اصول خانواده اصیل دینی
🔹 قرآن کریم در عین حال که به امور خانوادگی خیلی احترام می گذارد و خانواده را اصل می داند، به مسئولان خانواده که پدر و مادر است دستور اکید می دهد، آنها که بچه هایی را زیر نظر دارند و پرورش می دهند؛ دستور اول این است که آنها را از خطر گناه باز دارند، آنها به جای ناامن نروند. دستور دوم آن است که وارد حریم پرورش، علم، فضیلت و مانند آن بشوند. دستور سوم این است که اعضای این خانواده رهبری دینی و فکری و معنوی جامعه را هم به عهده بگیرند. این اصول سه گانه مربوط به وظایف یک خانواده متشرِّع و متدین است.
🔹 وظیفه اول که ما وارد منطقه ناامن نشویم خیلی مهم نیست، وظیفه دوم که وارد حرم امن بشویم بسیار مهم است، وظیفه سوم که ما هم دیگران را از خطر برهانیم و به مقصد برسانیم خیلی اهم است. پس سه اصل است که یک خانواده اصیل دینی به این اصول سه¬ گانه باید پا بند باشد. اما آن اصل اول که خودمان و اعضای خانواده را از محدوده ناامن حفظ بکنیم، فرمود: ﴿قُوا أَنفُسَكُمْ وَ أَهْلِیكُمْ نَاراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجَارَةُ﴾؛[1] خودتان، فرزندانتان، اهلتان را از آتش حفظ بکنید. گناه آتش است، خطرهای دیگر آتش است، در جهنم هم آتش است، فرمود او را حفظ بکنید! این ﴿قُوا﴾ که به «وقایت» به حفظ برمی گردد، همان است که از آن به تقوای خانوادگی یاد میشود. تقوای خانواده در آن است که انسان خود را و اعضای خانواده خود را از گناه حفظ بکند.
🔹 اما دومی خیلی مهم است و بالاتر از آن سومی است. دومی آن است که انسان در خانه ای زندگی بکند که آیات الهی، معارف وحیانی، دستورات خدا و پیغمبر و اهل بیت در آن خانه مطرح بشود. در سوره مبارکه «احزاب» به اعضای خانواده پیامبر (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) سفارش خصوصی کرد، فرمود: ﴿وَ اذْكُرْنَ مَا یتْلَی فِی بُیوتِكُنَّ مِنْ آیاتِ اللَّهِ وَ الْحِكْمَةِ﴾.[2] دستورات دیگر برای همه هست، به همه ما می فرماید متذکر آیات الهی باشید ﴿وَ اذْكُرُوا اللَّهَ كَثیراً﴾[3] باشید, آیات قرآن را، معارف قرآن و عترت را فرا بگیرد و مانند آن; اما در خانواده ای که آیات الهی مطرح هست, دستورات حکمت خدا مطرح هست, خدای سبحان به زن های آن خانواده، به خواهرها و خانم های آن خانواده بالخصوص به این مادرها سفارش می کند که شما به یاد آیات الهی باشید که در خانه شماست, نه در مسجد و معبَد دیگری است. وقتی مسئول خانواده شما با قرآن و عترت است شما هم به آیات الهی متذکر باشید؛ این بسیار مهم است!
🔹 بخش سوم که از این هم مهم تر است این است که به مسئولان خانواده، یعنی به پدر و مادر می گوید مطمئن باشید که کار تنها به عهده شما نیست, نگویید ما مشغول بحث های تفسیری هستیم, مشغول بحث های حکمت هستیم، بحث های آیات الهی هستیم, اینها یک طرف قضیه است که کار به مبدأ قابلی برمی گردد؛ آن بخش اساسی که به مبدأ فاعلی برمی گردد به فیض و فوز الهی برمی گردد آن به دست خداست; آن را هم از خدا بخواهید! از خدا بخواهید همان طوری که به شما توفیق داد, خود شما, از خطر نجات پیدا کردید؛ یک، به ﴿آیاتِ اللَّهِ وَ الْحِكْمَةِ﴾ رسیدید؛ دو، رهبری فکری جامعه را هم خدا نصیب شما بکند. فرزندی داشته باشید که «قرة العین» شما باشد: ﴿رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَ ذُرِّیاتِنَا قُرَّةَ أَعْینٍ وَ اجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ إِمَاماً﴾[4] این اختصاصی به پدر ندارد, مادر هم می تواند این دعاها را بکند, بگوید خدایا فرزندان ما را طیب و طاهر قرار بده! فرزندی باشد که «قرة العین» باشد. در این آیه قرآنی خدای سبحان به پدران و مادران آموخت که به خدا عرض کنیم: خدایا ذریه ما را «قُرة العین» ما قرار بده! یعنی طوری آنها را بپروران که ما وقتی اینها را میبینیم اشک شوق بریزیم. نور چشم به این معنا باشد، وگرنه «قُره» به معنای نور نیست: ﴿رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَ ذُرِّیاتِنَا قُرَّةَ أَعْینٍ وَ اجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ إِمَاماً﴾. حالا وقتی ما یک خانواده شدیم پدر خانواده، مادر خانواده، اعضای خانواده در خدمت ﴿آیاتِ اللَّهِ وَ الْحِكْمَةِ﴾ بودند اینها می توانند امام جامعه باشند.
[1]. سوره تحریم، آیه6.
[2]. سوره احزاب، آیه34.
[3]. سوره انفال، آیه45; سوره جمعه, آیه10.
[4]. سوره فرقان، آیه74.
#تذکر_آیات_الهی_توسط_مادران
#تقوای_خانوادگی
#قره_العین
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 درس اخلاق
تاریخ: 1388/03/28
🆔 eitaa.com/EsraTvEitaa