تربیت و آموزش
به طور قطع به ثبوت رسیده و تجربه قطعی نیز تأیید کرده که علوم عملی -یعنی علومی که به منظور عمل کردن و
پس بر هر متعلمی که می خواهد علوم عملی را فرا گیرد، لازم است فراگرفته های خود را به کار بسته و تمرین کند، تا آن که به عمل عادت کند و به این وسیله، اعتقاداتِ مخالفی که در زوایای دلش هست، به کلی از بین برود و تصدیق به آنچه که آموخته است، در دلش رسوخ کند؛ زیرا مادام که عمل نکرده است، احتمال می دهد که شاید این عمل ممکن نباشد؛ ولی وقتی مکرر عمل کرد، رفته رفته این احتمالات از بین می رود؛ چرا که بهترین دلیل بر امکان هر چیز، وقوع آن است؛ لذا می بینیم انجام عملی که انسان، سابقه انجام آن را ندارد، به نظر دشوار، بلکه محال است؛ ولی وقتی برای بار اول آن را انجام داد، امتناعی که قبلاً در نظرش بود، به امکان مبدل می شود...؛ لذا گفته اند: همان طور که شر، عادت می شود، خیر هم عادت می گردد.
این قاعده کلی است که هر مربی و سرگروهی که بخواهد در تعلیم و تربیت، موفقیتی کسب کند، باید خود به گفته ها و دستورات خود عمل کند. برای علم بی عمل تأثیری نیست؛ زیرا همان طور که برای الفاظ، دلالت هست، عمل هم دارای دلالت است؛ به این معنا که اگر عمل بر خلاف قول بود، دلالت می کند بر این که در نفس صاحبش حالتی مخالف گفته های او است که گفته هایش را تکذیب می کند و می فهماند که گفته هایش جز نوعی کید و حیله برای فریب دیگران نیست.
لذا می بینیم دل های مردم از شنیدن مواعظ اشخاص بی عمل، نرم نمی شود و نفوسشان منقاد نصایح آنان نمی گردد....
عادتاً محال است مردی ترسو، شاگردی شجاع و دلیری بی باک تربیت کند یا مکتبی که مکتب دارش لجوج و متعصب است، دانشمندی آزاده در آرا و نظریات علمی بیرون دهد. خداوند تعالی از قول حضرت شعیب علیه السلام می فرماید:
وَ ما أُرِیدُ أَنْ أُخالِفَکمْ إِلی ما أَنْهاکمْ عَنْهُ إِنْ أُرِیدُ إِلَّا الْإِصْلاحَ مَا اسْتَطَعْتُ؛
من هرگز نمی خواهم چیزی که شما را از آن باز می دارم، خودم مرتکب شوم. من جز اصلاح – تا آنجا که توانایی دارم- نمی خواهم.
بدین ترتیب هر چه استاد و مربی مراحل عالی تری از عمل را پیموده باشد، تأثیر سخنش بیش تر خواهد بود. که سخن کز دل برون آید نشیند لاجرم بر دل
نکته
آیا مربی و سرگروه باید به تمام دستورالعمل هایی که برای متربیان صادر می کند، به همان ترتیب عمل کرده باشد؟
برای پاسخ به این سؤال باید گفت: برخی توصیه ها عام است و هر کسی از جمله مربی در هر شرایطی باید بدان ملتزم باشد؛ اما برخی توصیه ها که بسته به شرایط خاص و ویژگی های فردی صادر شده است و برای رساندن متربی به یک غایت خاص ارائه می شوند، ممکن است برای مربی لازم الاجرا نباشد. فضایل ایمانی، مانند قله هایی هستند که از راه های مختلف می توان بدان نزدیک شد. اگر فرض کنیم کسی بر قله فضیلت قرار داشته باشد، دیگر نیازی به برنامه و دستورالعمل برای به دست آوردن آن فضیلت ندارد. از طرف دیگر، از آنجا که روحیات و شرایط افراد و نیز ریشه رذایل آنان متفاوت است، برنامه اخلاقی آن ها نیز برای رفع رذایل متفاوت خواهد بود.
⬛⬛⬛⬛⬛⬛⬛⬛
🍃✨🍃✨امام جواد (ع) فرمود:
❤️🍃سه چيز است كه اگر در كسى باشد سبب خوشنودى خداست:
✳️✨زياد استغفار كردن
❇️✨ و همنشينى خوب
✳️✨ زياد صدقه دادن
❤️🍃 و سه چيز است كه هركس دارا باشد پشيمان نمى شود
✳️✨پرهيز از عجله و شتاب
❇️✨مشورت در كارها
✳️✨توكل بر خدا وقتى تصميم به انجام كارى گرفت
📚الفصول المهمه 274/275
⬛⬛⬛⬛⬛⬛
آخرین ویژگی مربی و سرگروه
#توانمند_بودن_در_تربیت است.
از امروز به روش ها و اصول تربیتی و توضیحاتی درباره تربیت می پردازیم.
#روش_تربیتی
از نظر مرحوم علی صفایی
روش تربیت انسان را میتوان در دو فصل از زندگی بررسی کرد؛
⭕ قبل از بلوغ و ⭕ بعد از آن.
روش تربیت کودک (انسان قبل از بلوغ) متناسب با محیط تربیتیِ او انتخاب میشود. از این منظر جامعهها (محیطهای تربیتی) سه نوعاند: بسته، متضاد و متحرک.
در جامعۀ بسته و سنّتی، تنها یک فکر جریان دارد. کودک آنچه را که از مادرش میشنود، همان را از پدر، برادر و استادش و از تمام مردها و ریشسفیدها نیز میشنود و این است که دچار شک نشده و در اعتقادش محکم میماند و پیش میرود.
May 11
🍀 تفاوت تعلیم وتربیت
✅ تفاوت #تربیت با #تعلیم این است که جهت تعلیم از خارج به داخل است؛ اما تربیت، از داخل به خارج شکل میگیرد.
✅ تعلیم مثل این است که از حوضِ معلم آبی برداشته و درحوض متعلم ریخته شود؛ به بیان دیگر از منبع معلم، حوضچه متعلم پرآب میشود.
✅ در تربیت، بحث درباره کشف و شکوفایی استعدادهای انسان است. مثل چاه که برای زایندگی، آبکشی میشود، مربی هم موانع درونی متعلم را برمیدارد و او را به ابراز نظر و پرسش و زایندگی میکشاند.
✅اِنّا للّهِ و انّا الَيْهِ راجِعُونَ
🔶استاد #علی_صفایی_حائری:
اِنّا للّهِ و انّا الَيْهِ راجِعُونَ. ما براى خدا هستيم. از آنِ او هستيم. از آنِ او. نه براى هوسها و حرفها و جلوهها... ما براى او هستيم و اين است كه به سوى او باز مىگرديم و دادهها را در راه او مىريزيم.
ما براى او هستيم و او جهت حركت ما و هدف ما و بازگشت ماست.
هركس كه داراست؛ داراى نعمتى، ثروتى، قدرتى، همتى، فكرى و انديشهاى، داراى قلمى، قدمى، درمى... هر كس كه داراست مسئول است كه آنچه كه داشته كجا خرج كرده و براى چه مصرف كرده و به سوى كه بازگردانيده.
📚 #مسئولیت_وسازندگی ج۱ص۲۸
#مربیان_تربیتی
#دوری_از_حسادت
امام صادق عليه السلام:
قالَ لُقمانُ لاِبنِه ِ: .... وَ لِلْحَاسِد ثَلَاثُ عَلَامَاتٍ يَغْتَابُ إِذَا غَابَ وَ يَتَمَلَّقُ إِذَا شَهِدَ وَ يَشْمَتُ بِالْمُصِيبَة
لقمان به فرزندش گفت: حسود را سه نشانه است:
⭕پشت سر غيبت مى كند،
⭕روبه رو تملّق مى گويد
⭕و از گرفتارى ديگران شاد مى شود.
خصال ص 121
#مهارت_های_معلمی
🌸 دربارهی موضوعی که میخواهید صحبت کنید، اطلاعات بسیاری جمعآوری کنید (حتی اگر هنگام صحبت، از همهی آن اطلاعات استفاده نکنید).
🌺 اگر دیگران احساس کنند که شما دربارهی موضوع صحبتتان تخصص کافی ندارید، به ندرت پیش میآید که وقتشان را در اختیار شما بگذارند.
🌼 اکثر افراد، علاقهای ندارند به صحبتهای کسی گوش بدهند که چیزی به آنها اضافه نمیکند.
تربیت و آموزش
#روش_تربیتی از نظر مرحوم علی صفایی روش تربیت انسان را میتوان در دو فصل از زندگی بررسی کرد؛ ⭕ قبل
روش تربیت کودک (انسان قبل از بلوغ) متناسب با محیط تربیتیِ او انتخاب میشود. از این منظر جامعهها (محیطهای تربیتی) سه نوعاند: بسته، متضاد و متحرک.
در جامعۀ بسته و سنّتی، تنها یک فکر جریان دارد. کودک آنچه را که از مادرش میشنود، همان را از پدر، برادر و استادش و از تمام مردها و ریشسفیدها نیز میشنود و این است که دچار شک نشده و در اعتقادش محکم میماند و پیش میرود.
در جامعۀ متضاد، فکرهای گوناگون با کودک روبرو میشوند. او از مادر چیزی میشنود و از پدر کارمند چیز دیگری و معلمش حرف سومی میزند. برادر دانشجویش نیز حرفی دارد و دیگر برادرها و خواهرهایش هم برای خود نظری و طرحی دارند.
بسم الله الرحمن الرحیم
برای آنکه بتوانیم از روش های صحیح تربیتی در اسلام سخن به میان آوریم لازم است که پیش از آن به دوره های تربیتی پرداخته و تفاوت های آن ها را مد نظر قرار دهیم. سپس بر اساس دوره های تربیتی و زمینه هایی که ما را به سمت شکل خاصی از تربیت می خواند، روش هایی را به کار گیریم.
به طور کلی هر جا سخن از روش های تربیتی اسلام آمده، به مساله تفاوت دوره های زندگی انسان توجهی نشده است و عموما تربیت را منحصر در دوره کودکی کرده و درنتیجه با همین زاویه نگاه به بیان روش هایی پرداخته اند که از آنها به طور اجمال سخن گفتیم.
زندگی هر انسانی با توجه به قرار گرفتن در روند تربیت به دو دوره تقسیم می شود:
1- دوره کودکی و پیش از بلوغ
2- دوره پس از بلوغ
انسان با توجه به ویژگی ها و ظرفیت ها و استعدادهایی که در هر یک از این دوره ها دارد، شیوه های تربیتی او هم متفاوت می شود.
برخی ممکن است بگویند از آن رو که فرد بالغ فرآورده دوره کودکی می باشد، پس تربیت مختص زمان پیش از بلوغ است و یا به تعبیر دیگر بالغ محصول دوران کودکی است و هرآنچه که در دروه کودکی کاشته شود، در دوران بلوغ برداشت می شود. به همین لحاظ تربیت برای بالغ معنایی ندارد.
این سخن شاید در محیط های بسته حرف درستی باشد اما در محیط های باز که فرد می تواند هر راهی را برگزیند این اتکا فقط به تربیت در دوران کودکی حرف صحیحی نیست. همچنین علاوه براینکه نمونه های بسیاری می توان ارائه کرد مبنی برتغییر افراد پس از بلوغ، شاهدیم که در ادیان الهی تربیت برای بعد از بلوغ است و انبیا الهی برای تربیت انسان های بالغ آمده اند و اگر در دوران کودکی هم دستوری برای تربیت فرزند ارائه نموده اند با توجه به همان تربیت بعد از بلوغ بوده و به منظور آماده سازی فرد برای رسیدن به هدف تربیتی است که برای انسان بالغ در نظر گرفته اند. برای مثال وقتی ما در بلوغ انتظار داریم فرد خود انتخاب کند، باید در دوره کودکی تربیت متناسب صورت پذیرد.
ما اگر بخواهیم به روش تربیتی صحیح دست پیدا کنیم و یا حتی درصدد ارزیابی روش های مطرح باشیم باید منبعی را به این منظور اتخاذ نماییم. اکنون سوال این است که این منبع چه چیز می باشد؟
پیشتر به مناسبت بحث تعریف تربیت به طور کلی به این مساله پرداختیم که ما برای پرورش هر چیزی از انسان گرفته تا درخت و گیاه، باید قواعد حاکم بر شیء مورد تربیت و استعدادها و ویژگی های آن را بشناسیم. بر همین اساس اولین منبع ما شناخت استعدادهای شیء مورد تربیت است.
همچنین به لحاظ اینکه افراد در سنین کودکی به خاطر نوع استعدادها و ویژگی ها بسیار متاثر از محیط اطراف می باشند، دومین منبع ما شناخت محیطی است که کودک در آن حضور دارد. در اینجا باید به این نکته دقت کرد که شناخت محیط باید از این حیث باشد که آیا این محیط می تواند با استعدادها و قواعد حاکم بر کودک همراه شود یا در مقابل آنها قرار می گیرد.
سومین منبعی را هم که می توان نام برد هدفی است که در تربیت مد نظر قرار دارد. ما برای تربیت باید روشی را به کار ببندیم که ما را به هدف مدنظر برساند. طبیعی است که برای رسیدن به مقصد باید از راه خودش رفت. برای رسیدن به هدف تربیت کودک باید دید در کتاب و سنت چه هدفی را برای کودک ترسیم کرده اند.
پس سه منبع برای شناخت روش تربیت کودک و ارزیابی روش های مطرح، وجود دارد که از این سه، دو منبع مشترک میان دوره کودکی و دوران بلوغ است.
دوران کودکی:
1- ظرفیت های کودک
2- محیط کودک
3- هدف تربیت کودک
دوران بلوغ:
1- استعدادهای بالغ
2- هدف تربیت بالغ
در مورد بالغ محیط مطرح نمی باشد چرا که با توجه به ویژگی های دوران بلوغ، افراد می توانند از شرایط الزام کننده محیط و جهت دهی های آن، آزاد شوند و راهی را که می خواهند انتخاب نمایند.
هدایت شده از شرح کتاب رشد استاد علی صفایی حائری
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
تربیت و آموزش
روش تربیت کودک (انسان قبل از بلوغ) متناسب با محیط تربیتیِ او انتخاب میشود. از این منظر جامعهها (م
در جامعۀ متضاد، فکرهای گوناگون با کودک روبرو میشوند. او از مادر چیزی میشنود و از پدر کارمند چیز دیگری و معلمش حرف سومی میزند. برادر دانشجویش نیز حرفی دارد و دیگر برادرها و خواهرهایش هم برای خود نظری و طرحی دارند.
هنگامی که جامعه تضادهایش را حل کرد، به جامعۀ متحرک میرسد و فکر و مذهب مسلطی که از درگیریها، سرفراز بیرون آمده، پذیرفته میشود. در جامعۀ متحرک سنّتها متحرکند؛ چون زیربنا دارند. در سطح جامعه تضادی نیست. گرچه در درون افراد شیطان و رسول، عقل و غرائز فعالند؛ اما این تضاد اغتشاشی ندارد، بلکه موجب حرکت میگردد.
⬛⬛⬛⬛⬛
امام محمد باقر عليه السلام می فرمایند :
اندك روزي خدا را براي خود فراوان شمار، تا بدين وسيله شكرش را بجاي آورده باشي.
إستَكثِر لِنفسِكَ مِنَ الله قَليلَ الرِّزقِ تَخَلُّصاً إلي الشُّكرِ.
تحف العقول، صفحه 285
⬛⬛⬛⬛⬛
مختصر اعمال روز #عرفه
1_ غسل كه مستحب است قبل ازظهر
انجام شود.
2_ زيارت امام حسين كه ازهزار
حج وهزارعمره و هزارجهاد بالاتر
است.
3 _ بعدازنمازعصروقبل ازدعاي عرفه , دوركعت نمازبجااورد ونزدخدابه گناه خوداعتراف کندتابه
ثواب عرفات رستگارشودوگناهان او امرزیده شود.
دراین نمازدررکعت اول بعدازحمد
توحید ودررکعت دوم بعدازحمد
سوره کافرون رابخواند
4_ مستحب است نماز امیرالمومنین خوانده شودکه چهاررکعت است دردوتا دورکعتی درهر
رکعت بعدازحمد پنجاه مرتبه سوره توحید را
بخواند.
5_ روزه , برای کسی که می تواند روزه بگیردو مانع دعا خواندن او نشود.
6_ صدمرتبه سوره توحید
صدمرتبه ایه الکرسی
صدمرتبه صلوات برمحمدوالش
7_ ده مرتبه استغفار:
استغفرالله الذي لااله الاهو الحي القيوم واتوب اليه.
8_ ده مرتبه ياالله.
ده مرتبه يارحمان .
ده مرتبه يارحيم.
ده مرتبه يابديع السموات والارض ياذالجلال والاكرام .
ده مرتبه
ياحي ياقيوم .
ده مرتبه ياحنان يامنان .
ده مرتبه يالااله الاانت.
ده مرتبه امين.
9_ خواندن دعای پرفیض عرفه امام حسين(ع)
اگرهمه این موارد رانمی توانید انجام بدهید , بعضي هارا كه مي توانيد , انجام بدهيد.
آب دريا را اگر نتوان کشید
هم بقدرتشنگی باید چشید
مهمترين كار در روز عرفه.mp3
8.99M
🚩 مهترين كاري كه در روز #عرفه و دعاي عرفه بايد انجام بدهيم چيست؟
💠 حتما قبل از شروع دعاي عرفه اين صوت را گوش بدهيد...
🎧 سخنان مهم #استاد_هادي_زاده
تربیت و آموزش
در جامعۀ متضاد، فکرهای گوناگون با کودک روبرو میشوند. او از مادر چیزی میشنود و از پدر کارمند چیز دی
روش تربیت در هرکدام از این جوامع متفاوت خواهد بود.
در جامعۀ بسته، به سادگی میتوان افراد را تربیت کرد. کافی است با لطافت و تدیبر به دل متربی راه باز کرده و ارزشها و خصلتهای مطلوب را به او تزریق نمود.
در جامعۀ متحرک میتوان افراد را با سنّتها آشنا کرد، بدون آنکه نتیجۀ بدی بدهد؛ چرا که در این جامعه، در حالی که زیر بناها موجودند، روبناها تعلیم داده میشود؛ برخلاف جامعۀ بسته که زیربنایی نیست و روبناها در هوایند.
تربیت و آموزش
روش تربیت در هرکدام از این جوامع متفاوت خواهد بود. در جامعۀ بسته، به سادگی میتوان افراد را تربیت ک
در جامعۀ متحرک میتوان افراد را با سنّتها آشنا کرد، بدون آنکه نتیجۀ بدی بدهد؛ چرا که در این جامعه، در حالی که زیر بناها موجودند، روبناها تعلیم داده میشود؛ برخلاف جامعۀ بسته که زیربنایی نیست و روبناها در هوایند.
اما در جامعۀ متضاد نمیتوان کودک را بغل کرد و راه بُرد؛ باید به او راه رفتن آموخت. به همین دلیل در چنین جامعهای باید سه خصوصیت را در کودک بارور کرد:
شخصیت و استقلال: اگر کودک شخصیت یافت، تحت تأثیر هر مکتب، حرف و عقیدهای قرار نخواهد گرفت. در برابر هر مسئله، چرایی خواهد داشت و در برابر هر عقیده، سنگری.
حریّت و آزادمنشی: آزادمنشی، کودک را آن گونه بار میآورد تا اگر به اشتباهی پیبرد، بر آن لجاجت نکند و عقیدهای را بر دیگری ترجیح ندهد؛ مگر هنگامی که آن عقیده از امتیازی برخوردار باشد.
تفکّر و تحلیل: تفکر، رکودها را میشکند و تفکرهای مهاجم را مهار کرده و هضم میکند. تفکر و تحلیل در زمینۀ حریّت و با ویژگی شخصیت و استقلال، نتیجههای بزرگی خواهد داد
🌸 تشویق فرزندان به استقامت در کارهای نیک
🍀 امام باقر(ع) نقل فرمودهاند که هرگاه نمازی از نمازهای نافله روز از پدرم امام سجاد(ع) فوت میشد، شب، قضاء میکردند و به فرزندانشان میفرمودند:
«يَا بُنَيَّ لَيْسَ هَذَا عَلَيْكُمْ بِوَاجِبٍ وَ لَكِنْ أَحَبُّ لِمَنْ عَوَّدَ مِنْكُمْ نَفْسَهُ عَادَةً مِنَ الْخَيْرِ أَنْ يَدُومَ عَلَيْهَا»
فرزندانم! این کار (قضاء کردنِ نمازهای نافله) بر شما واجب نیست، اما من دوست دارم که اگر یکی از شما خود را به کار نیکی عادت داد، بر آن #مداومت داشته باشد. كشفالغمة، ج۲، ص۷۵
🌸 سه نکته از این حدیث قابل استفاده است:
✅ ۱ـ گاهی بعضی بزرگان کارهای #نیکی انجام میدهند و اطرافیان گمان میکنند این کارها واجب است و خود را ملزم به انجام آن میدانند. بهتر است این بزرگان، این رویه را از اهلبیت(ع) یاد بگیرند و این تذکر را به اطرافیانشان بدهند تا دچار زحمت نشوند.
✅ ۲ـ حضرت بعد از اینکه به فرزندانشان تذکر میدهند اینکار واجب نیست، به آنان میفرمایند: اما من دوست دارم. ایشان با این جمله میخواهند فرزندانشان را به کار خوبی #دعوت کنند. یکی از راهکارهایی که والدین میتوانند از آن استفاده کنند، این است که از محبت میان خود و فرزندانشان بهره ببرند و آنان را به کاری که میخواهند ترغیب کنند.
📌 فرآیند چنین است که وقتی کودک پدر و مادرش را دوست دارد، سعی میکند کاری را انجام دهد که آنها دوست دارند و آنها را خوشحال میکند. بدیهی است هرچه محبت میان والدین و فرزندان بیشتر باشد، این راهکار اثربخشتر خواهد بود.
✅ ۳ـ توصیه نهایی حضرت این است که کودکانشان وقتی مشغول انجام کار نیکی میشوند، بر آن #مداومت داشته باشند و حتی اگر به دلیلی نتوانستند انجام دهند، جبران کنند. در روایات به مداومت در انجام کارها توصیه شده است؛ حتی فرمودهاند: کار کمی که بر آن مداومت داشته باشید، بهتر از کار زیادی است که نیمهکاره رها شود.
💠 مداومت بر کارهای نیک، علاوه بر اینکه موجب استقرار آن کار در جان انسان میشود، در تقویت اراده و پشتکار انسان نیز مؤثر است. اکثر قریب به اتفاقِ انسانهای موفق، بیش از آنکه از نبوغشان بهره برده باشند، با اراده و پشتکار به قلههای موفقیت دست یافتهاند.
این خصوصیات را به وسیلۀ عواملی میتوان در فرزند یا متربی ایجاد کرد:
#تقلید: فرزند میتواند همانند پدر یا مربّیش شخصیت به خرج دهد و همانند او چون و چرا کند و حریّت داشته باشد.
#رقابت: مربی، متربی را با قهرمانهایی که برایش میسازد، رقیب کند و به مسابقه وادارد تا در این رقابتها شخصیت، حریت و تفکر را در او بکارد.
#داستان_و_هنر: مربی میتواند با داستانها از در مخفی وارد شود و آن خصوصیات را در ناخودآگاه کودک وارد سازد. داستان مرغی که حرف هر کس را نمیشنید، یا ماهی سیاهی که خود به دنبال چیزی بود، یا دانۀ گندمی که در زیر خاک آرام نمیگرفت.
#تدبیر: مربی میتواند با استفاده از نقشه و همکاری دیگران، متربی را به شخصیت، حریت و تفکر برساند. میتواند برای او احترام قائل شود یا از بزرگی و استعدادهایش بگوید، به گونهای که مغرور نشود؛ بل بداند که مسئول است، که دادهها ملاک افتخار نیست. چراکه دادهها بازدهی میخواهد، هر که بامش بیش برفش بیشتر.
#بازگویی_استعدادها، متربی را حرکت میدهد. چون هر کس به اندازهای که از خود سرمایه سراغ دارد، کاری را شروع میکند.
و نیز عوامل دیگری که در کتاب تربیت کودک به توضیح آنها پرداخته شده است.