⚠️ جبرتاریخی در انجمن حجتیه ⚠️ ♨️ یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های این تشکیلاتِ سکولار، نگاه متفاوت‌شان به ظهور حضرت مهدی (عج) است. نگاهی که شاید بتوان «جبر تاریخی هگل» را در آن مشاهده کرد. 🔰 ضرورت تاریخی با حتمیت تاریخی: به این معنی که سیر تاریخ نوعی جهت و سمت و سوی ضروری عام و کلی دارد، یعنی یک جنبش و حرکتی به سمت یک هدف غایی یا به گونه ای به سوی تکامل است. 🔰 ضرورت تاریخی را یونانیان ادواری یا تکرار شونده تصور می کردند در حالی که بیشتر فیلسوفان روشنگری به نوع الگوی خطی در این زمینه قائل هستند، برخی نیز مانند هگل به سیر مارپیچی تاریخ معتقد است یعنی این که این سیر مارپیچی به گونه ای جدالی به سمت تحقق و عینیت یافتن آزادی بشری تداوم می یابد. 🔰 او معتقد است هر عقب نشینی و سیر قهقرایی به نوعی تألیف کمال غایی مدد می رساند. 🔰هگل همچنین مدعی است که شدن یا صیرورت، به دست «تصادف و عوامل اتفاقی» رها نگشته، بلکه در پس آن «اراده ای طراح» پنهان است و هدف این انتی تز و سنتز، تکامل بخشیدن به روح جهان است که همواره به سوی غایت خویش روی می آورد. 🔰 این غایت همان «تحقق ذات» است، هگل می گوید: «ما از تاریخ جهان به آسانی نتیجه می گیریم که تکامل آن همواره به شکل صیرورت یا شدن عقلی بوده است، و این تاریخ راه منطقی و ضروری روح جهان را پدید آورده است، روحی که سرشت آن همواره یگانه و تغییرناپذیر می باشد و این سرشت را در پدیدارهای هستی جهان به نمایش می گذارد. 🔰 بنابراین تفسیر تاریخ، بیان عواطف، نبوغ ها و نیروهای فعال بشری است که نقش خود را در نمایشخانة بزرگ جهان بازی می کنند و صیرورتی که توسط مشیت والای حاکم تعیین می گردد و در عواطف و نبوغ ها و نیروهای کارآمد به نمایش گذاشته می شود، چیزی را تشکیل می دهد که به طور کلی خط مشی ارادة برتر نامیده می شود. ↩️ ممکن است برای کسی که دید سطحی دارد، چنین به نظر آید که مردم آزادانه و بنابر میل خویش هر چه می خواهند انجام می دهند و کارهایشان از نیازها و عواطفی که احساس می کنند و از امتیازات و مواهبی که برخوردارند، سر می زند، اما به نظر هگل این تصور سخت خطاست و از زمان های بسیار دور، بشریت را به رنج های فراوانی دچار ساخته است. ↩️ زیرا تمامی این کارها به فرمان روح جهان انجام می گیرند، و این مجموعة بزرگ خواستها و تمایلات و فعالیت ها، ابزار و وسایلی را تشکیل می دهد که روح جهان برای رسیدن به غایت خود از آن یاری می جوید و همین مجموعه است که روح را تا سطح خودآگاهی ارتقاء می بخشد و آن را به واقعیتی در جهان هستی تبدیل می کند. 🔰 با این تبیین هیچ‌گاه اراده‌ی انسان بر شرایط جهان، تأثیر گذار نبوده و او تحت هر شرایطی محکوم به فعل و انفعالات تاریخی است. ناگفته نماند که تفاوت جبر تاریخی هگل با نظریه‌ی سنت‌های الهی، تفاوت در نوع نگاه به انسان است. خوانش اسلام از انسان، فردی صاحب اراده است که می‌تواند جامعه را با کنش متفاوتش، به‌سمت نور و یا تاریکی رهنمون سازد. (اسلام و نیازهای زمان / مرتضی مطهری / ج 2 / ص 69) بر اساس نگاه اسلام، اراده‌ی انسان، خود بخشی از نظام علی و معلولی طبیعت بوده و از آنجا که انسان به بُعد مادی صرف، تحلیل نمی‌شود، خواستگاه فطری و الهیِ کارهای او می‌تواند پنجره‌ی جدیدی از تحولات بشری را رقم بزند. 🔰 یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها برای شناخت تفکر حجتیه‌ای این است که آنها با نگاهی محاسبه‌گر، پنداشته‌اند که اگر شرط ظهور، فراگیری ظلم و جور است، پس باید با انفعال این شرایط را فراهم کرده تا «خودبه‌خود» ظهور تحقق یابد و امام، زمین را پر از قسط و عدل کنند. به تعبیر دیگر، جبر فساد در عصر غیبت، عدالت در عصر ظهور را نتیجه می‌دهد، بدون آنکه اراده‌ای در این میان وجود داشته‌باشد.  از طرفی دیگر از آنجا که منطق دیالکتیک، اصلاح را مانع حرکت و دگرگونی دفعی می‌بیند، بنابراین شاید بتوان گفت که هر حرکت اصلاحی برای رسوایی نظام باطل در نگاه حجتیه‌ای‌ها، مردود است! بدین صورت می‌توان میان نگاه حجتیه‌ای‌ها و جبر هگلی، تشابه‌ی مهم را در نظر گرفت. 🔴 بر همین اساس اگر تحجر را روی دیگر تجدد و غرب‌زدگی بدانیم، سخن گزافی نگفته‌ایم. ✍️ میرزا محمد رضا صفایی تخته فولادی ┈••✾•🌿💐🌿•✾••┈┈ 💢@adiann