پلسنجان
ابوالفضلعباسیبانی- ۳۰ تیر ۱۴۰۰
نخستین نوینشهر ایران، بدستور فتحعلیشاه و توسط یوسف خان گرجی طی ۸ ساله منتهی به ۱۱۹۵ خورشیدی ساخته شد و چهار دروازهی #قبله (جنوب) #رازان(شمال)، #حـاجعلینقی(غرب) و #شهرگرد(شرق) امنیت مجموعه شهر را تامین و دروازه #ارگ با شش برج مشرف به شهر امنیت مرکز حکومت را تضمین مینمود.
این دروازه ها با تاریک شدن هوا تا طلوع آفتاب روز بعد، بسته می شد و دکتر هاینریش کارل بروگش که در سالهای ۱۲۳۹- ۱۲۳۷ خ به اراک سفر کرده در سفرنامه اش می نویسد:
روز بعد، یک ساعت پیش از طلوع آفتاب، آماده حرکت شدیم ولی دروازه را بسته دیدیم ،وعده #انعام هم فایده ای نبخشید و راه را باز نکرد.
همچنین فتحعلی شاه روز پنجشنبه ۳ دی ماه ۱۲۰۷ ، از این شهر تازه بنیاد بازدید و دستور داد ، خندقی به عمق ۸ متر گرداگرد شهر حفر شد که در کنار ۸ برج احداثشده بر دیوارهای بلند و ۵ اراده توپ اهدایی شاهانه ، امنیتی کامل برای نوین شهر ایران حاصل آمد و شاه با ابراز خرسندی از ساخت چنین شهر زیبایی توسط یوسف خان گرجی ، وی را به لقب کدخدایی عراق مفتخر و با اعطای نشان عالی حکومتی و ۲۰۰ راس اسب راهوار از او قدردانی نمود.(ناصرالدینشاه،۱۳۸۷: ۲۰۴ )
«اراکِ نخستین، شهری از هر حیث در کمالِ جمال و برج و باره و راسته بازارش در غایتِ متانت و حصانت (وکیلی تبریزی،۱۳۹۵: ۵۹) و بر اساس آخرین تحولات فنی شهرسازی عصر خود و دارای ویژگیهای با ارزشی بود که سلسله مراتبی بودن بخش خدمات و نیازمندیهای عمومی ، قطعه بندی منظم اراضی ، بافت شطرنجگونه شهر، تقسیمات و تمایز محلهای مناسب و وجود بازار در قسمت میانی شهر از جمله شاخصههایی است که شهرسازان آن روزگار به آن توجه داشته اند.
https://t.me/abolfazlabbasibani