💠 ایجاد نهضت فکری 🔹 در بخش پایانی سوره مباركه «سبأ» بعد از اقامه برهان بر عناصر محوری اصول دین یعنی توحید و وحی و نبوّت، فرمود به مردم بگو شما یك #نهضت_الهی بكنید ـ این قیام یعنی نهضت ـ این نهضت‌ شما باید مشخص باشد، منظور ایستادن فیزیكی كه نیست یك #نهضت_علمی بكنید بیش از یك نهضت هم لازم نیست ﴿قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُم بِوَاحِدَةٍ﴾ بصفة واحدة، بحقیقة واحدة، بخصلة واحدة و مانند آن. یك #قیام بكنید، وحدت این قیام به لحاظ وحدت عنصر محوری آ‌ن است و به لحاظ هدف آن است، پس منظور نهضت است نه قیام فیزیكی و مانند آن. ﴿إِنَّمَا أَعِظُكُم بِوَاحِدَةٍ﴾ آن نهضت واحده چیست؟ این است كه ﴿أَن تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَی وَفُرَادَی ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا﴾ دو امر نیست یك حقیقت است چون به یك حقیقت دعوت كرده است، نه اینكه قیام «لله مَثنی و فُرادی» یك امر باشد، تفكّر مطلب دیگر باشد كه دو امر مستقل است؛ مثل اینكه می‌ گویند ما شما را به یك نهضت و قیام دعوت كردیم و آن این است كه همه شما جمع بشوید بروید پای سخنان امام راحل ببینید او چه می ‌گوید، خب این تعبیر كه جمع بشوید بعد بروید مسجد كه امام سخنرانی كند این تعبیر «ثمّ» و اینها علامت این نیست كه این دو مطلب است آن قیام یعنی نهضت، همه مقدمه است برای اینكه شما ببینید مثلاً امام چه می ‌گوید این‌ چنین نیست كه دو مطلب مستقل باشد، پس مجموعاً یك حقیقت است برای اینكه روشن بشود كه دین امری است عقلانی و #علمی_و_خردمحور، مخالف با عقل نیست. 🔹 ﴿مَا بِصَاحِبِكُم مِن جِنَّةٍ﴾ شما محذورتان این است كه ـ معاذ الله ـ وجود مبارك پیغمبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) حرف غیر عاقلانه می ‌زند؟! نهضت فكری كنید روشن بشود كه این حرف بر خلاف عقل و علم نیست ﴿قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُم بِوَاحِدَةٍ﴾ این ﴿أَن تَقُومُوا﴾ عطف بیان است برای آن «واحدة» ﴿أَن تَقُومُوا﴾ یعنی نهضت همان كلمه واحده است ﴿أَن تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَی وَفُرَادَی ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا﴾. 🔹 مسئله فكر كردن غیر از مسئله تضارب آرا و بحث كردن است. در درجه اول انسان به تنهایی می ‌نشیند شب در كتابخانه ‌اش فكر می ‌كند بعد روز به مباحثه می ‌نشیند. اینكه به بحث های لَجنه‌ ای یعنی گروهی سفارش كردند اینكه گفتند تضارب آرا، در بیانات نورانی حضرت امیر (سلام الله علیه) هست كه فرمود: «اِضرِبُوا بعضَ الرأی ببعضٍ یتَوَلَّدْ مِنهُ الصَّوابُ»[1] این تضارب آرا محصول آن رأی ‌هایی است كه انسان شبانه فكر كرده است. شب، تنهایی ﴿إِنَّ نَاشِئَةَ اللَّیلِ هِی أَشَدُّ وَطْأً وَأَقْوَمُ قِیلاً﴾[2] جا برای مطالعه است، جا برای عبادت است چه برای #عبادت ناشئه شب و نشئه شب خیلی بهتر از روز است، چه برای #فكر چه برای مطالعه و امور علمی ﴿إِنَّ نَاشِئَةَ اللَّیلِ هِی أَشَدُّ وَطْأً وَأَقْوَمُ قِیلاً﴾ محصول فكر شبانه و تنهایی را آن‌گاه برای تكمیل در لَجنه ‌ها به صورت تضارب آرا مطرح كنید حالا دو نفر شد بیش از دو نفر شد اینجاست كه «اِضرِبُوا بعضَ الرأی ببعضٍ یتَوَلَّدْ مِنهُ الصَّوابُ» یعنی رأی تحصیل ‌كرده را نه برای تحصیل رأی دور هم جمع بشوید! خودتان در شب رأی تحصیل كنید، آن را برای تكمیل و در بحث ‌های روزانه حالا یا دو نفر یا لجنه ‌ای بحث كنید آن را تكمیل كنید این «اِضرِبُوا بعضَ الرأی ببعضٍ» برای مباحثه است نه برای مطالعه! این ﴿ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا﴾ برای مطالعه است! در مطالعه و فكر كردن قسمت مهم، #تنهایی اثر دارد حداكثر ممكن است دو نفر باشد اما اگر بخواهید بحث كنید باید فكرِ حاصل‌شده را در مبحث، در مباحثه عرضه كنید تا تكمیل بشود. پس یك موعظه است نه دو موعظه و منظور، نهضت است و #نهضت_علمی است. [1] . غررالحكم و دررالكلم، ص442، ح10063. [2] . سوره مزمل، آیه 6. #نشئه_شب #سبک_مطالعه_و_مباحثه #تضارب_آرا #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه سبأ جلسه 20 تاریخ: 1392/07/29 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 توکل 🔸 اگر ضعف احساس می ‌کنید چه اینکه احساس می ‌کنید، باید #وکیل بگیرید. وکیل هم باید #عالم باشد هم #حاضر باشد هم #خیرخواه باشد هم #قدور باشد، همه اسمای حُسنای «جوشن کبیر» را ذات اقدس الهی دارد: ﴿وَ عَلَیهِ فَلْیتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ﴾،[1] ما جدّاً وکیل می ‌گیریم و #توکل می ‌کنیم. 🔸 در بخش‌های وسیعی از قرآن کریم تعبیر مفید حصر است، دارد: ﴿وَ عَلَیهِ فَلْیتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ﴾؛ یعنی فقط به خدا #توکل کنید، کارهای دیگر را قانونی انجام بدهید؛ ولی آنچه در دل دارید توکل به ذات اقدس الهی باشد. اگر کسی ترسید همیشه محروم می ‌شود، می ‌ترسم امتحان بدهم، می ‌ترسم وارد تولید بشوم، می ‌ترسم، نه! وقتی کار را بر اساس #اصول انجام می‌ دهید، #فکر کردید، #مشورت کردید، #ابزار را فراهم کردید، هراسی نداشته باشید. [1] . سوره یوسف، آیه67. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 درس اخلاق تاریخ: 1396/12/17 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 وحی الهی 🔹 انسان اندیشه ‌اش و عقلش یك #چراغ خوبی است، چراغ بدون که #صراط مشكل را حل نمی‌ كند! شما حالا آفتابی هم در دستتان باشد، وقتی راه نباشد كجا را می‌ خواهی ببینی؟ عقل ذرّه ‌ای در مهندسی دین سهمی ندارد؛ نه موضوع را آفریده، نه محمول را آفریده، نه رابطه موضوع و محمول را می ‌شناسد، #عقل كه دین‌ ساز نیست! قانون ‌‌گذار نیست! عقل یك #چراغ خوبی است. راه را انبیا نشان می‌ دهند، موضوعات را خدا آفرید، محمولات را خدا آفرید، انسان را خدا آفرید، رابطه انسان با جهان را خدا آفرید، رابطه جهان «بعضها ببعض» را خدا آفرید، او باید دین تعیین كند. ذرّه‌ای از ذرّات دین به دست #عقل نیست، عقل یك چراغ خوبی است نه عقل قانون ‌گذار است, عقل یك #قانون‌_شناس خوبی است. حالا قانون‌ شناس چراغِ خوب و سراج منیر اگر راه نباشد او كجا را ببیند؟ بنابراین تا #اندیشه هست تا #فكر هست, #وحی هست؛ این اصل كلّی است، ممكن نیست جایی بشر زندگی كند و #وحی_الهی نباشد این ممكن نیست. #صراط #عقل #وحی #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه شعراء جلسه 22 تاریخ: 1391/02/02 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 عرضه بر قرآن ▪️ در آستانه شهادت امام پنجم #امام_باقر_سلام_الله_علیه هستیم، در آستانه روز ترویه که حاجیان کوی دوست احرام می ‌بندند و از مکه به سرزمین عرفات و مشعر و منا حرکت می‌ کنند قرار داریم. از وجود مبارک امام باقر (سلام الله علیه) رسیده است که شما خودتان را بر کتاب خدا عرضه کنید این یکی از مهم‌ ترین دستورات وجود مبارک امام پنجم است[1] ▪️ اینکه وجود مبارک #امام_باقر_سلام_الله_علیه فرمود خودتان را با قرآن بسنجید یعنی آن بحث تنها مخصوص فقیه و اصولی نیست، مخصوص روایات متعارض یا روایت بی ‌معارض نیست، جمیع عقاید و شئون را، اخلاق و اوصاف و افعال را باید بر قرآن کریم عرضه کرد، اگر کسی قرآن را نداند، وقتی ترازو را ندارد و نمی‌ داند چگونه ترازو را به کار ببرد عقاید را با چه چیزی بسنجد؟ اخلاق را با چه چیزی بسنجد؟ درست است که روز شهادت امام باقر جامه مشکی پوشیدن خوب است، عزاداری خوب است، گریه کردن خوب است، ثواب دارد اما اصل فرمایش حضرت را ما باید عمل بکنیم فرمود خودتان را چه در مسایل فردی چه در مسایل جمعی بر قرآن #عرضه کنید و با قرآن بسنجید، این گسترش تفسیر قرآن را به ما می ‌فهماند البته هر کسی در حدّ خواست خود به هر حال یک دوره قرآن را باید بداند، خطوط کلی آن را باید بداند، ولو از عمق مطالب آن با خبر نباشد، این از آن وصایای برجسته وجود مبارک امام باقر است. ▪️ حالا وجود مبارک امام باقر شهید شدند، ما باید این #فکر را زنده نگه داریم، امام صادق (سلام الله علیه) اولین کسی است که دارد این را احیا می ‌کند، این فکر را این روش را احیا می‌ کند، به ما می ‌فهماند که ما نام مبارک امام باقر, حیات امام باقر، خانه امام باقر و مآثر و آثار وجود مبارک امام باقر را #زنده_نگه_بداریم، اولین کاری که کرده وجود مبارک امام صادق دستور داد تا خودش زنده بود آن #اتاق_مخصوص امام باقر را هر شب چراغ روشن می ‌کردند[2] اگر آن روزها چراغ عادی بود چراغ شمع بود شمع; نگذاشت آن اتاق تاریک بماند این #نمادی_است و گرنه اتاقی است کسی نیست چه روشن چه تاریک چه اثر دارد! این می ‌خواهد بگوید این فکر باید همیشه روشن باشد؛ یعنی این #فکر را، این طرح را، این رهنمود را، این ارائه طریق را همیشه زنده نگه دارند. [1]. هدایة الأمة إلى أحكام الأئمة علیهم السلام، ج8، ص364; «لَا تُصَدِّقْ عَلَینَا إِلَّا مَا وَافَقَ كِتَابَ اللَّهِ وَ سُنَّةَ نَبِیهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِه‏». [2]. الكافی (ط ـ الإسلامیة)، ج‏3، ص: 251؛ «لَمَّا قُبِضَ أَبُو جَعْفَرٍ ع أَمَرَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع بِالسِّرَاجِ فِی الْبَیتِ الَّذِی كَانَ یسْكُنُهُ حَتَّی قُبِضَ أَبُو عَبْدِ اللَّه‏ ... ». [1] . تحف ‌العقول، ص284. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 درس اخلاق تاریخ: 1387/09/14 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 علم پویا 🔹 بسیاری از بزرگان قبل از اینكه مطالعه كنند فكر می‌ كردند! بعضی از اساتید ما كه نگاه می‌ كردیم چند جلد كتاب بیشتر نداشتند؛ كتابخانه #امام_رضوان_الله_علیه این‌طور بود، كتابخانه مرحوم #علامه_طباطبایی این‌طور بود، اینها چند جلد كتاب بیشتر نداشتند. اینها بیش از آن مقداری که به كتاب مراجعه كنند و مطالعه كنند، #فكر می ‌كردند كه چه می ‌خواهیم بگوییم؛ موضوع چیست، محمول چیست، نسبت چیست، بعد شروع می ‌كردند به مطالعه كردن. این‌طور نیست كه انسان همین كه وارد منزل شد كتاب پهن كند و كتاب ببیند، آن ‌وقت این كتابی در می ‌آید! 🔹 می ‌بینید یك وقت كسی عوام است و درس خوانده، این مثل گُل‌ های مصنوعی است كه او را معطّر كنند؛ یك وقت است نه، یك محقّق درس‌خوانده است، #محقق‌_درس_خوانده تعاملی با كتاب دارد؛ یعنی یك مقدار فكر می ‌كند، با فكر خود و عَرضه خود به سراغ كتاب می ‌رود و با مؤلف گفتگو می ‌كند، در نتیجه چیز خوبی به دست می ‌آید می ‌شود عالِم، نه یك عوام درس‌خوانده! 🔹 #عالم كسی است كه فكر بكند و با صاحب كتاب تعامل و تدبّر داشته باشد تا یک محقّق بار بیاید. اگر محقّق بار آمد خودش هم می ‌تواند كتاب بنویسد، می ‌شود استاد بشود، نوآوری داشته باشد و حرف جدید داشته باشد، این می ‌شود #چشمه؛ اما اگر همه ‌اش استخر بود و آب را از بیرون گرفت خب یك وقت باران نیامد یك وقت آب نیامد یا آن لوله آب بسته بود این خشك می ‌شود؛ اگر از خودش #چشمه_‌وار بجوشد همیشه تر و تازه است. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه سبإ جلسه 16 تاریخ: 1392/07/20 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 والیان بقا 🔹 یكی از بهترین القاب وجود مبارك ولی عصر (ارواحنا فداه) همین #بقیة_الله است. این بقیة الله قبل از اسلام هم مطرح بود در اسلام هم مطرح است؛ منتها خاتِم و خاتَمش وجود مبارك امام زمان است. 🔹 قرآن كریم از عالمان دین در ادوار گذشته به عنوان ﴿أُولُوا بَقِیةٍ﴾ یاد می ‌كند عالمان دین و روحانیون بقیة الله‌ اند؛ منتها وجود مبارك ولی عصر بالاصاله است اینها بالتبع, آن حضرت بالحقیقه است اینها بالمجاز. یك روحانی می ‌تواند بقیة الله باشد؛ زیرا او لله فكر می ‌كند، لله عمل می ‌كند و لوجه الله سخن می ‌گوید و #وجه_الله هم ماندنی است. بعضی ها جزء اولواالألباب ‌اند بعضی جزء اولواالأبصارند بعضی كذا و كذا بعضی جزء اولوا بقیه ‌اند. 🔹 كسانی كه صاحب مقام بقیة اللّهی ‌اند، اینها جزء اولوا بقیه ‌اند یعنی #والی_بقایند مالك بقایند خدا بقا را به اینها تملیك كرده است. چون این بیان در قرآن كریم آمد، وجود مبارك حضرت امیر (سلام الله علیه) فرمود: «الْعُلَمَاءُ بَاقُونَ مَا بَقِی الدَّهْرُ». خب چه چیزی بهتر از اینكه انسان نمیرد و از بین نرود؟! گرچه هیچ كس از بین نمی ‌رود ولی از خاطره ها محو می‌ شوند و نسیاً منسیاً می ‌شوند اما عالمان دین همچنان زنده ‌اند. 🔹 چه چیزی را قرآن كریم #باقی می ‌داند؟ مطابق آیه سوره «نحل» كه فرمود: ﴿مَا عِندَكُمْ ینفَدُ وَمَا عِندَ اللَّهِ بَاقٍ﴾، قرآن کریم آنچه #عند_الله است را باقی می‌داند. اگر كسی الهی #فكر كرد و الهی #عمل كرد چه در امّت های گذشته چه در این امّت می ‌شود: ﴿أُولُوا بَقِیةٍ﴾ یعنی بقیة الله؛ منتها #شاگرد_امام_زمان خودش است شاگرد پیغمبر عصر خودش است. آن علمای قبلی كه اولوا بقیه بودند شاگرد پیغمبر زمانشان بودند، الآن اگر كسی جزء ﴿أُولُوا بَقِیةٍ﴾ باشد جزء شاگردان وجود مبارك حضرت است. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه فرقان جلسه 31 تاریخ: 1390/12/16 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 شهید گران ‌بها 🔹 امروز شهادت شهید مرتضی مطهری (قدس الله نفسه الزکیة) است. او یک شهید گران‌ بها و کمیابی است. هنوز هم که هنوز است مثل #شهید_مطهری نیامده است! 🔹 یکی از دوستان ما در بعضی از درس‌ های خصوصی مرحوم علامه شرکت می‌ کرد، مقداری هم در درس «فقه» مرحوم آقای داماد شرکت می ‌کرد. ایشان امتحانی داد و استاد دانشگاه شد و دانشگاه رفت. صبح روز جمعه ‌ای بود رفتم زیارت همین «وادی السلام»، دیدم ایشان قبل از من رفته بود زیارت کرده بود و دارد بر می ‌گردد، در همین دالان ورودی یکدیگر را دیدیم و احوال ‌پُرسی کردیم. او گفت فلانی من رفتم تهران که کار آقای مطهری را بکنم دیدم نمی ‌شود می‌ خواهم برگردم قم، با اینکه تحصیل کرده بود «فقه» دید، «اصول» دید، «فلسفه» دید. 🔹 کار #شهید_مطهری کار هر کسی نبود، او از فلات خواجه طوسی و شیخ طوسی و مانند اینها بود. این فرمایشات مرحوم علامه را که ایشان در اصول فلسفه تقریر کردند، اینها تقریرات درس مرحوم علامه است. ایشان شارح نبود، مقرِّر نبود، ایشان محرّر بود! تحریر، کار خواجه نصیر است؛ اصطلاح «تحریر، تحریر»! تحریر اقلیدس برای خواجه نصیر است. محرِّر بودن غیر از شارح بودن است، غیر از مقرِّر بودن است. محرِّر کسی است که دست و بال مطلب را باز می ‌کند، این مطلب را به پرواز در می ‌آورد، نه اینکه آن کلمه را توضیح بدهد و شرح کند! این مطلب را آزاد می ‌کند، فکر را هم آزاد می ‌کند و هر دو در پرواز هستند. 🔹 تا حُرّیت نباشد، کسی مثل #شهید_مطهری نیست. غرض این است که خیلی‌ها شرح کردند، خیلی‌ها تقریر کردند؛ اما این بزرگوار از دیار خواجه نصیر است، خواجه نصیر محرِّر بود. خدا غریق رحمت کند سیدنا الأستاد مرحوم علامه طباطبایی را! ـ نمی‌دانم با تحریر اقلیدس آشنا هستید یا نه! به هر حال یک کتاب سنگینی است مثل بنای عقلا و فهم عرف و اینها که نیست، این صد درصد عقلی است ریاضی محض است مقاله ده آن خیلی سنگین است ـ ایشان با همان لهجه آذری می‌فرمود به اینکه انسان گویا عَزرائیل را در روبرو می‌بیند! این مقاله دَه این‌قدر سنگین است! خواجه این را تحریر کرد، نه شرح کرد، نه تقریر کرد! یعنی دست و بال مطلب را باز کرد، مطلب را به پرواز درآورد، ذهن خواننده را باز کرد و این ذهن را به پرواز درآورد. این کار شیخ طوسی است که نسبت به اقدمین کرده، کار خواجه نصیر است که نسبت به اقدمین کرده است. 🔹 #شهید_مطهری از دیار این بزرگواران است، لذا مثل او قبلاً نبود، بعد از او در طی این چهل سال کسی نیامده است. ما ـ به لطف الهی ـ از او عالم‌تر و دانشمندتر داریم؛ اما آن ‌که بتواند این سعه صدر را داشته باشد، این‌طور نبود؛ با هر گروهی #فکر بکند، #مناظره بکند، حرف آنها را گوش بدهد، با #شرح_صدر آزاداندیش باشد، نبود. حشر ایشان ـ إن‌ شاء الله ـ با انبیاء و اولیای الهی باشد! حشر همه شما اساتید و فضلای بزرگوار که در همین راستا تلاش و کوشش می ‌کنید با انبیا و اولیای الهی باشد! #روز_معلم #سالروز_شهادت_شهید_مرتضی_مطهری #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 درس خارج فقه نکاح تاریخ: 1398/02/11 🆔 @a_javadiamoli_esra