🚨تفکیک #وزارت_راه_و_شهرسازی یا #پوست_موز زیر پای #دولت_رئیسی؟
🔰با توجه به داغ شدن مجدد بحث تفکیک وزارتخانه راه و شهرسازی به دو وزارتخانه مسکن و راه، بهتر است کمی دقیقتر و عملیاتیتر به این تفکیک نگاه کنیم.
🔹در انتخابات امسال، اولین و تنها جایی که #آیت_الله_رئیسی رئیس جمهور منتخب، به صراحت به مردم قول همراه با عدد و رقم داد بخش #مسکن بود؛ ایشان قول ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال برای مردم را داد و این یعنی کار وزارت مسکن و تمام ارگانهای مربوط به مسکن در ۴ سال آینده به شدت سخت و سنگین است.
🔹یکی از مهمترین ملزومات تحقق این طرح، پیشبینی برای تخصیص #زمین_رایگان به سازندگان مسکن در کلانشهرهای بزرگ است. زمینی که در این کلانشهرها به مثابه طلا برای مالکان جدید آن خواهد بود، اما شعاع این اختصاص زمین تا کجا خواهد بود؟ بر فرض ما بخواهیم در یک کمربند ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلومتری زمین برای ساخت در اختیار انبوه سازان قرار دهیم، آیا میتوان این کار بزرگ را بدون برنامه ریزی حمل و نقل انجام داد؟ آیا میتوان بدون فکر کردن به راههای ارتباطی این خانهها، آنها را به بافت اصلی شهرها اضافه نمود؟ برای تعریف و طراحی شهرهای جدید و ساخت آنها آیا میتوان هماهنگی کامل با بخش حمل و نقل را نادیده گرفت؟ اصلا بخش شهرسازی چطور از بخش حمل و نقل منفک میشود؟ اگر شهرسازی انجام شود و امکانات حمل و نقل در اماکن جدیدالتاسیس دیده نشود، آیا فردا دارای شهرهای متروکه و سرمایهگذاریهای بیمنفعت نخواهیم بود؟ اصولا وزارتخانهای مانند راه و شهرسازی در کشورهای پیشرفته جزو سازمانهای زیربنایی محسوب میشود آلمان، فرانسه، ایتالیا و… نمونههای این مدعا هستند.
🔹امروز ما باید بدانیم که تفکیک این دو وزارتخانه نه تنها باری از دوش دولت برنخواهد داشت بلکه به صورت واقعی یک مرحله به بروکراسی بزرگ حاکم بر ساختار اداری ایران اضافه خواهد کرد. دقیقا جایی که کشورهای توسعه یافته به دنبال کوچک کردن بدنه دولتهای خود هستند ما به فکر بزرگتر کردن این بدنه و دخالت دادن دولت در تمام شئون اجرایی کشور هستیم و به جای اینکه هزینه و وقت خود را صرف سیاستگذاری برای بخشهای دولتی و جهت دهی فعالیتها به سمت خصوصیسازی کنیم، دولت را وادار میکنیم در مقام یک مجری در تمام بخشها حضور پررنگ داشته باشد. در زمان ادغام این دو وزارتخانه کاری که به شدت مغفول ماند، همین تقویت و توانمندسازی بخش خصوصی در بخش راه و مسکن بود.
🔹مسئله بعدی، اصل مساله تفکیک است؛ این تفکیک در این برهه از زمان کشور دقیقا چه فوایدی دارد؟ آیا اینقدر ارزش دارد که مساله ساخت مسکن و حل یکی از اساسیترین مشکلات مردم را تحتالشعاع قراردهد؟ بسیاری از کارشناسان از انجام کارها بر اساس اول راه بیانداز و بعد جا بیانداز کلافه شدهاند. آنها بر این عقیدهاند که این بار نیز همچون روال گذشته، اول با عجله بر اساس تعریف کلی اصول وظایف و اختیارات، امر تفکیک وزارتخانه در مجلس تصویب میشود. بعد میفرمایند حالا طرح تفصیلی تدوین گردد. اما در این فرایند ممکن است بسیاری از معضلات شناخته شده و به اشتباه بودن کل مسیر تصویبی پی برده شود. در این هنگام کار از دست خارج شده و قابل اصلاح نخواهد بود. بنابراین تا زمان طراحی یک طرح تفصیلی جامع، فراگیر و دقیق باید از تفکیک این ۲ بخش خودداری نمود.
🔹وظایف وزارتخانههای مسکن و شهرسازی و راه و ترابری در امور زیربنایی (راه، شهرسازی، ساختمانهای دولتی، مسکن، مدیریت زمین شهری و حاشیه شهرها) همپوشانی دارد، ضروری است در تهیه طرحهای عمرانی، مطالعه، امکانسنجی و برنامهریزی مبتنی بر مطالعات سرزمین، قبل از شروع طرح به صورت یکپارچه صورت پذیرد.
🔹تا اوایل دهه ۱۳۵۰ سازمان برنامه و بودجه مجری طرحهای عمرانی بود و سایر دستگاهها نقش بهرهبردار از طرحهای عمرانی را داشتند؛ لیکن در سالهای بعد تمام دستگاههای دولتی خود راسا مجری و بهرهبردار طرحهای عمرانی شدند.
🔹ماحصل تصمیم به ادغام دو وزارتخانه، یک سیاست صحیح مبتنی بر الگوی جهانی در حوزه راه و شهرسازی بود که تاکنون دوام داشته و آن الگوی جهانی «شهرسازی ریلپایه (TOD)» است. الگویی که در آن توسعه شهرها مبتنی بر دسترسی مطلوب به حمل و نقل عمومی به ویژه حمل و نقل ریلی صورت میگیرد و به این صورت دو عنصر «کیفیت زندگی» و «کیفیت تردد» را در کنار یکدیگر و به صورت پیوسته هم در توسعه شهرهای موجود، هم شهرهای جدید و هم شکلگیری مجموعههای شهری مورد توجه قرار میدهد. این سیاست سالهاست در مجموعههای شهری شامل لندن و حومه، پاریس و حومه و نظایر آن در شهرهای پیشرفته مورد استفاده قرار میگیرد.
🔹ادامه یادداشت در لینک زیر👇
📲 najvakhabar.ir/?p=26301
✍ #علی_مختارزاده
🍓🍃| @adrenaline110