🇮🇷ویکی شبهه🇮🇷 @Wiki_Shobhe 🌐«کانال جامع شبهات و شایعات فضای مجازی»🌐 ◀️شبهه #شماره_1493 💡کلمات کلیدی : #آیات_قرآن، #بریدن_دست، #دزدان ⛔️ سوال: ⛔️ @Wiki_Shobhe با توجه به آیات قرآنی که بریدن دستان دزدان را جایز می شمارد، پس چرا این حکم در ایران اجرا نمی شود؟ آیا اجرای این حکم واجب الاجرا است یا جایز الاجرا؟ ✅◀️ پاسخ: ◀️✅ پاسخ اجمالی همان طور که در پرسش اشاره شد قرآن و روایات قطع کردن دستان دزد را با تحقق شرایطش واجب می دانند، اما گفتنی است که در مورد اجرای این حکم در عصر غیبت امام زمان (عج) می توان سخنان فقها و دانشمندان اسلامی را به سه بخش تقسیم نمود: 1. برخی از فقها مانند علامه حلی در مورد اجرای حدود الاهی از سوی فقها در عصر غیبت توقف نموده و رأی خاصی ندارند. 2. بعضی هم مانند مرحوم خوانساری بر این باورند که در عصر غیبت اجرای حدود جایز نیست. 3. اما نظر سوم که دیدگاه برخی از فقهای پیشین و اکثر فقهای معاصر است، این است که در این زمینه فرقی بین زمان حضور و غیبت نیست همان طور که در زمان حضور امام (ع) (در صورت تحقق شرایط) حدود اجرا می شود، در زمان غیبت امام نیز باید حدود را اجرا نمود. لازم به ذکر است که احکام الاهی بر اساس مصالح و مفاسد صادر شده است، در برخی از موارد اجرای حدود چه در زمان حضور امام یا در زمان غیبت ممکن است بنابر دلایل و یا مصالحی موقتا متوقف شود که امروزه نیز چنین است. پاسخ تفصیلی پیش از پرداختن به پاسخ بیان نکته ای لازم به نظر می رسد. همان طور که در پرسش اشاره شد، قرآن[1] و روایات[2] قطع کردن دستان دزد را با تحقق شرایطش واجب می دانند، اما گفتنی است که در مورد اجرای این حکم در عصر غیبت امام زمان (عج) می توان سخنان فقها و دانشمندان اسلامی را به سه بخش تقسیم نمود. 1. برخی از فقها در این مورد که آیا فقها در عصر غیبت می توانند حدود الاهی را اجرا کنند، یا این که چنین حقی ندارند، توقف نموده و رأی خاصی را اتخاذ ننمودند. یکی از کسانی که در این موضوع توقف نموده علامه حلی است. وی می گوید: آیا در زمان غیبت امام زمان فقها می توانند اجرای حدود کنند، شیخین (شیخ مفید و شیخ طوسی) بر اساس روایت[3] فتوا به جواز دادند و من در این روایت و فتوا توقف می کنم.[4] 2. بعضی نیز بر این باور هستند که در عصر غیبت نباید اجرای حدود نمود. یکی از کسانی که جایز نمی داند مرحوم خوانساری است وی می گوید: اما معروف بین متقدمین این است که اجرای حدود در زمان غیبت جایز نیست، بلکه در نوشته های برخی ادعای اجماع شده است که اجرای حد توسط امام باشد یا کسی که شخصا از جانب امام معصوم انتخاب شده است.[5] و برخی نیز اجرای حدود را در زمان غیبت فقط در مورد صاحب برده نسبت به برده اش و برخی نیز در مورد پدر نسبت به فرزند و شوهر نسبت به همسر جایز دانستند.[6] 3. اما نظر سوم که دیدگاه برخی از فقهای پیشین و اکثر فقهای معاصر است، این است که در این زمینه فرقی بین زمان حضور و غیبت نیست همان طور که در زمان حضور امام (ع) (در صورت تحقق شرایط) حدود اجرا می شود، در زمان غیبت امام نیز باید حدود را اجرا نمود. از جمله کسانی که رأیش بر اجرای حدود در زمان غیبت استوار است، شیخ مفید می باشد که می گوید: اما اقامه حدود به دست رهبر اسلام که از طرف خدا بر این مقام نصب شده می باشد که ایشان امامان هدایت از آل محمد هستند و نیز کسانی که از جانب ایشان منصوب هستند و هم چنین این امر به فقهای شیعه واگذار شده که در صورت امکان آن را اقامه نمایند.[7] اما پرسشی که در این جا مطرح می شود این است که بر این مبنا نیز باز هم می بینیم که در برخی از مواقع حدود اجرا نشده و یا دست دزد قطع نمی شود که این به دو دلیل می تواند باشد. الف. برای اقامه حد سرقت شرایطی در روایات و به دنبال آن در کتاب های فقهی بیان شده که بدون تحقق آن حد سرقت جاری نخواهد شد و آن عبارت است از: بلوغ، عقل، اختیار، عدم اضطرار، این که دزد آن کالا را از جایی دزدیده باشد که خودش آن را شکسته یا دریده و یا پاره کرده باشد، این که خودش یا با کمک دیگری آن را از محلش بدزدد، این که دزد پدر مال باخته نباشد، یا در پنهان و مخفیانه دزدیده باشد.[8] بنابراین با توجه به این شرایطی که بیان شد اگر دزد غیر بالغ، یا دیوانه باشد، یا شخصی او را مجبور به دزدی نموده باشد یا از روی اضطرار و ناچاری دست به دزدی زده یا این که آن کالا را از جایی دزدیده که دیگران آن محل شکسته یا پاره کرده باشد؛ مثلاً دو نفر به دزدی بروند یکی از آن دو محل آن شی ء؛ مثل گاو صندوق را باز یا سوراخ کند و دیگری آن را از آن جا بدزددیا این که خودش یا با کمک دیگری آن را از محلش ندزدد؛ مثلا کسی آن را از محلش خارج نموده و او بدزدد یا این که دزد پدر مال باخته باشد، یا این که دزدی در پنهان و مخفیانه نباشد، دست دزد قطع نمی شود. [9]