معیارهای صحیح فهم آیات «امامت» از دیدگاه علامه میرحامدحسین با تأکید بر آیه «تطهیر» نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی نویسندگان رحیم حاصلی ایرانشاهی 1 نفیسه زارعی 2 1 استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم 2 دانشجوی دکترا پردیس فارابی 10.22034/pke.2022.9544.1420 چکیده علامه میرحامدحسین در کتاب شریف «عبقات­الانوار»، به اشکالات مطرح شده از جانب عبدالعزیز دهلوی بر تفاسیر شیعه از آیه تطهیر که به استناد قرائن مختلف در شأن اهل بیتD نازل شده، پاسخ داده است. ایشان ضمن پاسخ به این اشکالات، شرایط صحت و میزان اعتبار هر یک از قراین فهم آیات را نیز تبیین نموده­ است. آنچه ایشان ارائه نموده است معیارهایی برای فهم صحیح آیات قرآن کریم و پاسخ به اشکالات مشابه در خصوص دیگر آیات است. در این پژوهش، به روش توصیفی تحلیلی، ابتدا به تبیین و بررسی این معیارها از دیدگاه علامه میرحامدحسین پرداخته شده است. این معیارها در ضمن تبیین مراد واقعی آیه تطهیر توسط ایشان بیان شده است. در گام دوم، این پژوهش بر اساس معیارهای استخراج شده، به ارزیابی میزان صحت مهم‌ترین اشکالات علمای اهل­سنت بر دیگر آیات مرتبط با مسئله امامت و ولایت اهل بیتD ­پرداخته و نشان داده است که معیارهای عقلایی فهم نص قرآن کریم که توسط میرحامد حسین ارائه شده است، چگونه در حل آن اشکالات نیز راهگشا هستند. رویکرد این پژوهش، قرآن‌محوری است که بر مبنای آن، محکمات دینی(بدیهیات عقلی، سنت قطعی، گزارشات قطعی تاریخی و...) بر محور قرآن کریم، داور اندیشه­ها و عملکردهای دینی است. کلیدواژه‌ها علامه میرحامدحسین آیات امامت آیه تطهیر معیارهای فهم آیات قراین مفسره عنوان مقاله [English] Correct criteria for understanding the verses of Imamate from the perspective of Allama Mir Hamid Hussein نویسندگان [English] rahim haseli 1 د د 2 1 University of Holy Quran Sciences and Education 2 ئ چکیده [English] Allama Mir Hamid Hussein in his noble book "Abqat al-Anwar" has responded to the objections raised by Abdul Aziz Dehlavi on the Shiite interpretations of the verse of purification which have been revealed in the honor of the Ahl al-Bayt based on various evidences. While answering these problems, he has explained the conditions of correctness and validity of each of the evidences of understanding the verses; Matters that have been written in the books of methodology of interpretation that have been written recently. What he has presented are criteria for a correct understanding of the verses of the Holy Qur'an and answering similar problems regarding other verses. In this research, first, these criteria are explained and examined from the perspective of Allameh Mir Hamid Hossein (RA).These criteria have been stated by Allameh while explaining the true meaning of the verse of purification. The present study, then, based on the extracted criteria, evaluates the accuracy of the most important problems of Sunni scholars on other verses related to the issue of Imamate and guardianship of the Ahl al-Bayt و and has shown how these rational criteria for understanding the text of the Holy Qur'an Solving those bugs are also helpful. The approach of this research is the Qur'an-based one, based on which religious courts (rational axioms, definite tradition, definitive historical reports, etc.) based on the Holy Qur'an, judge religious thoughts and practices. کلیدواژه‌ها [English] "Allama Mir Hamid Hussein" "Verses of Imamate" "Verse of Purification" "Criteria of Interpretation" "Interpretive Qur'an"

خوانشی تحلیلی بر اثر بخشی معرفت در پیوند «وحی» و «عصمت انبیاء» در نگاه صدرالمتألهین نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی نویسنده عابدین درویش پور استادیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه لرستان 10.22034/pke.2022.13062.1628 چکیده یکی از مبانی مهم اعتقادی مشترک مسلمانان عصمت پیامبر` است که در خصوص چگونگی و محدوه زمانی آن نظرات مختلفی مطرح شده است. ملاصدرا در تبیین عصمت، نگاه جامعی دارد که به رغم اختلافات ظاهری در بیانات گوناگون وی می­توان همه عبارات وی را به اثربخشی معرفت در ماهیت عصمت ارجاع داد. وی، «وحی» و «عصمت» را هم‌پیوند دانسته که در فرایند تبیین و اثربخشی معرفت امکان‌پذیر است. پدیده وحی بالاترین مرتبه کشف معنوی است و این مرتبه پیامبر` را از هرگونه خطا مصون می‌سازد. وی همچنین زمینه عصمت نبی در دریافت و ابلاغ وحی را با تبیین ویژگی‌های وجودی انسان کامل پاسخ می‌دهد. بر این اساس، فرشتگان الهی به لحاظ مرتبه وجودی پایین‌تر از انسان کامل قرار دارند. درباره محدوده زمانی عصمت، معتقد به عصمت انبیا قبل و بعد از نبوت است، اگرچه این امکان وجود دارد که نفس نبی در کودکی به درجه نبوت نرسیده باشد اما «روح القدس» که به مرتبه‌ای از نفس نبی تعلق دارد، در دوران کودکی نیز وی را از انجام گناه باز می‌دارد. این جستار به تحلیل اثربخشی معرفت در پیوند وحی و عصمت در نگاه ملاصدرا پرداخته است. کلیدواژه‌ها عصمت وحی معرفت ملاصدرا روح القدس عنوان مقاله [English] خوانشی تحلیلی براثر بخشی معرفت در پیوند وحی و عصمت انبیاء در نگاه صدرالمتالهین نویسنده [English] Abdin Darvishpour Assistant Professor, Department of Philosophy and Theology, Lorestan University چکیده [English] یکی از مبانی مهم اعتقادی مشترک مسلمانان عصمت پیامبر(ص) است که در خصوص چگونگی و محدوه ‏زمانی آن نظرات مختلفی مطرح شده است. ملاصدرا در تبیین عصمت، نگاه جامعی دارد که به رغم ‏اختلافات ظاهری در بیانات گوناگون وی می‌توان همه‌ی عبارات وی را به اثربخشی معرفت در ماهیت ‏عصمت ارجاع داد. وی وحی وعصمت را هم پیوند می داند که در فرآیند تبیین و اثربخشی معرفت ‏امکان پذیراست.‏ پدیده وحی بالاترین مرتبه کشف معنوی است و این مرتبه پیامبر(ص) را از هرگونه خطا مصون می سازد‎. ‎وی همچنین زمینه عصمت نبی در دریافت و ابلاغ وحی را با تبیین ویژگی های وجودی انسان کامل ‏پاسخ می دهد.براین اساس فرشتگان الهی به لحاظ مرتبه وجودی پایین تر از انسان کامل قرار دارند.در باره ‏محدوده زمانی عصمت، معتقد به عصمت انبیا قبل و بعد از نبوت است‎.‎‏ اگرچه این امکان وجود دارد، که ‏نفس نبی در کودکی به درجه نبوت نرسیده باشد اما((روح القدس)) که به مرتبه ای از نفس نبی تعلق دارد در ‏دوران کودکی نیز وی را از انجام گناه بازمی دارد.این جستار به تحلیل اثربخشی معرفت در پیوند وحی و ‏عصمت در نگاه ملاصدرا پرداخته است.‏ کلیدواژه‌ها [English] عصمت وحی معرفت ملاصدرا روح القدس

تحلیلی بر بنیادی‌ترین و کاربردی‌ترین مفاهیم نظری و عملی در گفتمان سلفیان جهادی معاصر نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی نویسنده حمزه علی بهرامی استادیار دانشکده الهیات ومعارف گروه معارف دانشگاه اصفهان 10.22034/pke.2022.13927.1681 چکیده سلفیان جهادی تکفیری یکی از گروهای وابسته به جریان اهل‌حدیث اهل سنت هستند. در قاموس فکری این جنبش عمل‌گرایی و جهاد یکی از اصلی‌ترین سازوکارهای ایجاد تغییر و تحول در جامعه است. نظر به گستردگی این جنبش و تأثیرگذاری آن در جهان اسلام معرفت و شناخت مبانی فکری این جریان یک ضرورت است. این پژوهش با روشی توصیفی و تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال است که بنیادی‌ترین مفاهیم نظری و عملی در گفتمان سلفیان جهادی کدام‌اند؟ و این مفاهیم چه نقشی در کنش­های جهادی­ها ایفا می‌کنند؟ یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که کلیدواژه‌هایی نظیر «کفر» و «ایمان»، «توحید در حاکمیت»، «تشکیل خلافت اسلامی»، «مبارزه با حاکمیت طاغوت»، «هجرت»، «عمل‌گرایی»، «پیوستگی میان ایمان و عمل»، «اصالت عمل»، «مخالفت با تفکر ارجاعی»، «توجه به نص قرآن» و «بی‌توجهی به مذاهب اربعه اهل سنت» از مؤلفه‌های این جنبش‌ها به شمار می‌روند. کلیدواژه‌ها سلفیان جهادی حاکمیت تکفیر جهاد جاهلیت ابن تیمیه عنوان مقاله [English] تحلیلی بر بنیادی‌ترین و کاربردی ترین مفاهیم نظری و عملی در گفتمان سلفیان جهادی معاصر نویسنده [English] hamzeh ali bahrami دانشگاه اصفهان دانشکده الهیات ومعارف گروه معارف چکیده [English] سلفیان جهادی تکفیری یکی از گروهای وابسته به جریان اهل‌حدیث اهل سنت هستند. در قاموس فکری این جنبش عمل‌گرایی و جهاد یکی از اصلی‌ترین سازوکارهای ایجاد تغییر و تحول در جامعه است. نظر به گستردگی این جنبش و تأثیرگذاری آن در جهان اسلام معرفت و شناخت مبانی فکری این جریان یک ضرورت است. این پژوهش با روشی توصیفی و تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال است که بنیادی‌ترین مفاهیم نظری و عملی در گفتمان سلفیان جهادی کدامند؟ این مفاهیم چه نقشی در کنش‌های جهادی‌ها ایفا می کنند؟ یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که کلیدواژه‌هایی نظیر کفر و ایمان، توحید در حاکمیت، تشکیل خلافت اسلامی، مبارزه با حاکمیت طاغوت، هجرت، عمل‌گرایی و پیوستگی میان ایمان و عمل و اصالت عمل و مخالفت با تفکر ارجاعی و توجه به نص قران و بی‌توجهی به مذاهب اربعه اهل سنت از مؤلفه‌های این جنبش‌ها است. بی‌توجهی به مذاهب اربعه اهل سنت از مؤلفه‌های این جنبش‌ها است. کلیدواژه‌ها [English] سلفیان جهادی" " حاکمیت" "تکفیر" " جهاد" " جاهلیت" "ابن تیمیه

چگونگی سنت «تزیین» درباره اهل باطل و پاسخ به شبهات آن با تأکید بر مدل فرایندی نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی نویسندگان محمدعلی وطن دوست 1 محمد تشکری آبقد 2 1 استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد 2 طلبه سطح سه رشته کلام اسلامی مدرسه علمیه عالی نواب 10.22034/pke.2022.13022.1623 چکیده در نظام خلقت، قوانینی وجود دارد که در عرف دینی و قرآنی از این قوانین به «سنت­های الهی» یاد می­شود. یکی از مهم­ترین سنت­های الهی که نقش اساسی در هدایت و ضلالت دارد و در مورد انسان جاری می­شود سنت «تزیین» است. سنت تزیین نسبت به اهل حق و باطل به دو دسته مطلق و مقید، تقسیم می‌شود. از آنجا که سنت تزیین نقش اساسی در هدایت و ضلالت انسان دارد و نیز با نظر به اینکه این سنت در آیات قرآنی به شیطان و خداوند متعال نسبت داده شده، زمینه‌ساز بروز شبهاتی گردیده است. در پژوهش حاضر چگونگی جریان سنت تزیین درباره اهل باطل به شیوه توصیفی، تحلیلی و با رویکرد پاسخ به شبهات و با تأکید بر مدل فرایندی، مورد بازخوانی و تحلیل قرار گرفته است. در پایان این نتیجه به دست آمده است که سنت تزیین نسبت به اهل باطل، نتیجه اختیار و رفتار خود آنان است و برایند دیگر سنت‌های الهی از قبیل سنت هدایت، تبشیر و تحذیر، اراده و اختیار، بازخورد اعمال و امداد می‌باشد. کلیدواژه‌ها سنت تزیین سنت مطلق سنت مقیّد اهل حق اهل باطل تسویل عنوان مقاله [English] How the tradition of decoration about oppressors flows and responds to its suspicions by emphasizing the process model نویسندگان [English] Mohammad Ali Vatandoost 1 mohammad tashakori 2 1 Assistant Professor of Philosophy and Islamic Wisdom of Ferdowsi University of Mashhad 2 student چکیده [English] There are laws in the system of creation which are called "divine traditions" in religious and Qur'anic custom. One of the most important divine traditions that plays an essential role in guidance and misguidance and is applied to human beings is the tradition of decoration. The tradition of decoration is called a tradition in which things (whether action, speech, etc.) appear beautiful in the eyes of human beings in a way that the person is fascinated by it. The tradition of decoration can be divided into two categories, absolute and restricted, towards the people of truth and falsehood. Also, since the tradition of decoration has a fundamental role in the guidance and misguidance of human beings, and also considering that this tradition is attributed to Satan and God Almighty in some verses of the Qur'an, it has given rise to doubts. In the present study, the flow of the tradition of decoration about the false has been studied and analyzed in a descriptive-analytical manner with an approach to answering doubts and emphasizing the process model. In the end, it is concluded that the tradition of adornment towards the false ones is the result of their own will and behavior, and the result of other divine traditions such as the tradition of "guidance, preaching and warning, will and authority, feedback of actions and relief". کلیدواژه‌ها [English] Sunnah of decoration absolute Sunnah Sunnah of restraint people of truth people of falsehood

بررسی رهیافت و اشکالات تئودیسۀ «جبران الهی» مک‌کورد آدامز نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی نویسنده سید مهدی سجادی دکتری مبانی نظرس اسلام فارغ التحصیل دانشگاه فردوسی 10.22034/pke.2022.12666.1567 چکیده مسئله «شر» که از آن تعبیر به «پناهگاه الحاد» می‌شود، در کلام جدید بحثی زنده و پویاست که با تقریرات و نیز دفاعیات و تئودیسه‌های متعدد مواجه است. «تئودیسه جبران الهی» تلاشی الهیاتی از سوی «مک کورد آدامز» برای تبیین چگونگی سازگاری منطقی شرور با خدای مطلقاً خیرخواه است که کمتر به زوایا و نقد آن توجه شده است. در این پژوهش با روش تحلیل محتوا، سعی در تبیین این رهیافت شده و به بیان و ارزیابی اشکالات و دفاعیات آن پرداخته شده است. آدامز در رهیافت خود سعی در تغییر نگاه به مسئله شر از «مسئله‌ای انتزاعی» به «مسئله‌ای وجودی» دارد و با عبور از پاسخ‌های ابزار انگارانه مبتنی بر بهترین جهان ممکن به ارتباط وجودی و معنابخش شرور ورود نموده و تعالی بخشی شرور را از طریق اتصال و همگونی وجودی با خداوند که والاترین پاداش و جبران الهی است، مطرح ‌می‌سازد. هچنین وی بر ناقص بودن درک ما از اهداف الهی، توصیه به خروج از حالت تدافعی در مواجهه با مسئله شرور، تمرکز بر ذات بی‌نهایت خیر الهی و تجارب خداگونه تأکید نموده است. از جمله اشکالات این نظریه تقابل فلسفه و دین در مسئله شر، عدم الزام اخلاقی خداوند، عدم کفایت جبران، عدم توجیه این جهانی شرور، عدم تلاش برای کاهش شرور می‌باشد. کلیدواژه‌ها مسئله شر تئودیسه جبران الهی مارلین مک کورد آدامز شرور دهشتناک جهان‌گرایی عنوان مقاله [English] Analyzing problems and Attitude Toward Marilyn McCord Adams ’s compensation Theodicy نویسنده [English] seyed mahdi sajadi PhD in Theory Fundamentals of Islamو Graduated from Ferdowsi University چکیده [English] The issue of evil, which is interpreted as the refuge of atheism, is a lively and dynamic debate in the New theology. Theodicy of Divine Compensation is a theological attempt by McCord Adams to explain how the wicked rationally reconcile with an absolutely benevolent God that has received less attention and angles. In this research, with the method of content analysis, an attempt has been made to explain this approach and to express and evaluate its drawbacks and defenses. She tries to change the view of the problem of evil from an abstract problem to an existential problem. And by passing through instrumentalist answers based on the best possible world, it enters into the existential and meaningful connection of the evil and raises the transcendence of the evil through the connection and oneness of existence with God, which is the highest divine reward and compensation. She also emphasizes: a. the imperfection of our understanding of divine purposes, b. the recommendation to step out of defense in the face of evil, c. the focus on the infinite essence of divine goodness, and d. God-like experiences. In this research, an attempt has been made to explain this approach and its drawbacks and defenses have been expressed and evaluated. These problems are such things as the confrontation of philosophy and religion in the issue of evil, the lack of moral obligation of God, the inadequacy of reparation, the lack of justification for evil in this world, the lack of efforts to reduce evil. کلیدواژه‌ها [English] Evil Problem Compensation Theodicy Marilyn McCord Adams horrendous evil Universalism