💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 6 🔹 سلوك الهی یك بخش آن علمی و بخش دیگر آن عملی است؛ در ادعیه و زیارات و مناجات‌ها كه ناظر به بخش عملی است، با نظم خاصی این سلوك الهی ارائه شد... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 6 🔹 سلوك الهی یك بخش آن علمی و بخش دیگر آن عملی است؛ در ادعیه و زیارات و مناجات‌ها كه ناظر به بخش عملی است، با نظم خاصی این سلوك الهی ارائه شد؛ بخش‌هایی كه مربوط به سلوك علمی است، باید از تتبّع موارد مختلف به دست بیاید. 🔹 در جریان سلوك عملی، مناجات شعبانیه و مانند آن راهگشای خوبی است؛ ائمه(علیهم السلام) در این مناجات شعبانیه به ما فرمودند كه سالكِ عملی وقتی در مسیر سیر و صیرورت قرار گرفت، در ابتدا چون از خدا دور است، گرچه خدا به او نزدیك است، «هُوَ أَقْرَبُ إِلَینَا مِنْ حَبْلِ الْوَرِید»، ولی او از خدا دور است که ﴿ینَادَوْنَ مِنْ مَكَانٍ بَعِیدٍ﴾، اول خدا را با ندا و دعا می‌خواند، می‌گوید: «اللّهُمَّ یا اللَّهُ یا رَبِّ» و مانند آن كه این مرحله دعا و نداست، چون این سالك از مقصد و مقصود دور است و هر دوری ندا می‌دهد، این سالك اول اهل نداست؛ این بخش، بخش منادات است و این مرحله، مرحله منادات. از مرحله منادات كه گذشت، چون نزدیك شد، نوبت به مناجات می‌رسد؛ وقتی نزدیك شد و احساس قُرب كرد، گرچه مقصد و مقصود نزدیك بود، ولی «او نمی‌دیدش و از دور خدایا می‌کرد»، حالا كه نزدیك شد از دور «خدایا»، «یا ربّ»، «یا الله»، «اللهمّ» و مانند آن نمی‌گوید، بلکه نجوا دارد. در مناجات شعبانیه اول ندا و دعاست، بعد نجواست كه با خدا مناجات می‌كند، نزدیك است و از دور نیست كه بگوید: «خدایا»! وقتی مرحله نجوا تمام شد، آن‌گاه نوبت به سكوت می‌رسد... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1394 آپارات: https://aparat.com/v/4jX3u #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 7 🔹 سلوك الهی همان‌طوری كه مستحضرید، مراحل علمی و مراحل عملی دارد كه تا حدودی بخشی از این مراحل عملی گذشت. در مراحل علمی این‌چنین نیست كه هیچ كسی راه نداشته باشد یا همگان راه داشته باشند... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 7 🔹 سلوك الهی همان‌طوری كه مستحضرید، مراحل علمی و مراحل عملی دارد كه تا حدودی بخشی از این مراحل عملی گذشت. در مراحل علمی این‌چنین نیست كه هیچ كسی راه نداشته باشد یا همگان راه داشته باشند یا مراتب همگان یكسان باشد. همان‌طوری كه در علوم حصولی چه نقلی و چه عقلی مراتب متعدّد و متفاوت است، در علم حضوری مراتب و مراحل متعدّد و متفاوت است، سلوك الهی هم این‌چنین است؛ بعضی‌ها می‌خواهند طبق براهین نقلی بفهمند، بعضی‌ها می‌خواهند طبق براهین عقلی بفهمند و برخی‌ها هم طبق هر دو برهان و طبق دستوری كه به سالكان الهی داده شد، می‌خواهند ببینند و برسند. 🔹 در علوم حصولی بعضی‌ها مطلبی را براساس تقلید عالم‌ هستند و از كسی كه شایسته مرجعیت است تقلید می‌كنند؛ این علم، علم صحیحی است، منتها تقلیدی است. برخی‌ها وارد مراكز علمی می‌شوند و چیزی را در حدّ اجتهاد تجزّی می‌فهمند که می‌شوند مجتهد متجزّی، برخی‌ها از این مرحله بالاتر می‌روند و می‌شوند مجتهد مطلق، اینها عالِم‌ هستند; ولی آن كسی كه مجتهد مطلق است دو قسم است: یا در همان اجتهاد مطلق می‌ماند که این می‌شود جزء علما، تعبیراتی نظیر اینكه ﴿إِنَّما یخْشَی اللَّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ﴾ و مانند آن شامل حال اینها هم می‌شود، اینها هم آثار علمی و هم بركات عملی دارند؛ از این مرحله بالاتر، یعنی از عالِم و مجتهد بالاتر كسی است كه قائم به اجتهاد باشد و قائم به علم باشد؛ نه تنها عالِم باشد، بلكه قیم علم باشد، قوام او به علم باشد و قوام علم هم به او باشد که از اینها قرآن به عنوان قائم به علم یاد می‌كند: ﴿لِقَوْمٍ یعْلَمُونَ﴾. ما قومی به نام تازی و فارسی، عرب و عجم و سریانی و یونانی و مانند آن داریم، امّا قوم عالِم و عاقل نداریم! قوم عالم، یعنی قائم به علم! قوم عاقل، یعنی قائم به عقل! آن‌كه قائم به علم است، هرگز كار سفیهانه و جاهلانه از او نشأت نمی‌گیرد... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1394 آپارات: https://aparat.com/v/0ZQPM #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 8 🔹 اگر سلوک الهی بخواهد تبیین نظری شود و به صورت یک کتاب درسی در حوزه‌ها و دانشگاه‌ها مطرح شود، باید یک سلسله نظم‌های منطقی آن را همراهی کند، چون هیچ استدلالی بدون منطق نخواهد بود... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 8 🔹 سلوک الهی بخشی مربوط به نظر و بخشی هم مربوط به عمل هست که تا حدودی فرق اینها و مراتب هر کدام اجمالاً اشاره شد. در سلوک عملی آنچه از «مناجات شعبانیه» برمی‌آید، مقاطع مختلفی بود که در نوبت قبل گذشت. امّا آنچه مربوط به سلوک نظری است این است که اگر سلوک الهی بخواهد تبیین نظری شود و به صورت یک کتاب درسی در حوزه‌ها و دانشگاه‌ها مطرح شود، باید یک سلسله نظم‌های منطقی آن را همراهی کند، چون هیچ استدلالی بدون منطق نخواهد بود. 🔹 این منطق معروف ارسطویی که حکمت مشّاء با آن کار می‌کند، این فقط می‌تواند در فقه، در اصول، در اخلاق، در کلام و در حکمت مشّاء کاربرد داشته باشد؛ زیرا محور منطق مشّاء مفهوم است و این علوم یاد شده با مفاهیم کار دارند، با مفهوم می‌شود منطق را استخدام کرد و از منطق کار گرفت؛ امّا وقتی سخن از مصداق و عین خارجی شد، منطق ارسطو باز پاسخگو نیست؛ لذا برای حکمت متعالیه که سخن از «حَمْل» «حقیقت و رقیقت» به میان می‌آید، منطق مشّاء کافی نیست و از حکمت متعالیه اگر بگذریم به مراحل عرفان نظری برسیم حتی منطقی اگر برای حکمت متعالیه تبیین شود کافی نیست. توضیح مطلب این است که اقسامی برای «حَمْل» مطرح است که تا کنون پنج قِسم آن به دست آمده است، البته این حصر، حصرِ استقرائی است نه حصر عقلی و ممکن است دقیق تر و بیش از این هم ممکن باشد. 🔹 قسم اول همان اتحاد ذاتی است که بین دو مفهوم است؛ یعنی «حَمْل» اولی ذاتی است که موضوع و محمول هر دو مفهوم می باشند؛ نظیر «حَمْل» حدّ بر محدود که تفاوتشان به اجمال و تفصیل و مانند آن است. موضوع مفهوم است، محمول هم مفهوم است و در فضای ذهن این دو به هم گِره می‌خورد و به خارج هم راه ندارند که این می‌شود «حَمْل» اولی ذاتی. قسم دوم «حَمْل» شایع صناعی است که از طرف موضوع مصداق خارجی است و از طرف محمول مفهوم است، البته مصداق خارجی‌ که می گوییم، یعنی... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1394 آپارات: https://aparat.com/v/SQd4G #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 9 🔹 سلوك الهی، بخشی به عمل و بخشی به نظر وابسته است، اگر كسی خواست درباره سلوك الهی تحقیق كند، ناچار است كه سلوك نظری را خوب تبیین كند تا در سلوك عملی، قدم به قدم راهنما باشد... . 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 9 🔹 سلوك الهی، بخشی به عمل و بخشی به نظر وابسته است، اگر كسی خواست درباره سلوك الهی تحقیق كند، ناچار است كه سلوك نظری را خوب تبیین كند تا در سلوك عملی، قدم به قدم راهنما باشد. در ادعیه و مناجات، مراحل سلوك عملی تبیین شده است، ولی درباره سلوك نظری به طور پراكنده و متفرّقاً، در آیات و روایات هست و به صورت دسته‌بندی شده نیست یا ما به آن دسترسی پیدا نكردیم. 🔹 در جریان سلوك نظری، این اقسام پنج‌گانه «حَمْل» را آن صاحب‌نظر باید بررسی كند كه در اوایل برای تبیین از «حَمل اوّلی ذاتی» كمك بگیرند بعد، از «حَملِ شایع» استمداد كنند بعد، از «حَملِ حقیقت و رقیقت» بر مبنای حكمت متعالیه كمك بگیرند بعد، وارد حوزه عرفان نظری ‌شوند؛ سخن از «حَملِ صورت آینه» است با «شاخص» بعد، ضعیف‌تر از همه كه مرحله پنجم است، سخن از «ظِل و ذی‌ظِل» است؛ این دو نكته لازم است كه ملحوظ باشد. 🔹 وقتی سالك الهی یا عارف و اهل شهود می‌گوید، جهان «آینه» است یا جهان «ظِل» است، منظور این که آینهٴ عرفانی با آینهٴ عُرفی یكی نیست. در عُرف اگر گفتند «آینه»، یعنی شیشه‌ای است كه پشت آن جیوه است، قطری و قابی دارد كه صورت در این مجموعه ـ این شیشه با این خصوصیات ـ منعكس می‌شود، این شیشه را آینه می‌گویند; ولی در عرفان وقتی گفتند آینه، به آن صورت می‌گویند آینه، نه به این شیشه‌ای كه پشت آن جیوه است، «مرآة»، یعنی وسیله دیدن! در عرف وقتی به این شیشه آینه می‌گویند، برای اینكه این وسیله است تا انسان صورت خود را در آن ببیند. چاره آن دل عطای مبدلی است ٭٭٭ دادِ او را قابلیت شرط نیست... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1394 آپارات: https://aparat.com/v/HUpKZ #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 10 🔹 سلوك الهی همان‌طوری كه مباحث آن گذشت، به دو بخش نظر و عمل تقسیم می‌شود که هركدام از اینها مراتبی دارد؛ اگر این سلوك الهی بخواهد به صورت فنّی تبیین و تدریس شود، چاره‌ای جز تبیین سلوك نظری نیست و.... 👇👇👇👇

💠 ویژه برنامه #سلوک_الهی 🔸 درآمدی بر عرفان عملی 🔸 فصل سوم جلسه 10 🔹 سلوك الهی همان‌طوری كه مباحث آن گذشت، به دو بخش نظر و عمل تقسیم می‌شود که هركدام از اینها مراتبی دارد؛ اگر این سلوك الهی بخواهد به صورت فنّی تبیین و تدریس شود، چاره‌ای جز تبیین سلوك نظری نیست و استدلال هم همیشه با قضایا و قیاس همراه است، قضایا و قیاس هم با موضوع و محمول و «حَمْل» مرتبط هستند، «حَمْل» آن وحدت «علیٰ کثرةٍ» است. تاكنون پنج قِسم «حَمْل» تبیین شد؛ «حَملِ اوّلی ذاتی»، «حَملِ شایعِ صناعی»، «حَملِ حقیقت و رقیقت»، «حَملِ مرآة و ذی‌المرآة»، «حَمل ظِل و ذی‌ظِل»، البته ممكن است از این دقیق‌تر هم كشف شود. كسی كه اهل سلوك است و این راه را طی كرده است، اولیای الهی و اهل بیت عصمت و طهارت هستند. 🔹 اوّلین شرط آن زهد است كه در دعای ندبه و مانند آن آمده است: «بَعْدَ أَنْ شَرَطْتَ عَلَیهِمُ الزُّهْدَ فِی دَرَجاتِ هذِهِ الدُّنْیا الدَّنِیة»، بی‌میلی و بی‌رغبتی اوّلین شرط است، نه اینكه انسان ترك كند ولی علاقه‌مند باشد؛ ترك علاقه و ترك تعلّق مهم است، آن‌كه گفت: غلام همّت آنم که زیر چرخ کبود ٭٭٭ ز هر چه رنگ تعلق پذیرد آزادست از این مرحله بالاتر آن است که «ز هرچه رنگ تعین پذیرد آزاد است». اگر هر چه متعین بود و این شخص به آن دل نبست، یعنی رهایی مطلق شد، می‌شود آزاد! یك انسان می‌تواند در سلوك نظری آزاداندیش باشد و در سلوك عملی به طور آزاد و مانند آن گرایش داشته باشد؛ این «بَعْدَ أَنْ شَرَطْتَ عَلَیهِمُ الزُّهْدَ فِی دَرَجاتِ هذِهِ الدُّنْیا الدَّنِیة» همین است و اینكه گفته شد «صَمْت» و سكوت از شرایط است، یك بیان نورانی از حضرت امیر(سلام الله علیه) رسیده است كه «لَا خَیرَ فِی الصَّمْتِ عَنِ الْحُكْمِ كَمَا أَنَّهُ لَا خَیرَ فِی الْقَوْلِ بِالْجَهْل‏»؛ همان‌طوری كه گفتار جاهلانه نارواست، سكوت از حكمت و نصیحت و به‌جا هم نارواست؛ این در مراحل ابتدایی است. 🔹 امّا وقتی به مقام والا بار یافت، جز «صَمْت» و سكوتِ محض هیچ چیزی كارآمد نیست؛ انسان نه با خود مجاز است سخن بگوید و نه با غیر خود! چون در آن مرحله نه خود را می‌بیند و نه غیر خدا را... . 📚 ویژه برنامه ماه مبارک رمضان سال تولید: 1394 آپارات: https://aparat.com/v/kHtDw #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 مرید محبوب 🔹 یك انسان خودخواه هرگز توفیق #سلوك_الهی را ندارد؛ بعد از اینكه از خودخواهی در آمد كه یك نفی پُر بركت است، بعد كارهای اثباتی می‌ ماند. در دعای نورانی #صباح حضرت امیر (سلام الله علیه) آمده است كه خدایا! من تمام شئون خودم را «عَقَلْتُهَا بِعِقَالِ مشیئتك».‏ 🔹 در فلسفه، كار اندیشوران عقل است و عقل آن است كه در بخش اندیشه، زانوی جموح و چموش خیال و وَهم را «عِقال» می ‌كند؛ این «اعْقِلْهَا وَ تَوَكَّل»‏ همان است. حكیم به فكر عِقال كردن زانوی #وهم_و_خیال است امّا در دعای «صباح» وجود مبارك حضرت امیر (سلام الله علیه) دارد كه همه شئون خودم را با عِقال مشیت تو معقول كنم؛ یعنی وهم من بشود عقل، خیال من بشود عقل، شهوت من بشود عقل، غضب من بشود عقل! اگر آن عقل در همه امور حاكمیت پیدا كرد، وهمِ او هم وهم معقول یعنی بجا می شود _ نه وهم یعنی عقل _ خیالِ او هم خیال معقول یعنی بجا می شود؛ شهوت او هم شهوت معقول یعنی بجا می شود و غضب او هم غضب معقول یعنی بجا می شود. اگر كسی #سالك است باید خود را در اختیار آن محرِّك بگذارد كه هر جا او می ‌خواهد ببرد؛ اگر شئون ما به #عقال_مشیت_او، عِقال شده است، دیگر بدون اراده او حركت نمی‌ كنیم. #روز_نوشتن_دعاى_صباح_توسط_امیر_المؤمنین #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سلوک الهی فصل سوم جلسه 2 تاریخ: 1394/03/25 🌐 http://news.esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra