💠 ملزومات پژوهش 🔸 چند نكته است كه برای پژوهشگر و محقق لازم است كه اگر آن نكات ملحوظ باشد، وقتی پژوهشگر و محقق ساخته شد، آن‌گاه #پژوهش و تحقیق هم خود به خود ساخته می شود. 1️⃣ نكته اول این است كه همه ما یك #ظرفیت_خاص داریم، آن انسان كامل است كه می‌ تواند مظهر اسمای حسنای الهی باشد و همه چیز را به «اذن الله» بدانند، وگرنه ما بر اساس ﴿وَ قَدْ خَلَقَكُمْ أَطْوَارًا﴾[1] هر كدام با یك ظرفیت خاصی خلق شدیم. 2️⃣ مطلب دوم آن است كه این جریان «مَنْ عَرَفَ نَفْسَهُ فَقَدْ عَرَفَ رَبَّهُ»[2] یا «رَحِمَ‏ اللَّهُ‏ امْرَأً عَرَفَ‏ قَدْرَهُ»[3] این گذشته از این كه صبغه انشایی و دعا دارد، صبغه إخباری هم دارد. خدا كسی را رحمت می ‌كند و عنایت خاص الهی شامل كسی می ‌شود كه بفهمد برای چه #خلق شده است! نه آن هدف كلی كه ﴿مَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ اْلإِنْسَ﴾،[4] نه خیر! [اینکه] این آقا برای چه خلق شده است؟ اینها اصلاً برای كار #علمی خلق شده یا برای كار #عملی؟ [اگر خلقت او برای] كار علمی هست، رشته ‌اش چه است و تا چه حد است؟ این «رَحِمَ‏ اللَّهُ‏ امْرَأً عَرَفَ‏ قَدْرَهُ». 2️⃣ مطلب سوم همان است كه در كتاب های اصولی ملاحظه فرمودید که اگر كسی #ظرفیت خود را با كالاهای بی خود پُر كند، از آن كالای اصلی می ‌ماند؛ برای این است كه می‌ گویند اگر درختی را شما با آب شور تغذیه كردید بعد بخواهید با آب شیرین این را بپرورانید نمی‌ شود، این یك مقدار آب خواست به او دادید و خشك هم شد. 🔸 قصه خواندن، حرف های #باطل گوش دادن، حرف های #غیر_علمی زدن، حرف های غیر علمی گوش دادن و حرف های غیر علمی را تحویل مردم دادن، این مثل یك كودكی است كه با پفك معده ‌اش را پر كرده است، این دیگر در موقع غذا، غذا نمی‌ خورد! یك آدمی كه دهان باز می ‌كند و حرف غیر علمی می ‌زند یا گوشش را باز می ‌كند و حرف غیر علمی گوش می‌ دهد، او با پفك مغزش را پر كرده است، این دیگر #عالم نمی شود! مرحوم #بوعلی می‌ گوید كه من تعهد كرده‌ ام كه دیگر قصه نخوانم![5] خب آدم وقتی قصه بخواند، افسانه ‌ای درمی ‌آید! یك فقیه اگر بخواهد با قصه مغزش را پر كند دیگر فقیه نمی ‌شود؛ [همچنین] یك اصولی، یك حكیم یا مفسر. بنابراین ما وقتی در یك رشته ‌ای داریم كار می ‌كنیم باید بدانیم كه با پفك مغز را پر نكنیم، این دیگر یقیناً ملا نمی شود. این [شخص] مادامی كه در مؤسسه تحقیقاتی است با حرف های علمی آشناست، همین كه پایش از این جا رفته بیرون با امور دیگر؛ این مغز، مغز محقق و #پژوهشگر نیست! 4️⃣ مطلب بعدی آن است كه گاهی ممكن است انسان در مؤسساتی كار بكند كه محصول كارش را برای صاحب مؤسسه بگذارد و حق الزحمه ‌ای دریافت بكند و برود، اما مراكز علمی این ‌چنین نیست؛ #محصول_كار را به همراه می ‌برد و آن پوسته ‌اش را برای مؤسسه می‌ گذارد. یك وقت است كه انسان در مؤسسات فرش ‌بافی و ظرف سازی و صنایع كار می‌ كند، كل كارها را برای مؤسسه می گذارد یك پوسته ‌اش نصیب او می‌ شود؛ یك وقت است كه در مراكز تحقیقی دارد كار می كند، [در] مراكز تحقیقی #عصاره_مطلب كه علم است [را] به همراه می ‌برد و چهار صفحه نوشته شده و نگارش شده و قلم زده را به مؤسسه می ‌دهد، اینكه علم نیست! بعد باید بیاید بالا و علم بشود، آنچه كه #علم است را به همراه می ‌برد. 🔸 برای اینكه آنچه را [که محقق] به همراه می ‌برد بارور بشود، آن بیان لطیف مرحوم ابن ادریس در طلیعه سرائر باید ملحوظ باشد؛ ابن ادریس در مقدمه سرائر همان جلد اولش هست كه بزرگانی قبل از من این چنین بودند كه «غبرت أربعین سنة ما قلت و لا بت إلا و الكتاب موضوع على صدری»،[6] این «ما قلت و لا بت» یعنی هیچ وقت من خواب قیلوله نكردم مگر اینكه با #كتاب خوابیدم، كتاب روی سینه‌ ام بود مطالعه كردم و خوابم برد، شب هم كه می ‌خواستم بیتوته كنم به بسترم نرفتم مگر اینكه كتاب روی سینه‌ من بود و با #مطالعه خوابیدم؛ آن وقت این می ‌شود ابن ادریس و این چنین شدن سخت نیست، برای اینكه اینها نه امام بودند و نه پیغمبر! [1]. سوره نوح, آیه14. [2]. مصباح الشریعة، ص13؛ متشابه القرآن و مختلفه(لابن شهر آشوب)، ج‏1، ص44. [3]. عیون الحكم و المواعظ، ص261؛ «رَحِمَ‏ اللَّهُ‏ امْرَأً عَرَفَ‏ قَدْرَهُ وَ لَمْ یتَعَدَّ طَوْرَهُ». [4]. سوره ذاریات, آیه56. [5]. تسع رسائل فى الحكمة و الطبیعیات، ص142؛ (الرسالة الثامنة فی العهد). [6]. السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج1، ص43. #روز_پژوهش #ظرفیت_خاص #مطالعه #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 دیدار جمعی از پژوهشگران با حضرت استاد تاریخ: 1384 🆔 @a_javadiamoli_doross

💠 حکیم 🔹 وقتی اسلام علوم را به مردم معرفی كرد، در عین گرامی داشت تمام دانش های نافع و سودمند، فرمود آن #علوم_برجسته و سایه افكن سه رشته است «إِنَّمَا الْعِلْمُ‏ ثَلَاثَةٌ آیةٌ مُحْكَمَةٌ أَوْ فَرِیضَةٌ عَادِلَةٌ أَوْ سُنَّةٌ قَائِمَة»،[1] «فَرِیضَةٌ عَادِلَةٌ أَوْ سُنَّةٌ قَائِمَة» به بخش اخلاق و حقوق و مانند آن بر می‌ گردند و آیه محكمه به بخش اعتقادات بر می ‌گردد. آن علمی كه جهان بینی مستدل را ارایه می ‌كند، آن دانشی كه درباره آغاز و انجام سیر تحقیقی دارد و آن علمی كه از مبدأ و معاد و بین مبدأ و معاد یعنی وحی و نبوت سخن به میان می‌آورد آن علم به نام #حكمت_اسلامی و الهی است و آن حكیم موحّدی كه درباره مبدأ منتها و بین مبدأ و منتها بحث عمیق دارد و بعد از اندیشه عمیق انگیزه عمیق دارد؛ یعنی در بحث علم صاحب اندیشه است و در بحث عمل صاحب انگیزه است، می‌شود #حكیم_مسلمان كه مرحوم #ابن_سینا از بزرگترین مفاخر اسلامی است در این سرزمین است. بنابراین هم مرز حكمت مشخص می‌ شود كه چیست و هم اقلیم حكیم مشخص می‌ شود كه تا كجاست؛ او یك #انسان_متعالی است كه هم در آغاز و انجام و بین آغاز و انجام #اندیشور كامل است و هم در پذیرش صاحب #انگیزه است. 🔹 #حكیم كسی است كه هم با دست توانای #اندیشه بتواند بین موضوع و محمول گره عمیق علمی بزند، هم با دست #ایمان محصول علم را با جان خود گره بزند بشود عقیده. اگر اندیشه بود نه انگیزه یا انگیزه عالمانه و محققانه نبود، حكیم پرورش پیدا نمی‌كند. #حكمای_الهی ما مخصوصاً مرحوم #بوعلی (قدس سره) ایشان هم در معارف الهی و اسلامی اندیشور ماهری بود، هم در پذیرش ره‌آورد دین معتقد و مسلمان كافی بود؛ اگر كسی در عرض او بخواهد مسلمانی پیدا كند دچار زحمت می ‌شود. یك بیانی را امام راحل (رضوان الله علیه) در وصف مرحوم بوعلی در كتاب شریف مصباح الهدایه دارد، می ‌فرمایند #بوعلی_سینا «و هو مع اخطائه الكثیرة لم یكن له كفواً احد»؛[2] یعنی این بزرگ مرد موحد الهی با گذشت هزار سال گرچه اشتباهات فراوانی دارد، ولی در طی این هزار سال مردی همتای بوعلی نیامده است. این بیان امام است، می ‌دانید امام كسی نیست كه نسبت به اساتید خود چنین حرفی را بزند، او فقه را پیش بعضی ‌ها خوانده، اصول را پیش بعضی ‌ها خوانده، عرفان را پیش بعضی‌ ها خوانده، علوم اسلامی رایج آن روز یا خصوصی یا عمومی پیش اساتید آن عصر خوانده است، برای هیچ كدام از آن اساتید یك چنین حریمی رو نگرفته، برای بسیاری از صاحبنظران و صاحب بصران یك همچنین حریمی را نگرفته است، درباره مرحوم #بوعلی در كتاب شریف مصباح الهدایه دارد او با اشتباهات فراوان در طی این هزار سال ثانی پیدا نكرده است! [1]. الكافی(ط ـ الإسلامیة)، ج‏1، ص32. [2]. مصباح الهدایة إلى الخلافة والولایة، ج‏1، ص69؛ «... مع أنّ خطایاه فی ذلك العلم الأعلى أكثر كثیر؛ كما یظهر بالمراجعة إلى كتبه. فإذا كان هذا حال الشیخ الرئیس، النابغة الكبرى و الأعجوبة العظمى، الّذی لم یكن له فی حدّة الذهن و جودة القریحة كفوا أحد، فكیف بغیره من متعارف الناس! و هذه نصیحة منّی على إخوانی المؤمنین لئلّا یهلكوا من حیث لا یعلمون.». #سالروز_ولادت_ابن_سینا_و_روز_پزشک #محصول_اندیشه_و_انگیزه #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 پیام به همایش جناب بوعلی سینا در همدان تاریخ: 1383/06/01 🆔 @a_javadiamoli_esra