ادبخانه
خرج اَتینا- #ضرب_المثل ۳۷
بسم الله الرحمن الرحیم
هست کلید درِ گنجِ حکیم
#خرج_اَتینا
♦در روزگار قدیم، مطربان در مجالس عروسی و جشن، پس از اجرای برنامه و شیرین کاری های خود، نعلبکی یا زنگی را جلوی میهمانان می گرفتند و با صدای بلند می گفتند:
“اعطینا “یعنی لطفاً عنایت کنید و پولی بدهید، که در حقیقت همان شاباش بوده است.
✳از آنجایی که در گذشته زبان عربی در میان فارسیزبانان نیز رایج بوده ، این لفظ به زبان فارسی نیز راه یافت،
اما مانند بسیاری از کلمات عربی، پس از ورود به زبان فارسی کاملاً تغییر کرده
و به شکلی در آمده، که تلفظ آن برای فارسی زبانان راحت تر باشد.
✴در نتیجه این لفظ در زبان فارسی به صورت “اتینا “تلفظ می شود، که در حقیقت غلط است.
❇مَثَل “خرج اتینا “به معنای پولی است که: بجای آنکه خرج کارهای لازم و ضروری شود، در راه بیهوده و سرگرمی خرج شود.
در انتها بخشی از یک ترانه عامیانه شیرازی را بیان می کنیم که، این مثل در آن به کار رفته است.
♦نه فکر دنیا می کنه
نه فکر عقبی می کنه
هر چی که پیدا می کنه
خرج اتینا می کنه
🔸معنای کنایی
هرگاه كسی پولی را كه باید صرف مخارج لازم و ضروری شود در راه بیهوده و طریق غیر عادلانه خرج كند ،
می گویند : فلانی همه را خرج اتینا كرد ، یعنی نابود كرد و از روی جهالت و جوانی به مخارج غیر لازم رسانید.
نیزآورده اند كه
اتینا حشرات ریز وخرد و به كنایه به آدمهای فرومایه می گویند.
@adabkhane
#شاه_بیت ۷۴
کنار جاده به من باغبان پیری گفت
انار حاصل یک عمر خون جگر شدن است
#علی_اصغر_شیری (معاصر)
@adabkhane
ادبخانه
شاخ و شانه کشیدن- #ضرب_المثل ۳۸
بسم الله الرحمن الرحیم
هست کلید درِ گنجِ حکیم
✴ #شاخ_و_شانه_کشیدن✴
در گذشته، راه و رسم گدایی تا این اندازه پیشرفت نکرده بود که فی المثل باند و جمعیت و تشکیلات داشته باشند . آری گدایان برای رفع گرسنگی و گرفتن درهم و دینار تنها چند شیوه داشتند که یکی از آنها این بود که شاخ و شانه می کشیدند.
شاخ و شانه در حقیقت این بود :
بینوایان از شاخ نوک تیز و شانه استخوان گوسفند بهره می گرفتند. آنها شاخ را در دست راست وشانه را در دست چپ می گرفتند و بر در خانه و جلوی دکان می رفتند و در خواست کمک می کردند
چنانچه صاحب خانه و دکاندار از یاری رساندن دوری می کرد، گدای سمج آن شاخ را به نوعی روی شانه یعنی استخوان گوسفند می کشید که صدای چندش آوری از آن بر می خاست
و شنونده را به ستوه آورده، مجبور می کرد چیزی به گدا بدهد و او را از سر خود باز کند و در این رهگذر گاه نیز با صاحب خانه یا دکان درگیر می شدند.
معنای کنایی
بعدها این کار گدایان، تهدید محسوب می شد واین سخن ( شاخ و شانه کشیدن) نیز کنایه از ترساندن دیگران معنا گرفت.
✳شاخ و شانه کشیدن کنایه از تهدید است که کسی برای انتقام یا ترساندن طرف مقابل انجام می دهد.
@adabkhane
#با_طلا_باید_نوشت....۷
هیچ کس نیست که درباره حسین علیه السلام شعری بسراید و بگرید و با آن بگریاند مگر آن که خداوند، بهشت را بر او واجب می کند و او را می آمرزد.
امام صادق علیه السلام
رجال شیخ طوسی، ص .۲۸۹
@adabkhane
#شاه_بیت ۷۵
مرگِ غنی مقدمهٔ جنگ وارث است
رحمت به روح آنکه بِمُرد و کفن نداشت
#صغیر_اصفهانی (قرن ۱۴ه.ق )
@adabkhane
آن چُنان مِهر توام در دل و جان جای گرفت
که اگر سر برود، از دل و از جان نرود
#حافظ (هشتم ه.ق)
@adabkhane
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
دوست داشتن تو
چنان حسی به من میدهد که
غذا به گرسنه
شعر به شاعر
و آب به کویر...
@adabkhane