💠 ادب اجتماعی
🔹 وجود مبارک حضرت فرمود: «تَزَاوَرُوا»؛ شما شیعیان ما هستید به زیارت یکدیگر بروید و یکدیگر را ترک نکنید. چرا؟ «فَإِنَّ فِی زِیارَتِكُمْ إِحْیاءً لِقُلُوبِكُمْ وَ ذِكْراً لِأَحَادِیثِنَا»؛ غالب این جمله های خبری به داعی انشا نقل شده است؛ یعنی شیعیان ما! وقتی دور هم جمع شدید، نگذارید مجلستان به حرف های عادی بگذرد. آیه و روایتی بخوانید که حرف های ما مطرح بشود.
🔹 حالا که زیارت کردید و احادیث ما را گفتید، احادیث ما چه خاصیتی دارد؟ «وَ أَحَادِیثُنَا تُعَطِّفُ بَعْضَكُمْ عَلَی بَعْض»؛[1] عاطفه ایجاد می کند، محبت ایجاد می کند، رازداری ایجاد می کند، ادب ایجاد می کند، خاصیت احادیث ما این است. چطور خاصیت احادیث ما این است که ادب ایجاد می کند؟ ما یک مَثل داریم که این مَثل حق است، می گوییم: «سنگ روی سنگ بند نمی شود»! درست هم هست. الآن اگر بخواهند بُرجی یا قصری بسازند، سنگ اوّل را گذاشتند سنگ دوم که روی آن بند نمی شود، یک ملات نرم می خواهد وگرنه شما سنگ دوم را بگذاری روی سنگ اوّل می لغزد و سنگ روی سنگ بند نمی شود. فرمود احادیث ما و کلمات ما ادب آموز است، ادب آن ملات نرم است آن وقت قصر می سازید. با ملات قصر ساخته می شود نه با سنگ! «وَ أَحَادِیثُنَا تُعَطِّفُ بَعْضَكُمْ عَلَی بَعْض»؛ ادب است که جامعه را اداره می کند، برای اینکه اینها کریم هستند. انسان کریم است و کَرم با ادب آمیخته است.
🔹 در زیارت جامعه کبیر یکی از اوصافی که وجود مبارک امام هادی (سلام الله علیه) برای ائمه و اهل بیت (علیهم السلام) ذکر می کند همان وصفی است که خدا در قرآن در سوره «انبیاء» برای ملائکه ذکر کرده است. در سوره «انبیاء» خداوند برای ملائکه چه چیزی ذکر کرده است؟ فرمود این ملائکه کسانی هستند که ﴿لا یسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ یعْمَلُونَ﴾،[2] عمل می کنند. وجود مبارک امام هادی در زیارت جامعه کبیر وصف ائمه (علیهم السلام) را همین قرار می دهند که اهل بیت کسانی هستند که «لا یسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ یعْمَلُونَ».[3] نه بدون اجازه خدا سخن می گویند، نه بعد از دستور خدا عقب افتاده اند، نه جلو می زنند، نه دنبال هستند، ما پیرو اینها هستیم. فرمود جامعه را کریمانه باید اداره کنید؛ آن وقت نه طلاق خواهیم داشت، نه دادگاه خواهیم داشت. آنچه که مشکل ما را حلّ می کند ادب ماست. فرمود مؤدّبانه جامعه را اداره کنید؛ حالا گاهی ضرورتی پیش می آید برای اختلافات، حرفی دیگر است؛ سهو و نسیان، حرف دیگری است. فرمود: «قُلُوبُ الرِّجَالِ وَحْشِیةٌ فَمَنْ تَأَلَّفَهَا أَقْبَلَتْ عَلَیهِ»؛ اگر کسی با الفت و ادب با جامعه رفتار دل های جامعه او را می طلبد.
[1]. الکافی(ط ـ الإسلامیة)، ج2، ص186.
[2]. سوره انبیاء, آیه27.
[3]. زاد المعاد _ مفتاح الجنان، ص514.
#امام_هادی
#زیارت_جامعه
#حضرت_آیت_الله_جوادی_آملی
📚 درس اخلاق
تاریخ: 1397/09/29
🆔 eitaa.com/EsraTvEitaa
💠 قَسَم به امام جواد
🔸 وقتی امام به دنیا می آید، زاد روز او آن چنان #منشأ_برکت است که وجود مبارک امام زمان (ارواحنا فداه) به همه ما دستور می دهد که تا روز قیامت وقتی #ماه_رجب شد این دعا را بخوانیم؛ خدا را قَسَم بدهیم به #میلاد_امام_جواد «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِالْمَوْلُودَینِ فِی رَجَبٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِی الثَّانِی وَ ابْنِهِ عَلِی بْنِ مُحَمَّدٍ الْمُنْتَجَبِ».[1] این چه مقامی است! روزی که #امام_جواد در ماه رجب به دنیا می آید از ناحیه مبارکه امام زمان (ارواحنا فداه) به ما دستوری می رسد که در ماه رجب تا ظهور آن حضرت و تا دامنه قیامت این دعا و زیارت مستحب است که خدا را در ماه رجب قَسَم به امام جواد می‌دهیم قَسَم به #امام_هادی می‌دهیم، این چه عظمتی است! اینها چه کسانی هستند! «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِالْمَوْلُودَینِ فِی رَجَبٍ»، این دعا از ناحیه مقدسه وجود مبارک ولی عصر است! در ماه رجب مستحب است و «إِلی یوْمِ الْقِیامَةِ»! بنابراین #انسان_کامل چنین مقامی دارد، این اختصاصی به وجود مبارک امام جواد (سلام الله علیه) ندارد، همه ائمه (علیهم السلام) همین طورند؛ زیرا نام پسر امام جواد، امام هادی (سلام الله علیهما) هم در همان دعا آمده است «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک بِالْمَوْلُودَینِ فِی رَجَبٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِی الثَّانِی وَ ابْنِهِ عَلِی بْنِ مُحَمَّدٍ الْمُنْتَجَبِ»، این چه عظمتی است! این مطلب اول.
🔸 وجود مبارک امام جواد (سلام الله علیه) خط مشی را برای ما روشن کرده که در #جامعه_اسلامی ما نسبت به یکدیگر چطور باید باشیم؛ یعنی در کمین بنشینیم و ببینیم چه زمانی رقیب طرف ما اشتباه می کند که آبروی او را ببریم؟! دنیا که آخر نشده ما هم یک روز می‌افتیم! چه کسی حافظ آبروی خودش است؟ چه کسی حافظ لغزش های خودش است؟ مگر ما اطمینان داریم که هیچ وقت اشتباه نمی کنیم؟ حادثه ای پیش نمی آید؟ نه دنیا آخر شده نه ما چنین تأمینی داریم! بنابراین «کجروی کج آیدت جفّ القلم»،[2] این چنین نیست که اگر ما بی راهه رفتیم یا راه دیگری را بستیم در حقیقت راه او را بستیم, خیر! راه خود را بستیم. آن بیان نورانی پیامبر اعظم (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) را نقل کنم تا معلوم بشود که این امام نهم مثل وجود مبارک پیامبر اعظم (علیهم الصلوة و علیهم السلام) همان فرمایش را دارند. آن بیانی که از حضرت رسول (صلّی الله علیه و آله و سلّم) رسیده است فرمود طرزی نماز بخوان که گویا #داری_خدا_را_می_بینی، این یک؛ نشد، طرزی نماز بخوان که بدانی #او_دارد_تو_را_می_بیند،[3] این دو; اما آدم طوری نماز بخواند که نه معبود را ببیند، نه بداند که در مرئای معبود است او ﴿فَوَیلٌ لِلْمُصَلِّینَ ٭ الَّذِینَ هُمْ عَن صَلاَتِهِمْ سَاهُونَ﴾[4] است. پس بیان نورانی حضرت رسول (صلّی الله علیه و آله و سلّم) این است که طرزی نماز بخوانید که گویا خدا را می بینید، «کأنّ» است. مقام «أنّ» برای وجود مبارک حضرت امیر (سلام الله علیه) است که فرمود «مَا کنْتُ أَعْبُدُ رَبّاً لَمْ أَرَه»[5] آن از ما متوقع نیست؛ اما مقام «کأنّ» که مادون مقام «أنّ» است این مقدور ماست، «مأمورٌ به» ما هم است. فرمود: «تَعْبُدَ اللَّهَ کأَنَّک تَرَاهُ فَإِنْ لَمْ تَکنْ تَرَاهُ فَإِنَّهُ یرَاک»[6] اگر به جایی نرسیدی که «کأنّ» باشد که گویا داری خدا را می بینی، با #چشم_دل نه با چشم حسّ، زیرا ﴿لا تُدْرِکهُ اْلأَبْصارُ وَ هُوَ یدْرِک اْلأَبْصارَ وَ هُوَ اللَّطیفُ الْخَبیرُ﴾،[7] به جایی برس که می دانی که او تو را می بیند، این مخصوص نماز است.
🔸وجود مبارک امام جواد همین را توسعه داده، این را تبیین کرده، باز کرده و این متن را شرح کرده، فرمود طرزی زندگی کن که #این_چنین باشی، نه طرزی نماز بخوان! آن وقت این معنای «خوشا آنان که دائم در نمازند»[8] را روشن تر می کند. فرمود طرزی زندگی کن که تو در مرئای الهی هستی، بدانی که خدا تو را می بیند «وَ اعْلَمْ أَنَّک لَنْ تَخْلُوَ مِنْ عَینِ اللَّهِ فَانْظُرْ کیفَ تَکون»،[9] حالا تو که او را نمی بینی، بدانی که او تو را می بیند، این اختصاص به نماز و روزه ندارد و #در_تمام_حالات هم همین طور است، آن وقت آدم #راحت است.