نکته آیه:
* رابطه میان گوینده و گفتار چهار نوع است:
الف)هم گوینده باطل است،هم سخن باطل است.
ب)گوینده بر باطل است،ولی سخن حقّی می گوید.
ج)گوینده بر حقّ است ولی حرفش باطل است.
د)هم گوینده حقّ است و هم کلام او حقّ است.
خداوند،هم خودش حقّ است و هم سخنش حقّ است. «قالَ فَالْحَقُّ وَ الْحَقَّ أَقُولُ»
* در آغاز این سوره،سخن از ذکر به میان آمد، «ص وَ الْقُرْآنِ ذِی الذِّکْرِ» در پایان سوره نیز از ذکر این گونه یاد شده است: «إِنْ هُوَ إِلاّ ذِکْرٌ لِلْعالَمِینَ»
مراد از تکلّف که پیامبر آن را از خود نفی می کند،آن است که من سخنانم روشن و منطقی است و چیزی را بر شما تحمیل نمی کنم. «ما أَنَا مِنَ الْمُتَکَلِّفِینَ»
* چنانکه در ذیل آیه 67 این سوره: «قُلْ هُوَ نَبَأٌ عَظِیمٌ» گفتیم،بر اساس روایات مراد از «نَبَأٌ عَظِیمٌ» خبر ولایتِ علیّ بن ابی طالب علیهما السلام است که آیه پایانی سوره نیز همانند آنجا،از ضمیرِ«هو»استفاده کرده و می فرماید:این خبر پس از مدّتی آشکار گشته و از آن آگاه می شوید. «إِنْ هُوَ إِلاّ ذِکْرٌ لِلْعالَمِینَ وَ لَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُ بَعْدَ حِینٍ»
جالب آنکه در آیات دیگر نیز مزد رسالت پیامبر،مودّت اهل بیت ذکر شده و در این آیات نیز پس از نفی مزد مادّی بر رسالت،به این امر توجّه شده است.
#قرآن_درس_زندگی
#قرآن_مسیر_بندگی
پیام آیه:
1- خداوند جز حقّ نمی گوید.(مقدّم شدن کلمه ی«حق»بر«اقول»نشانه ی آن است که او جز حقّ نمی گوید). «وَ الْحَقَّ أَقُولُ»
2- در برابر تأکید اهل باطل،شما نیز با جدّیت سخن بگویید.شیطان گفت:
لَأُغْوِیَنَّهُمْ ...خداوند فرمود: «لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ»
3- در قیامت،رهبران کفر و پیروانشان در یک جا جمع خواهند شد. «جَهَنَّمَ مِنْکَ وَ مِمَّنْ تَبِعَکَ»
4- شیطان جسم دارد زیرا پر شدن جهنّم در صورتی است که ابلیس دارای جسم باشد. «لَأَمْلَأَنَّ»
5-مبلّغ باید بی توقّعی خود را به مردم اعلام کند. «قُلْ ما أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ»
6- شرط توفیق در تبلیغ،توقّع نداشتن از مردم است. «قُلْ ما أَسْئَلُکُمْ»
7- پیامبران،نه تنها توقّع مادّی،بلکه هیچ گونه انتظاری از مردم نداشتند. «مِنْ أَجْرٍ»
8-یکی از شرایط توفیق در تبلیغ،نداشتن تکلّف است.(مؤمن،در عمل و سخن و معاشرت،خود و دیگران را به زحمت نمی اندازد). «ما أَنَا مِنَ الْمُتَکَلِّفِینَ» تصنع و تکلّف و ظاهرسازی عملی ناپسند و مذموم است.
9- کسی می تواند جهان را آزاد کند که خود گرفتار قیود و عادات و رسوم ساختگی نباشد. «ما أَنَا مِنَ الْمُتَکَلِّفِینَ إِنْ هُوَ إِلاّ ذِکْرٌ لِلْعالَمِینَ»
10- رسالت قرآن جهانی و فرا ملّیتی است. «ذِکْرٌ لِلْعالَمِینَ»
11- قرآن کتاب بیداری و هشیاری است. «ذِکْرٌ لِلْعالَمِینَ»
12- انسان بدون قرآن در معرض انواع غفلت ها و نسیان هاست. «إِنْ هُوَ إِلاّ ذِکْرٌ لِلْعالَمِینَ»
13- بشر در آینده از اخبار مهم قرآن(پیرامون تحقّق وعده ها و پیروزی متّقین و صالحین)آگاه خواهد شد. «لَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُ بَعْدَ حِینٍ»
#قرآن_درس_زندگی
#قرآن_مسیر_بندگی
نکته آیه:
* در کنار آیه قبل که سیمای اصحاب آتش را بیان کرد،در این آیه سیمایی از صفات مؤمنان را بیان می فرماید.در آیه قبل فرمود:گروهی تنها به هنگام مصیبت به خداوند توجّه دارند و هنگام رفاه او را فراموش می کنند ولی در این آیه می فرماید:مؤمنان همواره یاد خدا هستند، چه در رفاه و چه در سختی.
* امام باقر علیه السلام فرمود:مراد از قنوت در شب «قانِتٌ آناءَ اللَّیْلِ» ،قیام برای نمازشب است.
#قرآن_درس_زندگی
#قرآن_مسیر_بندگی
پیام آیه:
1- شب بهترین بستر عبادت است. «قانِتٌ آناءَ اللَّیْلِ»
2- نشانه ی علم،عبودیّت است. ساجِداً وَ قائِماً ... اَلَّذِینَ یَعْلَمُونَ (علم و عبادت باید با هم باشند.آری شب زنده داران عابد و آخرت جویان امیدوار به رحمت الهی عالمان واقعی هستند. قانِتٌ آناءَ اللَّیْلِ ... یَحْذَرُ الْآخِرَهَ ... یَعْلَمُونَ
3- عبادتی ارزش دارد که تداوم داشته باشد.( «ساجِداً وَ قائِماً» به صورت اسم فاعل آمده که نشانه استمرار است).
4- مردان خدا،هم از آخرت بیم دارند و هم به رحمت الهی امیدوارند. «یَحْذَرُ ، یَرْجُوا»
5-ترس ما به خاطر عمل خود ماست «یَحْذَرُ الْآخِرَهَ» ولی امید ما به فضل و رحمت اوست. «یَرْجُوا رَحْمَهَ رَبِّهِ»
6- یکی از روش های تربیت،مقایسه خوبی ها و بدی ها و خوبان و بدان است.
«أَمَّنْ هُوَ قانِتٌ» ، «هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ»
7- پند پذیری نشانه عقل سلیم است. «إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ»
#قرآن_درس_زندگی
#قرآن_مسیر_بندگی
نکته آیه:
* «غُرَفٌ» جمع«غرفه»به معنای آبی است که از محل خود بالا رود یا بنایی است که در طبقه ی بالا ساخته شود.
* پیامبر اسلام برای هدایت افراد لجوج دلسوزی بسیاری داشت،لذا خداوند می فرماید:بیش از این خود را به رنج مینداز زیرا که سنّت خداوند درباره این گروه عذاب قطعی است و نجاتشان در اختیار تو نیست.
#قرآن_درس_زندگی
#قرآن_مسیر_بندگی
پیام آیه:
1- برخی انسان ها با عناد و لجاجت خود،روزنه های عفو الهی را می بندند. «حَقَّ عَلَیْهِ کَلِمَهُ الْعَذابِ»
2- انحراف،در حقیقت آتش است. «تُنْقِذُ مَنْ فِی النّارِ»
3- بیم و امید باید در کنار هم باشند.در آیه 16 خواندیم: «لَهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ ظُلَلٌ مِنَ النّارِ» یعنی لایه هایی از آتش بالای سر دوزخیان است و در این آیه می خوانیم: «لَهُمْ غُرَفٌ مِنْ فَوْقِها غُرَفٌ» یعنی برای اهل تقوی غرفه هائی است که بالای آنها غرفه های دیگر است.
4- در بشارت و وعده های الهی خلافی نیست،ولی در هشدار و وعیدهای خدا شاید عفو و لطفی پیش آید و به آنها عمل نشود. «وَعْدَ اللّهِ لا یُخْلِفُ اللّهُ الْمِیعادَ»
#قرآن_درس_زندگی
#قرآن_مسیر_بندگی
نکته آیه:
* برای درمان قساوت قلب در روایات آمده است که چون پیامبر صلی الله علیه و آله این آیه را تلاوت فرمود، از حضرت پرسیدند:نشانه ی ورود نور در دل چیست؟ فرمود:«التجافی عن دار الغرور و الانابه الی دار الخلود و الاستعداد للموت دل نبستن به سرای پر فریب دنیا و توجّه به سرای جاودان آخرت و آمادگی برای مرگ پیش از فرار رسیدن آن.
#قرآن_درس_زندگی
#قرآن_مسیر_بندگی
پیام آیه:
1- مقتضای ربوبیّت الهی هدایت افراد حقّ پذیر و دارای سعه ی صدر است. «فَهُوَ عَلی نُورٍ مِنْ رَبِّهِ»
2- دین باوری و تسلیم بودن در برابر حقّ،به روحی بلند نیاز دارد که هدیه ای الهی است. «شَرَحَ اللّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ»
3- کسی که شرح صدر دارد،با نور الهی حقّ و باطل را تشخیص می دهد. «فَهُوَ عَلی نُورٍ مِنْ رَبِّهِ»
4- قساوت قلب،مانع تابش نور الهی بر قلب است. «الْقاسِیَهِ قُلُوبُهُمْ» (به جای تنگدلی که مناسبت بیش تری با سعه ی صدر دارد به سنگدلی تعبیر نمود،زیرا ظرف تنگ کمی نفوذپذیر است ولی سنگدلی هرگز نفوذپذیر نیست).
5- اهل تسلیم،همگی یک هدف و یک راه دارند ولی منحرفان هر کدام هدفی دارند.(کلمه«صدر»به صورت مفرد و «قُلُوبُهُمْ» به صورت جمع آمده است)
6- نور دل و سعه ی صدر از خداست. «شَرَحَ اللّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ فَهُوَ عَلی نُورٍ مِنْ رَبِّهِ» ولی گمراهی را خود انسان به وجود می آورد. «لِلْقاسِیَهِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِکْرِ اللّهِ»
#قرآن_درس_زندگی
#قرآن_مسیر_بندگی
نکته آیه:
* بت پرستان به پیامبر اسلام می گفتند:اگر بت های ما را تحقیر کنی،به تو بلا و آزار می رسد.این آیه نازل شد و به حضرت دلداری داد که: «أَ لَیْسَ اللّهُ بِکافٍ عَبْدَهُ»
* قرآن،با تعبیرهای گوناگونی مصونیّت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را از انواع توطئه ها مطرح کرده است:نظیر آیه ی «وَ اللّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النّاسِ» و «إِنّا کَفَیْناکَ الْمُسْتَهْزِئِینَ» چنانکه خداوند نوح را از غرق شدن و ابراهیم را از آتش و موسی را از خطر فرعون و عیسی را از به دار آویخته شدن حفظ کرد.
* وظیفه ی ما در هر شرایطی بندگی خداست.در حدیث می خوانیم:«من أصبح و همومه هم واحد،کفاه الله هموم الدنیا و الآخره» کسی که همه ی تلاش و همتش بندگی خدا باشد، خداوند خواسته های دنیا و آخرتش را برآورده می کند.
#قرآن_درس_زندگی
#قرآن_مسیر_بندگی
پیام آیه:
1- اگر انسان بنده ی خدا شد،بیمه می شود و خداوند امور او را کفایت و کفالت می کند. «أَ لَیْسَ اللّهُ بِکافٍ عَبْدَهُ»
2- در برابر تهدیدهای دشمنان،با یاد امداد و تکفّل الهی،خود را آرام کنیم.
«أَ لَیْسَ اللّهُ بِکافٍ عَبْدَهُ وَ یُخَوِّفُونَکَ»
3- ابزار کافران،ایجاد محیط رعب و وحشت است. «یُخَوِّفُونَکَ بِالَّذِینَ مِنْ دُونِهِ»
4- هدایت و ضلالت به دست خداست، «یُضْلِلِ اللّهُ - یَهْدِ اللّهُ» لکن مقدّمات دریافت هدایت یا محروم شدن از آن،به دست انسان است.چنانکه در آیات
دیگر می خوانیم: «یَهْدِی إِلَیْهِ مَنْ یُنِیبُ» و «لا یَهْدِی مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ کَذّابٌ»
5-از کمی تعداد و امکانات نترسید،از این بترسید که از مدار بندگی خدا بیرون روید،که اگر بنده ی او باشید هیچ قدرتی شما را نمی شکند. «فَما لَهُ مِنْ مُضِلٍّ»
6- انسان موجودی است که در سنگدلی به جایی می رسد که هیچ راهنمایی در او مؤثّر نیست. «فَما لَهُ مِنْ هادٍ» و در ایمان به جایی می رسد که هیچ حادثه ای او را منحرف نمی کند. «فَما لَهُ مِنْ مُضِلٍّ»
7- گمراه شدن انسان از سوی خداوند بی مقدّمه نیست،کیفر عملکرد خود انسان است. «ذِی انْتِقامٍ»
8-حمایت خداوند گاهی در قالب تکفل بنده است و گاهی در قالب انتقام از مخالفان. «ذِی انْتِقامٍ»
#قرآن_درس_زندگی
#قرآن_مسیر_بندگی
نکته آیه:
* سؤال: مگر مهر و محبّت دیگران بیش از خداوند است که خداوند اراده ی عذاب کند ولی شفاعت کنندگان مانند دایه ی مهربان تر از مادر شفاعت نمایند؟
پاسخ: این آیه می فرماید:همه ی شفاعت ها مخصوص خداست و اگر پیامبر و امامی شفاعت و دلسوزی و مهربانی می کند،سرچشمه ی همه ی لطف ها و مهرها از ذات مقدّس او و به اذن اوست، «ما مِنْ شَفِیعٍ إِلاّ مِنْ بَعْدِ إِذْنِهِ» و مسیر آن لطف ها از طریق اولیای الهی است.
«قُلْ لِلّهِ الشَّفاعَهُ جَمِیعاً»
#قرآن_درس_زندگی
#قرآن_مسیر_بندگی
پیام آیه:
1- روش تربیتی قرآن،آن است که تمام انگیزه های فاسد را از بین ببرد و همه ی انگیزه ها را در خداجویی متمرکز کند.لذا به کسانی که اطراف این و آن می روند تا عزیز شوند می فرماید: «إِنَّ الْعِزَّهَ لِلّهِ جَمِیعاً»تمام عزّت ها از آنِ
خداست،چرا گرد دیگری می گردید؟! به کسانی که اطراف این و آن می روند تا قدرتی پیدا کنند،می فرماید: «أَنَّ الْقُوَّهَ لِلّهِ جَمِیعاً[45]به کسانی که اطراف این و آن می روند تا آنان برایشان واسطه ای باشند،می فرماید: «قُلْ لِلّهِ الشَّفاعَهُ جَمِیعاً»
2- هستی و همه ی عوامل دخیل در آن به دست خداست. لِلّهِ الشَّفاعَهُ ... لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ
#قرآن_درس_زندگی
#قرآن_مسیر_بندگی