برنامه هفته دوم *امام حسین شناسی تاریخی*
موضوع: چیستی و چرایی قیام امام حسین علیه السلام
استاد دکتر منتظری مقدم از ساعت 21:05 تا 21:30
*لینک کلاس*
https://www.skyroom.online/ch/porseman_1401/imamhusainshenasi
🏴https://eitaa.com/Tashayo
☑️ حضرت #رقيه (سلام الله عليها)
🏴 شهادت دختر خردسال امام حسين(ع) مشهور به حضرت رقيه(ع)
در دمشق، به احتمال زياد در اوايل ماه صفر بوده است.
🔹قديميترين گزارش موجود در اين باره از عمادالدين طبري در کتاب «کامل بهايي» است كه ماجرا را از كتاب الحاوِيَةُ فِي مَذَمّاتِ معاويه يا مَثالِبُ بنياُمَيَّة، نوشتة قاسمبنمحمدبناحمد مأموني، چنين نقل كرده است:
🔹«زنان خاندان نبوت در حالت اسيري، حال مرداني را كه در كربلا شهيد شده بودند، بر پسران و دختران ايشان پوشيده ميداشتند و هر كودكي را وعدهها ميدادند كه پدر تو به فلان سفر رفته است، بازميآيد؛ تا ايشان را به خانه يزيد آوردند. دختركي بود چهارساله، شبي از خواب بيدار شد و گفت: پدر من حسين كجاست؟ اين ساعت او را به خواب ديدم [که] سخت پريشان [بود]. زنان و كودكان جمله در گريه افتادند و فغان از ايشان برخاست. يزيد خفته بود. از خواب بيدار شد و حال تفحص كرد. خبر بردند كه حال چنين است. آن لعين در حال گفت كه بروند و سر پدر او را بياورند و در كنار او نهند. ملاعين سر بياوردند و در كنار آن دختر چهارساله نهادند. پرسيد: اين چيست؟ ملاعين [گفتند]: سر پدر تو است. آن دختر بترسيد و فرياد برآورد و رنجور شد و در آن چند روز، جان به حق تسليم كرد».
(عمادالدين طبري، كامل بهايي، ج2، ص179؛ شيخ عياس قمي، منتهي الآمال، ج2، ص1002).
🔹در نقل عماد الدين طبري نام اين دختر ذکر نشده، اما در لباب الانساب بيهقي (م 565) نام رقيه به عنوان يکي از دختران امام حسين(ع) ديده ميشود.
(بيهقي، لباب الانساب، ج1، ص355).
مقتل جامع سيدالشهداء، ج2، ص148-149
گزيده مقتل جامع سيدالشهداء، ص378-379
✅ کانال تشيع پژوهي در ایتا👇
🏴https://eitaa.com/Tashayo
☑️ نکتهاي درباره منبع گزارش بالا👆🏼:
⏪گزارش شهادت دختر خردسال امام حسين(ع) را عمادالدين طبري در «کامل بهايي» از كتاب #الحاوِيَةُ فِي مَذَمّاتِ معاويه يا مَثالِبُ بنياُمَيَّة نوشتة قاسمبنمحمدبناحمد #مأموني نقل كرده است.
🔹تاريخ تأليف کتاب «کامل بهايي» سال 675ق است؛ اما کتاب «الحاويه...» در قرن پنجم نگاشته شده بوده و چه بسا ريشه در يک نگاشتة کهنتر (در دوران مأمون عباسي: ابتداي قرن سوم) داشته است؛ با توضيح زير:
قاسمبنمحمد مأموني از فردي به نام ابن عجوز (متوفاي 418) روايت کرده (ذهبي، سير اعلام النبلاء، ج17، ص375) و نيز فردي به نام عبدالرحمن بن قاسم (متوفاي 497) از خود او روايت کرده (ذهبي، تاريخ الاسلام، ج34، ص260) است. بر اين اساس، ميتوان دريافت که قاسمبنمحمد مأموني، خود در قرن پنجم ميزيسته است. افزون بر اين، نسب مأموني براي او، اين گمان را تقويت ميکند که کتاب الحاويه ...، در اصل همان کتابي بوده که در دوران مأمون خليفه عباسي نگاشته شد، اما به سبب ملاحظاتي منتشر نشد (دراين باره ر.ک: ابن مسکويه، تجارب الامم، ج5، ص2) و سپس به عنوان يک ميراث علمي به قاسم بن محمد مأموني رسيده و يا در اختيار وي بوده است.
(گزيده مقتل جامع سيدالشهداء، ص378، پاورقي1).
✅ کانال تشيع پژوهي در ایتا👇
🏴https://eitaa.com/Tashayo
☑️ #پرسمان_عاشورايي:
👈 «کوفيان در ازاي جنگ با امام حسين(عليه السلام)، چقدر پول دريافت کردند»؟
اخیرا در فضاي مجازي اين سخن مطرح شد: «یزید به هر يک از مردم (یا خواص) کوفه ۳۰ هزار دینار (سکه طلا) داد تا با امام حسین(ع) بجنگند. اين وجه، حدوداً معادل ۱۳ میلیارد تومان امروز است، و اگر ما هم جاي کوفيان بوديم، وسوسه ميشديم...»(!).
✍️پاسخ:
🔹ترديدي در اين نيست که:
يک) کوفيان بر اثر دنياگرايي، دشمني با امام حسين(ع) را برگزيدند؛ چنانکه امام فرمود: النّاس عبيد الدّنيا...؛ نيز فرمود: «شکمهايتان از حرام آکنده شده است»؛
دو) يکي از روشهاي معاويه و يزيد و ديگر امويان اين بود که با پرداخت رشوههاي کلان، اشراف و خواص را با خود همراه ميکردند؛ مثلا معاويه براي ساکتکردن مروانبنحکم در برابر وليعهدي يزيد، ماهانه هزار دينار برايش مقرري تعيين کرد.
🔹اما:
رقم «۳۰ هزار دينار» صرفاً يک ادعا است و طبق بررسيهاي انجام شده، در منابع معتبر تاريخي رقم مشخصي براي جنگ با امام حسين(ع) ذکر نشده است.
دراينباره فقط در نقلي آمده است که ابنزياد به مردم کوفه «وعده» داد که عطاي حکومتي آنان را دو برابر خواهد کرد که اين صرفاً وعده بود و قطعاً با رقم نجومي «۳۰ هزار دينار» فاصله بسيار داشت.
مُجَمِّعبنعبدالله عائِذي نيز هنگام پيوستن به امام حسين(ع) در مسير کربلا، براي امام گزارش کرد: «به اشراف کوفه رشوههاي کلاني داده شده...» (تاريخ طبري، ج5، ص405). در اين گزارش نيز عدد مشخصي ذکر نشده، و صرفاً از دريافتهاي کلان «اَشراف»، سخن به ميان آمده که خود، گوياي اين است که مردم عادي، مبالغ کلان دريافت نکردند.
🔹امام صادق(ع) نيز به ناچيزبودن اموال دريافتي دشمنان سيدالشهداء(ع) تصريح فرمود: «...آخرتشان را به بهاي ناچيز فروختند... َبَاعَ حَظَّهُ بِالأرْذَلِِ الأدْني و َشَرَي آخِرَتَه بالثَّمَنِ الأوْکسِ... (تهذيب الاحکام، ج6، ص126).
#وجه_دريافتي_کوفيان
✅ کانال تشيع پژوهي در ایتا:
🏴https://eitaa.com/Tashayo
✍️ در پاسخي که به سؤال بالا👆🏼 ارائه شد، ابتدا درصدد بودم بنويسم:
«در هيچ منبع تاريخي، رقم مشخصي براي جنگ با امام حسين(ع) ذکر نشده است»؛
اما با قدري تعديل نوشتم:
«طبق بررسيهاي انجام شده، در منابع معتبر تاريخي رقم مشخصي براي جنگ با امام حسين(ع) ذکر نشده است».
حال، توضيحي در اين باره:
مرحوم استاد پيشوايي نقل ميکرد که در ايام جواني، يک دوره (يا دورههاي) نويسندگي را نزد برخي بزرگان؛ از جمله حضرت آيت الله مکارم شيرازي گذرانده بود و از ايشان، نقل ميکرد که در نگارش خود، ادعاهاي مطلق نکنيد: با عباراتي مانند «در هيچ کجا اين نيامده...»؛ «همه اين سخن را قبول دارند» و مانند اينها؛ بلکه سعي کنيد عبارتتان را به گونهاي بنويسيد که اگر مورد نقضي هم داشت، ادعا و سخن شما باطل نشود. در واقع به نوعي عبارت را تعديل و محدود کنيد.
✅ کانال تشيع پژوهي در ایتا:
🏴https://eitaa.com/Tashayo
❓پرسش
🔰آیا میتوان گفت حادثه پیاده روی اربعین از نشانههای ظهور و نزدیکی آن است؟
☑پاسخ از علامه مصباح یزدی:
🔸️به عنوان یک قضاوت قطعی دلیل قاطعی نداریم، اما از محتملات است که: اینکه توجه مردم به حقیقت و فداکاری در راه خدا بیشتر میشود، از آثار این است که عنایت الهی به پیشرفت معنوی جامعه بیشتر شده است. اما حالا به خصوص بگویم مسأله اربعین یک جهت خاصی (برای ظهور حضرت) هست، دلیل قاطعی نداریم.
@mesbahyazdi_ir
🏴https://eitaa.com/Tashayo
8.8M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥 #فیلمنوشت | در اولین اربعین حسینی چه گذشت؟
🔹طبق نقلهای تاریخی، در اولین اربعین حسینی در سال ۶۱ هجری، سه رویداد مهم به وقوع پیوست.
@TebyanOnline
🏴https://eitaa.com/Tashayo
✍️ سه نکته برگرفته از #زیارت_اربعین که متن آن، از امام صادق(ع) است:
یک) شهادت آگاهانه امام حسین(ع) برای نجات بندگان خدا از جهالت و ضلالت:
«...وَبَذَلَ مُهْجَتَهُ فیکَ لِیَسْتَنْقِذَ عِبادَکَ مِنَ الْجَهالَةِ وَحَیْرَةِ الضَّلالَةِ»؛
دو) ناچیز بودن وجه دریافتی دشمنان در ازای قتل امام حسین(ع):
«وَقَدْ تَوازَرَ عَلَیْهِ مَنْ غَرَّتْهُ الدُّنْیا وَباعَ حَظَّهُ بِالاْرْذَلِ الاْدْنى وَ شَرى آخِرَتَهُ بِالثَّمَنِ الاْوْکَسِ...»؛
سه) صبر امام حسین(ع) بر جهاد در راه خدا:
«...فَجاهَدَهُمْ فیکَ صابِراً...»
دربارۀ نکته آخر، اجمالا یادآور میشود که در میان دیدگاههای متعددی که دربارۀ چرایی و چیستی قیام امام حسین(ع) مطرح است، شیخ طوسی معتقد به این است که امام(ع)، «صبر بر جهاد» کرد که فقرۀ مزیور از زیارت اربعین میتواند شاهدی بر این دیدگاه باشد.
🏴https://eitaa.com/Tashayo
☑️ اقتداي اميرمؤمنان علي(ع) به رسول خدا(ص)
اميرمؤمنان، پيامبر را به تمام معنا و در همه حال «اسوه» خود ميدانستند. ايشان در همان زمان که در ميدان کوفه مردم را با نان و گوشت ميهمان کرده بودند، جداگانه در خانه خود بر سر سفرهاي ساده از نان خشک و دوغ نشستند و در پاسخ به اعتراض يکي از يارانشان که وي را دنبال کرده و سادگي غذايشان را ديده و شگفتزده شده بود، فرمودند: «من رسول خدا(ٌص) را ديدم كه نان خشكتر از اين را ميخورد»، و با اشاره به لباس خود ادامه دادند: «و خشنتر از اين لباس را ميپوشيد؛ من اگر از آن حضرت پيروي نكنم، ميترسم به او نرسم».
📖کتاب پيامبر(ص) از ديدگاه اهلبيت(ع)، ص57
📚ثقفي کوفي، الغارات، ج1، ص85؛ همچنين: بلاذري، انساب الاشراف، ج2، ص408و409.
#اسوه_حسنه
🏴https://eitaa.com/Tashayo
☑️اتهام برترانگاري علي(ع) بر رسول خدا(ص)
متأسفانه از ديرباز برخي از مخالفان تشيع، بهناروا و به تعابير گونهگون، پيروان اين مذهب را متهم کردهاند که امام علي(ع) را برتر از پيامبر(ص) ميدانند. اين در حالي است که شيعه، خود روايت کرده است که علي(ع) به فردي که درباره وي دچار غلو شده بود، فرمودند: «واي بر تو، من بندهاي از بندگان محمد(ص) هستم» («ويلك إنما أنا عبد من عبيد محمد(ص)» (کليني، الكافي، ج1، ص90).
شايان توجه است که عبدالجليل رازي قزويني، از دانشمندان امامي در سده ششم هجري، در برابر اين اتهام بهصراحت پاسخ داده است: «مذهب شيعه اصوليه اين است که باري تعالي جملة مخلوقات... همه به دوستيِ محمد مصطفي آفريده است و همه طُفيلِ اوست و عليّ مرتضي با بزرگي درجت و رفعتِ منزلت، شاگرد... و تابع و فرمانبردارِ اوست...» (عبدالجليل قزويني، نقض، ص193؛ همچنين، نک: ص573). «... رسول مقتداست و علي مقتدي، و رسول مطاع است وعلي مطيع...» (همان، ص346).
ناگفته نماند که ريشه اين اتهام، برخي باورهاي انحرافي در ميان گروههايي از غاليان و اسماعيليان است؛ اما از نظر عموم شيعيان، صاحبانِ چنين باورهايي، نه شيعهاند و نه مسلمان.
📖کتاب پيامبر(ص) از ديدگاه اهلبيت(ع)، ص16، پاورقي1.
#پاسخ_به_اتهام_بر_تشيع
🏴https://eitaa.com/Tashayo
☑️ ايام وفات رسول خدا(ص)، شهادت امام مجتبي و امام رضا(ع) تسليت؛
✍️با وجود تقابل شديد معاندان، امامان شيعه و نيز سادات فاطمي، «فرزندان رسول خدا(ص)» هستند. ابن ابي الحديد، با مطرح کردن اين پرسش که آيا به حسن و حسين(ع) و فرزندانشان ميتوان پسران و فرزندان رسول خدا گفت، خود پاسخ ميدهد که آري ميتوان. سپس در اين باره به آياتي از قرآن، از جمله به آيه مباهله، و اينکه خداوند در اين آيه، حسنين(ع) را فرزندان پيامبر(ص) به شمار آورده است، استناد ميورزد. همچنين پاي ميفشرد که فقط سادات فاطمي، فرزندان و ذرية پيامبرند؛ زيرا فقط دختران ايشان، مَحْرَم پيامبرند (شرح نهج البلاغة، ج11، ص26ـ28).
امام مجتبي(ع) نيز در آغاز خلافت خويش، رو به مردم فرمود: «هر کس که مرا ميشناسد، که ميشناسد و هرکسي که نميشناسد، من حسن فرزند محمد رسولالله هستم...» (مقاتل الطالبيين، ص62).
📚براي آگاهي از شواهد و ماجراهاي تاريخي مرتبط، نک:
پيامبر(ص) از ديدگاه اهلبيت(ع)، ص67-74؛
الغدير، ج7، ص122ـ129.
🏴https://eitaa.com/Tashayo