💠 شرح صدر 🔹 در جامعه ما، بركات فراوان هست. اختلاف یك وسیله #رحمت است كه «اخْتِلَافَ أُمَّتِی رَحْمَة»،[1] ما باید تلاش و كوشش بكنیم، این اختلاف را، نظیر اختلاف «لَیل وَ نَهَار» بدانیم كه از آن بهره بگیریم. نه اینكه ـ خدای نكرده ـ اختلاف را به مخالفت تبدیل كنیم، مخالفت را به معاندت تبدیل كنیم و این دو شرط دارد: یكی اینكه نگوییم من این كار را كردم، یكی اینكه نگوییم تو عُرضه نداشتی این كار را بكنی، هر دو نقص است! دو چیز مانع این است كه این اختلاف صد درصد حق و مقدس و منزه را تیره ‌می كند: یكی اینكه من اینم، یكی اینكه تو آنی! ▫️ ما با #شرح_صدر كه این آقا در همین حدّ است، من هم اگر بودم همین طور فكر می ‌كردم. با شرح صدر می‌توانیم اختلاف را، اختلاف نگه داریم، نگذاریم به مخالفت تبدیل بشود، وگرنه به معاندت تبدیل می‌شود، سر از معاندت در می ‌آورد و می ‌شود «إربا إربا»، این اصل اول. 🔹 اصل دوم این است: امام (رضوان ‌الله تعالی علیه) این معنا را ـ استاد همه ما بود ـ خوب درك كرد و همه موارد را به جا پیاده كرد. ما شهریور سال هزار و سیصد سی و چهار بود كه وارد قم شدیم، اولین برخورد ما با مرحوم آیت ‌الله هاشمی درس امام (رضوان ‌الله علیه) بود. ایشان به عنوان یك طلبه فاضل، درس امام شركت می‌كردند. امام هم یك شخصیت «جامع الأطراف» بود؛ نه «جامع الأطراف» حوزوی، بلكه «جامع الأطراف» جهانی! در حوزه بعضی از آقایان فقه و اصول خوب خواندند، مجتهد بودند، از فلسفه و كلام خبر نداشتند؛ بعضی‌ها فلسفه و كلام خوانده بودند، فقه و اصولشان جامع نبود؛ بعضی‌ ها در عرفان كار كردند، در فقه و اصول یا فلسفه خیلی قوی نبودند. امام در همه این بحث ها ـ به لطف الهی ـ جامع بود، این هم یك مطلب. اما آنچه در امام بود و در دیگران بسیار ضعیف بود یا اصلاً نبود، آن #جامعیت_جهان_شمولی او بود. قرآن كریم از یك چنین انسان جهان شمولی كه مظهر ذات أقدس الهی قرار می‌ گیرند، به عنوان ﴿شَدیدُ الْقُوی﴾ یاد می ‌كند. خیلی ‌ها پیش امام درس خواندند، به عنوانی كه فقیه است، به عنوانی كه اصولی است، به عنوان اینكه حكیم است، به عنوان اینكه عارف است، درس خواندند؛ اما هاشمی پیش امام به عنوان اینكه ﴿شَدیدُ الْقُوی﴾ است، درس خوانده ﴿عَلَّمَهُ شَدیدُ الْقُوی﴾.[2]‏ 🔹 امام (رضوان‌ الله علیه) شاگردان متعدد داشت، فقه و اصول می‌گفت، در بعضی جلسات خصوصی عرفان می‌گفت، در بعضی جلسات فلسفه می‌گفتند و شاگردان خاصی داشتند. مرحوم آیت ‌الله هاشمی، ضمن اینكه فقه و اصول را خدمتشان می‌خواندند، امام به عنوان ﴿عَلَّمَهُ شَدیدُ الْقُوی﴾، رویشان كار كرد و او هم شاگرد متعلِّم استاد ﴿شَدیدُ الْقُوی﴾ بود. ایشان زندان رفتن را، شكنجه شدن را، دشواری‌ها را تحمل كردن، و #صبور بودن و دشنام را شنیدن و اختلاف را به مخالفت تبدیل نكردن، مخالفت را به معاندت تبدیل نكردن، پیش این ﴿عَلَّمَهُ شَدیدُ الْقُوی﴾ خواندند؛ این با درس و بحث حاصل نمی‌شود! اینكه عرض كردیم این #صحابی_صادق_و_صالح_و_صابر بود، برای اینكه معلم ایشان که ﴿شَدیدُ الْقُوی﴾ بود، او را خوب تربیت كرده است. هر كدام از ما یك گوشه ‌ای از فرمایشات امام را یاد گرفتیم؛ اما ﴿شَدیدُ الْقُوی﴾ بودن كار دیگر است! [1]. وسائل الشیعة، ج‏27، ص141. [2]. سوره نجم، آیه5. #چهارمین_سالگرد_درگذشت_آیت_الله_هاشمی_رفسنجانی #صحابی_صادق_صالح_صابر #گسترش_رحمت #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 مصاحبه نشریه حریم امام با حضرت استاد تاریخ: 1395/11/12 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠 روز بیست و چهارم ماه #جمادی_الاول 1442 🔹 پیوند با نظام اسلامی #آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠پیوند با نظام اسلامی 🔹 كسانی كه در راه دین شربت شهادت می ‌نوشند و فداكار و مجاهد در #راه_دین‌ هستند، همان‌ طوری كه در دنیا نام آنها در كنار نام انبیا (علیهم السلام) است، در آخرت مقام اینها هم بعد از مقام انبیا و اولیا در «تِلو» بزرگان دین منزلت دارد. قرآن كریم وقتی از مجاهدان یاد می ‌كند، چنانچه از عالمان دین تجلیل دارد، از آنها به عنوان ﴿ رَبَّانِیینَ﴾[1] و ﴿ رِبِّیونَ﴾[2] یاد می ‌كند. كسانی كه ارتباطشان با ربّ و پروردگار قوی است از یك سو، ارتباطشان برای تربیب و #تربیت_جامعه_قوی است از سوی دیگر، هم «شدید الرّبط بالربّ» هستند و هم «شدید الرّبط بالناس» هستند، از چنین مردان بزرگ و الهی به ربّانی یاد می‌شود. قرآن كریم در صدد پرورش ربّانی‌هاست; یعنی كسانی كه موحّدانه به سر می ‌برند، پیوند ناگسستنی با «ربّ» دارند از یك سو، پیوند ناگسستنی با جامعه دارند برای #رفاه جامعه، #تعلیم جامعه، #تربیت جامعه و #تصحیح جامعه که كوشش و تلاش می ‌كنند از سوی دیگر، از آنها به عنوان ربّانی یاد می ‌شود. 🔹 هدف انبیا (علیهم السلام) گذشته از آن نفع عمومی، پرورش #شاگردان_خاص است كه از اینها به عنوان ﴿الرَبَّانِیونَ﴾[3] یا ﴿ رِبِّیونَ﴾ یاد می‌كند. انبیا آمدند كه ربّانی تربیت كنند، چون ربّانی كسانی هستند كه خوب تربیت شدند؛ لذا همان ‌طوری كه در #جهاد_فرهنگی در خدمت انبیای الهی‌ هستند، در جهاد نظامی هم این ‌چنین هستند؛ لذا در همان سوره مباركه «آل‌عمران» فرمود: ﴿وَ كَأَینْ مِنْ نَبِی قاتَلَ مَعَهُ رِبِّیونَ كَثیرٌ﴾.[4] 🔹 بنابراین برابر آن آیه قبل سوره «آل‌عمران» انبیا آمدند عالمان ربّانی تربیت كنند، برابر این آیه سوره «آل‌عمران» عالمان و مردان ربّانی جزء مجاهدان نستوه هستند كه پای ركاب انبیای الهی تلاش و كوشش می‌كنند، اینها كسانی‌ هستند كه در هر مكتبی اگر تربیت شدند، #حافظ و #مروّج همان مكتب‌ می باشند. 🔹 بنابراین برنامه اصلی انبیای الهی پرورش شاگردان ربّانی است، اینها كسانی‌ هستند كه هم در حوزه‌ ها و دانشگاه‌ ها آن میزان و ترازوی عقلی و علمی را به عهده دارند، هم در میدان مبارزه و جهاد آن ترازوی نظامی را در اختیار می ‌گیرند؛ لذا ذات اقدس الهی از اینها به عنوان اینكه جزء #مجاهدان_نستوه‌ می باشند نام می ‌برد و اگر اینها در میدان رزم شربت شهادت نوشیدند، نام اینها را در كنار نام انبیا ذكر می‌ كند؛ می‌ فرماید مستكبران و طاغیان و ظالمان كسانی هستند كه ﴿وَ یقْتُلُونَ النَّبِیینَ بِغَیرِ حَقٍّ وَ یقْتُلُونَ الَّذینَ یأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ﴾؛[5] فرمود طاغیان انبیا را شهید می ‌كنند، عالمان ربّانی را شهید می‌ كنند، پرورش ‌یافتگان صحیح را شهید می ‌كنند و كسانی كه #مجاهدان_نستوه ‌اند را شهید می ‌كنند، در این آیه نام ربّانیون شهید را در كنار نام انبیا می‌برد. بنابراین آن عزیزانی كه پیوندشان با پروردگار ناگسستنی بود که «شدید الربط بالرب» بودند و پیوندشان با نظام اسلامی، با امت اسلامی، با امام راحل (رضوان الله تعالی علیه) ناگسستنی بود، اینها می ‌توانند مشمول ربّانی باشند؛ یعنی خوب تربیت شدند، یك؛ در صدد تربیت صحیح جوان‌ها هستند، دو؛ این «شدید الرّبط بالربّ» و «شدید الرّبط بالناس» را هم حیازت كردند، این سه؛ لذا قرآن از این‌ها با جمال و جلال و شكوه یاد می ‌كند كه می ‌فرماید اگر اینها شهید شدند در كنار انبیا هستند. [1]. سوره آل عمران، آیه79. [2]. سوره آل عمران، آیه146. [3]. سوره مائده، آیه44. [4]. سوره آل عمران، آیه146. [5]. سوره آل عمران، آیه21. #قیام_خونین_مردم_قم #مجاهدان_نستوه‌ #جهاد_فرهنگی #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 پیام به ششمین یادواره 128 شهید منطقه دروازه ری قم تاریخ: 1394/05/01 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠 روز بیست و پنجم ماه #جمادی_الاول 1442 🔹 آمرزش الهی #آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠 آمرزش الهی 🔹 اگر ـ معاذالله ـ کسی به گناهی مبتلا شد، این طور نیست که ذات اقدس الهی سریعاً به او کیفر بدهد. درباره حسنات سریعاً پاداش هست، ولی درباره سیئات مهلت هست. #توبه برای هر گناهی آماده است. هیچ گناهی نیست که با توبه بخشیده نشود: ﴿إِنَّ اللَّهَ یغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعاً﴾،[1] این آیات در سیاق توبه است به دلیل اینکه در جمله بعد دارد: ﴿وَ أَنیبُوا إِلی‏ رَبِّكُمْ وَ أَسْلِمُوا﴾،[2] اما آنکه در سوره مبارکه «نساء» دارد که ﴿إِنَّ اللّهَ لاَ یغْفِرُ أَن یشْرَكَ بِهِ وَ یغْفِرُ مَا دُونَ ذلِكَ﴾، آن در سیاق بی ‌توبه است؛ یعنی خدا شرک را بی‌ توبه نمی ‌آمرزد، هیچ ممکن نیست و غیر شرک را هم بی ‌توبه می‌ آمرزد؛ منتها ﴿لِمَن یشَاءُ﴾.[3] 🔹 یک وقت است که کسی پدر صالحی داشت یا پسر شهیدی داشت یا برادر شهیدی داشت، به هر حال عضوی باعث شد که ذات اقدس الهی از او بگذرد، ما که خبر نداریم. این طور نیست که اگر کسی گناه کرد ـ معاذالله ـ قدرت الهی بسته شده باشد. ﴿وَ یغْفِرُ مَا دُونَ﴾ شرک را! ﴿وَ یغْفِرُ مَا دُونَ ذلِكَ﴾ اما ﴿لِمَنْ یشاءُ﴾، «من یشاء» چه کسی است را نمی‌ دانیم. این قدر می‌ دانیم طبق بیان نورانی امام سجاد (سلام الله علیه) در صحیفه که مشیئت او حکیمانه است: «وَ یا مَنْ لَا تُبَدِّلُ حِكْمَتَهُ الْوَسَائِلُ»؛[4] آن قدر حکیمانه خدا کار می ‌کند که اگر کسی با هر توسلی بخواهد کاری را ـ معاذالله ـ برخلاف حکمت انجام بدهد نمی ‌دهد، این چنین نیست. حکمت او تغییرپذیر نیست؛ اما می ‌داند چه کسی را ببخشد، چه کسی را نبخشد! و این خضر (سلام الله علیه) حالا یا شخصی است یا نوعی است یا هر کس، این #خضر_همیشه_سر_راه_است. به موسای کلیم گفت اینکه من این دیوار را می‌چینم شما را به عنوان کارگر دستور می‌دهم، برای اینکه ﴿كَانَ أَبُوهُمَا صَالِحاً﴾،[5] مرحوم امین الاسلام نقل کرد که پدر هفتم بود؛[6] حالا جدّ هفتم نه، همین پدر بلافصل! فرمود چون پدرش آدم خوبی بود خدا نمی ‌گذارد او معطل بشود. این خداست! این دیگر اختصاصی به قصّه گذشته ندارد! فرمود: ﴿وَ كَانَ أَبُوهُمَا صَالِحاً﴾، ما چه می ‌دانیم که خدای سبحان از این می ‌گذرد یا نمی ‌گذرد، این قضیه موجبه جزئیه می ‌شود. 🔹 اوّلی قضیه موجبه کلیه بود که ﴿إِنَّ اللَّهَ یغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعاً﴾؛ هیچ گناهی نیست در عالم که از نظر کلامی با #توبه بخشیده نشود، از نظر فقهی بعضی از احکامش محفوظ است. آن دومی هم سالبه کلیه است که ﴿إِنَّ اللّهَ لاَ یغْفِرُ أَن یشْرَكَ بِهِ﴾، بدون توبه شرک بخشیده به نحو سالبه کلیه نمی‌ شود، این تهدید الهی است! اما این سومی موجبه جزئیه است، به «من یشاء» وابسته است. «من یشاء» کیست؟ خدا می‌ داند؛ ولی این قدر می ‌دانیم که مشیئت او #حکیمانه است. [1]. سوره زمر، آیه53. [2]. سوره زمر، آیه54. [3]. سوره نساء، آیات48 و 116. [4]. الصحیفه السجادیه، دعای13. [5]. سوره کهف، آیه82. [6]. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏6، ص754. #قیام_توابین #خضر_راه #مشیئت_ حکیمانه #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه تغابن ـ جلسه 7 تاریخ: 1397/02/18 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠 صوت درس خارج فقه #صوم 🔹 جلسه : 225 تاریخ تدریس: 1375 الی 1377 #حضرت_آيت_الله_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠 متن درس خارج فقه #صوم 🔹 جلسه : 225 تاریخ تدریس: 1375 الی 1377 #حضرت_آيت_الله_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠 صوت درس تفسیر سوره مبارکه #قصص 🔹 جلسه: 13 تاریخ: 1391/07/17 #آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠 متن درس تفسیر سوره مبارکه #قصص 🔹 جلسه: 13 تاریخ: 1391/07/17 #آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠 روز بیست و ششم ماه #جمادی_الاول 1442 🔹 زندگی موحّدانه #آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠 زندگی موحّدانه 🔹 آیه ﴿یا أَیهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ﴾ خیلی مهم و جزء غرر آیات است؛ این تعبیر را برخی از مفسّران دارند كه اگر ما به این آیه می‌ رسیدیم و آشنا بودیم، شایسته بود که «أن نَبكی بدل الدموع دما»! این جمله «بَدَلَ الدُّمُوعِ دَما» را ملاحظه بفرمایید که غیر از «زیارت ناحیه مقدسه»[1] كسی این تعبیر را كرده یا نكرده؟ آیا در بین اعلام شیعه این تعبیر هست یا نیست؟ در بین علمای اهل سنّت این تعبیر هست یا نیست؟ برخی از مفسّرانی كه در حدود هشت قرن قبل‌ می ‌زیستند، می ‌گویند اگر ما این ﴿یا أَیهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ﴾ را خوب ادراك كنیم ـ «لو كنا متحقّقین» نه «محقّقین» ـ «كان ینبغی لنا لو كنّا متحقّقین بفهم هذه الآیة أن نبكی بدل الدموع دما»،[2] برای اینكه این آیه دو مطلب نمی ‌خواهد به ما بفهماند! ما وقتی غالباً مبتدایی داشتیم، خبر و قیدی داشتیم، این جمله دو مطلب را می ‌فهماند: یكی اثبات آن خبر برای مبتدا و یكی هم برای تفهیم آن قید؛ اما این بزرگواران می‌ گویند در ﴿أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ﴾، این ﴿أَنتُمُ﴾ مبتداست، ﴿الْفُقَرَاءُ﴾ خبر است و ﴿إِلَی اللَّهِ﴾ مفعول با واسطه است، این جمله كه قیدی برای خبر است و آن قید متعلّق به خبر است و مفعول با واسطه است، یك پیام دارد دو پیام ندارد؛ اگر ما این را می‌ فهمیدیم و توجه به آن داشتیم، به جای اشك خون جاری می ‌كردیم! «نَبكی بدل الدموع دما»، چرا؟ برای اینكه این آیه به ما #حیات داده است! این آیه دو چیز را نمی‌ خواهد به ما بفهماند، برای اینكه ما فقرمان را همه می ‌دانیم، چه كسی است كه نداند فقیر است؟! صدر و ساقه زندگی ما نیاز است؛ ما به هوا نیاز داریم، به آب نیاز داریم، به غذا نیاز داریم، به خاك نیاز داریم، به خواب نیاز داریم و به دارو نیاز داریم؛ همه نوع نیاز هست! فقیر بودن انسان یك چیز مجهولی نیست تا برای آن آیه نازل شود كه ای انسان شما فقیر هستی! بله معلوم است که ما فقیر و محتاجیم، اما تمام مشكل این است كه نمی ‌دانیم به چه چیزی محتاجیم. این آیه می ‌گوید تمام نیازهای شما فقط به دست خداست، این #معنای_توحید است ﴿أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَی اللَّهِ﴾. برای ابطال دور و تسلسل، فرمود او دیگر فقیر نیست تا نقل كلام در آن بكنیم «یتسلسل أو یدور»، او #غنی_محض است. ﴿وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِی﴾ كه این ضمیر فصل ﴿هُوَ﴾ همراه با معرفه بودن خبر، مفید حصر است ﴿وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِی﴾. پس این آیه نیامده به ما بگوید شما فقیرید; لذا با معرفه بودنِ خبر سخن گفته است، خبری كه معلوم است خب معرفه ذكر می ‌كنند نكره كه نیست! جایی خبر نكره است كه فایده‌ای داشته باشد، اما وقتی كه خبر معلوم است ـ «إنّ الأخبار بعد العلم بها أوصافٌ» كه در كتاب ‌های ادبی ملاحظه كردید ـ این در حقیقت وصف است؛ برای اینكه ثبوت محمول برای موضوع برای ما روشن است. 🔹 فرمود تمام مشكل این است كه ما نمی‌دانیم آن قید كجاست؛ انسان فقیر به طرف كیست؟ محتاج به طرف كیست؟ انسان خیال می‌ كند که خودش احتیاج خودش را برطرف می ‌كند یا خیال می‌ كند روابط یا ضوابط مشکل را حل می ‌كند، همه اینها ابزارند كه تحت تدبیر یك مدیر كلّ‌اند كه ﴿رَبّ‌ُ الْعَالَمِین﴾[3] است. 🔹 ما اگر این جمله آیه را خوب می ‌فهمیدیم كه ما به چه كسی محتاجیم، آن وقت در برابر غیر او سر فرود نمی ‌آوردیم؛ نه به خود اتّكا داشتیم، نه می ‌گفتیم به خودمان معتمدیم، نه می‌ گفتیم به مردم معتمدیم. خودمان و مردم #ابزار_الهی‌ هستیم، می ‌گفتیم به الله معتقدیم، خود ما را الله اداره می ‌كند، مردم را الله اداره می‌ كند، رابطه ما و مردم را الله اداره می‌ كند، #موحّداً زندگی می‌ كردیم. [1] . المزار الکبیر، ص501. [2] . رحمة من الرحمن فى تفسیر و اشارات القرآن، ج‏3، ص446. [3] . سوره اعراف، آیه 54. #غنی_محض #ابزار_الهی #فقیر_الی_الله #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه فاطر ـ جلسه 10 تاریخ: 1392/09/06 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠 صوت درس خارج فقه #صوم 🔹 جلسه : 226 تاریخ تدریس: 1375 الی 1377 #حضرت_آيت_الله_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠 متن درس خارج فقه #صوم 🔹 جلسه : 226 تاریخ تدریس: 1375 الی 1377 #حضرت_آيت_الله_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠 صوت درس تفسیر سوره مبارکه #قصص 🔹 جلسه: 14 تاریخ: 1391/07/18 #آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠 متن درس تفسیر سوره مبارکه #قصص 🔹 جلسه: 14 تاریخ: 1391/07/18 #آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠 صوت درس خارج فقه #ارث 🔹 جلسه : 42 تاریخ: 1399/10/20 #حضرت_آيت_الله_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠 متن درس خارج فقه #ارث 🔹 جلسه : 42 تاریخ: 1399/10/20 #حضرت_آيت_الله_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_doross