الفبای جدید گویش سیستانی: ح ، ه ، ٮـ ، ع بصورت همزه‌ی نرم خوانده میشوند و معمولا باعث کشیدگی مصوت کناری خود می‌شوند. ه ‍ه در پایان بعضی کلمات، فتحه خوانده می‌شود است . و بقیهٔ جاها ھ است که بصورت همزه نرم خوانده می‌شود . » نماد را ( خاک را ⇐ خاکه) (کتابِ او را ⇐ کتابِنه) (کتابِ تو را ⇐ کتاب‌ِتْره ) (من را ⇐ مْنه) » نماد جمع (درها »⇐ دٓره) (خاک‌ها ⇐ خاکه) » عضو خود کلمه (کلمه) » فعل استه (بېداره) (دوْنہ‌ٮه) (این کتابش است ⇐ ای کتابِنه) (مجتبی‌ىه) » برای سوم شخص (بْریه ) ( مېره) (رفتہ‌ٮه) ... ٰا ٰ ‍ٰا یا ٵ ٰ ‍‍‌‍ٵ فتحه کشیده » در بعضی کلمات وجود دارد (کـٰلوٓ ) ( مبٰرا) ( ٰانار ) ( کنجٰکوٓ) (خوٓنه‌ىٵ ) ـ٘ـ علامت غنه پیشنهاد میشود که کلمات بصورت رسمی کامل نوشته شوند و روی حروفی که (کامل) تلفظ نمی‌شود علامت گذاشته شود مْنه بَر٘د٘ ، مْنه بَر٘ ، بْخوار٘د٘ ، بْخوار٘ ، خون٘ ، ... هِ ـہ بصورت کسره (شاید کمی کشیده) خوانده می‌شود. » کسره در پایان کلمات. (مہ ، کہ ، بْدهِ ) » وقتی ه/ ‍ه آخر کلمه به کسره تبدیل شده. پرونده ⇐ پروندهِ مہ خوٓنه ⇐ خوٓنہ‌ مہ ‍ئ ئ ـٔ یاء کوچک یا همزه، در پایان کلمهٔ نکره می‌آید، مانند کسرهٔ کوتاه تلفظ می‌شود. کسئ ، سردئ ، پۏئ ، عصائ ، زابلئ ، زابلیئ ، به کلماتی که به ـه ـہ ـے ختم می‌شوند فقط ــٔ اضافه می‌شود »» ـه/ہ + ئ = ـهٔ/ۂ »» ـہ/هِ + ئ = ‍ـۂ/هِٔ »» ـے/ ے + ئ = ـۓ/ۓ خونه ⇐ خونهٔ خونه‌ے ⇐ خونه‌ۓ ىـ ‍ىـ همزه‌ است ، » در بعضی کلمات (چراغ نىون ) (کلماتی مانند «یعقوب» بصورت «ىٰقوب» خوانده میشوند ولی سعی میکنیم نوشتار اصیل حفظ شود ) » بصورت میانجی(در فعل بودن) می‌آید رفته‌ىی ، زابلی‌ىی ، تو رضاىی ... ېـ ‍ېـ ـے ے با تلفظ مصوت(کسره) و صامت(ی) باهم. یا همان کسرهٔ کشیده ( اردو از یِ‍ـ ‍یِـ استفاده میکند ولی مناسب نیست) » تلفظ زابلی از ایـ (بېدار) (خورشېد ) » برای جمع (زْمیٓنے) (پۏے ) (اوشوٓ بْرفتے ) » بعضی کلمات خاص (سے کردن٘) (خے ) ی‍ ‍یـ‍ ‍ی ی مثل تلفظ فارسی » یِ نسبت (بېچارگی) » یِ دوم‌شخص (اشطوری) » بعضی جاهایی که ممکن است ایـ مثل فارسی معیار تلفظ شود. » ی صامت (فریاد) @ZaboliSistani 🌸🍃

🌺🍃 ـۏ ۏ شبیه به واو عربی و w » حذف ب ( آب » اۏ ) » تبدیل آ به و ( پا » پۏ ) » بعضی کلمات خاص (بودۏ کردن٘) (گۏ) ولی اگر به حرف مصوتی متصل شود مانند واو فارسی تلفظ می‌شود . (پۏ pow » پۏے تو pov ) ـ‍و و » مصوت اُ ( بْرو) o » مصوتِ او ( نَبود٘) u » واو صامت فارسی v ، که معمولا همراه با حرکت‌گذاری نوشته می‌شود وَلکه ، دوْنه ، اوّل ـوٓ وٓ مصوت اُ کشیده ō است » زمانی که یک حرف بعد از اُ در آخر کلمه غنه می‌شود (اگر ظاهر شد، واو به حالت عادی برمیگردد) ؛ سیستوٓ ، نوٓ ، کنجٓکوٓ ، دیروٓ ، ... (سیستون‌مہ ، نون‌مہ ، کنجٓکون‌مہ، دیروزہ ، ...) » گاهی هم از خود کلمه است؛ خوٓنه ، گوٓش ، ... @Zabolisistani 🌸🍃

افزودن ئ‌نکره به کلمات✓ فتحهٔ چسبان ؛ اشطو خوٓنهٔ استه - خوٓنه +ئ فتحهٔ جدا ؛ اشطو سادۂ استه ۔ ساده +ئ ہ آخر چسبان ؛ اشطو بِهئ استه ۔ بِه +ئ ہ آخر جدا ؛ اشطو کوهئ استه ۔ کوه +ئ کسرهٔ چسبان ؛ (مثال یافت نشد) ـۂ ۔ ـہ +ئ کسرهٔ جدا ؛ (مثال یافت نشد) ۂِ ۔ هِ +ئ حرف چسبان ؛ اشطو دکّونئ استه ۔ دکّون٘ +ئ حرف جدا ؛ اشطو روٓدارئ استه ۔ روٓدار +ئ ✨افزودن ٔ نکره به اسامی جمع همین کلمات؛ اشطو خوٓنه‌ۓ استے ۔ خوٓنه‌ے +ئ اشطو سادہ‌ۓ استے ۔ ساده‌ے +ئ اشطو بِهۓ استے ۔ بِهے +ئ اشطو کوهۓ استے ۔ کوهے +ئ ـہ‌ۓ ۔ ـہ‌ے +ئ هِ‌ۓ ۔ ہِ‌ے +ئ اشطو دکّونۓ استے ۔ دکّونے +ئ اشطو روٓدارۓ استے ۔ رۏدارے +ئ @ZaboliSistani 🌺✨

کسرهٔ ترکیب(چه وصفی چه اضافی) نه نوشته میشود نه خواندہ میشود ؛ بجز در این مورد فتحه : خوٓنه » خوٓنہ تو مغازہ » مغازہِ تو فتحهٔ کشیده: خوٓنه‌ىٵ » خوٓنه‌ٮے تو همچنین مانند همهٔ پسوندها، باعث آشکار شدن حروف غنه میشود کنجٰکوٓ » کنجٰکون مہ @ZaboliSistani 🌺✨

🌺🍃

🌸🌺

حروف اضافه 🌸 پَ ، په » پس وَ » به وَر » برای دٰرِ » توی هَ » هم تە ، تا » تا خے » با خا، کہ » که(اتمام حجت) : مہ خا مْفهمو !. خا » ضمیر ملکی و را باهم : کِنجٰکون ‌خا سے کو! رَ » را (بعد از حرف مصوت ) ه ‍ه » را (بعد از حرف صامت ) از » از اے » حرف ندا کنئ، کئ » چه کسی کے » چه زمانی کہ » حرف اضافه ای » این هَمطو » همانطور اِمطو » همینطور کَدوٓ، کدَک ؟ » کدام؟ اِشطو ؟ » چطور ؟ چزقر ؟ » چقدر ؟ وَرچزئ ؟ » چرا ؟ چزئ؟ » چی ؟ اَگجه ؟ » کجا؟ ن ، ی ، د ، ر » میانجی ـئ ، ئ » ی نکره ـی ، ی » حرف ی نسبت (در پایان کلمه) می‌آید : خورککی ، بېداری وٓ ، ‍‍ٰا ، ـا ، ے » علامت جمع : کنجٰک‍(‍ـوٓ) اگجه بْشَدے دٰر( ٰا) رَ بندے خوٓنه(هـٰا) رَ سے کن٘ اشتو غْلٰط‍(ـ‍ا) چٰش‍(ـے)مہ نْمبینے 🌺🌱 #حروف اضافه @ZaboliSistani 🌸🍃

🍃🌸

باش مَباش باشے مَباشے التزامی؛ بَشو نْبَشو بَشی نْبَشی بَشه نْبَشه بَشے ×۳ نْبَشے ×۳ اَستو/ـو برای «مہ» ؛ (≠ نیو) پیاده‌ىو ، معلمو ، ایرونی‌ىو . *(اشتباه نگیرید با؛ - رفیق پیاده‌اش» رفیق پیاده‌یو - دوست ایرانی‌اش » دوست ایرونی‌یو)* رفیق‌نو (رفیقش هستم) له‌له‌نو (برادرش هستم) رفیقِ‌تْرو (رفیقت هستم) له‌له‌تْرو (برادرت هستم) اَستی/ـی برای «تو» ؛ (≠ نیی) پیاده‌ىی ، معلمی ، ایرونی‌ىی . رفیقِ‌نی (رفیقش هستی) له‌لہ‌نی (برادرش هستی) رفیقِ‌مْنی (رفیقم هستی) له‌لہ‌مْنی‌ (برادرم هستی) اَسته/ـه برای «او» ؛ (≠نیه) پیاده‌ىه ، معلمه ، ایرونی‌ىه ، زیباىه نکات: ۱- افزودن ـه به کلماتی که به حروف صامت منتهی می‌شوند ؛ فقط ه/‍ه افزوده میشود. معلمه ، شاگرده ، ۲- افزودن ـه به کلماتی که به « ‍ا یٰ» ، « ‍و » ، « ای‍ » یا علامت نکره( ٔ ٕ ئ) منتهی می‌شوند؛ ىه افزوده می‌شود. مجتبی‌ىه ، رضاىه ، اشطو خوٓنهٔ‌ىه ، اشطو بادئ‌ىه ، ای قایق بادی‌ىه ... ۲۔۔ افزودن ـه (=استه) به ضمیر ملکی ؛ ( خانه‌ات » خانه‌ات است ) خونہ‌مہ » خونہ‌مْنه * حرف میانجی=ن رفیق‌مہ » رفیق‌منه * حرف میانجی=ن خونہ‌تو » خونہ‌تْره * حرف میانجی=ر رفیق‌تو » رفیق‌تره * حرف میانجی=ر خونہ‌یو » خونہ‌نه * حرف میانجی=ن رفیق‌یو » رفیق‌نه * حرف میانجی=ن اَستے/ ىـے برای «مٵ، مِشمٵ، شْمٵ، اوشوٓ» ؛ (≠نیـے) پیاده‌ىے ، معلمے ، ایرونی‌ىے ، زیباىے بودو نْبودو بودی نْبودی بود٘/بودک * نَبود٘/نْبودک بودے ×۳ نْبودے ×۳ بودا/بوده‌ىو نْبودا بوده‌ی نْبوده‌ی بوده نْبوده بودٵ ×۳ نْبودٵ ×۳ صرف #فعل بودن٘ @ZaboliSistani 🌺🍃

🌸💫

« ضمایر ملکی » * ـمہ » ضمیر ملکی مہ ؛ دست‌مہ ، خوٓنہ‌مہ ، پۏ‌مہ * ـتو » ضمیر ملکی تو ؛ دست‌تو ، خوٓنہ‌‌تو ، پۏتو * مِنتو » ضمیر ملکی مِنتو ؛ دستے‌مِنتو ، خوٓنه‌ےمنتو ، پۏےمنتو * ـیو » ضمیر ملکی او ؛ دست‌یو ، خوٓنہ‌یو ، پۏیو * ـمٵ » ضمیر ملکی مٵ ؛ دستےمٵ ، خوٓنہ‌مٵ ، پۏےمٵ * ـ‍شمٵ » ضمیر ملکی شمٵ ؛ دستےشمٵ ، خوٓنہ‌شمٵ ، پۏےشمٵ * مِشمٵ » ضمیر ملکی مِشمٵ ؛ دستےمِشمٵ ، خوٓنہ‌مِشمٵ ، پۏےمِشمٵ * ـشو » ضمیر ملکی اوشوٓ/ایشوٓ ؛ دستےشو ، خوٓنہ‌شو ، پۏےشو « ضمیر ملکی + را باهم » ✓ فاعل = مالک : * خا » ضمیر ملکی(همگی) و را باهم . ( فاعل خود مالک است) ؛ رختےخا بشست . رختےخا بشستو . رختےخا بشستی. رختےخا بشستے . ✓ مالک ≠ فاعل : * ـمْنه » ضمیر ملکی مہ و ـه(=رَ) باهم ؛ رختےمنه بشستی/بشست . * ـتْره » ضمیر ملکی تو و ـه(=رَ) باهم ؛ رختےتْره بشستو/بشست . * ـنه » ضمیر ملکی او و ـه(=رَ) باهم ؛ رختےنه بْشستو/بْشستی/بْشست . *ایشنه » ضمیر ملکی ایشوٓ + ‍ه(=رَ) باهم ؛ رختےایشنه بْشستو/بْشستی/بْشست . *اوشنه » ضمیر ملکی اوشوٓ + ‍ه(=رَ) باهم ؛ رختےاوشنه بْشستو/بْشستی/بْشست . 🌱✨ #ضمیر ملکی @ZaboliSistani 🌸🍃

🌸🌺

بْخوار٘ مَخوار٘ بْخَرے مَخوارے التزامی؛ بْخَرو نْخَرو بْخری نْخری بْخره نْخره بْخرے×۳ نْخرے×۳ مْخوارو نْمِخَرو مْخواری نْمِخَری مْخواره نْمِخَره مْخوارے ×۳ نْمِخَرے ×۳ مےخواردو نْمِخردو مےخواردی نْمِخردی مےخوارد٘ نْمِخرد٘ مےخواردے ×۳ نْمِخردے ×۳ بْخواردو نْخواردو بْخواردی نْخواردی بْخوارد٘/بْخواردَک * نَخوارد٘ بْخواردے×۳ نْخواردے×۳ خْواردا نْخْواردا خْوارده‌ی نْخْوارده‌ی خْواردیه نْخْوارده خْواردٵ ×۳ نْخْواردٵ ×۳ خْواردَدو نْخْواردَدو خْواردَدی نْخْواردَدی خْوارده‌بود٘ نْخْوارده‌بود٘ خْواردَدے ×۳ نْخْواردَدے ×۳ 🌺🌱 صرف #فعل خواردن٘ @ZaboliSistani 🌸🍃

بْرو مَرو بْرٵ / بْره‌ٮے مَرے التزامی؛ بْرا/ بْره‌ىو نْرا/ نْره‌ىو بره‌ىی نْره‌ىی بْریه نْریه بْرٵ / بْره‌ٮے نْرٵ /نْره‌ٮے مېرا * نْمِرا مېری * نْمِرَی مېره * نْمِریه مېرے ×۳ * نْمِرے ×۳ مےرفتو نْمِرفتو مےرفتی نْمِرفتی مےرفت٘ نْمِرفت٘ مےرفتے ×۳ نْمِرفتے ×۳ بْرفتو نْرفتو بْرفتی نْرفتی بْرف٘ت٘/بْرَفتک * نَرف٘ت٘ بْرفتے ×۳ نْرفتے ×۳ رفتا/رفته‌ىو نْرفتا رفته‌ی نْرفته‌ی رفتیه نْرفته رفتـٵ ×۳ نْرفتـٵ ×۳ رفتَدو نْرفتَدو رفتَدی نْرفتَدی رفته‌بود٘ نْرفته‌بود٘ رفتَدے ×۳ نْرفتَدے ×۳ ✨🌺 صرف #فعل رفتن٘ @ZaboliSistani 🌸🍃

بَشنو مَشنو بَشنے مَشنے التزامی؛ بْیَشنو نْیَشنو بْیَشنی نْیَشنی بْیَشنه نْیَشنه بْیَشنے نْیَشنے مْیَشنو نْمِیَشنو مْیَشنی نْمِیَشنی مْیَشنه نْمِیَشنه مْیَشنے ×۳ نْمِیَشنے ×۳ مْیَشنیدو نْمِیَشنیدو مْیَشنیدی نْمِیَشنیدی مْیَشنید٘ نْمِیَشنید٘ مْیَشنیدے ×۳ نْمِیَشنیدے ×۳ بَشنیدو نْیَشنیدو بَشنیدی نْیَشنیدی بَشنید٘ نْیَشنید٘ بَشنیدے ×۳ نْیَشنیدے ×۳ ✨ اَشنیدا/اشنیده‌ںو نْیَشنیدا اَشنیده‌ی نْیَشنیده‌ی اَشنیده نْیَشنیده اَشنیدٵ ×۳ نْیَشنیدٵ ×۳ اَشنیدَدو نْیَشنیددو اَشنیدَدی نْیَشنیددی اَشنیده‌بود٘ نْیَشنیده‌بود٘ اَشنیددے ×۳ نْیَشنیددے ×۳ 🌺✨ صرف #فعل اشنیدن٘ @ZaboliSistani 🌸🍃

بُگو/بُگَـک مَگو بُگے مَگے التزامی؛ بُگو نَگو بُگی نَگی بُگه نَگه بُگے نَگے مېگو * نْمِگو مېگی * نْمگَی مېگه * نْمِگه مېگے ×۳ نْمېگے ×۳ مےگفتو نْمِگفتو مےگفتی نْمِگفتی مےگفت نْمِگفت مےگفتے ×۳ نْمِگفتے ×۳ بْگفتو نْگفتو بْگفتی نْگفتی * بْگه * نَگه بْگفتے ×۳ نْگفتے ×۳ گفتا نْگفتا گفته‌ی نْگفته‌ی گفتیه * نْگفته گفتـٵ ×۳ نْگفتـٵ ×۳ گفتَدو نْگفتَدو گفتَدی نْگفتَدی گفته‌بود٘ نْگفته‌بود٘ گفتَدے ×۳ نْگفتَدے ×۳ 🌺🌱 صرف #فعل گفتن٘ @ZaboliSistani 🌸🍃

بْشو مَشو بْشه‌ے مَشے التزامی؛ بْشا نْشا بْشه‌ی نْشه‌ی بْشِیه نْشِیه بْشٵ ×۳ نْشٵ ×۳ مېشا * نْمِشا مېشی * نْمِشه‌ی * مېشو * نْمِشو مېشٵ ×۳ * نْمِشٵ ×۳ مےشَدو نْمِشَدو مےشَدی نمِشَدی مےشَد٘ نمِشَد٘ مےشَدے نمِشَدے بْشَدو * نَشدو بْشَدی * نَشدی بْشه/بْشَدَک * نَشه/نَشدَک بْشَدے ×۳ * نَشْدے ×۳ شْدا نَشْدا شْده‌ی نَشده‌ی شْده نَشْده شْدٵ ×۳ نَشْدٵ ×۳ شْدَدو نَشدَدو شْدَدی نَشددی شْده بود٘ نَشده بود٘ شْدَدے ×۳ نَشدَدے ×۳ صرف #فعل شدن٘ @ZaboliSistani 🌸🍃

🌸💫

🍃🌺زابلیگوٓ جوٓ خوش اومداٰ 🍃🌺

💐🌷

«خېروا» - محسن ذوالفقاری ساربوٓ بْده مهلتئ، آروم جوٓ گم دارو مہ 🥀🍃

سارووٓ بْدهِ مهلتئ آروم جوٓ گم دارو مہ سارووٓ بْدهِ فرصتئ، سروِ رووٓ گم دارو مہ فرصتئ بدهِ ذره‌ذره خاکه رَ سېوا کنو ولکہ یک جا پېکر گم کرده خا پېدا کنو ای گلے پرپر همه اۏلادون پیغمبرے بِست ته یک دم خے ای گلے خونین‌بدن خېروا کنو فرصتئ بْدهِ تا سراسر سېلِ ایی صحرا کنو بْگردو هر گوشهٔ سْراغئ از گل زهرا کنو اے خدا نعش حسین مہ اگه پٻدا نشد٘ اوقدر گریه کنو ته دشته رَ دریا کنو 🥀✨ بِل سر نعش عزیزوٓ شٻون و غۏغا کنو هرجه بینو پېکرئ، اسم حسینه نجوا کنو اے گل خواهر نْمبینو تْره، بُگک تو اگجه‌ںی ؟ بَرشینو پش‌تو دمئ و عقدهِ دل خا وا کنو سارووٓ بْدهِ مهلتئ آروم جوٓ گم دارو مہ سارووٓ بدهِ فرصتئ، سروِ رووٓ گم دارو مہ @ZaboliSistani 🌺🍃

🍃🌸

~« هامون پَر اۏ بود٘ »~ شعر با لهجه سیستانی در مورد روزهای خوب گذشته آن دیار http://www.youtube.com/watch?v=7wurRLjNyug 🌸🍃

~« هامون پَر اۏ بود٘ »~ سرتاسر سیستونِ مه پر گندم و جۏ بود٘ (وقتئ) هامون پر اۏ بود٘ گاش و گله نو رمّه بود٘ نو گۏروم گۏ بود٘، هامون پر اۏ بود٘ کنجٰکون پاکېزه‌ِ مه در کل و کِشموٓ ، خے چترون لَشخوٓ بعد از سمگل زیرخزیکو کېج دمۏ بود٘ ، هامون پر اۏ بود٘ پورزالون سرزنده نو پورمردون چالاک، در باغ پر از تاک له‌لوک بود٘ نو سنگک بود٘ نو فصل چش گۏ بود٘، هامون پر اۏ بود٘ سرزنده بوده سیستونی از کوش‌کوش نیزار ، گندم بوده خروار چنگالی و نوٓنِ نۏ ما از سر نۏ بود٘، هامون پر اۏ بود٘ رقاصی کوخواجه نو قلماشکی ماهی ، تا ناف دوراهی از یک سونئ قارقار بط و لگو وَ کمۏ بود٘، (وقتئ) هامون پر اۏ بود٘ سر سنگ پوزک ورخزیده و مِزده وَ بورّک ، خے خنده نو سرچک پېنر تومون بزگر و با دارم نۏ بود٘، هامون پر اۏ بود٘