📷 گزارش تصویری سلسله نشست های علمی #حکمرانی_آب_در_ایران
نشست دوم: #حوضه_آبریز_هیرمند
#دکتر_حسین_ربیعی (عضو هیئت علمی گروه جغرافیای سیاسی دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی تهران):
بر اساس مطالعات، #احتمال_حالت_های_خشک_و_نیم_خشک #حوضه_آبریز_هیرمند برای سال های آینده #۵۰_درصد خواهد بود. بنابراین ما برای حداقل دو دهه آینده همچنان با مسئله #خشکسالی_و_کم_آبی در #منطقه_سیستان رو به رو خواهیم بود.
#عوامل مختلف #داخلی_و_خارجی _ #طبیعی_و_انسانی در #مسئله_هیرمند تاثیر گذار بوده و موضوع هیرمند را به یک #سیستم_پیچیده تبدیل کرده که به سادگی قابل تحلیل نیست.
🗓 سه شنبه ۲۶ تیر ۱۴۰۲
🏡خانه اندیشمندان علوم انسانی
#وزارت_دفاع_و_پشتیبانی_نیروهای_مسلح
#سازمان_جغرافیایی_نیروهای_مسلح
#اندیشکده_حکمرانی_آب
@WaterGovernanceThinkTankNGO
ذخیره سدکجکی بخشی از حق‌آبه هیرمند را تأمین می‌کند
❇️وزارت نیرو:
✅ #تصاویر_ماهواره‌ای از #سد_کجکی نشان می‌دهد که #موجودی_این_سد در حدی هست که بتواند بخشی از #حق‌آبه ایران داده شود اما طرف مقابل با این مسئله موافقت نکرده است.
✅ در بحث #دیپلماسی_آب اقدامات خوبی صورت گرفته است. یک توفیق نسبی در این حوزه همواره به عنوان یک اقدام موفق ارزیابی می‌شود. بعد از سال‌ها طرف مقابل پذیرفت که #هیئت_فنی_ایران از نقاط پیش بینی شده در معاهده #بازدید_کند.
✅ براساس #معاهده_سال_۱۳۵۱ در مواقعی که #ایران اقدامات طرف مقابل را #نپذیرد، می‌تواند #درخواست_بازدید داشته باشد. طرف مقابل در خصوص نحوه #رهاسازی_حقابه مشکلاتی را مطرح می‌کند که موضوع در دست پیگیری است.
✅ در معاهده سال ۱۳۵۱ مشخص شده است که برای #تأمین_آب #استان_سیستان_و_بلوچستان و به ویژه #منطقه_سیستان و اندکی از آب شرب #شهر_زاهدان باید #سالانه_۸۲۰_میلیون_متر_مکعب آب وارد کشور ما شود. این اتفاق در #دو_سال_گذشته به دلایل #خشکسالی، تقریباً #اتفاق_نیفتاده و از طرف مقابل آب مؤثری رهاسازی نشده است.
✅ برای #اجرای این معاهده #سازوکاری_پیش_بینی_شده است که به آن #کمیساران_آب_هیرمند گفته می‌شود و موضوع جلسات کمیساران نیز #اجرای_معاهده_فی_مابین_سال_۵۱ است. یکی از #پیش_بینی‌های_متن_معاهده این است که #هر_زمانی ما از آمار و ارقام طرف مقابل #اقناع_نشدیم، درخواست بازدید از #ایستگاه_آب‌سنجی در #بالادست_سد_کجکی را داشته باشیم. #طرف_مقابل در جلسات اخیر بازدید از ایستگاه آب‌سنجی را به دلایل مختلف #نمی‌پذیرفتند.
#اندیشکده_حکمرانی_آب
@WaterGovernanceThinkTankNGO
❇️⭕️ مروری بر پیشینه قراردادهای ایران و افغانستان در رابطه با حقابه هیرمند (۲)
✅ بر اساس #رای_نهایی_گلدسمید، #شاخه_اصلی_هیرمند به عنوان #مرز_دو_کشور تعیین و #منطقه_سیستان به #دو_قسمت_اصلی_و_خارجی تقسیم شد و طی آن ناحیه‌ای در غرب رود هیرمند به ایران واگذار و سیستان خارجی نیز که شامل ناحیه‌ای در شرق هیرمند است به افغانستان داده شد.
✅ #گلدسمید همچنین در مورد #تقسیم_آب_هیرمند، دو طرف را از انجام #عملیاتی بر #روی_رودخانه که #موجب_کسر_آب طرف مقابل شود، #منع_کرد. گلدسمید در مورد #تقسیم_آب رود #هیرمند_هیچ_رأیی_صادر_نکرد که بر اساس آن مشکلات موجود بر سر استفاده از آب رودخانه حل شود یا از گسترش اختلافات در آینده جلوگیری کند؛
✅ بعدها با #تقاضای_دولت_افغانستان، وزیر امور خارجه انگلیس با موافقت گلدسمید جمله فوق را به گونه‌ای تفسیر کرد که #افغانستانی‌ها_بتوانند با #ساختن_کانال‌های_جدید و #تعمیر_کانال‌های_متروک و قدیمی به میزان بیشتری از آب هیرمند استفاده کنند؛
✅ بر این اساس #افغانستانی‌ها به خود اجازه دادند که با #احداث و #حفر_کانال‌های_جدید، میزان آب جاری به سمت منطقه سیستان را کاهش دهند که این امر در سال‌های کم‌آبی و با توجه به موقعیت جغرافیایی و بالادستی خود مشکلات زیادی را برای سیستان ایجاد کرد.
ادامه دارد...
منبع: تجارت فردا
#اندیشکده_حکمرانی_آب
@WaterGovernanceThinkTankNGO
❇️⭕️ حیات سیستان در گرو دیپلماسی آب (۱)
✅ منطقهٔ مهم و تاریخی #سیستان شامل ۵ شهرستان #زابل، #زهک، #هیرمند، #نیمروز و #هامون با حدود #۴۰۰_هزار_نفر_جمعیت در شمال #استان_سیستان_و_بلوچستان واقع شده است.
✅ وجود بقایای #دولت_شهر_باستانی_۵_هزار_سالهٔ_ایران تحت عنوان « #شهر_سوخته» در #شهرستان_هامون، نشانگر قدمت بالای تاریخی منطقهٔ سیستان است.
✅ این منطقهٔ حاصلخیز و هموار از هزاران سال پیش، محل اصلی بهره‌برداری از آب #رودخانهٔ_هیرمند بوده و نقاط کوهستانی بالادست این رودخانه واقع در #افغانستان کنونی، مصرف آب کمتری در مقایسه با سیستان ایران داشته‌اند.
✅ #منطقهٔ_سیستان در سال‌های اخیر با #کمبود_شدید_آب مواجه شده است. #تشدید_خشکسالی می‌تواند به #تخلیهٔ_جمعیت از این منطقه و تبدیل آن به #کویر منجر شود.
✅ این در حالی است که #منطقهٔ_سیستان به‌دلیل وجود #پتانسیل‌های_فراوان_تاریخی، #تجاری و عبور #کریدورهای_بین_المللی از آن، از اهمیت فوق‌العاده‌ای برای ایران برخوردار است.
✅ همچنین #تخلیهٔ این #منطقهٔ_مهم_مرزی_از_جمعیت و #ایجاد_کویر_سیستان می‌تواند به‌لحاظ #امنیتی نیز خطرات فراوانی را برای کل کشور به‌همراه داشته باشد.
✅ به‌گونه‌ای‌که در صورت #پیوند_خوردن_این_کویر_احتمالی به #بیابان_لوت و #دشت_کویر و بدین ترتیب، اتصال کویرهای داخلی و مرکزی ایران به مرزهای بعضاً ناآرام شرقی کشور، عمق خاک ایران و مناطق و شهرهای مهم کشور به‌لحاظ امنیتی با معضلات و خلأهای جدی مواجه خواهند شد.
ادامه دارد...
منبع: حامد حکمت‌آرا
#اندیشکده_حکمرانی_آب
@WaterGovernanceThinkTankNGO
❇️⭕️ حیات سیستان در گرو دیپلماسی آب (۵)
✅ تقویت #دیپلماسی_آب با #افغانستان، با تأکید بر اجرای مفاد #معاهدهٔ_۱۳۵۱_هیرمند از جمله مهم‌ترین راهکارها جهت حفظ #چاه_نیمه‌ها و امکان تداوم #حیات_در_سیستان است.
✅ در همین زمینه در #منطقهٔ_سیستان، #داشتن_آمار_دقیق از اهمیت بالایی برخوردار است تا #میزان_تخصیص_حقابهٔ_ایران تعیین شود.
✅ با توجه به احداث #سد_کمال_خان در پایین‌دست #سد_کجکی، از این‌پس اندازه‌گیری و رهاسازی #حقابهٔ_ایران باید با در نظر گرفتن بهره‌برداری‌های صورت گرفته از این سد صورت پذیرد و این امر نیز نیازمند پیگیری #دیپلماسی_آب با طرف افغانستانی است.
✅ #جلب_توجهات_بین‌المللی به موضوع #بحران_محیط_زیستی_دریاچه‌های_هامون نیز می‌تواند به تقویت مواضع ایران در این زمینه منجر شود.
✅ البته برخلاف #۱۷۲_کشور_جهان (از جمله ایران) که در #سال_۱۳۵۴ به عضویت « #کنوانسیون_رامسر» دربارهٔ #حفاظت_تالاب‌ها درآمده‌اند، #افغانستان تاکنون #به این #کنوانسیون_نپیوسته است.
✅ #حقابهٔ_محیط_زیستی_هامون حدود #۵_میلیارد_متر_مکعب_در_سال برآورد شده است.
✅ در نتیجه، #کابل نمی‌تواند ایران را به دلیل #ذخیرهٔ_حقابهٔ_خود در #چاه‌نیمه‌ها در رابطه با خشک‌شدن #دریاچه‌های_هامون مورد اتهام قرار دهد و همزمان از #تخصیص_حقابهٔ_محیط_زیستی_هامون‌ها و #حقابهٔ_مصرفی_سیستان که دو مقولهٔ متفاوت هستند، سرباز بزند.
ادامه دارد...
منبع: حامد حکمت‌آرا
#اندیشکده_حکمرانی_آب
@WaterGovernanceThinkTankNGO