💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 3 🔹 وقتی روشن شد که بندگی جدای از زندگی نیست و زندگی عین بندگی است، معنای آن این خواهد بود كه هیچ خاطره ذهنی, هیچ تعقّل و توهّم و تخیل ذهنی, هیچ گرایش و اراده و نیت در فضای نفس، بدون رهنمود ذات اقدس الهی نخواهد بود و ... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 3 🔹 وقتی روشن شد که بندگی جدای از زندگی نیست و زندگی عین بندگی است، معنای آن این خواهد بود كه هیچ خاطره ذهنی, هیچ تعقّل و توهّم و تخیل ذهنی, هیچ گرایش و اراده و نیت در فضای نفس، بدون رهنمود ذات اقدس الهی نخواهد بود و هیچ عمل خارجی هم بدون هدایت الهی صورت نمی‌پذیرد و هرگز زندگی انسان جدای از بندگی نیست. اگر این معنا كاملاً روشن شد و سالك الهی این معنا را ادراك و طی كرد، یا به مقام شهود می‌رسد كه عبادت آن است «أَنْ تَعْبُدَ اللَّهَ كَأَنَّكَ‏ تَرَاهُ‏» یا به مقام مراقبت می‌رسد؛ نه اینكه مراقب خود باشد، می‌فهمد «الله» مراقب اوست. 🔹 یك مراقبت اخلاقی داریم كه انسان مراقب خود باشد و آن اینكه نه بیراهه برود و نه راه كسی را ببندد؛ یك مراقبت عرفانی داریم كه انسان بداند در محضر و مَشهد ذات اقدس الهی است و خدا رقیب و مراقب اوست كه ﴿إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلَیكُمْ رَقیباً﴾. این مراقبت با عدم حضور همراه است و بركت این مراقبت آن است که انسان هرگز كاری نمی‌كند تا خدایی كه مراقب اوست، آن را نپسندد... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1393 آپارات: https://aparat.com/v/bQfeo #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 4 🔹 در جریان #سلوك_الهی روشن شد كه یك بخش معرفتی و یك بخش عملی است. در بخش معرفتی بین عرفان نظری و حكمت نظری فرق‌های فراوان است؛ در بخش عملی بین عرفان عملی و اخلاق فرق‌های فراوان است... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 4 🔹 در جریان #سلوك_الهی روشن شد كه یك بخش معرفتی و یك بخش عملی است. در بخش معرفتی بین عرفان نظری و حكمت نظری فرق‌های فراوان است؛ در بخش عملی بین عرفان عملی و اخلاق فرق‌های فراوان است. در بخش عرفان نظری فروق فراوانی كه بین عرفان نظری و حكمت متعالیه بود، تا حدودی روشن شد. در بخش‌های عملی آن فرق نهایی و كاملی كه بین عرفان عملی و اخلاق است باید تبیین شود. تمام #عناصر_محوری_عرفان با همه عناصر محوری اخلاق، فرق دارند. در جریان اخلاق، مبدأ فاعلی‌ آن مشخص, مبدأ غایی‌ آن مشخص, مسیر مشخص, ابزار هم مشخص. در جریان عرفان عملی، مبدأ فاعلی مشخص, هدف مشخص, مسیر معین و ابزار مشخص است. عناصر چهارگانه اخلاق با عناصر چهارگانه عرفان عملی، كاملاً از هم جدا هستند. 🔹 در جریان اخلاق, مبدأ فاعلی, نفسی است كه در مسیر #تهذیب می‌كوشد، این نفس خود را می‌بیند، از عیب خود مستحضر است, از نقص خود باخبر است یا برای دفع یا برای رفع، یا برای آن است كه عیب و نقص موجود را برطرف كند، یا برای آن است كه مبتلا به عیب و نقص نشود و پایان كار او هم این است كه به اخلاق الهی مُتخلِّق می‌شود و مسیر و وظایف و ابزار او هم #مراقبت است, #محاسبت است, #مشارطه است، #معاتبه است و مانند آن؛ سرانجام این شخص می‌شود مُتخلِّق به اخلاق الهی و از دوزخ می‌رهد و به بهشت می‌رسد، البته بهشت هم درجاتی دارد, لكن در عرفان عملی، مبدأ فاعلی شخص نیست، عبد فانی است كه در مسیر فنا، بخشی را پیموده و بخشی را ادامه می‌دهد. این نفس در مقام فعل و وصف نیست, بلكه گوهر ذات و در مقام ذات، كار می‌كند. در اخلاق, نفس در مقام و مرحله وصف می ‌كوشد, در عرفان, ذات در همان فضای هویت می‌جوشد. این فرق مبدأ فاعلی... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1393 آپارات: https://aparat.com/v/7Ttu2 #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 5 🔹 تاكنون روشن شد كه فنّ شریف «اخلاق» از نفس می‌كوشد تا به نزاهت تهذیب نفس برسد، ابزار و مسیرشان هم مشخص است؛ یعنی مبدأ فاعلی، مبدأ غایی، مسیر و ابزار، این عناصر چهارگانه در فنّ «اخلاق» مشخص است. در فنّ شریف «عرفان» هم مبدأ فاعلی و مبدأ غایی و مسیر و ابزار هم مشخص است. در فنّ اخلاق، شخص خود را گوینده می‌بیند... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 5 🔹 تاكنون روشن شد كه فنّ شریف «اخلاق» از نفس می‌كوشد تا به نزاهت تهذیب نفس برسد، ابزار و مسیرشان هم مشخص است؛ یعنی مبدأ فاعلی، مبدأ غایی، مسیر و ابزار، این عناصر چهارگانه در فنّ «اخلاق» مشخص است. در فنّ شریف «عرفان» هم مبدأ فاعلی و مبدأ غایی و مسیر و ابزار هم مشخص است. در فنّ اخلاق، شخص خود را گوینده می‌بیند، شنونده می‌بیند، چه اینكه زبان هم زبان اوست، با زبان خود سخن می‌گوید، با گوش خود می‌شنود، با چشم خود می‌بیند؛ چه با گوش و چشم ظاهر، چه با گوش و چشم باطن؛ ولی در عرفان وقتی شخص به مقام منیع قُرب نوافل بار یافت یا منتظر است كه خدا در مقام سوم ـ كه بارها به عرضتان رسید ـ آن دو مقام، مقام منطقه ممنوعه است؛ یعنی هویت محض، یك؛ اكتناه صفات ذات كه عین ذات است، دو؛ آن‌جا بساطت مطلقه است از یك سو و عدم تناهی است از سوی دیگر. حقیقت عینی كه مفهوم ذهنی نیست، یك؛ بسیط تجزیه‌ناپذیر است، دو و نامحدود است و اجتناب‌ناپذیر نیست، سه؛ لذا مفهوم هیچ كسی، مشهود هیچ كسی، مقصود هیچ كسی، معقود احدی نخواهد بود. 🔹 آنچه به آن نظر دارد برهان است، برهان همان را ثابت می‌كند در مقام مفهوم. طبق بیان نورانی امام صادق(سلام الله علیه) كه مرحوم صدوق در توحید نقل كرد ما بیش از این مقدورمان نیست: «لَكانَ التَّوحِیدُ عَنّا مُرتَفِعا». در اخلاق، شخص همه امور را به خود اِسناد می‌دهد و حق هم با اوست، چون بیش از این نمی‌بیند. در عرفان، شخص به جایی می‌رسد كه بر اساس قرب نوافل ذات اقدس الهی در مقام سوم، در فصل سوم؛ یعنی مقام ظهور؛ یعنی مقام وجه اللّهی؛ یعنی مقام فعل؛ یعنی مقام فیض، برابر حدیث معروف قُرب نوافل، سمع و بصر و اعضای ادراكی و تحریكی او می‌شود. وقتی عارف این مطلب را مشاهده كرد با زبان حق سخن می‌گوید، با چشم حق می‌بیند، هرگز خود را صاحب كار نمی‌بیند و خود را طلبكار نمی‌بیند، هر كار خیری كه انجام داد خود را بدهكارتر می‌بیند; زیرا می‌یابد كه با زبان دیگری حرف زد، با چشم دیگری دید، با گوش دیگری شنید، با دست دیگری رمی كرد كه دیگری فرمود: ﴿وَ ما رَمَیتَ إِذْ رَمَیتَ وَ لكِنَّ اللَّهَ رَمی﴾... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1393 آپارات: https://aparat.com/v/ecUXk #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 6 🔹 همان‌طوری كه بین عرفان نظری و حكمت نظری از یك سو, بین عرفان نظری و اخلاق نظری از سوی دیگر فرق‌های فراوان علمی است... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 6 🔹 همان‌طوری كه بین عرفان نظری و حكمت نظری از یك سو, بین عرفان نظری و اخلاق نظری از سوی دیگر فرق‌های فراوان علمی است، بین عرفان عملی و اخلاق عملی فرق‌های فراوانی است كه به برخی از این فروق در نوبت‌های قبل اشاره شد. 🔹 در فنّ اخلاق, شخص می‌كوشد كه از جهان به عنوان آیت و علامت استفاده كند و از این علامت به صاحب علامت, از این آیات به صاحب آیات پی ببرد كه مسئله ﴿سَنُریهِمْ آیاتِنا فِی الْآفاقِ وَ فی‏ أَنْفُسِهِمْ﴾ این برای اینها راهگشاست. توحید سالك در این مرحله در فضای اخلاق است، جزء فضایل اخلاقی او مطرح است؛ اما در عرفان, شخص می‌كوشد اول خدا را ببیند و در سایه خدا خَلق را ببیند، این‌چنین نیست كه از خَلق بخواهد به خالق پی ببرد, بلكه از خالق به خلق متوجّه می‌شود، چون خالق را می‌بیند خالق در صورت خَلق‌های خود در فصل سوم; یعنی مقام فیض و وجه و ظهور تجلّی كرده است، برابر سخن نورانی امیر مؤمنان(سلام الله علیه) كه در نهج‌البلاغه فرمود: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الْمُتَجَلِّی‏ لِخَلْقِهِ‏ بِخَلْقِهِ» از متجلّی به جلوه پی می‌برد، نه از جلوه به متجلّی. در پایان همه آیاتی كه از آیات آفاقی و انفسی سخن به میان آمده، این جمله نورانی می‌تابد ﴿أَ وَ لَمْ یكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلی‏ كُلِّ شَی‏ءٍ شَهیدٌ﴾; یعنی... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1393 آپارات: https://aparat.com/v/9PojL #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 7 🔹 مرز بین اخلاق و عرفان همان مرز بین جهاد اوسط و جهاد اكبر است. در جهاد اوسط بین عقل و نفس مبارزه است؛ طبق بیان نورانی امیرالمؤمنین(سلام الله علیه) فرمود: «قَاتِلْ هَوَاكَ بِعَقْلِكَ»؛... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 7 🔹 مرز بین اخلاق و عرفان همان مرز بین جهاد اوسط و جهاد اكبر است. در جهاد اوسط بین عقل و نفس مبارزه است؛ طبق بیان نورانی امیرالمؤمنین(سلام الله علیه) فرمود: «قَاتِلْ هَوَاكَ بِعَقْلِكَ»؛ هواخواهی؛ خواه در بخش وهم و خیال كه اندیشه را آسیب می‌رساند و خواه در بخش عقل عملی كه شهوت و غضب را سركش می‌كند، باید با عقل نظر و عقل عمل در بخش اندیشه و انگیزه تعدیل شود؛ این همان جهاد اوسط است كه بین عقل و نفس مبارزه هست. 🔹 در عرفان, جنگ و مبارزه بین عقل و قلب است؛ عقل می‌خواهد بفهمد و قلب می‌خواهد ببیند، آن حقیقت فهمیدنی نیست. قلب به عقل می‌گوید با مفهوم نمی‌شود به حقیقت بار یافت و عقل می‌گوید من «راجل» هستم و بیش از مفهوم، ابزاری ندارم. این «لَیسَ‏ الْخَبَرُ كَالْمُعَاینَةِ» ناظر به همین تمایز اساسی بین علم حصولی و علم حضوری است. ابزار عقل, مفهوم است و علم حضوری; اما مركب راهوار عقل عملی و قلب, شهود است. گذشته از اینكه تفاوت اساسی بین جهاد اوسط و اكبر هست که در جهاد اوسط بین عقل و نفس مبارزه است و در جهاد اكبر بین عقل و قلب مبارزه است، بین حكمت و عرفان مبارزه است و بین حصول و حضور جنگ است... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1393 آپارات: https://aparat.com/v/LHjno #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 8 🔹 تاكنون روشن شد كه مرز اخلاق و عرفان كاملاً از هم جداست؛ لذا جريان فنّ اخلاق به عنوان «جهاد اوسط» مطرح است كه بين عقل و نفس است و جريان عرفان به عنوان «جهاد اكبر» مطرح است كه مبارزه بين عقل و قلب است... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل دوم جلسه 8 🔹 تاكنون روشن شد كه مرز اخلاق و عرفان كاملاً از هم جداست؛ لذا جريان فنّ اخلاق به عنوان «جهاد اوسط» مطرح است كه بين عقل و نفس است و جريان عرفان به عنوان «جهاد اكبر» مطرح است كه مبارزه بين عقل و قلب است. از بيانات نوراني امير مؤمنان(عليه أفضل صلوات المصلّين) استفاده مي‌شود كه از آن حضرت سؤال كردند توحيد و عدل چيست؟ فرمود: توحيد «أَنْ‏ لَا تَتَوَهَّمَهُ» و عدل «أَنْ لَا تَتَّهِمَهُ»؛ اگر كسي بخواهد در فضاي عرفان موحّد باشد، مبادا به مفهوم بسنده كند، به برهان حتي به برهان صدّيقين اكتفا كند، زيرا برهان و مفهوم و امور ذهني حجاب‌ هستند; يعني يك وقت است مي‌گوييم علم حجاب است يا حجاب اكبر است و آن زمانی است كه عالِم مغرور مي‌شود، اين يك فنّ اخلاقي است. 🔹 امّا يك وقت گفته مي‌شود علم حجاب است; يعني سرمايه يك حكيم يك سلسله از مفاهيم است، يك؛ مفهوم حجاب است بين عالِم و مصداق، دو؛ عالِم مي‌خواهد به سراغ مصداق و حقيقت برود، مفهوم نصيب او می شود که يك حجاب غليظي بين عالِم و معلوم، آنچه در خارج است «معلوم بالعرض» است، «معلوم بالعرض» در دسترس عالِم نيست، آنچه معلوم «بالذّات» است همين حجاب است و همين «جِدار» و ديوار؛ لذا علم حجاب اكبر است. اين بحث, بحث اخلاقي نيست تا ما بگوييم فلان عالِمي كه منزّه از غرور و خودبيني است او در حجاب نيست، بلكه هر عالِمي از پشت پردهٴ مفهوم مي‌خواهد به حقيقت برسد و از پشت پردهٴ مفهوم به حقيقت رسيدن ميسور نيست. اين سخن نوراني امير مؤمنان(سلام الله عليه) كه فرمود توحيد آن است كه خدا را توهّم نكني; يعني به ذهن نياوري که اين توهّم در برابر تخيّل و تعقّل نيست، اين توهّم همان تصوّر و ادراك ذهني است، چون خدا منزّه از آن است كه به ذهن بيايد و عدل هم آ‌ن است كه خدا را متّهم نكنيم... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1393 آپارات: https://aparat.com/v/nWq5N #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra