💠 توحید محض 🔹 از وجود مبارک امام صادق (سلام الله علیه) سؤال کردند که اگر ذات اقدس الهی ﴿نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ﴾ است، پس چرا ما او را مشاهده و زیارت نمی ‌کنیم؟ فرمود شما بین خود و خدا پرده گذاشتید! حجاب است! حجاب کجاست؟ چیست؟ آن را توضیح می‌ دهند که «لَیسَ بَینَهُ وَ بَینَ خَلْقِهِ حِجَابٌ غَیرُ خَلْقِهِ احْتَجَبَ بِغَیرِ حِجَابٍ مَحْجُوبٍ وَ اسْتَتَرَ بِغَیرِ سِتْرٍ مَسْتُور».[1] 🔹 در کتاب شریف توحید صدوق صفحه 179 ایشان از وجود مبارک أبی ابراهیم موسی بن جعفر (سلام الله علیهما) می‌ فرمایند: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَی كَانَ لَمْ یزَلْ بِلَا زَمَانٍ وَ لَا مَكَانٍ وَ هُوَ الْآنَ كَمَا كَانَ»؛ گرچه فیض خدا و فعل خدا با همه هست ﴿هُوَ مَعَكُمْ أَینَ ما كُنْتُمْ﴾[2] اما هیچ چیزی با او نیست؛ این یک معیت یک طرفه است، فوقیت یک طرفه است، اضافه «متوافقة الاطراف ما متخالفة الاطراف» آن حضرت است. فرمود: «لَمْ یزَلْ بِلَا زَمَانٍ وَ لَا مَكَانٍ وَ هُوَ الْآنَ كَمَا كَانَ لَا یخْلُو مِنْهُ مَكَانٌ وَ لَا یشْغَلُ بِهِ مَكَانٌ وَ لَا یحُلُّ فِی مَكَانٍ ﴿ما یكُونُ مِنْ نَجْوی‏ ثَلاثَةٍ إِلَّا هُوَ رابِعُهُمْ﴾،[3] این از دقیق‌ ترین لطایف آیات قرآنی است که «ثالث ثلاثه» کفر است، «رابع ثلاثه» توحید محض است، این چه کتابی است؟ ﴿لَقَدْ كَفَرَ الَّذینَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ ثالِثُ ثَلاثَةٍ﴾. اینکه نظیر کتاب جواهر و مانند اینها نیست که شما درس بخوانید یا درس بگویید! «ثالث ثلاثه» کفر است، «رابع ثلاثه» توحید ناب است. «﴿ما یكُونُ مِنْ نَجْوی‏ ثَلاثَةٍ إِلَّا هُوَ رابِعُهُمْ وَ لا خَمْسَةٍ إِلَّا هُوَ سادِسُهُمْ وَ لا أَدْنی‏ مِنْ ذلِكَ وَ لا أَكْثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ أَینَ ما كانُوا﴾». بعد در ذیل فرمود: «لَیسَ بَینَهُ وَ بَینَ خَلْقِهِ حِجَابٌ غَیرُ خَلْقِهِ». 🔹 حجاب همیشه سه ضلعی است: یک «محجوب» داریم، یک «محجوب عنه» داریم، یک «حاجب». حجاب دو ضلعی نداریم که بین «الف و باء» حجابی نیست! ما هر چه از حجاب شنیدیم این است که یک «الف»ی است یک «باء»ی است و یک «جیم»ی، این وسطی حاجب است. اما اینجا فرمود شما یک «الف» دارید و یک «باء»، خود این «باء» حجاب است و نمی ‌گذارد «الف» را ببیند! «لَیسَ بَینَهُ وَ بَینَ خَلْقِهِ حِجَابٌ غَیرَ خَلْقِهِ»، این «غَیرَ» منصوب است چون کار «إلّا» را می ‌کند «غَیرَ خَلْقِهِ احْتَجَبَ بِغَیرِ حِجَابٍ مَحْجُوبٍ وَ اسْتَتَرَ بِغَیرِ سِتْرٍ مَسْتُورٍ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْكَبِیرُ الْمُتَعالِ»؛ انسان تا خودش را می ‌بیند خدا را نمی ‌بیند. 🔹 ایران یک کشور بزرگی است، شما یک شاعر، یک حکیم یا یک فیلسوف قبل از اسلام بیاورید که این حدّ از حرف‌ های حافظ و امثال حافظ را بزند: میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست ٭٭٭ تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز[4] این را از کجا یاد گرفتند؟ شما یک نمونه حکیم یا فیلسوفی قبل از اسلام نام ببرید که این حرف‌ ها که بین خلق و خالق حجاب خود خلق است بود! تا خودش را می ‌بیند خدا را نمی ‌بیند؟ این مثل «لا تنقض»[5] نیست که با هفت هشت سال درس خواندن طلبه ها حل بشود. فرمود بین خدا و خلق حجابش خود خلق است، می‌ فرماید چرا اینها فکر نمی‌ کنند که خلقت تجلّی است؟ چرا خودشان را می ‌بینند؟ [1]. التوحید(للصدوق)، ص179. [2]. سوره حدید، آیه4. [3]. سوره مجادله، آیه7. [4]. دیوان حافظ، غزل266. [5]. وسائل الشیعة، ج1، ص245؛ «لَا تَنْقُضِ الْیقِینَ أَبَداً بِالشَّكِّ وَ إِنَّمَا تَنْقُضُهُ بِیقِینٍ آخَر». #روز_حافظ #تجلی_خلقت #حجاب #مشاهده_ذات_اقدس_الهی #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 درس تفسیر سوره مبارکه غاشیه جلسه چهارم تاریخ: 1398/11/21 🆔 @a_javadiamoli_esra