معتبر را در قالب #علم و#کتاب مطرح کرده است:
💠أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً وَمِنَ النَّاسِ مَن يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا كِتَابٍ مُّنِيرٍ ﴿۲۰﴾
🌱آيا ندانسته ايد كه خدا آنچه را كه در آسمانها و آنچه را كه در زمين است مسخر شما ساخته و نعمتهاى ظاهر و باطن خود را بر شما تمام كرده است.و برخى از مردم در باره خدا بى [آنكه] #دانش و رهنمود و #كتابى روشن [داشته باشند] به مجادله برمى خيزند.
🔷در تفسیر المیزان این طور بیان شده است که:
"(مقابله اى كه بين ((#علم)) و ((#هدى ))و ((#كتاب)) انداخته ، اشاره دارد به اينكه
مراد از علم آن #حجتهاىعقلى است كه با تحصيل و اكتساب به دست مى آيد،
و مراد از هدايت ، آن حقايقى است كه خدا از طريق #وحى و يا الهام به دل انسان افاضه مى كند،
و مراد از #كتاب، كتابهاى آسمانى است كه از طريق #وحى و نبوت به خدا منتهى و مستند مى شود، و به همين جهت كه مستند به اوست آن را منير و روشنگر توصيف كرد،
👈👈 و اين سه طريق (حجت عقلي،وحي،كتاب آسماني)از طرق علم است كه چهارمى برايش نيست) ⭕⭕
👈و بنابراين معناى آيه اين مى شود كه : بعضى از مردم بدون هيچ يك از اين سه #علم در وحدانيت خدا از حيث ربوبيت و الوهيت مجادله مى كنند، و هيچ #حجت قابل اعتمادى ندارند، تنها و تنها مدركشان #تقليد است."
🔷با توجه به اختصاص وحي به اوليا و انبيا، بنابراین هر انسان عادي تنها بر مبنای دو #حجت، يعني علم بشري(نه ظن و گمان) و كتاب آسماني باید راجع به هر موضوعی در نزد خود به #علم رسیده و عمل کند.
📚سید کاظم فرهنگ
༻🍃🌸🍃༺
#گزیده_نڪات_تفسیرے
#صفحه_527
❇️#ظن و #گمان هرگز كسی را به #حق نمیرساند
💠وَ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً
🌱آنان به این (پندار باطل)، هیچ علم و دانشی در دست ندارند. آنان فقط از گمان پیروی میکنند؛ (حال آنکه) گمان به هیچ وجه (انسان را) از حقیقت بینیاز نمیکند.
نجم - ۲۸
🔹انسان متعهد و معتقد هرگز سخنی را بدون علم و آگاهی نمیگويد، و نسبتی را به كسی بی دليل نمیدهد، تكيه بر گمان و پندار كار شيطان و انسانهای شيطان صفت است، و قبول خرافات و موهومات نشانه انحراف و بی عقلی است.
روشن است واژه" ظن" (گمان) دو معنی متفاوت دارد: گاه به معنی گمانهای بی پايه است كه طبق تعبيرات آيات قبل همرديف" هوای نفس و اوهام و خرافات" است، منظور از اين كلمه در آيات مورد بحث همين معنی است.
🔹معنی ديگر: گمانهايی است كه معقول و موجه است و غالبا مطابق واقع و مبنای كار عقلا در زندگی روزمره میباشد، مانند شهادت شهود در محكمه و دادگاه، يا" قول اهل خبره" و يا" ظواهر الفاظ" و امثال آن كه اگر اينگونه گمانها را از زندگی بشر برداريم و تنها تكيه بر يقين قطعی كنيم نظام زندگی به كلی متلاشی میشود.
🔹بدون شك اين قسم از ظن داخل در اين آيات نيست، و شواهد فراوانی در خود اين آيات بر اين معنی وجود دارد، و به تعبير ديگر قسم دوم در حقيقت يك نوع علم عرفی است نه گمان، بنا بر اين كسانی كه با اين آيه (إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً) و مانند آن برای نفی حجيت" ظن" به طور كلی استدلال كردهاند قابل قبول نيست.
👈اين نكته نيز قابل توجه است كه" ظن" در اصطلاح فقها و اصوليين به معنی اعتقاد راجح است (اعتقادی كه يك طرف احتمال در نظر انسان ترجيح داشته باشد) ولی در لغت مفهوم گستردهای دارد كه حتی به" وهم" و احتمالات ضعيف نيز گفته میشود، و ظن بت پرستان از همين قبيل بود، خرافهای به صورت يك احتمال ضعيف در مغزشان ظاهر میشد، سپس هوای نفس به فعاليت برمیخاست و آن را تزيين میكرد، و احتمال ديگر را كه در مقابل آن قرار داشت و قويتر بود به دست فراموشی میسپرد و تدريجا به صورت يك اعتقاد راسخ درمیآمد، در حالی كه هيچ پايهای نداشت.
📚تفسیر نمونه
༻🍃🌸🍃༺