💠 تقدیم فرائض بر نوافل 🔹 در کلمه 39 حکمت وجود مبارک حضرت امیر (سلام الله علیه) فرمود: «لَا قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ»،[1] نافله چیزی است که انجام آن فایده دارد، ولی ترک آن ضرر ندارد. فریضه آن است که انجام آن #ضروری است و فایده فراوان دارد، ترک آن هم خسارت‌ های فراوانی دارد. فرمود آن نافله ‌ای که به #فریضه آسیب برساند مجال ندارد، نمی ‌شود با نافله ‌ای که به فریضه ضرر می‌ رساند به خدا متقرّب شد. ▫️ کسی که حج واجب به ذمّه اوست نمی ‌تواند حج مستحبی انجام بدهد. کسی که روزه واجب به عهده اوست، نمی ‌تواند روزه مستحبی بگیرد؛ حتی در نماز آن نافله ‌ای که به فریضه آن آسیب می ‌رساند دیگر نمی ‌شود با آن به خدا نزدیک شد، امر قُربی نیست؛ این حکم فقهی است و روشن است و همه ما آشنا هستیم. ▫️ اما در مسائل اقتصادی، آن کاری که جزء نوافل اقتصاد است، یک تولید موقت است، یک اشتغال موقت و ناپایدار است، دولت بخواهد بر اساس آن سرمایه‌ گذاری کند، آن تولیدهای اساسی و شغل‌ های اساسی را رها کند، این #فریضه_اقتصاد را ترک کرده و به نافله اقتصاد رسیده است. ▫️ در حوزه‌ها و دانشگاه‌ها بعضی از مطالعات و اطلاعات ‌اند یا کتاب تاریخ یا قصّه است، اینها جزء #نوافل_علوم ‌اند. آن درس‌هایی که به اصول اعتقادی برمی‌گردد؛ مثل قرآن، مثل نهج البلاغه، مثل احکام ضروری اسلام، اینها جزء فرائض است. کسی در حوزه وقت خود را صرف مطالعات متفرقه جانبی بکند، از تفسیر بماند، از فقه بماند، از کلام بماند، این به آن علوم واجب آسیب رسانده است. در دانشگاه‌ ها هم همین طور است. بنابراین این یک اصل جامع و کلّی است که وجود مبارک حضرت امیر فرمود؛ آن نافله‌ ای که به فریضه آسیب می‌رساند وسیله تقرّب نیست. 🔹 اگر کسی بخواهد علم پیدا کند هیچ چاره‌ای ندارد مگر اینکه برهان را بفهمد. برهان هم قضایای خاصی دارد. کمتر چیزی که به دست آدم می‌آید همین برهان است و آن یقین است؛ لذا هم مرحوم بوعلی در منطق شفا تصریح کرد که خواندن #برهان_منطق برای یک متفکّر فریضه است،[2] هم شیخ اشراق.[3] پس در علم بخش برهان فریضه است، بخش‌های خطابه و امثال خطابه نافله است. در فقه مشخص است، در اقتصاد مشخص است. ▫️ در سیاست کسی سرگرم باشد به امور جزئی، اختلافات جزئی را حلّ کند؛ اما آن اختلافات ریشه ‌ای که مانده است از آن غافل باشد، این نافله سیاسی است که به #فریضه_سیاسی آسیب می‌ رساند. 🔹 بنابراین کشورداری، اقتصاد مملکت، اقتصاد مقاومتی، اخلاق دینی، فلسفه دینی، فقه دینی، اجتماع دینی، اینها یک ارکان اوّلیه به عنوان فرائض دارد و یک سلسله امور جنبی هم به عنوان نافله دارد. این بیان نورانی حضرت امیر (سلام الله علیه) که فرمود هرگز نمی ‌شود نافله را جایگزین فریضه کرد از همین قبیل است که «لَا قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ». [1]. نهج البلاغة (للصبحی صالح)، حکمت39. [2] . الشفاء(المنطق)، البرهان، ص54. [3] . حكمة الاشراق، ص40 و 41. #قرب_الهی #ضرورت #برهان_منطق #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 درس اخلاق تاریخ: 1397/09/01 🆔 @a_javadiamoli_doross

🏴 عزّت حکیمانه ▪️ سالروز شهادت امام یازدهم (علیه و علی آبائه و ابنه المنتجب آلاف التحیة و الثناء) را به پیشگاه ولی عصر و عموم علاقه‎مندان قرآن و عترت و شما بزرگواران تعزیت عرض می ‌کنیم. ▫️ وجود مبارک امام یازدهم مانند ائمه دیگر، گرچه توفیق تشکیل حوزه علمیه به صورت رسمی نداشتند؛ اما با #سیره_علمی_و_عملی خود، قرآن را خوب تفسیر کردند و مردم را به قرآن دعوت کردند. وجود مبارک امام عسکری جریان «قربةً الی الله» را تبیین می ‌کند که انسان می ‌تواند به خدا نزدیک بشود و اگر نزدیک شد، جزء مقرّبان خواهد بود و اگر #جزء_مقربان بود بسیاری از اسرار عالَم برای آنها روشن می‌ شود که ﴿إِنَّ كِتابَ الْأَبْرارِ لَفی‏ عِلِّیینَ ٭ وَ ما أَدْراكَ ما عِلِّیونَ ٭ كِتابٌ مَرْقُومٌ ٭ یشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ﴾.[1] ما برای اینکه به چنین مقامی نزدیک بشویم، وجود مبارک امام حسن عسکری این راه را به ما نشان داد. این از غُرر بیانات امام عسکری (سلام الله علیه) است که «إِنَّ الْوُصُولَ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سَفَرٌ لَا یدْرَكُ إِلَّا بِامْتِطَاء اللَّیلِ‏»؛[2] یعنی همه ما مأموریم به تقرّب، کارهای ما باید «قربةً الی الله» باشد. ▫️ این بیان نورانی امام عسكری است. این را همه ما #طلبه_‌ها و همچنین #دانشجویان آنها كه در #مسیر_علم حركت می ‌كنند دیگران هم این راه برایشان باز است؛ ولی ما موظف ‌تریم، اگر بخواهیم زودتر به مقصد برسیم نماز شب مَركب خوبی است، وگرنه یك انسان مسافرِ پیاده لنگان لنگان بخواهد به مقصد برسد طول می‌ كشد. در بخشی از قرآن فرمود عزّت از آن خدا و پیامبر و مؤمنین است؛[3] ولی مستحضرید که قرآن کتاب توحید است، این طور نیست که بفرماید خدا عزیز است، پیغمبر عزیز است، مؤمنین عزیز هستند، در همه جا این یک اصل کلّی است. اگر کمالی را خدای سبحان به پیغمبر و به مؤمنین اسناد داد، فوراً در جای دیگر تشریح می کند که یکی بالذّات است، بقیه بالعرض. درباره عزّت که فرمود مؤمنین #عزیز هستند، وجود مبارک امام عسکری (سلام الله علیه) معنا کرد، فرمود عزّت #حق_محور است، اگر کسی حق گفت و به حق باور کرد و به حق عمل کرد عزیز می شود، هیچ کسی نمی تواند او را ذلیل کند، چه فرد چه جامعه! اگر كسی از حق فاصله گرفت، باطل مدار بود، می ‌شود ذلیل، هیچ كس نمی‌ تواند او را عزیز كند «مَا تَرَكَ الْحَقَّ عَزِیزٌ إِلَّا ذَلَّ وَ لَا أَخَذَ بِهِ ذَلِیلٌ إِلَّا عَز»،[4] این از بیانات نورانی امام عسكری است. فرمود درست است خدا فرمود عزتی داریم ذلّتی داریم ﴿تُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ﴾؛[5] اما مشیئت او حكیمانه است. ▫️ هیچ كس با دعا و تضرّع و ناله و توسل نمی‌ تواند از خدا كاری بخواهد كه این كار حكیمانه نباشد. این مطلبِ عمیق كلامی را وجود مبارك امام سجاد با دعا به ما فهماند، «یا مَنْ لَا تُبَدِّلُ حِكْمَتَهُ الْوَسَائِل‏».[6] پس اگر او براساس مشیئت، عده ‌ای را عزیز و براساس مشیئت عده ‌ای را ذلیل می‌ كند، ﴿تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشاءُ﴾؛ این را امام عسكری (سلام الله علیه) معنا كرده است، فرمود اگر كسی حق را #فهمید، یك؛ #باورش_كرد، دو؛ به آن #عمل_كرد، سه؛ در جامعه منتشر كرد، چهار؛ كه «یدور مع الحق مدار حینما دار»، مثل اهل بیت (علیهم السلام)، او «عَزَّ»؛ #عزیز می ‌شود و هیچ فرد یا جامعه ‌ای حق را رها نكرده و به ذلّت گرایش پیدا نكرده، به باطل گرایش پیدا نكرده، الاّ اینكه #ذلیل خواهد شد. [1] . سوره مطففین، آیات18 ـ21. [2] . بحار الأنوار(ط ـ بیروت)، ج75، ص380. [3] . اشاره به سوره منافقون، آیه8؛ ﴿وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِین﴾. [4] . تحف العقول، النص، ص489. [5] . سوره آل عمران، آیه26. [6] . الصحیفة السجادیة، دعای 13. #شهادت_امام_حسن_عسکری_علیه_السلام #قرب_الهی #شرایط_عزت #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 درس اخلاق تاریخ: 1395/09/18 🆔 @a_javadiamoli_esra