بتی فریدان؛
ژورنالیست و نویسنده آمریکایی و از پایهگذاران موج دوم جنبش زنان در آمریکا
#زنان_تاثیر_گذار_فمینیست
#بتی_فریدان (به انگلیسی: Betty Friedan) (زاده ۴ فوریه ۱۹۲۱- مرگ ۴ فوریه ۲۰۰۶) نویسنده و فعال اجتماعی فمینیست آمریکایی بود. فریدان از پایهگذاران موج دوم جنبش زنان در آمریکا است.
فریدان با نام بتی نائومی گلدستین در سال ۱۹۲۱ در ایلینوی به دنیا آمد. پدر او هری گلدستین و مادر او میریام (هورویتز) نام داشت. خانواده او از نسل یهودیان روسیه و مجارستان بودند. پدر او مغازه جواهر فروشی داشت و میریام در روزنامه کار میکرد.
در جوانی فریدان در حلقههای مارکسیست و یهودی فعال بود. او در نوشتههای خود گفته است که دارای شوقی برای مبارزه با بیعدالتی بود و یهودیستیزی او را آزار میداد.
او به کالج زنانه اسمیت در سال ۱۹۳۸ رفت. او در روزنامه به کار اشتغال پیدا کرد و در مخالفت با جنگ مقالاتی نوشت. او در سال ۱۹۴۲ با مدرک روانشناسی فارغالتحصیل شد. در جوانی در حلقه های مارکسیستی به فعالیت روی آورد و به روزنامه نگاری روی آورد و مقالاتی در مخالفت با جنگ نوشت. فریدان در سال 1942 با مدرک روانشناسی فارغ التحصیل شد.
انتشار کتاب «رازوری زنانه» موجب تشکیل انجمن ملی زنان آمریکا شد و خود فریدان در رأس آن قرار گرفت. فعالیت این سازمان در راستای برابری حقوقی زنان در آموزش، خانواده، و در برابر قانون است.
کتاب رمز و راز زنانه او در سال ۱۹۶۳ از نخستین کتابهایی است که مسایل زندگی شخصی زنان را از حوزه خصوصی به حوزه عمومی وارد کرده و به موضوعی سیاسی تبدیل کرد. این کتاب از متون کلاسیک فمینیسم محسوب میشود.
منظور فریدان از اصطلاح «رمز و راز» اشاره به «مشکلی بود که نامی نداشت». این کتاب اضطراب و افسردگی پنهان زنان سفید طبقه متوسط دهه ۱۹۵۰ آمریکا را عیان میکرد که به عنوان زنان خانهدار و مصرفکنندههای بدون درآمد تجربه میکردند.
✅چاپ این کتاب موجب تشکیل انجمن ملی زنان آمریکا (NOW) شد که با داشتن فریدان در راس آن بزرگترین سازمان زنان در آمریکا شد. فعالیت این سازمان در راستای برابری حقوقی زنان در آموزش، خانواده، و در برابر قانون است. فریدان فمینیست لیبرال شمرده میشود (که خود آن را فمینیسم غالب مینامد).
فریدان در “رازوری زنانه” با شواهد فراوانی توضیح میدهد که چگونه رسانهها و مطبوعات تمام انرژی و سرمایه خود را صرف خانهنشینکردن زنان و چرخاندن توجه آنها از رقابتهای شغلی و موفقیتهای فرهنگی و سیاسی و اجتماعی به سمت مصرفگرایی، فرزندآوری و خانهداری (به دیگر کلام رازوری زنانه) کردهاند. حتی در کالجها به دختران تعلیم میدادند که اگر بخواهند «زندگی فردی معمولی، شاد، سازگار و زنانه آرام و موفق را تجربه کنند، نباید از خود در هیچ چیز؛ جز ازدواج کردن و بچهدار شدن علاقه و جدیت نشان دهند.»
او در کتاب خود که پرسشی بود از نقش زنان، نشان داد که زنان یک قرن پس از شروع جنبش دفاع از حقوقشان، کماکان در وضع نامساعدی به سر میبرند.
نگاه خاص او باعث شد که مسئله زنان به شکل متفاوتی دوباره مطرح شده، و یکی از نقاط اوج نظریه فمینیسم مدرن پایهگذاری شود.
در کنار نوشتن کتاب “رازهای زنانه” یکی از مؤثرترین اقدامات فریدان، ایفای نقش مؤثر او برای تأسیس «سازمان ملی زنان» بود که ریاست نخستین دوره پس از تأسیس آن را نیز خود بر عهده داشت. «سازمان ملی زنان» یا «نا» (NOW) نخستین، بزرگترین و شناختهشدهترین سازمان زنان بود که در سال ۱۹۶۶ تشکیل شد. این سازمان معمولاً به عنوان نماینده اصلی جناح لیبرال موج دوم فمینیسم شناحته میشود.
هدف «نا» بسیار وسیع تعریف شده بود و میخواست زنان را به مشارکت کامل در جریان اصلی در حیات سیاسی و اجتماعی و اقتصادی آمریکا وارد کند و آنها را به موقعیتی کاملاً برابر با مردان برساند. استدلال «نا» در واقع این بود که چون زنان ۵۱ درصد از جمعیت آمریکا را تشکیل میدهند، پس باید به همین نسبت در مواضع رهبری سیاسی، اقتصادی و اجتماعی حضور داشته باشند.
«نا» تأکید داشت که در زندگی زناشویی باید شراکت کامل میان زن و مرد وجود داشته باشد و فعالیتهای آن نیز در حوزهای وسیع اعم از حمایت از زنان در پرورندههای حقوقی، رایزنیکردن در مسائل مربوط به تبعیض علیه زنان، مسائل مربوط به باروری و حق سقط جنین، ایجاد مراکز نگهداری از کودکان و مانند آن بود.
فریدان کتابهای دیگری هم در پیشبرد جنبش برابریخواه زنان نوشت که هیچکدام موفقیت “رازهای زنانه” را تکرار نکردند. او در جشن تولد ۸۵ سالگیاش، در سال ۲۰۰۶ در واشنگتن و بر اثر بیماری درگذشت