#سلسله_نوشتاری پیرامون بازشناسی #هویت_جغرافیایی_و_تاریخی رود #فرات (۶)
✅ #جلگه وسیع و حاصلخیز #بین_النهرین (میانرودان) که #رومی‌ها آن را «Mesopotamia» می‌خواندند، بستر دو رود #دجله و #فرات است. #یاقوت_حموی یکی از بهترین توصیفات را در #منابع_جغرافیایی آورده است که عیناً نقل می‌گردد:
✅#فرات از #ارمینیه آغاز و سپس به سوی #کلیکیه نزدیک #خلاط، کوه‌های آن جا را دور می‌زند و وارد سرزمین #روم می‌گردد. پس از آن به سمت #کمخ و #ملطیه و #سمیساط می‌رسد. در این مسیر رودهای کوچکتری نیز به آن می‌پیوندد؛ مانند #نهر_سنجه، #کیسوم، #دیصان، #بلیخ.
✅ پس از آن #فرات به #قلعه_ستارگان مقابل #منبج و بعد #بالس، #دوسر و #رقه و #رحبه_طوق_بن_مالک، #عانه و بعد آن به #هیت می‌رسد.
✅ در طی این مسیر، نهرهایی از فرات منشعب می‌شود و مزارع را آبیاری می‌کند؛ مانند #نهر_سورا که از تمام این نهرها بزرگتر است؛ #نهر_ملک، #نهر_صرصر، #نهر_علی_بن_عیسی، #کوثا، #سوق_اسد، #صراه، #نهر_کوفه، #فرات_عتیق، #نهر_حلّه_بنی_مزید، #نهر_کرخایا.
✅ در حوالی منطقه‌ای میان #واسط و #بصره، دو رود #دجله و #فرات به هم می‌پیوندند و نهر بزرگی را تشکیل می‌دهند که #عرض آن #یک_فرسخ است و به #دریای_هند می‌ریزد.
✅ #بطایح (باتلاق) حوالی #بصره، از آبهای فرات و دجله معمولاً بی نصیب نبود. در قرن چهارم، این ناحیه بزرگ بود و وسعت آن را سی فرسخ در سی فرسخ نوشته‌اند.
ادامه دارد...
منبع: دلبری، شهربانو (۱۳۹۶).
#اندیشکده_حکمرانی_آب
@WaterGovernanceThinkTankNGO
#سلسله_نوشتاری پیرامون بازشناسی #هویت_جغرافیایی_و_تاریخی رود #فرات (۱۲)
✅ حومه #فرات در آبادانی و شهرسازی، از رود #دجله جلوتر بوده است. به نوشته #یاقوت_حموی، #حضرت_نوح (ع) اولین بنا را بعد از #طوفان در این سرزمین بنا کرد و به تدریج بر جمعیت آن جا افزوده گشت.
✅ #ایرانیان پیش از اسلام، ناحیه‌ی #میانرودان را به #۱۲_استان تقسیم کرده بودند: استان #شادشاپور (شاذسابور)، استان #شاذ_پیروز شامل #تسوگ‌های (واحد شهر) #پیروز_شاپور (فیروز سابور) همان #شهر_انبار، استان #اردشیر_بابکان، #ویهکوات_بالا (بهقباذ الاعلی)، #ویهکوات_میانی (بهقباد الوسط) و #ویهکوات_پایین (بهقباذ الاسفل)، در کنار فرات قرار داشتند.
✅ از آن جا که رود #فرات_مسافت_طولانی_تری را #در_مقایسه_با_دجله می‌پیماید و از طرفی دیگر به دلایل دیگری چون: #قرار_داشتن_بر_سر_راه‌های_تجاری و #بازرگانی مختلف، وجود #قلعه‌ها و #پایگاه‌های_نظامی در قبل و بعد از اسلام، نزدیکترین رود منطقه به موقعیت‌های طبیعی و مهمی چون بیابان #بادیه_الشام و #جزیرةالعرب و #دریاهای_مدیترانه، #سیاه و #خلیج_فارس و کمک به بهبود وضعیت #کشاورزی و #دامداری، #حضور_قبایل و #عشایر بسیار و #قبیله_مضر که به نام خود آنها به دیار مضر به مرکزیت #رقه معروف است، همه و همه باعث شد تا آبادی‌های بسیاری در حاشیه این رود ساخته شود.
ادامه دارد...
منبع: دلبری، شهربانو (۱۳۹۶).
#اندیشکده_حکمرانی_آب
@WaterGovernanceThinkTankNGO
#سلسله_نوشتاری پیرامون بازشناسی #هویت_جغرافیایی_و_تاریخی رود #فرات (۱۳)
✅ #نواحی_فرات، در دوره #هخامنشیان در #تصرف_دولت_ایران قرار داشت. این نواحی به دلیل #حاصلخیزی، گاه در این دوران به شکل #هدیه به #اطرافیان_شاه_ایران تعلق می‌گرفت.
✅ #فرات در این باره نشیب و فرازهای بسیاری را به خود دیده است. #نواحی_فرات در همان سالهای اولیه اسلامی در زمان #عمر_بن_خطاب، به دست #عیاض_بن_غنم و #عتبة_بن_فرقد_سلمی به جنگ گشوده شد.
✅ در زمان #فتح_اسلامی، #خالد_بن_ولید از فرماندهان عرب بر #ساحل_فرات به اماکن تاریخی بسیاری به جامانده از دوره قبل از اسلام برخورد مانند #قصر_امغیشیا و #الیس.
✅ رقه: #فرات همواره مرز میان سرزمین #شام و #دیار_ربیعه و #دیار_بکر بوده است. در #شمال_بین‌النهرین از دیرباز، #۳_گروه_از_اعراب #جزیره_العرب ساکن بودند.
✅ محل سکونت آنها به نام خود آن قبایل در #جغرافیای_عراق خوانده می‌شد که عبارت بودند از: #دیار_بکر به مرکزیت شهر آمد، #دیار_ربیعه به مرکزیت #شهر_موصل و #دیار_مضر به مرکزیت #شهر_رقه.
✅ #رقه در #ساحل_فرات قرار داشت. #حضرت_علی (ع) در #سال_۳۶_هجری، مجبور به جنگ با #معاویه شد. این جنگ که به #صفین مشهور است، در این ناحیه روی داد.
✅ اکنون #مزارات چند تن از #شهدای_صفین و #قبر_عمار_بن_یاسر در #جزیره و #منطقه_حفاظت_شده_الثوره در #دریاچه_اسد در #استان_رقه و نیز چند منزلگاه #امام_علی (ع) و یارانش و در مسیر ایشان به سوی #صفین در مناطق مجاور #رود_فرات، وجود دارد.
ادامه دارد...
منبع: دلبری، شهربانو (۱۳۹۶).
#اندیشکده_حکمرانی_آب
@WaterGovernanceThinkTankNGO