زهد و قناعت شیخ مرتضی انصاریمرحوم شیخ مرتضی انصاری یکی از علمای بزرگ شیعه است که در زهد و قناعت و پارسایی نمونه ای کم نظیر است. او در یکی از مسافرت های تحصیلی خود به تهران آمد و در مدرسه مادر شاه در حجره یکی از طلاب ساکن شد. روزی شیخ به همان طلبه، پول مختصری داد تا نان بخرد. وقتی برگشت شیخ دید حلوا هم گرفته و روی نان گذاشته. به او گفت: پول حلوا را از کجا آوردی؟ گفت قرض گرفتم. شیخ فقط آنچه از نان که حلوایی نبود برداشت سپس فرمود: من یقین ندارم برای ادای این قرض زنده باشم.روزی همان طلبه که پس از چندین سال به نجف آمده بود به شیخ عرض کرد: چه عملی انجام دادید که به این مقام رسیدید و مرجع شیعیان جهان شدید؟شیخ پاسخ داد: چون من جرات نکردم حتی نان زیر حلوا را بخورم ولی تو با کمال جرات نان و حلوا را خوردی! https://eitaa.com/a_fatemi24/1264

نهی پیامبر از زهد و قناعت نادرست هنگامی که عثمان بن مظعون مواعظ پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را در فناپذیری دنیا شنید، چنان تحت تاثیر قرار گرفت که از زن و زندگی کناره گیری کرد. لباس های خشن پوشید و به طرف کوه های مدینه رفت تا عبادت کند.روزی همسرش به خانه پیامبر آمد و جریان را برای حضرت تعریف کرد. پیامبر از شنیدن این خبر بسیار خشمگین شد و در حالی که از ناراحتی ردایش بر زمین کشیده می شد به مسجد رفت. عثمان بن مظعون را خواست تا حاضر کنند. سپس طی خطبه ای چنین فرمود:آیا دینی بهتر از دین من و سنت و رویه ای بهتر از سنت من می خواهید؟! به خدا قسم اگر برادرم موسی بن عمران می بود، چاره ای نداشت مگر این که از سنت من پیروی کند. ببینید من چه می کنم، مدتی روزه می گیرم باز ترک می کنم، نماز می خوانم، می خوابم، زن می گیرم، می خورم و می آشامم.سپس رو به عثمان کرد و فرمود: خداوند از این لباس های خشن تو بی نیاز است. اینها را از بدن خارج کن و پیش خانواده خود برو، با آنها آمیزش نما و برای آنها روزی کسب کن.عثمان همان دم زهد و قناعت نادرست خود را ترک کرد و به خانه خود رفت. https://eitaa.com/a_fatemi24/1264

ملاهادی سبزواری در دینداری و تقوا و زهد مرحوم حاج ملاهادی سبزواری حتی یک نفر هم تردید ندارد. او عالمی متقی و زاهد و نیک نفس بود که زندگی بسیار ساده ای داشت. در کتب تاریخی آمده است که: هنگامی که ناصرالدین شاه از تهران عازم مشهد بود، در سبزوار توقف نمود تا شیخ را ملاقات کند. او تنها به دیدن شیخ شتافت و دستور داد که کسی به همراهش نیاید. وقتی ناصرالدین شاه وارد خانه شد، هنگام ظهر بود و صاحب خانه بر سر سفره نشسته بود، پادشاه قاجار مشاهده کرد که غذای آن دانشمند، یک گرده نان و مقداری سرکه است. او کنار سفره نشست و نگاهی به اتاق کرد و دید که در آن اتاق جز یک قطعه نمد و این سفره چیز دیگری وجود ندارد. بنابراین گفت: آقا! من فکر می کردم که زندگی شما خوب است و اینک می بینم بر نمد می نشینید و نان و سرکه می خورید... در این سن که شما دارید نباید غذای شما نان و سرکه باشد و ایشان پاسخ داد: کسانی هستند که مستحق می باشند و من به آن ها کمک می کنم و به همین جهت به خود من بیش از نان و سرکه نمی رسد. غذای آن عالم نان و سرکه بود یا نان و نمک و در فصل بهار که در سبزوار سبزی فراوان می باشد، چند شاخه سبزی هم به غذای خود می افزود. آری این چنین است زندگی یک عالم شیعه که در سراسر عمر درآمد خود را به مستحقین می داد و خود به نان و سرکه می ساخت. https://eitaa.com/a_fatemi24/1264

آقا سید محمدباقر دُرچه ای آیت اللّه سیدحسن قوچانی نجفی که یکی از شاگردان عالم بزرگ آقا سیدمحمد باقر درچه ای ـ استاد آیت اللّه بروجردی ـ و شاهد وضع زندگی او از نزدیک بوده است، درباره ی این مرد بزرگ می نویسد: او بسیار زحمت می کشید و شب و روز مشغول مطالعه و تفکر علمی بود. در مدرسه ساکن بود و در شهر منزل نداشت و زن و بچه اش در روستا بودند. او پنج شنبه و جمعه را به روستا می رفت و عصر جمعه نان و ماست یک هفته را به مدرسه می آورد و تا آخر هفته در مدرسه مانند سایر طلبه ها می گذراند. سیدمحمد باقر شب زنده دار و شوخ طبع بود و فقیرانه به سر می برد. https://eitaa.com/a_fatemi24/1264

علامه طباطبایی یکی از شاگردان علامه در رابطه با ایشان می گوید: قیافه ی یک روحانی که تازه از روستا به شهر آمده در ذهن خود مجسم کنید با یک عمامه ی کرباسی سرمه ای رنگ. چنین شخصی مدعی ایجاد انقلابی در یک حوزه است. چه اندازه امکانات مادی در اختیار دارد؟ نشانه اش یک منزل دو اتاقی است که آن را در مقابل ماهی هشتاد تومان اجاره کرده است... خانه ای که حتی مرحوم علامه نمی توانست دوستانش را در آن جا پذیرایی کند چون از نظر امکانات بسیار محدود بود. اوایل آشنایی با استاد از رفتارشان خیلی تعجب می کردم. گاهی مجبور می شدم به خاطر جواب گرفتن برای سؤالی که برایم پیش می آمد، خدمت استاد در منزلشان شرفیاب شوم. ایشان در حالی که دو دست خود را بر دو طرف در گذاشته، سرشان را بیرون می آوردند و به سؤال من گوش می دادند و پاسخ می گفتند. گاه این سؤال برایم مطرح می شد که چرا استاد از من نمی خواهند که به داخل بروم. بعدها که آشنایی من با ایشان بیشتر شد و گاهی می توانسم به منزلشان بروم، متوجه موضوع شدم... علامه طباطبایی به مشکلات کار کاملاً آگاهی داشت و می دانست در راهی که در پیش گرفته است، چه ناهمواری ها و پیچ و خم هایی وجود دارد، اما او با اتکا به خدا و کمک او بر مشکلات فائق آمد. https://eitaa.com/a_fatemi24/1264

سیدجمال الدین اسدآبادی سیدجمال الدین به رسالت خویش آگاهی یافت و دانست که ادای این وظیفه چه مایه ی مجاهدت می طلبد و چه سختی ها دارد. از این رو تشکیل خانواده نداد و دل به مال و منال نباخت. او تنها و تنها برای افکار و آرمان های خویش زنگی می کرد. در سراسر روز به یک وعده غذا می ساخت. هر لحظه برای تبعید و گرفتاری های احتمالی دیگر آن آماده بود. قدرتمندانی که او را از این سوی به آن سوی تبعید می کردند، درواقع خودشان را به زحمت می افکندند نه او را. جامه های سید بر تنش بودو کتابهایش درسینه اش و افکارش در مغزش و دردهای بزرگ در دلش گویند: در ابتدای کار سید جامه دانی داشت ولی بعدها این مختصر اسباب سفر و زندگی را نیز هموار نداشت. https://eitaa.com/a_fatemi24/1264

محدث قمی آورده اند که: زندگی مرحوم حاج شیخ عباس قمی بسیار محدود و ساده بود. به طوری که از حد زندگی یک اهل علم عادی هم پایین تر بود. لباسش عبارت بود از یک قبای کرباس بسیار نظیف و معطر و تمیز. چند سال زمستان و تابستان را با آن قبای کرباس می گذرانید. هیچ گاه در فکر لباس و تجمل نبود. فرش خانه اش گلیم بود. از سهم امام استفاده نمی کرد و می گفت: من اهلیت ندارم از آن استفاده کنم و از نظر غذا هم با ملاحظه و محتاط بود... در اواخر عمرش شخصی از همدان آمد به نجف اشرف و ایشان را در خانه شان ملاقات کرد. در ضمن صحبت از وضع داخلی وی جویا شد. آن مرحوم هرچه بود، گفت، شخص همدانی در موقع رفتن مبلغی پول به ایشان داد ولی محدث قمی نپذیرفت و هر چه او اصرار کرد، قبول ننمود. پس از رفتن، فرزند بزرگش می گوید: ای پدر! چرا نپذیرفتی؟ جواب می دهد: گردنم نازک و بدنم ضعیف است، طاقت جواب خدا را در قیامت ندارم. https://eitaa.com/a_fatemi24/1264

زهد و قناعت اویس قرنی اویس قرنی، از پرهیزگاران نمونه و از پیروان راستین امیرالمومنین علی (علیه السلام) بود. در وصف مقام او همین بس که پیامبر در مورد او فرمود: چقدر مشتاق دیدار تو هستم ای اویس قرنی! اویس قرنی بسیار اهل زهد و قناعت بود و جامه و لباس های خود را صدقه می داد تا آن که خود برهنه در خانه می نشست و نمی توانست برای نماز جمعه به مسجد برود. اسیر بن جابر میگوید: محدثی در کوفه بود که برای ما حدیث می گفت. وقتی سخنان او تمام می شد، همه می رفتند اما چند نفر می نشستند. یک نفر از آنها سخنانی می گفت که به گفتارش علاقه مند شدم؛ ولی دیگران او را مسخره می کردند.مدتی گذشت او را ندیدم از مردی پرسیدم آن شخص را می شناسی؟ گفت: بله، او اویس قرنی است و خانه اش فلان محل است. به خانه اش رفتم و در زدم. او بیرون نیامد. گفتم: برادر چرا بیرون نمی آیی؟ گفت: برهنه ام!گفتم: این برد یمانی را بپوش و به مسجد بیا! گفت: این کار را نکن؛ زیرا اگر بعضی این برد یمانی را بر تنم ببینند، مرا اذیت می کنند و زخم زبان می زنند. https://eitaa.com/a_fatemi24/1264

قناعت و ایثار به حضرت زهرا (سلام الله علیها) در یک روز پاییزی، روپوش کم رنگ و کهنه اش را به تن کرد و از منزل خارج شد. نزدیکی های مسجد که رسید، فضا را عطر آگین یافت، چهره ها را شاد و خندان دید. پرندگان را بیش از روزهای دیگر در پرواز دید. احساس کرد بادی که می وزد، به نسیم بهاران می ماند و درختان، طراوت بهار را دارند. باران، نرم و آرام بر زمین می نشیند تا گرد و غبار را از زمین و هوا بشوید. در کنار مسجد، انبوه جمعیت را دید که در برابر خانه ای، غریو شادی سر داده اند. خانه برایش آشنا بود و او دانست که چه حادثه مبارکی دارد اتفاق می افتد. او هم بی درنگ در این جشن، هم آوا با همه گیتی شد.پس از ساعتی که آرامش حاکم شد، رو به خانه کرد و با تردید در خانه را زد. نوعروس، خود، در را باز کرد. زن نیازمند با چهره پر از شرم و حیا درخواست پیراهن کهنه کرد. عروس به اندرون رفت و پیراهنش را برای او آورد. در بین راه بود که ناگهان آیه ای از قرآن کریم در خاطرش نقش بست:لن تنالوا البر حتی تنفقوا مما تحبون؛[۹] هرگز (به حقیقت) نیکوکاری نمی رسید مگر این که از آنچه دوست می دارید (در راه خدا) انفاق کنید.فورا برگشت، لباس عروسی را از تن در آورد و جامه کهنه را که قرار بود به سائل بدهد به تن کرد و جامه نو را به زن نیازمند بخشید و با خود در حالی که آیه قرآن را زمزمه می کرد می گفت: من که دختر پیامبرم و شوهرم علی است، بیش از همه سزاوار عمل به قرآن هستم https://eitaa.com/a_fatemi24/1264

سفارش به ساده زیستی، قناعت و تحمل سختی های دنیا روزی پیامبر خدا (صلّی اللّه علیه و آله و سلم) بر فاطمه زهرا (علیها السلام) وارد شد و دید آن مخدره، خود را به وسیله جل و پلاس شتر پوشانده است و مشغول دستاس کردن می باشد و همزمان، نوزاد شیرخواره اش نیز در دامانش، شیر می نوشد. رسول خدا (صلی اللّه علیه و آله و سلم) از دیدن سختی زندگی دخترش گریان شد و فرمود: دخترم! تلخی های دنیا زودگذر می باشد و لذت های آخرت، پایدار و جاوید است.فاطمه زهرا (علیها السلام) اظهار داشت: من خداوند را بر نعمت هایش شکر می گویم و در تمام حالات، حق او را پاس می دارم. در همین لحظه بود که خداوند متعال این آیه شریفه قرآن را بر رسول خود نازل فرمود: وَ لَسَوْفَ یُعْطیکَ رَبُّکَ فَتَرْضی؛[۱۱] قطعا آخرت برای تو از دنیا نیکوتر خواهد بود و به زودی پروردگارت به تو چندان عطا کند تا راضی شوی. https://eitaa.com/a_fatemi24/1264

قناعت و ساده زیستی سلمان فارسی با این که سلمان فارسی استاندار شهر مدائن بود ولی در آنجا منزل شخصی نداشت و تنها پس از اصرار یکی از دوستان خود، آن هم به این شرط که خانه ای بسازد که سر او به سقف خانه بخورد و در هنگام خواب نیز پایش به دیوار برخورد کند، راضی به این مسئله شد! لوازم منزل او نیز بسیار ناچیز بود تا آنجا که وقتی در مدائن آتش سوزی و حریقی روی داد، سلمان قرآن و شمشیرش را برداشت و از خانه خارج شد و گفت: این چنین سبک باران می رهند. گویند هنگامی‌ که سلمان در بستر بیماری‌ بود‌ اشک می ریخت. سعد بن ابی وقاص به عیادتش رفت و علت گریه اش را جویا شد.سلمان پاسخ داد: گریه ام برای ترس از مرگ و یا علاقه به‌ دنیا‌ نیست بلکه از این‌ جهت‌ است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) با ما عهد کرد وسایل زندگی ما به اندازه توشه یک مسافر باشد، اما اکنون می بینی اطراف مرا اسباب و اثاثیه زیادی فرا گرفته است.مورخین اثاثیه منزل‌ سلمان را چنین نوشته اند: یک قلم، یک دوات، شمشیر، قرآن، عصا، طشت لباسشویی و یک کاسه و آفتابه ای سفالی.رختخواب سلمان عبایی بود که نصفش را زیر و نصف دیگر را بر روی‌ خود‌ می انداخت https://eitaa.com/a_fatemi24/1264

زهد و قناعت فریبکارانه! هر چند زهد و قناعت از ارزش های والای انسانی و دینی است با این حال، این ویژگی نیز چه بسا ممکن است دستمایه عده ای برای فریب دیگران و رسیدن به خواسته های دنیوی خود باشد!گویند: زاهد نمایی، مهمان پادشاهی شد. وقتی غذا را آوردند، کمتر از حد معمول و عادت از آن خورد و هنگامی که مشغول نماز شد، بیش از عادت هر روزه، نماز خود را طول داد تا شاه به او گمان خوب پیدا کند. هنگامی که به خانه بازگشت سفره غذا خواست تا غذا بخورد.پسرش که جوانی هوشمند بود از روی تیزهوشی به ریاکاری پدر پی برد و به او گفت: مگر نزد شاه غذا نخوردی؟ پدر زاهدنما گفت: در حضور شاه قناعت کردم و چیزی نخوردم که روزی به کار آید (یعنی کم خوری موجب ترقی مقام من نزد شاه شود).پسر گفت: بنابراین نمازت را قضا کن که نمازی نیز نخواندی که به کار آید! آری با این وضع که داری در روز درماندگی در بازار قیامت، با نقره تقلبی چه خواهی خرید؟! به یقین در آن روز بیچاره و تهیدست خواهی بود https://eitaa.com/a_fatemi24/1264